ابراهیم کارخانهای با اشاره به پایان یافتن فرآیند بررسی برجام در مجلس و تایید مصوبه هفته گذشته مجلس در شورای نگهبان و ابلاغ آن، اظهار داشت: به نظر من مسائل حاشیهای سیاسی که در روند بررسی و تصویب برجام پیش آمد، متاسفانه محتوای برجام را که راههای نفوذی فراوانی در عرصههای سیاسی، اقتصادی و امنیتی باز میکند، تحتالشعاع قرار داد.
وی افزود: این حاشیهها باعث شد تا به جای اینکه به اصل برجام و تصویب محتوای آن فکر شود، عمدتا شیوه تصویب برجام جنجالآفرینی کرد و اصل آن را تحتالشعاع قرار داد.
رئیس کمیته هستهای مجلس با اشاره به رعایت نشدن آییننامه داخلی مجلس در جریان بررسی و تصویب طرح یکفوریتی «اقدام متناسب و متقابل دولت ایران در اجرای برجام»، عنوان کرد: میگویند که بسیاری از نمایندگان پیشنهادات خود را پس گرفته بودند، اما جمع زیادی هم هنوز بر پیشنهادات خود اصرار داشتند، بنابراین این شیوه برخورد با مهمترین طرح تاریخ بعد از انقلاب که تعهدات بسیار گستردهای را برای جمهوری اسلامی رقم میزند و بررسی و تصویب آن در ظرف ۱۵ دقیقه، خیلی غیرعادی و تعجبآور به نظر میرسید.
کارخانهای خاطرنشان کرد: این مسئله در شرایطی اتفاق افتاد که برای طرحها و لوایح نه چندان مهم، ساعتها در مجلس وقت گذاشته میشود و تمام پیشنهادات بررسی میشود. اما چرا درباره چنین طرحی که ۱۲ سال ملت ایران را به خود مشغول کرده و درباره آن مذاکره شده، اینطور برخورد میشود!؟ لذا ما از این بابت واقعا گلایهمند هستیم.
وی تصریح کرد: به نظر من در این رابطه مجلس میتوانست بهتر نشان دهد که در راس امور است و امتحان بهتری پس بدهد؛ مخصوصا اینکه مقام معظم رهبری نیز با لطف خود این مسئله را به مجلس شورای اسلامی محول کرده بودند.
مجلس مقابل برجام سکوت میکرد، باز هم دولت کار خودش را میکرد
نماینده مردم همدان در مجلس شورای اسلامی با اشاره به اظهارنظرهایی که از سوی رئیس مجلس درباره توافقهای صورت گرفته درباره شکل بررسی طرح مجلس مطرح شده بود، تاکید کرد: ممکن است عدهای در بیرون از مجلس توافق یا تفاهمی کرده باشند، اما نباید فراموش کنیم که رهبر معظم انقلاب همواره انتظار بررسی دقیق و کارشناسانه را نسبت به این موضوع داشتهاند، اما متاسفانه مجال بررسی دقیق داده نشد.
کارخانهای با بیان اینکه مسئله اصلی در تمام این حواشی به دولت برمیگردد، اظهار داشت: حرف ما این است که چرا دولت در این رابطه لایحه به مجلس ارائه نداد!؟ به نظر من مهمتر از ماده واحده مجلس و ۹ بند آن، تصویب خود برجام بوده است. یعنی در آن طرح برجام با آن همه ایرادات اساسی عملا تایید شد.
وی خاطرنشان کرد: هر چند یکسری شرط و شروط برای اجرای برجام در این طرح گذاشته شده است، اما این شروط عمدتا به داخل کشور ما برمیگردد و تغییری در مفاد برجام ایجاد نمیکند.
رئیس کمیته هستهای مجلس اظهار داشت: یکی از ایرادات اساسی که ما داشتیم، این بود که متاسفانه تیم مذاکرهکننده هستهای توافق صورت گرفته را به شورای امنیت بردند و در قالب قطعنامه تصویب کردند، حالا آمدهاند و در مجلس بر سر آن بحث کردهاند. اگر قرار بود مجلس بر اساس مصوبه دوم تیرماه امسال در این رابطه نظر بدهد، چرا این بخش از مصوبه مجلس رعایت نشد.
کارخانهای گفت: مصوبه تیرماه مجلس ایجاب میکرد که تیم مذاکرهکننده نتیجه مذاکرات را پیش از ارائه به مجلس، به شورای امنیت سازمان ملل نبرد و باید عنوان میکردند که معتبر بودن توافق صورت گرفته بستگی به رعایت الزامات مطرح در مصوبه مجلس ما دارد؛ در واقع حرمت قانون آنجا باید نگه داشته میشد.
وی در واکنش به برخی اظهارنظرها مبنی بر اینکه چرا با وجود عدم ارائه لایحه از سوی دولت، کمیسیون ویژه برجام در مجلس تشکیل شد، اظهار داشت: زمانی کمیسیون برجام تشکیل شد که هنوز تصور بر این بود که دولت لایحه به مجلس میدهد، حتی پس از تشکیل این کمیسیون بود که مقام معظم رهبری فرمودند دولت مجلس را در موضوع هستهای کنار نگذارد. با وجود همه این مسائل، متاسفانه دولت کوتاهی کرد.
عضو کمیسیون ویژه بررسی برجام، تصریح کرد: حتی اگر مجلس در این رابطه مطلقا سکوت هم میکرد، باز هم دولت برجام را اجرا میکرد. حالا تفاوت این است که مجلس با این مصوبه یکسری شروط را برای اجرای برجام تعیین کرده که برخی از آنها قبل از این هم شفاف و روشن بوده و دولت هم قبول داشته، از جمله اینکه ورود به اماکن نظامی و امنیتی مطلقا ممنوع است؛ این مسئله که چیز جدیدی نیست.
نباید در مواد ۷۴ تا ۷۸ برجام، زیر بار بازرسیهای فراپادمانی میرفتند
کارخانه ای تاکید کرد: دولت و تیم مذاکرهکننده نیز این خط قرمز را قبول دارند، اما مهم این بود که در طی مواد ۷۴ تا ۷۸ برجام آن را نمیپذیرفتند و زیر بار آن نمیرفتند، در این مواد از برجام، علاوه بر اماکنی که به طور معمول و بر اساس توافقنامه پادمان دسترسی دائم به آنها صورت میگیرد، اماکن دیگری نیز آمده و اعلام شده که فرآیند بازرسی از آنها ۲۴ روز طول میکشد.
رئیس کمیته هستهای مجلس خاطرنشان کرد: تیم مذاکرهکننده عنوان میکنند که بر اساس پروتکل الحاقی، اینها میتوانستند ظرف ۲۴ ساعت از ما تقاضای دسترسی کنند، اما ما آن را به ۲۴ روز افزایش دادهایم، حرف ما این است که به هر حال بعد از ۲۴ روز اگر آنها پافشاری کنند، باید به آنها دسترسی داده شود.
کارخانهای ادامه داد: البته جمهوری اسلامی به اماکن امنیتی و نظامی دسترسی نخواهد داد، اما وقتی میدانیم که به هیچ عنوان چنین دسترسی را به آنها نمیدهیم، پس چرا آن را قبول میکنیم که بعد از دسترسی ندادن، آن را به عنوان نقض برجام به شورای امنیت اعلام کنند.
وی همچنین به موضوع لغو یا تعلیق تحریمها و سخنان اخیر رهبر معظم انقلاب و هشدار ایشان در این رابطه اشاره کرد و گفت: وقتی ایشان با صراحت عنوان میکنند که اگر تحریمها برداشته نشود، معاملهای در کار نخواهد بود، باید این مسئله را به طور دقیق مشخص کنند؛ کمیسیون برجام این کار را کرد و اعلام کرد که تحریمها یا در طی هشت سال تعلیق میشوند و یا اجرای آنها متوقف میشود، اما متاسفانه در طرح مجلس به آن توجهی نشد.
وقتگذرانی ۱۰ ساله در حوزه تحقق و توسعه هسته ای
رئیس کمیته هستهای مجلس همچنین به قید و بندهای ایجاد شده برای موضوع تحقیق و توسعه هستهای کشورمان در برجام اشاره کرد و گفت: این قید و بندها به گونهای است که در هشت ساله اول فقط وقت میگذرانیم. اینکه ۱۰ سال فقط بر روی یک عدد سانتریفیوژ IR۴ کار کنیم عملا یعنی وقتگذرانی.
کارخانهای ادامه داد: بر اساس برجام ما میتوانیم یک زنجیره ۱۰ تایی از ماشینهای IR۲M را به مدت ۱۰ سال داشته باشیم و بر روی آن کار کنیم؛ در حالی که ما الان از این ماشینها هزارعدد به صورت مستقر داریم، یا ماشینهای IR۴ را با یک آبشار ۱۶۴ تایی در اختیار داریم، حالا چرا باید بپذیریم که ۱۰ سال خودمان را با همان یک دستگاه مشغول کنیم؟
وی با اشاره به مسکوت ماندن غنیسازی ۲۰ درصدی ایران در آینده، تصریح کرد: غنیسازی ۲۰ درصد گلوگاه فناوری هستهای است و اهمیت بالایی دارد، اما صورت مسئله در برجام پاک شده و خودمان را به ۳.۶۷ درصد محدود کردهایم؛ در حالی که اگر صدها تن اورانیوم زیر ۵ درصد هم داشته باشیم، تا زمانی که گلوگاه آن یعنی غنیسازی بالای ۵ درصد را در اختیار نداشته باشیم، دیگر کاری نمیتوان کرد.
هشدار دادیم، توجه نکردند؛ حداقل بعد از این، مراقب نفوذ باشند
رئیس کمیته هستهای مجلس با اشاره به نهایی شدن برجام با وجود این هشدارها، تاکید کرد: آنچه امروز اهمیت دارد این است که حداقل در مرحله اجرا به هشدارها و سخنان دلسوزانه توجه کنند و تلاش نکنند تا انتقادها را حمل بر دشمنی کنند و به وسیله آن شکاف در جامعه ایجاد کنند.
کارخانهای خاطرنشان کرد: همه دولتها و مجالس میآیند و میروند، اما آنچه اهمیت دارد آثار عملکرد آنهاست که نباید دریچه نفوذ دشمن را باز کنند.