برخی کارشناسان سیاسی معتقدند مهمترین بعد حادثه منا به نحوه اداره این
مناسک برمیگردد. حج از مناسک عظیم اسلامی است که متاسفانه هرسال با وقوع
حوادثی همراه است و با توجه به حاکمیت کشور عربستان و نگاه خصمانه آنان
نسبت به برخی از مسلمانان این شائبه را به ذهن متبادر میکند که شاید تمام
این مسائل از پشت پرده یک جریان سیاسی تبعیت میکند.
یک شاهد عینی فاجعه منا میگوید: به نظر من این حادثه بسیار نادر بود.
زیرا برای جمرات مسیرهای دسترسی زیادی وجود دارد و وقوع این حادثه تعجب
برانگیز است. ما در این مسیر پر جمعیت گیر افتادیم و حدودا 2 ساعت در همین
وضعیت و تحت فشار جمعیت بدون آب گیرافتاده بودیم که بعضی از شدت خستگی
نشستند و زیر آن ازدحام له شدند اما نکته مهم این بود که شرطهها ی
عربستان وضعیت ما را میدیدند اما کاری نمی کردند.
شاهد دیگری در مورد این حادثه مرگبار توضیح میدهد: شدت ازدحام به قدری
بود که ما دیگر اختیاری در حرکت نداشتیم و عملا با جمعیت همراه شده بودیم
از طرف دیگر پلیس عربستان نیز راه را بسته بود و ما را به برگشت مجبور
کردند به این ترتیب از یک طرف جمعیت از پشت سر ما را هول میداد و از طرف
دیگر جمعتی نیز ار روبرو میآمد به این ترتیب تلفات شروع شد.
یکی دیگر از شاهدین فاجعه منا میگوید:
حضور حجاج ایرانی در عربستان مانع بیان برخی حقایق در راستای این حادثه
است. چرا که به نظر میرسد جان حاجیان ما هنوز هم در عربستان در معرض خطر
است.
به هر حال زمان آن فرا رسیده که دولت تدبیر و امید جدا از تمام وعدهها و
شعارهای انتخاباتی و .. کمر همت بسته و تلاشهای جدی را در جهت رفع موانع و
مشکلات بکار بندد تا اتباعش حاشیه امنی در سراسر جهان داشته باشند.
پس از وقوع فاجعه منا تهران تلاشهای بسیاری برای اعزام هیئت ایرانی به
عربستان جهت رسیدگی به امور حجاج آسیب دیده و بررسی علل وقوع این حادثه
آغاز کرد؛ ولی تمام این تلاشها به دیوار عدم همکاری سعودیها برخورد کرد و
ویزا و روادید لازمه برای حضور مقامات سیاسی کشورمان صادر نشد.
علی جنتی در این زمینه میگوید: صدور ویزا برای هیات ایرانی جهت اعزام به
عربستان با مشکل مواجه است و به نظر میرسد دولت سعودی تعمد دارند که
مقامات جمهوری اسلامی را به کشورشان راه ندهند. وی ادامه میدهد که وزیر
امور خارجه کشور در نیویورک درخواست ملاقات با وزیر امور خارجه عربستان را
داشته که این درخواست با سردی و عدم موافقت این مقام سعودی مواجه شد.
از سوی دیگر سازمان حج و زیارت نیز با مشکلات بسیاری برای شناسایی حجاج
روبرو بوده به طوری که علی جنتی مسئول رسیدگی بر حادثه منا گفت: سعودیها
حتی اجازه نمیدهند تا اجساد مطهر رؤیت شود و شناسایی زائران تنها با
آلبومهای عکس میسر است. وی همچنین تصریح میکند: علیرغم اشتباه بزرگی که
مقامات سعودی مرتکب شدند تبلیغات سنگینی را انجام دادند که حجاج ایرانی
مقصر هستند.
با توجه به اینکه جمهوری اسلامی ایران بارها بر دیپلماسی گفتوگو و تعامل با کشورهای همسایه برای رفع تنشهای منطقه تاکید کرده، اینگونه رفتارها از سوی مقامات سعودی نشان دهنده عمق دشمنی آنان با نقش چشمگیر کشورمان در حل و فصل مسائل منطقهای و بین المللی است