صراط: پیش
از این برخی مقامات دولتی و وزارت خارجه برای اینکه اصول 77 و 125 قانون
اساسی درباره «لزوم بررسی و تصویب هر گونه توافق بین‌المللی تعهدآور در
مجلس» را دور بزنند، ادعا می‌کردند اجرای توافق برجام الزام‌آور و تعهدآور
نیست و به تعبیر آقای روحانی، «برنامه اجرایی ان‌پی‌تی» محسوب می‌شود. اما
آقای عراقچی معاون وزیر خارجه و عضو تیم مذاکره‌کننده روز دوشنبه در نشست
کمیسیون ویژه مجلس تصریح کرد: برجام، ضمیمه قطعنامه و بخشی از قطعنامه است.
ارزش قطعنامه‌های شورای امنیت را دارد و به لحاظ حقوقی برابر است با
قطعنامه‌های شورای امنیت و به لحاظ حقوق بین‌المللی برای کشورها و دولت‌ها
الزام‌آور است.
اما یک دور پس از این سخنان حمید بعیدی‌نژاد در جلسه کمیسیون ویژه گفته است: در حقوق بین‌الملل، ملاک تشخیص سند بین‌المللی، اراده تبیین‌کننده سند است. از ابتدا برای مذاکره‌کنندگان هیچ تردیدی نبود که این سند، سندی سیاسی و واجد تعهدات داوطلبانه است. اراده کشورهای مذاکره‌کننده از روز نخست این بود که سند مذکور با ماهیت حقوقی اسناد بین‌المللی بسیار تفاوت خواهد داشت. از این رو، ضرورتی برای تصویب این سند در مجلس شورای اسلامی نیست.
وی اظهار داشت: نگرانی ما این است که تعهدی سیاسی و داوطلبانه را برای خودمان الزام‌آور و تکلیف کنیم. ماهیت سند، سیاسی و داوطلبانه است، هیچ‌کس چیزی را برای خودش الزام‌آور نمی‌کند.
چند سوال کاملا روشن در این میان وجود دارد که از سوی جریان دور زننده مجلس پاسخ داده نمی‌شود. آیا تعهداتی در برجام وجود دارد یا خیر؟ و آیا می‌توانیم این تعهدات را انجام دهیم یا خیر؟ اگر این تعهدات خوب بلکه عالی است تا جایی که می‌گویند 3 بر 2 بر حریف پیروز شده‌ایم و فتح‌الفتوح کرده‌ایم و بزرگترین توافق قرن را به دست آورده‌ایم، که چرا از تصویب مجلس نگرانند؟ اگر بگوییم «تعهد داوطلبانه» باز هم مسئولیت ساقط نمی‌شود؛ با این استدلال که مگر توافق‌های بین‌المللی اصالتا بدون اختیار و انتخاب است؟ «تعهد داوطلبانه»ای که آقای بعیدی‌نژاد می‌گویند، مکانیزم همه توافقات بین‌المللی است مگر اینکه کسی مدعی شود قانون اساسی فقط بررسی و تصویب «تعهدات از سر اجبار» را به تصویب مجلس منوط کرد!
نکته بعدی این است که اغلب تعهدات در برجام یکطرفه است و بنابراین، این ادعا که اراده کشورهای مذاکره‌کننده واجد تعهدات داوطلبانه بود، بی‌مبناست؛ ضمن اینکه اراده موجر و در ذهن قابل استناد نیست و آنچه محل استناد در دعاوی و شکایات قرار می‌گیرد اصل توافق و تعهدات مندرج در آن است.
و بالاخره اینکه اظهار نگرانی درباره تصویب برجام و الزام‌آور شدن آن، دادن آدرس غلط است و این دوستان در حقیقت از رد برجام توسط نمایندگان ملت نگرانند چه اینکه تعهدات برجام نامتوازن، بدون رعایت اصل همزمانی، و برای طرف ایرانی برگشت‌ناپذیر است.
اما یک دور پس از این سخنان حمید بعیدی‌نژاد در جلسه کمیسیون ویژه گفته است: در حقوق بین‌الملل، ملاک تشخیص سند بین‌المللی، اراده تبیین‌کننده سند است. از ابتدا برای مذاکره‌کنندگان هیچ تردیدی نبود که این سند، سندی سیاسی و واجد تعهدات داوطلبانه است. اراده کشورهای مذاکره‌کننده از روز نخست این بود که سند مذکور با ماهیت حقوقی اسناد بین‌المللی بسیار تفاوت خواهد داشت. از این رو، ضرورتی برای تصویب این سند در مجلس شورای اسلامی نیست.
وی اظهار داشت: نگرانی ما این است که تعهدی سیاسی و داوطلبانه را برای خودمان الزام‌آور و تکلیف کنیم. ماهیت سند، سیاسی و داوطلبانه است، هیچ‌کس چیزی را برای خودش الزام‌آور نمی‌کند.
چند سوال کاملا روشن در این میان وجود دارد که از سوی جریان دور زننده مجلس پاسخ داده نمی‌شود. آیا تعهداتی در برجام وجود دارد یا خیر؟ و آیا می‌توانیم این تعهدات را انجام دهیم یا خیر؟ اگر این تعهدات خوب بلکه عالی است تا جایی که می‌گویند 3 بر 2 بر حریف پیروز شده‌ایم و فتح‌الفتوح کرده‌ایم و بزرگترین توافق قرن را به دست آورده‌ایم، که چرا از تصویب مجلس نگرانند؟ اگر بگوییم «تعهد داوطلبانه» باز هم مسئولیت ساقط نمی‌شود؛ با این استدلال که مگر توافق‌های بین‌المللی اصالتا بدون اختیار و انتخاب است؟ «تعهد داوطلبانه»ای که آقای بعیدی‌نژاد می‌گویند، مکانیزم همه توافقات بین‌المللی است مگر اینکه کسی مدعی شود قانون اساسی فقط بررسی و تصویب «تعهدات از سر اجبار» را به تصویب مجلس منوط کرد!
نکته بعدی این است که اغلب تعهدات در برجام یکطرفه است و بنابراین، این ادعا که اراده کشورهای مذاکره‌کننده واجد تعهدات داوطلبانه بود، بی‌مبناست؛ ضمن اینکه اراده موجر و در ذهن قابل استناد نیست و آنچه محل استناد در دعاوی و شکایات قرار می‌گیرد اصل توافق و تعهدات مندرج در آن است.
و بالاخره اینکه اظهار نگرانی درباره تصویب برجام و الزام‌آور شدن آن، دادن آدرس غلط است و این دوستان در حقیقت از رد برجام توسط نمایندگان ملت نگرانند چه اینکه تعهدات برجام نامتوازن، بدون رعایت اصل همزمانی، و برای طرف ایرانی برگشت‌ناپذیر است.
