صراط: سوخو -۲۵ gfoot که ناتو به آن لقب «پاقورباغه» داده
است، یک جت جنگنده تکسرنشین دوموتوره است که در اتحاد جماهیر شوروی، توسط
دفتر طراحی سوخو طراحی و تولید شد.
ماموریت
اصلی این هواپیما پشتیبانی نزدیک از نیروهای زمینی است. اولین پیشنمونه
آن در ۲۲ فوریه ۱۹۷۵ پرواز کرد و تولید انبوه آن از سال ۱۹۷۸ در کارخانهای
در تفلیس در گرجستان شوروی آغاز شد. از سال ۱۹۸۱ وارد خدمت فعال نظامی در
ارتش شوروی گردید. این هواپیما در نیروی هوایی و هوانیروز روسیه با نام
مستعار کلاغ سیاه و در ناتو به نام پای قورباغه (Frogfoot) شناخته میشود.
سوخو
۲۵ را میتوان همتای روسی هواپيمای « آ -۱۰» ايلات متحده دانست. طراحي
هواپيمای پشتيبانی نزديک هوايی سوخو -۲۵ از سال ۱۹۶۸ آغاز شد . اولين پيش
نمونه اين هواپيما با موتور بدون پس سوز تومانسکي آر.دي.۹ در ۲۲ فوريه ۱۹۷۵
به پرواز در آمد. پيش نمونه دوم با موتوری پر توانتر در سال ۱۹۷۷ پرواز
کرد. در همين سال غربيها با برسي عکسهاي ماهواره اي به وجود اين هواپيماي
جديد پي بردند.
سوخو-۲۵
از نظر تواناییهای جنگی، قدرت ضربتی، مقاومت و اثرگذاری کاملاً قابل
مقایسه با همتای آمریکایی خود آ-۱۰ تاندربولت است.سوخو-۲۵ برای انهدام دقیق
اهداف زمینی در تمامی شرایط آبوهوایی شبانهروز و به طور خاص انهدام
خودروهای زرهی دشمن، وسایل ارتباطی، سنگرهای آتش، واحدهای فرماندهی و
نظارت، جادهها، خطوط آهن، و هلیکوپترهای نظامی دشمن طراحی شده است.
ساختار کلی، تجهیزات الکترونیکی و به ویژه توانایی استفاده از طیف وسیعی
از مهمات و امکان فعالیت در خطیرترین شرایط، سوخو-۲۵ را هواپیمایی ایدهآل
برای پشتیبانی نزدیک هوایی از نیروهای زمینی ساختهاست.
این
هواپیما به یک توپ اتوماتیک دولول ۳۰ میلیمتری در زیر بدنه با ۲۵۰ گلوله
مسلح شده و هشت پایلون در زیر بالهای آن قرار دارد که به آن قدرت حمل حدود
۴ تن مهمات هوابهزمین از جمله راکتهای ۵۷ تا ۳۳۰ میلیمتری را میدهد.
دو پایلون کوچک بیرونی هم برای موشکهای هوا به هوا در زیر بدنه تعبیه
شدهاند.
مشخصات کلی سوخو-25
كشور سازنده: روسيه
شركت سازنده: سو خوی
سال ساخت : ۱۹۷۸
وظيفه : جنگنده تهاجمی زمينی
طول : ۵۳/۱۵ متر
مقدار طول باند براي پرواز : ۶۰۰ متر
مقدار طول باند براي فرود : ۶۰۰ متر
موتور: دو موتور توربوجت تومانسکی آر-۱۹۵
رنج پروازی : ۲۵۰۰ كيلومتر
رنج دريايی :۹۵۰ كيلومتر
سقف پرواز : ۱۰۰۰۰ متر
رنج حمله: ۱۲۵۰ كيلومتر بدون در نظر گرفتن تانكر های اضافی
سوخت گيری در هوا : اين امكان را ندارد
سوخت داخلی : ۳۵۰۰ ليتر كه با تانكر های اضافی به ۶۰۰۰ ليتر هم مي رسد
تعداد توليد : ۴۰۲ فروند
انواع : ۱۰ مدل
در
سال ۱۹۸۴ یک مدل صادراتی از این هواپیما به نام سوخو-۲۵ k طراحی شده و به
چکسلواکی، بلغارستان، عراق، جمهوری دمکراتیک کره و آنگولا صادر شد. در
سالهای ۸۸-۱۹۸۷ یک بازسازی کلی بر روی طراحی این هواپیما بر اساس تجربه
جنگ در افغانستان انجام شد و از سال ۱۹۹۱ تولید مدل سوخو-۲۵ بیام آغاز شد.
سوخو-۲۵ در طول جنگ شوروی در افغانستان نقش حیاتی برای ارتش سرخ داشت و
بیش از ۶۰ هزار ساعت پروازی را تجربه کرد و فقط ۲۳ فروند از آن از بین رفت.
در
واقع یک سوخو-۲۵ به ازای ۲۶۰۰ ساعت پرواز از دست رفت که در مقایسه با تمام
هواپیماهای دیگری که در این جنگ استفاده شدند، رقم بهتری است. نیروی هوایی
روسیه از این هواپیما به طور گستردهای در جنگ چچن استفاده کرد و توسط
نیروی هوایی عراق در جنگ ایران و عراق و توسط نیروی هوایی آنگولا در
جنگهای داخلی دهه ۸۰ و ۹۰ هم استفاده شد.
**سوخو ۲۵ سپاه پاسداران
اين
هواپيمای يك نفره برای مسيرهای كوتاه ساخته شده ولی هر گاه كه دست به كار
شود جهنمی از آتش بپا می كند كه نه انسان و نه تجهيزات آن می تواند سالم از
دستش بيرون بيايد. اين هواپيما كه هدفهايش را بر روی زمين پيدا می كند با
سرعت بسيار كم در مقابل اهدافش ظاهر شده و بهراحتی هر چه تمامتر آنها را
مورد هدف قرار میدهد.
اتاق خلبان سوخو-25 از ۲۴ ميلی متر تيتانيوم ساخته شده كه مانند زرهی مسدود كننده اتاق خلبان را نگهداری میكند.
**تاریخ تولد سوخو-25
در
اوایل سال ۱۹۶۸ وزارت دفاع شوروی تصمیم گرفت تا یک جت جنگنده زیر صوت برای
پشتیبانی از نیروهای زمینی ارتش سرخ در میدان نبرد را تولید کند که
استفاده و تعمیر آن بسیار ساده باشد و مانورپذیری خوب و مقاومت مناسبی
داشته باشد. بدین جهت پاول سوخو و یک گروه کوچک از متخصصین گروه سوخو با
کمک گرفتن از موسساتی در وزارت صنعت حمل و نقل هوایی و وزارت دفاع شوروی،
طراحی اولیه را آغاز کردند. به پیشنهاد دفتر طراحی سوخو تولید سوخو-۲۴ در
کارخانه شماره ۳۱ واقع در تفلیس (گرجستان شوروی) محلی که پیش از آن جنگنده
میگ-۲۱ در آن ساخته میشد، شروع گردید. سرانجام در سال ۱۹۷۸ سوخو-۲۵ وارد
خط تولید گردید.
**وظایف سوخو-25
مأموریت
این جنگنده پشتیبانی نزدیک هوایی است. توسعه این هواپیما در سال 1997
باعث بوجود آمدن هواپیمای جدید و بسیار پیشرفته سوخو -39 شد.سوخو 25 برای
مسیرهای کوتاه ساخته شده است، ولی توانایی هجومی آن برای هدف قرار دادن
مواضع دشمن بر روی زمین بسیار بالا است. این جنگنده برای انهدام دقیق اهداف
زمینی در تمامی شرایط آبوهوایی شبانهروزی و به طور خاص انهدام خودروهای
زرهی دشمن، وسایل ارتباطی، سنگرهای آتش، واحدهای فرماندهی و نظارت،
جادهها، خطوط آهن، و هلیکوپترهای نظامی دشمن طراحی شده است.
مشخصات فنی سوخو-25
بدنه
در بدنه سوخو-۲۵ به میزان ۶۰ درصد آلمینیوم، ۱۹٪ فولاد، ۱۳٫۵٪ تیتانیوم، ۲٪ آلیاژ منیزیم و ۵٫۵٪ مواد دیگر به کار رفتهاست.
کابین خلبان
سوخو-۲۵
مجهز به صندلی نجات (همانند سوخو-۲۷) و ابزار پرواز استاندارد است. در پشت
کابین خلبان ۶ میلیمتر (۰/۲۴ اینچ) زیرسری از جنس فولاد ضخیم، نصب
شدهاست. همچنین کابین خلبان به شکل وان حمام و از جنس تیتانیوم میباشد.
توپ هواپیما در یک محفظه زیر کابین خلبان نصب شدهاست.
بالها
تمامی
مدلهای سوخو-۲۵ دارای بالهای فلزی میباشند. ترمزهای هوایی در نوک هر
بال قرار دارند. هر بال دارای ۵ جایگاه حمل سلاح مانند موشک، راکت و
تسلیحات دیگر است.
موتور
نسخههای
اولیه سوخو-۲۵ مجهز به ۲ موتور توربوجت آر۹۵اساچ با پس سوز بودند که در
دو طرف عقب هواپیما نصب میشدند. اما نسخههای جدید (مانند سوخو-۲۵ تی و
تیام) با موتورهای بهبود یافته آر۱۹۵ تجهیز شدهاند.
سامانه الکترونیکی
اویونیک سوخو-۲۵ شامل بخشهای زیر میگردد:
سامانه هدفگیری
رادار ناوبری داپلر
سامانه ناوبری٬جهت پرواز در روز و شب
رادیو (بیسیم) جهت ارتباطات هوا به هوا و هوا به زمین
سامانه کنترل سلاحها
مجموعه دفاع از خود
سامانه شناسایی دوست از دشمن
سامانه راداری هشدار دهنده (RHAWS)
تاریخچه عملیاتی
نبرد شوروی در افغانستان
جنگ ایران وعراق
جنگ خلیج فارس
جنگ اول چچن
جنگ دوم چچن
نبرد اتیوپی و اریتره
جنگ در دارفور
جنگ اوستیای جنوبی ۲۰۰۸
کشورهای استفاده کننده
آنگولا
اسلواکی
اوکراین
ایران
بلغارستان
بلاروس
پرو
ترکمنستان
جمهوری چک
روسیه
عراق
قزاقستان
کره شمالی
گرجستان
مقدونیه
خدمت سوخو-25 در ایران
در
۱ بهمن ۱۳۶۹ (۲۱ ژانویه ۱۹۹۱) و در حین جنگ خلیج فارس، ۷ فروند سوخو-۲۵
اِس به همراه دهها هواپیمای دیگر نیروی هوایی عراق برای یافتن محلی امن
برای در امان ماندن از حملات عملیات طوفان صحرا به ایران پناهنده شدند.
ارتش ایران آن هواپیماها را هدیهای از دشمن سابق خود تلقی کرد و آنها را
به غنیمت گرفت . هم اکنون هواپیماهای مزبور به همراه شش فروند سوخو-۲۵ تی و
سوخو-۲۵ یوبیکا خریداری شده از روسیه که در سال ۲۰۰۶ به ایران تحویل شد،
در خدمت نیروی هوایی سپاه پاسداران میباشند.
یکم نوامبر ۲۰۱۲ دو
فروند سوخو-۲۵ ایرانی با توپهای ۳۰ میلیمتری خود به سوی یک هواپیمای
بدون سرنشین غیرمسلح امکیو-۱ پردیتور آتش گشودند. گلولهها به خطا رفت و
این پهپاد به سلامت به پایگاه برگشت. مقامات پنتاگون اعلام کردند این
هواپیما در حال ماموریت تجسسی عادی خود بر فراز آبهای بینالمللی بود و ۱۶
مایل دریایی با ساحل ایران فاصله داشت.
مشخصات سوخو-25
خدمه :۱ خلبان
طول : ۱۵/۳۳ متر (۵۰ فوت و ۱۱)
طول بال : ۱۴/۳۶ متر (فوت ۱ ۴۷)
قد : ۴/۸۰ متر (فوت ۹ ۱۵)
مساحت بال : ۳۰٫/۱ متر مربع (۳۲۴ فوت مربع)
وزن خالی : ۱۰/۷۴۰ کیلوگرم (£ ۲۳/۶۷۷)
وزن بارگذاری شده : ۱۶/۹۹۰ کیلوگرم (£ ۳۷،۴۵۶)
حداکثر وزن برخاست : ۲۰،۵۰۰ کیلوگرم (£ ۴۵،۱۹۴)
نیروی رانش : ۲ × تومانسکی آر-۱۹۵ توربوجت، ۴۴/۱۸ در هر کیلو نیوتن
حداکثر سرعت : ۹۵۰ کیلومتر / ساعت (۵۹۰ مایل در ساعت، ۰/۷۷ ماخ [۷۲])؛مبارزه با شعاع ۳۷۵ کیلومتر (۲۳۵ مایل)
فری برد : ۲۵۰۰ کیلومتر (۱۵۵۳ مایل)
خدمات سقف پرواز : ۷۰۰۰ متر (۲۳،۰۰۰ فوت) [۷۳]
نرخ صعود : ۵۸ متر / ثانیه (۱۱۴۰۰ فوت / دقیقه)
بارگذاری بال : ۵۸۴ کیلوگرم / مترمربع (£ ۱۱۹ / فوت مربع)
رانش / وزن : ۰/۵۱
تسلیحات
سوخو_25
یک قبضه توپ دولول ۳۰ میلی متری با نرخ شلیک ۳۰۰۰ گلوله بر دقیقه دارد که
بسیار کشنده است.همچنین۱۱ جایگاه حمل سلاح با توانایی حمل انواع
راکتانداز، راکتهای هدایت شونده، موشکهای هوا به سطح و هوا به هوا،
بمبهای لیزری، بمبهای ضد نفر، بمبهای خوشهای، بمبهای آتشزا،بمبهای
شیمیایی از دیگر مزیتهای کلاغسیاه دشمنان روسیه است.