دکتر سورنا ستاری دانشگاهها را هسته اولیه ایجاد شرکتهای دانش بنیان و اقتصاد دانش بنیان توصیف و اظهار کرد: در گذشته مقاومتهایی در این زمینه وجود داشت ولی خوشبختانه تغییر در نحوه تفکر در این زمینه در دانشگاهها آغاز شده است و دانشگاهها به این ادبیات مشترک رسیدهاند که آینده یک دانشگاه در گرو وارد شدن به اقتصاد دانش بنیان است.
ستاری با بیان اینکه شرکتهای دانش بنیان در دانشگاهها ایجاد میشوند ولی بزرگ نمیشوند، خاطر نشان کرد: شرکتهای دانش بنیان در بازار بزرگ میشوند و این تغییر در نحوه تفکر باید در همه حوزهها از نظام بانکداری تا مردم عادی اتفاق بیفتند.
وی با بیان این که معاونت علمی و فناوری ریاستجمهوری پیگیریهای زیادی برای اجرای سیاستهای حمایتی از محصولات دانشبنیان داخلی انجام داده است، ادامه داد: نهادهایی چون جهاد دانشگاهی، پایلوتهای موفقی در این حوزه هستند.
ستاری با اشاره به برخی فناوریهای ایجاد شده در جهاد دانشگاهی تأکید کرد: اگر جهاد فناوریهای قابل واگذاری دارد، واگذار کند و اگر فناوریهایش در مرحله تجاریسازی است میتواند در قالب شرکتهای دانش بنیان نسبت به تجاریسازی آنها اقدام کند.
رویکرد معاونت علمی نسبت به تجاریسازی محصولات در کشور
معاون علمی و فناوری ریاست جمهوری با اشاره به برنامههای این معاونت در زمینه تجاری سازی دستاوردهای تحقیقاتی محققان کشور، گفت: در این راستا معاونت علمی با وادار کردن دستگاهها به خرید محصولات داخلی مخالف است ولی در عین حال معتقدیم که محصولات دانش بنیان داخلی باید قابلیت رقابت را داشته باشند و بتوانند نیازهای مشتریان را برطرف کنند.
ستاری، ادامه داد: از این رو از یک سو معاونت باید از این محصولات حمایت کند و از سوی دیگر شرکتها باید قابلیت رقابت در بازارها را داشته باشند و این بازار باید تحت سیاستهای حمایتی و به نفع تولید کنندگان باشد.
وی در عین حال با تاکید بر اینکه چتر حمایتی معاونت علمی برای شرکتهای دانش بنیان همیشگی نیست و موقتی است، یادآور شد: در این زمینه بسیار مهم است که سیاستهای حمایتی وجود داشته باشد و بازارهای داخلی به صورت موقت در اختیار تولیدکنندگان داخلی باشد تا شرکتها قابلیت رقابت پذیری پیدا کنند و در این زمینه قرار نیست به کسی تحمیلی صورت گیرد.
رییس بنیاد ملی نخبگان، اضافه کرد: در صورتی که رقابت پذیری در محصولات دانش بنیان داخلی حذف شود قطعا در آینده محصولات ایرانی قادر به رقابت در بازارهای بین المللی نخواهند بود از این رو لازم است علاوه بر اعمال سیاستهای حمایتی، صنایع موجود را در جهت رشد و توسعه هدایت کنیم تا محصولاتی با قابلیت رقابت در بازارهای بین المللی تولید کنند؛ چراکه در این مسیر، صنعتی قادر به ادامه حیات است که قابلیت رقابت داشته باشد.
اجرای پروژههای جهاد دانشگاهی با مشارکت 50 درصدی معاونت علمی
ستاری جهاد دانشگاهی را از پایههای اصلی این معاونت دانست و افزود: این نهاد یک سیستم واسط میان دانشگاهها و بخش صنعت است و از این رو باید این نهاد تقویت شود.
معاون علمی و فناوری ریاست جمهوری، با بیان اینکه جهاد دانشگاهی یک نمونه از توان کشور برای بومیسازی دستاوردهای علمی است، اظهار داشت: این نهاد مولود انقلاب اسلامی است و سیستم مناسبی برای تجاری سازی یافتههای علمی در آن ایجاد شده است.
وی تاکید بر اینکه این مدل بومی سازی و تجاری سازی باید در این نهاد تقویت شود، ادامه داد: از این رو لازم است تا بخشی از منابع مالی تجاریسازی طرحهای تحقیقاتی جهاد دانشگاهی از طریق حمایتهای معاونت علمی ریاست جمهوری و بخش دیگر آن در قالب شرکتهای دانش بنیان تامین شود.
ستاری، با بیان اینکه تاکنون همکاری معاونت علمی با بدنه جهاد دانشگاهی و واحدهای تابعه آن همچون پژوهشگاه رویان مطلوب بوده است، خاطر نشان کرد: در این راستا سیستمی تعریف شده است تا 50 درصد کل اعتبارات نمونه سازی و تجاری سازی محصولات دانش بنیان جهاد دانشگاهی از سوی معاونت علمی تامین شود و بخش دیگر نیازهای مالی این نهاد از طریق تسهیلات وام تامین خوادهد شد.
وی طراحی و ساخت سیستم رانش واگنهای مترو، پروژههای اجرا شده در حوزه نفت و گاز همچون تجهیزات نمکزدایی را از جمله طرحهای تحقیقاتی جهاد دانشگاهی دانست که با حمایت 50 درصدی معاونت علمی اجرایی شده است.
ستاری اضافه کرد: زمانی که محصول دانش بنیانی قابلیت تجاری سازی مییابد و به بازار عرضه میشود، لازم است تا با حمایتهایی که از طریق صندوق نوآوری و شکوفایی و یا نهادهای دیگر صورت میگیرد، زمینه را برای ماندگاری محصول در بازار فراهم کرد از این رو محصولی که وارد بازار میشود، معاونت علمی ریسکهای آن را قبول میکند.