رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام با تقدیر از اقدامات مسؤولین شهرک‌های علمی و تحقیقاتی کشور به ویژه اصفهان، گفت: اگر آن روز که شما شروع کردید، جامعه مثل امروز ضرورت کارهای دانش بنیان را احساس کرده بود، الان شاهد گسترش آن در اکثر نقاط کشور بودیم.
هاشمی رفسنجانی، «استقلال، آزادی و جمهوری اسلامی» را نه فقط یک شعار احساسی، بلکه یک هدف عقلانی برای انقلاب توصیف کرد و گفت: اگر چه در این مسیر حرکت‌های بسیار خوبی شده، اما هنوز این سه بخش کاملاً محقق نشده و باید تلاش کنیم تا در آینده آن را کامل کرده و به قله افتخارات آن سه هدف متعالی، برسیم.
وی در بحث استقلال با تأکید بر استقلال کامل سیاسی نظام اسلامی، به عدم تکمیل استقلال اقتصادی اشاره کرد و اشتغال زایی به ویژه، اشتغال جوانان تحصیلکرده را امری مهم و ضرروی برشمرد و افزود: متأسفانه در شرایط فعلی، بیشترین آمار بیکاری مربوط به جوانان فارغ التحصیل دانشگاهی است که باید با توسعه پارک‌های علم و فناوری، مراکز رشد و شرکت‌های دانش‌بنیان زمینه اشتغال آنها را فراهم کرد.
رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام، «آزادی» انسان‌ها را مخصوصاً اگر بر پایه ساختار متعالی اسلام باشد، باعث ارتقای جایگاه بشریت خواند و گفت: پیامبر(ص) و ائمه(ع) مسلمین تأکید کرده‌اند که انسان، آزاد آفریده شده و کسی نمی‌تواند حرّیت بشر را به بند بکشد.
هاشمی رفسنجانی، با استناد به قانون اساسی و اصول مربوط به انتخاب مسؤولین براساس آرای مردم، گفت: با اینکه امام بارها بر اصل بودن مردم برای انتخاب نظام تأکید می‌کردند و رهبری هم با تعبیر «حق‌الناس» برای رأی مردم، مسیر انقلاب اسلامی را در سپردن مسؤولیت‌ها به مردم ترسیم کرده، اما تاکنون به بخشی از اهداف انقلاب و منویات امام و رهبری نرسیده‌ایم.
وی در ادامه سخنان خویش «جمهوری اسلامی» را سخنی بر حق دانست و تأکید کرد: مردم در جامعه وظایف فردی و اجتماعی دارند که می‌بایست با رعایت اخلاق انسانی و اسلامی به آنان بپردازند، اما همیشه عده‌ای افراطی، در این مسیر سنگ‌اندازی کرده‌اند.
هاشمی رفسنجانی با تجمیع مباحث مربوط به سه اصل «استقلال»، «آزادی» و «جمهوری اسلامی» و تأکید بر این نکته که اصل و اساس این هدف در اسلام راستین نهفته است، گفت: قبل از اسلام، در جزیره العربی که با‌سوادان آن اندک و از ابتدایی ترین رفاهیات زندگی انسانی بی‌اطلاع بودند، دینی آمد که در اولین آیات بر دانش تأکید کرد و باعث خلق تمدنی در جهان شد که تمام تمدن‌های آن روز دنیا را تحت‌الشعاع قرار داد.
رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام با ارائه تحلیلی از گسترش تدریجی اسلام در اقصی نقاط جهان، به مقطع ورود اسلام به ایران اشاره کرد و گفت: دانشگاه جندی شاپور که ریشه در تمدن ایرانی داشت، توانست علم و دانش را با فرهنگ ناب اسلامی درآمیزد که علاوه بر گسترش علم و دانش به وسیله تحقیق و پژوهش و بعدها ترجمه آثار اسلامی به اروپا، سرمایه‌ای برای دانشمندان اقصی نقاط گیتی بود.
وی در بخش دیگری از سخنان خویش، به مقطع انقلاب اسلامی به ویژه پس از پایان جنگ تحمیلی اشاره کرد و گفت: وقتی قرار شد کشور را بسازیم، متوجه شدیم که نقطه ضعف ما، عدم همخوانی علم و صنعت در کشور است.
هاشمی رفسنجانی، تدوین برنامه‌های 5 ساله را، راهی برای گذشتن از روزمرگی و ترسیم آینده‌ای کوتاه مدت با دورنمای علم و دانش دانست و گفت: در مقطعی به این نتیجه رسیدیم که باید افق دور دست‌تری داشته باشیم که اسناد و منابع تمدن بزرگ اسلامی ایران 1400 در دولت سازندگی تهیه شد که متأسفانه در دولت‌های بعدی پیگیری نشد.
رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام با تشریح برنامه‌های آن مقطع، که از بخش‌های میانی جامعه خواسته بودند تا داشته‌ها و نیازها را اعلام کنند، گفت: متوجه شدیم که وقتی حرکت کشور به سوی پیشرفت سرعت بگیرد، شاید شکاف طبقاتی ایجاد شود که برای جلوگیری از آن، لایحه تأمین اجتماعی جامع را در دولت تصویب کردیم که برای حل مراحل قانونی به مجلس فرستاده بودیم و متأسفانه پیگیری نشد.
وی به مقطع مسؤولیت جدید خویش در مجمع تشخیص مصلحت نظام اشاره کرد و گفت: با تجربه طرح ایران 1400 و تأکیدات رهبری، سند چشم‌انداز 20 ساله نظام را با افق 1404 تدوین کردیم که دست بر قضا برای اجرا به دولتی سپرده شد که اعتقادی به برنامه‌نویسی نداشت و کشور را با درآمدهای نجومی نفت، با روزمرگی اداره می‌کرد.
هاشمی رفسنجانی، انبوه مصوبات استانی دولت گذشته را یکی از مستندات عدم موافقت دولت با برنامه‌ها و سیاست‌های کلی دانست و گفت: نتیجه این شد که در آخر اعلام کردند فقط 23 درصد از برنامه چهارم اجرا شد، در حالی که اگر هیچ دولتی نبود، مردم با زندگی عادی خود همین مقدار از برنامه را اجرا می‌کردند.
وی «دانش محوری» را اصل و اساس سند چشم‌انداز و سیاست‌های کلی آن دانست و عدم توجه به آن را «جاهلانه» خواند و گفت: مگر می‌شود در زمانی که دنیا با دانش، کارهایش را پیش می‌برد، به قشر تحصیلکرده، محققان و پژوهشگران بی‌توجهی کرد.
وی برخوردهای قهرآمیز با دانشگاه آزاد اسلامی، بازنشسته کردن اجباری استادان برجسته دانشگاه‌های کشور و اقدامات آنها برای تغییر غیرقانونی اساسنامه دانشگاه آزاد اسلامی را مصداقی برای برخورد با علم و دانش، دانست و گفت: لازمه‌ی توجه به تحقیق و پژوهش، پرورش استعدادهای درخشان و تلاش برای تجاری سازی طرح های تحقیقاتی دانشجویان و استادان است که در یک مقطع متوجه شدم بسیاری از طرح هایی که از مرحله آزمایش نیز گذشته‌اند، در آزمایشگاه‌ها خاک می خورند که البته باعث یأس و سرخوردگی محققان و دانشجویان جوان نیز می شود.
رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام با یادآوری شرایطی که در سالهای آغازین دهه 90 برای دانشگاهیان، عموم مردم و انقلاب اسلامی در بعد داخلی و خارجی ایجاد شده بود، خاطر نشان کرد: خدا را شکر که مردم هوشیار ایران با فریاد خاموش رأی، انقلاب را به مسیر اصلی خویش برگرداندند که یکی از مظاهر آن، توافقنامه هسته‌ای و باز شدن راه تعامل کشور با دنیاست.
هاشمی رفسنجانی، در خصوص «برجام» به مباحث مربوط به آن در کنگره و دولت آمریکا و عزم آنها برای اجرا آن اشاره کرد و گفت: در ایران هم اگر چه اکثریت مردم با انتخاب خود ثابت کرده‌اند که نمی‌خواهند با دنیا قهر باشند و می‌خواهند حق تاریخی امروز و نسل‌های آینده را بگیرند، یک عده محدود با تندروی‌های خویش مانع تراشی می‌کنند و متأسفانه بعضی از رسانه‌ها هم خواسته‌های ملی را فدای شعارهای سیاسی یک جناح خاص می‌کنند.
رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام، با اظهار امیدواری نسبت به حل مسایل هسته‌ای و آغاز دوره جدیدی برای روابط علمی، تحقیقاتی و اقتصادی ایران با جهان، گفت: در این مقطع، نقش محققانی چون شما و مراکز علمی و تحقیقاتی بسیار برجسته خواهد بود.
وی در بخش دیگری از سخنان خویش به طرح‌های دانش‌بنیان، مراکز رشد و باشگاه نخبگان در دانشگاه آزاد اسلامی اشاره کرد و گفت: این دانشگاه با 11 هزار آزمایشگاه و کارگاه و استادانی محقق، در خدمت شهرک‌های علمی و تحقیقاتی است تا برای حل مشکلات جدی امروز و آینده، مثل آب، زباله، انرژی، به ویژه گداخت هسته‌ای برنامه‌ریزی و تحقیق شود.
هاشمی رفسنجانی، نقش خانم‌های تحصیلکرده و محقق را در این مرحله بسیار تأثیرگذار دانست و گفت: با توجه به مجموعه شرایط، زمینه همکاری شما با دانشگاه آزاد اسلامی کاملاً فراهم است و امیدواریم در این مسیر کوشا باشید که آینده ایران منوط به فعالیت‌های علمی و پژوهشی دانشمندان است.
