به نوشته لایوساینس این پژوهش در ایالت یوتا انجام شد که بخشی از «کمربند خودکشی» غرب آمریکا است. خودکشی دهمین علت اصلی مرگ و میر در آمریکا است: اما در یوتا در مقام هشتم از لحاظ عوامل مرگ و میر قرار دارد. گرچه این برداشت که میان خودکشی و کیفیت هوا رابطه وجود دارد، ممکن است دور از ذهن به نظر رسد، بررسیهای مشابه در کره جنوبی، تایوان و کانادا نیز رابطه میان این دو را نشان دادهاند.
آماندا باکیان، اپیدمیولوژیست دانشگاه یوتا و سرپرست این بررسی جدید گفت در مجموع این یافتهها دال بر این است که خودکشی «پیامدی قبلپیشگیری است، و آلودگی هوا ممکن است یک عامل خطرساز قابلاصلاح برای آن باشد.»
محرکهای زیستمحیطی
خودکشی پدیدهای پیچیده است. جای تعجب نیست که بیماری روانی نقش عمدهای در آن داشته باشد- بر اساس گزارش «بنیاد پیشگیری از خودکشی آمریکا» دست کم نود درصد از افرادی که به علت خودکشی میمیرند، یک بیماری روانی قابلتشخیص دارند. اما نه اختلال روانی لزوما شخص را به خودکشی میکشاند، و نه همه افرادی که دست به خودکشی میزنند، اختلال روانی دارند.
پژوهشها نشان میدهد که ظاهرا عوامل کوتاهمدت در زندگی شخص ممکن است در دست زدن به خودکشی دخیل باشند، چرا که خودکشی اغلب ناشی از بحران شخصی یا بحران سلامت روانی فوری در یک شخص آسیبپذیر است.
برخی از عوامل کوتاهمدت ممکن است خارجی باشند. مدتها است که معلوم شده است که مرگهای ناشی از خودکشی در ماههای بهار اوج میگیرند و این اوجگیری ممکن است نتیجه عوامل اجتماعی باشد. اما مجموعهای کوچک در حال افزایش از شواهد نشان میدهند که التهاب جسمی هم ممکن است در خودکشی دخیل باشد.
التهاب هنگامی رخ میدهد که دستگاه ایمنی در وضعیت فعالیت بالا قرار میگیرد، و باعث رها شدن ترکیبات گوناگون در بدن میشود که بر همه دستگاههای بدن اثر میگذارند. ترکیب التهابی اسید کینولینیک با طور مستقیم با افکار خودکشی مربوط شده است، و پژوهشهای دیگر میزان خودکشی را با میزان ذرات التهابزا در هوا ارتباط دادهاند. برای مثال یک بررسی منتشرشده در سال 2013 در ژورنال BMJ Open نشان داد که میزان خودکشیها در دانمارک با افزایش میزان گردههای درختان بالا میرود.
آلودگی هوا نیز ممکن است باعث التهاب شود. یک بررسی در سال 2010 منتشرشده در ژورنال روانپزشکی آمریکا خودکشی را با افزایش ذرات معلق در هوا در کره جنوبی ارتباط داد؛ پژوهشی که در سال 2011 در ژورنال اختلالات عاطفی منتشر شد همین رابطه را در تایوان نشان داد. یک تحقیق دیگر در ونکوور نیز نشان داد میزان مراجعهها به بخشهای اورژانس برای خودکشی در روزهای متعاقب میزان بالای آلودگی هوا افزایش مییابد.
در سالت لیک کانتی که باکیان و همکارانشان تحقیق خود را انجام دادند، در زمستان هوا پدیده وارونگی هوا رخ میدهد و اغلب باعث به دام افتادن آلایندههای هوا در نزدکی زمین میشود. این پژوهشگران میخواستند بدانند که آیا آلودگی هوا با میزان خودکشیها در یوتا ارتباط دارد یا نه.
رابطه احتمالی
این پژوهشگران با همکاری بخش پزشکی قانونی اداره بهداشت یوتا دادههای مربوط به همه خودکشیها در سالت لیک کانتی را در فواصل سالهای 2000 تا 2010 که در مجموع به 1546 مورد بالغ میشد، گردآوری کردند. آنها تصمیم گرفتند که فقط بر خودکشیهای منجر به مرگ، نه تلاش برای خودکشی، متمرکز شوند، زیرا جمعیتشناسی و خصوصیات افرادی با خودکشی منجر به مرگ با افرادی که اقدام به خودکشی کردهاند، اما زنده ماندهاند، متفاوت است. (برای مثال مردان با احتمال بیشتری از زنان خودکشی منجر به مرگ دارند، و افرادی که در نتیجه خودکشی میمیرند، نسبت به افرادی که پس از خودکشی زنده میمانند، از ابزارهای مرگبارتری مانند اسلحه استفاده میکنند.)
سپس این پژوهشگران زمانبندی این خودکشیها را با میزانهای آلودگیهوا، از جمله میزان ذرات معلق ریز و درشت، دیاکسید نیتروژن و دیاکسید گوگرد که از پایشگرهای سازمان حفاظت از محیط زیست آمریکا در این منطقه به دست آورده بودند، مقایسه کردند.
آنها دریافتند که خطر خودکشی در طول دو تا سه روز پس از بالا رفتن میزان ذرات معلق ریز و دیاکسیدنیتروژن افزایش مییابد.
باکیان گفت: «هر چه ذرات معلق کوچکتر باشند، بیشتر میتواند به درون مجاری ریوی نفوذ کنند.» این بررسی برای نخستین بار رابطه میان دیاکسید نیتروژن و خودکشیهای منجر به مرگ را وارسی میکند.
تعجبآور این بود که رابطه میان این آلایندهها و خودکشی نه در زمستان، بلکه در بهار و پاییز قویتر بود.
باکیان در این باره گفت: «به این ترتیب به این فکر میافتیم که آلودگی هوا با سایر عوامل خطرساز خودکشی در بهار و پاییز در تعامل است.»
گزارش این پژوهشگران در 10 فوریه در ژورنال اپیدمیولوژی آمریکا منتشر شده است، همچنین نشان داد که این رابطه همچنین در میان مردان و در گروه سنی 25 تا 64 سال و نیز در میان افرادی که به با ابزارهای خشن مانند سلاح گرم خودکشی کرده بودند، قویتر از همه است.
باکیان و همکارانش میخواهند به بررسی این موضوع بپردازند که چرا برخی از زیرگروهها نسبت به گروههای دیگر به اثرات آلودگی هوا آسیبپذیرتر هستند. به هر حال همه توافق دارند که پیش از نتیجهگیری قطعی هنوز نیاز به پژوهش بیشتری وجود دارد.
آندره گاگنون، سخنگوی هلث کانادا، اداره بهداشت عمومی دولت کانادا که بررسی ونکوور در آن انجام شده است، در این باره گفت: «باید توجه کرد که این فقط یک بررسی در حوزهای است که فقط مجموعه کوچکی از پژوهشها در آن انجام شده است. بنابراین این یافتهها را باید با احتیاط تفسیر کرد.»
گاگنون همچنین یادآوری کرد که موضوع مهمتر این ست که این پژوهش نمیتواند ثابت کند که آلودگی هوا باعث افزایش خودکشیها شده است؛ این بررسی فقط نشان میدهد که همبستگی میان این دو وجود دارد.
یومینگ گیو و آدریان بارنت، پژوهشگران دانشگاه کوئینزلند، در مقالهای تفسیری در همین شماره ژورنال اپیدمیولوژی آمریکا یادآور شدند که این یافتهها از مجموعه کوچکی از پژوهشهای مرتبط کننده خودکشی و آلودگی هوا حمایت میکند، اما هنوز پرسشهایی در این باره مطرح است.
برای مثال، پژوهشگران میزان نور خورشید- که ممکن است بر خطر خودکشی تاثیر بگذارد- را در طول بررسی کنترل کردند، اما میزان بارشها را به طور مستقیم کنترل نکردند. گیو و بارنت میگویند میزان بارش باران و برف به خودی خود بر رفتار خودکشی تاثیر میگذارند، و همچنین ممکن است آلودگی را از هوا پاک کنند.