صراط: سالهای سال است که قم به عنوان یکی از مذهبیترین شهرهای ایران محسوب میشود. وجود حوزههای علمیه، مساجد و تکایا به این شهر رنگ و بوی دیگری داده است و درخشش گنبد طلایی حضرت معصومه(س) موجب شرف خطه قم بر دیگر اقلیمهای سرزمین ایران شده است.
مطمئنا این معنویت و مذهبی بودن در فرهنگ مردم قم به ویژه موضوع عفاف و پوشش تجلی دارد اما متاسفانه در سالهای اخیر و به دلیل توریستی شدن شهر قم و همچنین مهاجر پذیری بالا برخی از خرده فرهنگها در حال رشد و نمو در میان فرهنگ اصلی شهر قم هستند که برخی آسیبها را نیز به بار آوردند. چند روز پیش بود که در همین خصوص یکی از مراجع عظام تقلید هشداری جدی را مطرح کرد.
آیتالله سید محمدعلی علوی گرگانی در دیدار با جمعی از رزمندگان سپاه استان قم با انتقاد از وضعیت بدحجابی در قم گفت: وضعیت حجاب در حال حاضر مطلوب شهر مقدس قم نیست.
این مرجع تقلید با بیان اینکه جایگاه قم در گذشته و دوران انقلاب بسیار مورد احترام مردم بوده و آن هم به دلیل حضور مرقد حضرت معصومه(س) مراجع و علما در این شهر است افزود: مردم احترام علما را نگه میدارند و حجاب و عفتشان را رعایت میکنند، در شرایط کنونی دشمن با برنامه ریزی در عرصه فرهنگ تلاش میکند تا روحانیت جایگاه خود را در نزد مردم از دست بدهد.
وی اضافه کرد: متاسفانه حرکاتی از بعضی افراد در شهر قم مشاهده میشود که جای نگرانی دارد و این نوع حرکات با آداب و رسوم مسلمانان و به خصوص حضرت فاطمه معصومه(س) مطابقت ندارد.
اما به نظر میرسد یکی از مصادیق هشدار اخیر علما را باید در نوع زنندهای از پوشش عنوان کرد که متاسفانه در میان برخی از بانوان رواج یافته است و در برخی موارد در قم نیز ظهور و بروز پیدا کرده است.
برخی از مسافرانی که از دیگر کلانشهرها به ویژه تهران به قم سفر میکنند آداب اسلامی را رعایت نکرده و همین مسئله موجب ناخرسندی مردم و علمای قم را در پی داشته است.
برای مثال یکی از پوششهایی که اکنون در میان برخی از زنان مد و رایج شده است استفاده از مانتوهای به اصطلاح جلو باز است که به عنوان ناهنجاری واقعی در سطح کلانشهرها پدید آمده است. خبرنگار فارس برای بررسی هرچه بیشتر این آسیب اجتماعی گفتوگویی را با تنی چند از کارشناسان در حوزههای مختلف انجام داد.
حجت الاسلام والمسلمین محمد محققی کارشناس مسائل مذهبی با اشاره به اینکه بدون شک استفاده از این نوع پوشش خاص برای بانوان خلاف مسلم شرع است گفت: حتی میتوان گفت این نوع پوشش از بدحجابی هم عبور کرده است و به سمت نیمه برهنگی پیش رفته است.
وی با اشاره به اینکه این نوع از پوششها تبعاتی جز رواج فحشا و فساد در جامعه ندارد خاطرنشان کرد: متاسفانه به دلایل متعدد اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی سن ازدواج افزایش یافته است اما از سوی دیگر مظاهر فساد و تحریک کننده جوانان و نوجوانان گسترش داشته است.
محققی با تاکید بر اینکه گرایش به حجابهای حداقلی چندسالی است که به طور جد و سریعتر از حد معمول در حال رایج شدن است گفت: به نظر من واقعا جا دارد تا اساتید جامعه شناسی و روانشناسی و دیگر رشتههای مرتبط تحقیقات عمیق و دقیقی را در خصوص چرایی رشد این ناهنجاریها تشکیل دهند.
این کارشناس مسایل دینی با اشاره به اینکه نمیتوان بین این گناه مسلم و دین داری جمع بست افزود: اما نکته اینجاست که برخی از بانوانی که این مدل از پوششهای زننده را بر تن میکنند گاهی معتقدند حجاب را نیز رعایت کردهاند که این از ضعف آگاهیهای دینی است.
علیرضا مرادینیا مدرس دانشگاه در حوزه علوم اجتماعی نیز با اشاره به اینکه برای تحلیل و تفسیر مد شدن استفاده از برخی پوششهای زننده در میان بعضی از بانوان همچون مانتوهای جلو باز باید به ابعاد مختلف و متعددی توجه داشت گفت: البته تحقیقات علمی و مدونی در این زمینه صورت نگرفته است اما به ظاهر من معتقدم بخشی از این مدل پوشش نوعی اعلام مخالفت با سیاستهای فرهنگی عام است.
وی با اشاره به اینکه این مدل پوشش نمونه بارز نافرمانی و عبور از خطوط قرمزهای جامعه است، خاطرنشان کرد: البته نمیتوان گفت همه کسانی که از این مدلها استفاده میکنند مخالف نظام هستند اما به نظر من یکی از دلایل جدی در این مدل پوشش اعلام مخالفت صریح با سیاستهای نظام و نوعی نافرمانی مدنی است.
مرادینیا با بیان اینکه دومین مولفه تاثیرپذیری زنان جوان از مدلهای ماهوارهای است افزود: وقتی هویت سازمان یافتهای در ذهن جوانان این مرز و بوم وجود نداشته باشد هر نسیم کوچکی نیز میتواند اندیشهها و رفتارهای آنها را دچار تغییر کند.
این مدرس دانشگاه با اشاره به اینکه دختری که در یک خانواده مذهبی بزرگ شده است علی القاعده نباید از چنین لباسهایی که خلاف شرع است استفاده کند، افزود: اما وقتی این افراد نیز از مدلهای یاد شده استفاده میکنند بیانگر این است که ما نتوانستهایم به خوبی هویت فکری دقیق و جامعی را برای جوانان تبیین کنیم.
این کارشناس مسایل اجتماعی یکی دیگر از دلایل استفاده از چنین مدلهایی را بالا رفتن سن ازدواج ذکر کرد و افزود: در حالی که به دلیل گسترش استفاده از رسانههای جدید و تغییر عادات غذایی سن بلوغ کاهش جدی را نشان میدهد اما سن ازدواج به شدت افزایش یافته است و در این مقطع بلوغ تا ازدواج فشارهای روحی و روانی زیادی به جوانان وارد میشود که سرریز آن در چنین آسیبهای اجتماعی هویداست.
علیرضا مقصودی طراح مد و لباس نیز با اشاره به اینکه بخش عمدهای از فروش پوشاک مبتنی بر نیاز و ذائقه خریداران است گفت: وقتی ذائقه مردم تغییر کند مدلهای لباس و پوشش نیز تغییر میکند.
وی با اشاره به اینکه امروز بخش اصلی پوشاکی که در بازار وجود دارد وارداتی است خاطرنشان کرد: البته این وارداتی بودن صرفا به معنای واردات کامل پوشاک نیست بلکه بخش بیشتر آن کپی برداری از الگوها و طرحهایی است که از سوی طراحان غربی به بازار ارائه میشود.
مقصودی با تاکید بر اینکه میتوانم به جد بگویم بیگانگان برای تغییر مدل و پوشش در ایران بسیار هزینه میکنند افزود: اما در عوض ما در داخل هنوز بر سر اینکه یک طرح ایرانی لباس باید چگونه باشد به توافق نرسیدیم.
این طراح لباس با بیان اینکه اگر بخواهیم با رواج مدلهای زننده غربی در کشور مقابله کنیم باید لباسهایی مبتنی بر اقتضائات روز و با در نظر گرفتن معیارهای اسلامی تهیه کنیم، گفت: واقعا برخی از لباسهایی که به نام مدل اسلامی ایرانی برای بانوان تهیه میشوند قابلیت استفاده را ندارد. برای مثال آیا یک خانم کارمند میتواند با دامن و لباس بلند به سرکار برود؟
وقتی تمام این اظهار نظرها را در کنار هم میگذاریم متوجه میشویم که از یک سو ما درگیر یک جنگ فرهنگی جدی خارجی هستیم و از سوی دیگر ضعفهای داخلی مان منافذ ورود دشمن را تسهیل کرده است. پدیدههای اجتماعی مواردی نیستند که یک روزه و یک ماه و یک ساله پدید آمده باشند بلکه مولود حوادث و روندهای بلند مدت هستند.
اکنون نیز تنها به عنوان نکته پایانی میتوان به این نکته اشاره کرد که مواجهه با این سیل خطرناک در کشور نیازمند همفکری صاحب نظران و اراده قوی مجریان در حوزه عملیاتی دارد. خاصیت ناهنجاریها این است که به مرور زمان به هنجارهای جامعه تبدیل میشوند و اگر از امروز در برابر این فجایع فرهنگی ایستادگی نکنیم بعید نیست در سالهای بعد خاکریزهای فرهنگی ما همچنان پسرفت کرده باشد و اوضاع از موقعیت فعلی هم وخیم تر شده باشد.
مطمئنا این معنویت و مذهبی بودن در فرهنگ مردم قم به ویژه موضوع عفاف و پوشش تجلی دارد اما متاسفانه در سالهای اخیر و به دلیل توریستی شدن شهر قم و همچنین مهاجر پذیری بالا برخی از خرده فرهنگها در حال رشد و نمو در میان فرهنگ اصلی شهر قم هستند که برخی آسیبها را نیز به بار آوردند. چند روز پیش بود که در همین خصوص یکی از مراجع عظام تقلید هشداری جدی را مطرح کرد.
آیتالله سید محمدعلی علوی گرگانی در دیدار با جمعی از رزمندگان سپاه استان قم با انتقاد از وضعیت بدحجابی در قم گفت: وضعیت حجاب در حال حاضر مطلوب شهر مقدس قم نیست.
این مرجع تقلید با بیان اینکه جایگاه قم در گذشته و دوران انقلاب بسیار مورد احترام مردم بوده و آن هم به دلیل حضور مرقد حضرت معصومه(س) مراجع و علما در این شهر است افزود: مردم احترام علما را نگه میدارند و حجاب و عفتشان را رعایت میکنند، در شرایط کنونی دشمن با برنامه ریزی در عرصه فرهنگ تلاش میکند تا روحانیت جایگاه خود را در نزد مردم از دست بدهد.
وی اضافه کرد: متاسفانه حرکاتی از بعضی افراد در شهر قم مشاهده میشود که جای نگرانی دارد و این نوع حرکات با آداب و رسوم مسلمانان و به خصوص حضرت فاطمه معصومه(س) مطابقت ندارد.
اما به نظر میرسد یکی از مصادیق هشدار اخیر علما را باید در نوع زنندهای از پوشش عنوان کرد که متاسفانه در میان برخی از بانوان رواج یافته است و در برخی موارد در قم نیز ظهور و بروز پیدا کرده است.
برخی از مسافرانی که از دیگر کلانشهرها به ویژه تهران به قم سفر میکنند آداب اسلامی را رعایت نکرده و همین مسئله موجب ناخرسندی مردم و علمای قم را در پی داشته است.
برای مثال یکی از پوششهایی که اکنون در میان برخی از زنان مد و رایج شده است استفاده از مانتوهای به اصطلاح جلو باز است که به عنوان ناهنجاری واقعی در سطح کلانشهرها پدید آمده است. خبرنگار فارس برای بررسی هرچه بیشتر این آسیب اجتماعی گفتوگویی را با تنی چند از کارشناسان در حوزههای مختلف انجام داد.
حجت الاسلام والمسلمین محمد محققی کارشناس مسائل مذهبی با اشاره به اینکه بدون شک استفاده از این نوع پوشش خاص برای بانوان خلاف مسلم شرع است گفت: حتی میتوان گفت این نوع پوشش از بدحجابی هم عبور کرده است و به سمت نیمه برهنگی پیش رفته است.
وی با اشاره به اینکه این نوع از پوششها تبعاتی جز رواج فحشا و فساد در جامعه ندارد خاطرنشان کرد: متاسفانه به دلایل متعدد اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی سن ازدواج افزایش یافته است اما از سوی دیگر مظاهر فساد و تحریک کننده جوانان و نوجوانان گسترش داشته است.
محققی با تاکید بر اینکه گرایش به حجابهای حداقلی چندسالی است که به طور جد و سریعتر از حد معمول در حال رایج شدن است گفت: به نظر من واقعا جا دارد تا اساتید جامعه شناسی و روانشناسی و دیگر رشتههای مرتبط تحقیقات عمیق و دقیقی را در خصوص چرایی رشد این ناهنجاریها تشکیل دهند.
این کارشناس مسایل دینی با اشاره به اینکه نمیتوان بین این گناه مسلم و دین داری جمع بست افزود: اما نکته اینجاست که برخی از بانوانی که این مدل از پوششهای زننده را بر تن میکنند گاهی معتقدند حجاب را نیز رعایت کردهاند که این از ضعف آگاهیهای دینی است.
علیرضا مرادینیا مدرس دانشگاه در حوزه علوم اجتماعی نیز با اشاره به اینکه برای تحلیل و تفسیر مد شدن استفاده از برخی پوششهای زننده در میان بعضی از بانوان همچون مانتوهای جلو باز باید به ابعاد مختلف و متعددی توجه داشت گفت: البته تحقیقات علمی و مدونی در این زمینه صورت نگرفته است اما به ظاهر من معتقدم بخشی از این مدل پوشش نوعی اعلام مخالفت با سیاستهای فرهنگی عام است.
وی با اشاره به اینکه این مدل پوشش نمونه بارز نافرمانی و عبور از خطوط قرمزهای جامعه است، خاطرنشان کرد: البته نمیتوان گفت همه کسانی که از این مدلها استفاده میکنند مخالف نظام هستند اما به نظر من یکی از دلایل جدی در این مدل پوشش اعلام مخالفت صریح با سیاستهای نظام و نوعی نافرمانی مدنی است.
مرادینیا با بیان اینکه دومین مولفه تاثیرپذیری زنان جوان از مدلهای ماهوارهای است افزود: وقتی هویت سازمان یافتهای در ذهن جوانان این مرز و بوم وجود نداشته باشد هر نسیم کوچکی نیز میتواند اندیشهها و رفتارهای آنها را دچار تغییر کند.
این مدرس دانشگاه با اشاره به اینکه دختری که در یک خانواده مذهبی بزرگ شده است علی القاعده نباید از چنین لباسهایی که خلاف شرع است استفاده کند، افزود: اما وقتی این افراد نیز از مدلهای یاد شده استفاده میکنند بیانگر این است که ما نتوانستهایم به خوبی هویت فکری دقیق و جامعی را برای جوانان تبیین کنیم.
این کارشناس مسایل اجتماعی یکی دیگر از دلایل استفاده از چنین مدلهایی را بالا رفتن سن ازدواج ذکر کرد و افزود: در حالی که به دلیل گسترش استفاده از رسانههای جدید و تغییر عادات غذایی سن بلوغ کاهش جدی را نشان میدهد اما سن ازدواج به شدت افزایش یافته است و در این مقطع بلوغ تا ازدواج فشارهای روحی و روانی زیادی به جوانان وارد میشود که سرریز آن در چنین آسیبهای اجتماعی هویداست.
علیرضا مقصودی طراح مد و لباس نیز با اشاره به اینکه بخش عمدهای از فروش پوشاک مبتنی بر نیاز و ذائقه خریداران است گفت: وقتی ذائقه مردم تغییر کند مدلهای لباس و پوشش نیز تغییر میکند.
وی با اشاره به اینکه امروز بخش اصلی پوشاکی که در بازار وجود دارد وارداتی است خاطرنشان کرد: البته این وارداتی بودن صرفا به معنای واردات کامل پوشاک نیست بلکه بخش بیشتر آن کپی برداری از الگوها و طرحهایی است که از سوی طراحان غربی به بازار ارائه میشود.
مقصودی با تاکید بر اینکه میتوانم به جد بگویم بیگانگان برای تغییر مدل و پوشش در ایران بسیار هزینه میکنند افزود: اما در عوض ما در داخل هنوز بر سر اینکه یک طرح ایرانی لباس باید چگونه باشد به توافق نرسیدیم.
این طراح لباس با بیان اینکه اگر بخواهیم با رواج مدلهای زننده غربی در کشور مقابله کنیم باید لباسهایی مبتنی بر اقتضائات روز و با در نظر گرفتن معیارهای اسلامی تهیه کنیم، گفت: واقعا برخی از لباسهایی که به نام مدل اسلامی ایرانی برای بانوان تهیه میشوند قابلیت استفاده را ندارد. برای مثال آیا یک خانم کارمند میتواند با دامن و لباس بلند به سرکار برود؟
وقتی تمام این اظهار نظرها را در کنار هم میگذاریم متوجه میشویم که از یک سو ما درگیر یک جنگ فرهنگی جدی خارجی هستیم و از سوی دیگر ضعفهای داخلی مان منافذ ورود دشمن را تسهیل کرده است. پدیدههای اجتماعی مواردی نیستند که یک روزه و یک ماه و یک ساله پدید آمده باشند بلکه مولود حوادث و روندهای بلند مدت هستند.
اکنون نیز تنها به عنوان نکته پایانی میتوان به این نکته اشاره کرد که مواجهه با این سیل خطرناک در کشور نیازمند همفکری صاحب نظران و اراده قوی مجریان در حوزه عملیاتی دارد. خاصیت ناهنجاریها این است که به مرور زمان به هنجارهای جامعه تبدیل میشوند و اگر از امروز در برابر این فجایع فرهنگی ایستادگی نکنیم بعید نیست در سالهای بعد خاکریزهای فرهنگی ما همچنان پسرفت کرده باشد و اوضاع از موقعیت فعلی هم وخیم تر شده باشد.