صراط: از
آغاز شکلگیری تمدن انسان، ساختمانهای بلند علاقهمندان زیادی داشته و در
همه حال باعث غرور و سربلندی سازندگان بوده است. برای توضیح این علاقهی
افراطی نظریههای زیادی وجود دارد؛ ازجمله داشتن برتری نظامی، رسمیت دادن
به یک ساختمان خاص یا صرفا نشان دادن قابلیتهای معماری. این علاقه هر
دلیلی که داشته باشد، هنوز هم به قوت خود باقی است و حتی در قرن ۲۱ نیز
آسمانخراشهایی هستند که مورد توجه و تحسین همگان قرار میگیرند.
در
قرن نوزدهم و همزمان با افزایش علاقه و توجه به ساخت بناهای بلند، دانش
مهندسی ساختمان نیز هرروز با چالشهای بیشتری روبرو میشود که یکی از
جدیترین آنها تهیه مصالح ساختمانی مناسب با ارتفاع زیاد این سازههای
حیرتانگیز است. در ارتفاعات زیاد به کار بردن سنگ با مشکلات زیادی مواجه
میشود هرچند که استفاده از آن در موارد خاص مثل کلیسای جامع شارتر
(Chartre) در فرانسه، نتیجهای خیرهکننده به همراه داشت. این سازه توسط یک
معمار فرانسوی-آمریکایی به نام ویلیام لا بارن جنی در اواخر قرن نوزدهم
بنا شد که در دوران تحصیل دانشگاهی، همدورهی گوستاو ایفل (سازندهی برج
ایفل) بود و بازتاب این همنشینی را میتوان در ساختههای دیگر جنی مثل
ساختمان ده طبقهی ادارهی بیمهی شهر ایلینوی شیکاگو (اولین آسمانخراش
دنیا) دید.
این
ساختمان نمادین اولین بنایی بود که در ساخت آن از ستون و تیر فلزی استفاده
شد. محاسبات استادانهی جنی نهتنها استفاده از فلز در ساختمانهای بلند
را امکانپذیر کرد بلکه باعث شد وزن سازه ۶۵ درصد کمتر از نمونههای مشابه
ساختهشده با بتن و آجر باشد. این کاهش چشمگیر وزن، انقلابی در مهندسی
ساختمان بود و بعد از آن ساخت بناهای فوق مرتفع با ادامهی راه جنی و
تکیهبر از ابتکار نبوغ آمیز او روزبهروز گسترش پیدا کرد.ویلیام لا بارن
جنی تا اواخر قرن نوزدهم به گسترش کار خود ادامه داد و در سال ۱۹۰۷ در
گذشت.
امروزه
در معماری ساختمانهای بلند تکنیکهای حیرتانگیزی به کار میرود که
بسیاری از آنها ریشه در ابتکارهای نبوغ آمیز ویلیام لا بارن جنی دارند. به
هر شکل هنوز هم رقابت بر سر داشتن بلندترین ساختمانهای دنیا در اوج خود
قرار دارد و هیچ نوع محدودیتی نمیتواند از ساخت آنها جلوگیری کند.
در حال حاضر بلندترین ساختمانهای دنیا بهقرار زیر هستند: