این جمع از ناشران دانشگاهی معتقدند اختصاص این یارانهها به خرید کتاب از ناشران خارجی در واقع کمک به دلالهاست و این پول به جیب آنان ریخته میشود.
آنها معتقدند این موضوع باعث شده است که میزان فروش کتابهای ناشران دانشگاهی داخلی کاهش بیابد.
این در حالی است که علیرضا ربانی مدیر بخش ناشران بینالملل نمایشگاه کتاب در نشستی که عصر امروز یکشنبه 20 اردیبهشت در محل غرفه اتحادیه ناشران برگزار کرد، در پاسخ به این اظهارات گفت: فلسفه وجودی ارائه یارانه به خرید کتاب از ناشران خارجی زمانی شکل گرفت که احساس شدیدی ازسوی دانشگاهها و مراکز علمی و پزشکی کشور برای تامین منابع دانشگاهی بخصوص در حوزه پزشکی احساس شد و مقرر شد برای خرید این کتابها از سوی این مراکز علمی یارانه دولتی و ارز درنظر گرفته شود.
او افزود: تا ششمین دوره نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران ثبت سفارش برای خرید این کتابها از سوی وزارت علوم و وزارت بهداشت انجام میشد اما از نمایشگاه ششم عرضه این کتابها به صورت مستقیم صورت گرفت و این کتابها به نمایشگاه آمدند و مراکز علمی به صورت مستقیم آنها را میخریدند.
ربانی در ادامه اظهار کرد: از دوره بیست و پنجم نمایشگاه وزارت علوم و بهداشت به خاطر سیاستهای دولت برای اختصاص ارز و یارانه دچار مشکل شدند و در واقع این یارانهها قطع شد. از دوره نمایشگاه بیست و ششم نیز وزارت ارشاد یارانهها برای این بخش را قطع کرد که باعث شد در این دوره فروش کتابهای ناشران خارجی یکدهم کاهش یابد. اما از سال 1390 که قیمت ارز در ایران افزایش پیدا کرد افست کردن بیرویه کتابها در ایران در بین برخی ناشران دانشگاهی رشد بیرویهای پیدا کرد چون نوسانات قیمت ارز، تامین نشدن منابع و یارانهها باعث شده بود کتابهای اوریجینال علمی و دانشگاهی کمتر به ایران راه پیدا کنند. بنابراین بیشترین کسانی که در این دوره فعالیتشان افزایش یافت ناشران دانشگاهی بودند. این ناشران همزمان از یارانههای دانشگاهی برخوردار بودند اما یارانه ناشران خارجی قطع شده بود بنابراین در همین دوره عدهای از ناشران با تقلب و کلک زدن شروع به عرضه افست برخی از کتابها کردند. به عنوان نمونه انتشارات شهراب که مدیر آن آقای تورانیان است ویراست سوم یک دیکشنری فوقالعاده پرفروش در سطح دانشگاهی را بدون مجوز کپی و چاپ کرده بود. چون بلافاصله ویراست چهارم و پنجم آن به بازار آمد دیگر کسی این کتاب را نخرید اما او تنها جلد این کتاب را عوض کرد و بر روی آن نوشت که این کتاب ویراست پنجم است. در حالی که ویراست سوم از ویراست پنجم 40 هزار لغت کمتر داشت.
مدیر بخش ناشران بینالملل با اشاره به اینکه امسال برخی از مراکز دانشگاهی و علمی احساس نیاز زیادی به خرید کتابهای خارجی برای کتابخانههایشان داشتند گفت: بنابراین آنها تصمیم گرفتند یارانههایی برای خرید منابع مورد نیازشان از ناشران خارجی اختصاص بدهند. برهمین مبنا دانشگاه آزاد اعلام کرد تا سقف 10 میلیارد تومان از کتابهای خارجی خرید میکند. همچنین وزارت بهداشت هم قبول کرد دو میلیارد تومان برای خرید کتابهای خارجی برای تجهیز کتابخانههایش اختصاص بدهد. در مقابل ارشاد هم قبول کرد که 20 درصد به آنها کمک کند. حالا عدهای از ناشران دانشگاهی ادعا میکنند که چرا باید این یارانه صرف خرید کتابهای خارجی شود در صورتی که ما میتوانیم این کتابها را تکثیر کنیم و در اختیار قرار دهیم. در این صورت استادان دانشگاهها دیگر نمیتوانند روشهای درمان و داروهای جدیدی را که به واسطه خرید کتابهای اوریجینال میتوانستند به آنها دسترسی پیدا کنند بهروز کنند و این موضوع باعث شده بود در این سالهای آخر این مساله برای استادان دانشگاه بسیار سخت شود.
او افزود: دلیل اعتراض این ناشران به خاطر این موضوع است که با فراهم شدن زمینه فروش کتابهای خارجی اوریجینال، سود ناشران دانشگاهی داخلی که کتابها را بعضا به صورت افست و غیرقانونی چاپ میکنند کاهش پیدا میکند.
ربانی در پاسخ به سوال ایسنا درباره علت این تقابل بین ناشران داخلی و خارجی گفت: دلیل این تقابل به خاطر این است که این دسته از ناشران فروششان در نمایشگاه کتاب مشکل پیدا کرده است و چون احساس کردند در نمایشگاه فروش ندارند به تعلق گرفتن یارانه از سوی دانشگاهها برای خرید کتابهای خارجی متعرض شدند. در حالی که انتظار بیخودی است که باعث شده برخی ناشران بخواهند کتابهای افست خود را بفروشند. بنابراین باید جلو این مساله گرفته شود تا این دسته از ناشران هم به سراغ تالیف کتاب و بهروز شدن کتابهایشان باشند.
او افزود: مساله افست کتابها در بین برخی ناشران دانشگاهی باعث ایجاد جنگ و دعوای وحشتناکی در بازار ایران شده است.
محمود آموزگار رییس اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران نیز درباره آمار و یارانه حمایتی بخش دانشجویی و طلاب این دوره از نمایشگاه اعلام کرد: تا شب گذشته 60 درصد این یارانهها در بخش دانشگاهی هزینه شده است. 30 درصد در بخش ناشران عمومی، 4 درصد در بخش کودک و نوجوان، 4 درصد در بخش ناشران آموزشی، 1 درصد در بخش عربی و 1 درصد در بخش لاتین صرف شده است.
براساس این گزارش امسال 10 میلیارد تومان یارانه حمایتی از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برای خرید کتاب دانشجویان و طلاب از نمایشگاه کتاب تهران اختصاص یافته است. همچنین دانشگاهها و مراکز علمی که این دانشجویان در آنها مشغول تحصیل هستند اعتباری معادل 10 میلیارد تومان برای این بنکارتها اختصاص دادهاند.