صراط: کارکرد نامناسب؛ اصل حرف بر سر این موضوع است. اینکه برخی ابزارهای مفید ارتباطی مانند تلگرام، کارکردهای نامناسب میگیرند و مطالب غیراخلاقی را به واسطه این ابزارها منتشر میکنند؛ اما آیا این اتفاقات ناخوب برای ندید گرفتن تمامی خوبی های امثال تلگرام کافی است؟
ماجرای فیلتر شدن شبکههای اجتماعی و ابزارهای ارتباطی موبایلی در کشورمان، اتفاق جدیدی نیست، زیرا همواره برخی با مقاصد سوء در این نرم افزارها به فعالیت میپردازند و مسئولان هم در واکنش، مسدودسازی دسترسی به این شبکه ها و نرم افزارها را در دستور کار قرار میدهند؛ اما فیلتر شدن تلگرام، ماجرایی متفاوت است.
ناگفته پیداست که هرگز فیلترینگ به مذاق کاربران خوش نمیآید، چون استفاده از امکانات مدرن و مجازی برای اغلب کاربران مزایای زیادی دارد؛ مزایایی که اغلب از جنس مجاز و اخلاقی است و علاوه بر آن، صرفه اقتصادی زیادی در آن نهفته است و به همین دلایل، فیلترینگ ضد آنها عمل میکند؛ یعنی کاربران به این باور میرسند که مسئولان مزایای ایشان را ندید گرفته و برای تنبیه کاربران ناخوب، کاربران خوب که شمارشان بسیار بیشتر است را ندید گرفتهاند.
این نارضایتی را میشد ساعاتی پیش در کاربران پر شمار نرم افزار تلگرام سراغ گرفت و به وضوح در گفتوگو با ایشان دریافت، زیرا تلگرام برای ساعاتی از دسترس خارج شده بود و نبودش با توجه به امکاناتی که به تازگی در آن به کار گرفته شده، بیش از پیش به چشم میآمد و آزاردهنده به نظر میرسید.
البته مدت هاست که سایه تهدید بر سر تلگرام و امثال آن چرخ میزند؛ اما از آنجایی که مدیران این نرم افزار ارتباطی موبایلی تغییراتی در آن به وجود آوردهاند که این نرم افزار را در مسیر تبدیل به نوع جدیدی از شبکه های اجتماعی قرار داده، ظاهرا همه وعده و وعیدهای خوش مسئولان درباره آن رنگ باخته است؛ امکاناتی مانند ساخت ربات های مختلف یا دایر کردن کانال های گوناگون که هرچه کارکردهای خوب این نرم افزار را افزایش داده، بستر کارکرد ناخوب گرفتن از آن را هم فراهم آورده است.
نکته عجیب در این میان آنجاست که میبینیم مسئولان فیلتر شدن این نرم افزار را تأیید نکرده و حتی از اظهار نظر درباره عدم دسترسی کاربران پرشمار به این نرم افزار هم حذر میکنند تا از کیلومترها آن سوتر از کشورمان، خبر فیلترینگ این نرم افزار را مدیران تلگرام بیان کنند؛ خبری که مدیر عامل تلگرام ان را بیان و مطالب دیگری به آن منضم کرده که هرچند ممکن است برای بسیاری از کاربران ایرانی باور پذیر باشد، قادر به تایید یا تکذیب آن نیستیم.
عجیب تر آنکه چندی پیش به نقل از وزیر ارتباطات شنیدهایم که مدیران تلگرام نهایت همکاری را با کشورمان داشتهاند، بابت ارائه امکان ساخت استیکرهای غیراخلاقی عذرخواهی و حتی از انتقال سرورهایشان به کشورمان برای داخلی کردن ترافیک نرم افزارشان در ایران، استقبال کردهاند؛ با این حساب آیا عجیب نیست که از فیلترینگ این نرم افزار یا اعمال محدودیت های شدید بر آن بشنویم؟
بدین ترتیب آنچه ورای همه این مسائل خودنمایی میکند، اتخاذ شیوهای واحد در مواجهه با تمامی نرم افزارهای ارتباطی و شبکه های اجتماعی توسط مسئولان کشورمان است؛ شیوه ای که در آن همه خوبی های این نرم افزارها و شبکه های اجتماعی ندید گرفته میشود و تمام دلایل شکل گیری اش، محدود نمودن کاربران ناخوب است، بی آنکه به کاربران خوب وقعی نهاده شود و یا مزایای این ارتباطات مجازی مدنظر قرار گیرد.
برای درک این مزایا کافی است، کمی به گذشته بازگردیم و بخش هایی از گفتوگوی تلویزیونی رئیس جمهور کشورمان در این باره را مرور نماییم؛ گفتوگویی که نیمه های تابستان گذشته با محوریت توافق هستهای شکل گرفته بود و دکتر روحانی در بخش هایی از آن، به موضوع شبکه های اجتماعی گریزی زد و گفت:
«باید از جوانان به علت حضور چشمگیر در شبکه های اجتماعی، به خاطر حمایت ها، انتقادهای سازنده، ارائه عکس ها، گرافیک ها و طراحی های قشنگ و خوب و حتی طنزها تشکر کرد؛ برخی از دستگاه ها میخواستند بعضی از شبکه های اجتماعی را تعطیل کنند. من از اول و اکنون نیز با این کار مخالفم و درصدد طرح های هوشمندی برای حفظ امنیت، اخلاق، دین و جوانان هستیم».
با این حساب اگر قرار باشد درباره اتفاقاتی که در ساعات گذشته بر سر تلگرام رفته، سخن بگوییم، چه میتوانیم بگوییم؟ آیا اتفاقی که رخ داده، از جنس آن طرح های هوشمندی است که رئیس جمهور از در دست اقدام بودنشان سخن گفته بود، یا همان گونه که دولتمردان امروز مدعی شدهاند، اصولا فیلترینگی در کار نبوده؟ پس تکلیف حرف های مدیران تلگرام چه میشود؟!
ماجرای فیلتر شدن شبکههای اجتماعی و ابزارهای ارتباطی موبایلی در کشورمان، اتفاق جدیدی نیست، زیرا همواره برخی با مقاصد سوء در این نرم افزارها به فعالیت میپردازند و مسئولان هم در واکنش، مسدودسازی دسترسی به این شبکه ها و نرم افزارها را در دستور کار قرار میدهند؛ اما فیلتر شدن تلگرام، ماجرایی متفاوت است.
ناگفته پیداست که هرگز فیلترینگ به مذاق کاربران خوش نمیآید، چون استفاده از امکانات مدرن و مجازی برای اغلب کاربران مزایای زیادی دارد؛ مزایایی که اغلب از جنس مجاز و اخلاقی است و علاوه بر آن، صرفه اقتصادی زیادی در آن نهفته است و به همین دلایل، فیلترینگ ضد آنها عمل میکند؛ یعنی کاربران به این باور میرسند که مسئولان مزایای ایشان را ندید گرفته و برای تنبیه کاربران ناخوب، کاربران خوب که شمارشان بسیار بیشتر است را ندید گرفتهاند.
این نارضایتی را میشد ساعاتی پیش در کاربران پر شمار نرم افزار تلگرام سراغ گرفت و به وضوح در گفتوگو با ایشان دریافت، زیرا تلگرام برای ساعاتی از دسترس خارج شده بود و نبودش با توجه به امکاناتی که به تازگی در آن به کار گرفته شده، بیش از پیش به چشم میآمد و آزاردهنده به نظر میرسید.
البته مدت هاست که سایه تهدید بر سر تلگرام و امثال آن چرخ میزند؛ اما از آنجایی که مدیران این نرم افزار ارتباطی موبایلی تغییراتی در آن به وجود آوردهاند که این نرم افزار را در مسیر تبدیل به نوع جدیدی از شبکه های اجتماعی قرار داده، ظاهرا همه وعده و وعیدهای خوش مسئولان درباره آن رنگ باخته است؛ امکاناتی مانند ساخت ربات های مختلف یا دایر کردن کانال های گوناگون که هرچه کارکردهای خوب این نرم افزار را افزایش داده، بستر کارکرد ناخوب گرفتن از آن را هم فراهم آورده است.
نکته عجیب در این میان آنجاست که میبینیم مسئولان فیلتر شدن این نرم افزار را تأیید نکرده و حتی از اظهار نظر درباره عدم دسترسی کاربران پرشمار به این نرم افزار هم حذر میکنند تا از کیلومترها آن سوتر از کشورمان، خبر فیلترینگ این نرم افزار را مدیران تلگرام بیان کنند؛ خبری که مدیر عامل تلگرام ان را بیان و مطالب دیگری به آن منضم کرده که هرچند ممکن است برای بسیاری از کاربران ایرانی باور پذیر باشد، قادر به تایید یا تکذیب آن نیستیم.
عجیب تر آنکه چندی پیش به نقل از وزیر ارتباطات شنیدهایم که مدیران تلگرام نهایت همکاری را با کشورمان داشتهاند، بابت ارائه امکان ساخت استیکرهای غیراخلاقی عذرخواهی و حتی از انتقال سرورهایشان به کشورمان برای داخلی کردن ترافیک نرم افزارشان در ایران، استقبال کردهاند؛ با این حساب آیا عجیب نیست که از فیلترینگ این نرم افزار یا اعمال محدودیت های شدید بر آن بشنویم؟
بدین ترتیب آنچه ورای همه این مسائل خودنمایی میکند، اتخاذ شیوهای واحد در مواجهه با تمامی نرم افزارهای ارتباطی و شبکه های اجتماعی توسط مسئولان کشورمان است؛ شیوه ای که در آن همه خوبی های این نرم افزارها و شبکه های اجتماعی ندید گرفته میشود و تمام دلایل شکل گیری اش، محدود نمودن کاربران ناخوب است، بی آنکه به کاربران خوب وقعی نهاده شود و یا مزایای این ارتباطات مجازی مدنظر قرار گیرد.
برای درک این مزایا کافی است، کمی به گذشته بازگردیم و بخش هایی از گفتوگوی تلویزیونی رئیس جمهور کشورمان در این باره را مرور نماییم؛ گفتوگویی که نیمه های تابستان گذشته با محوریت توافق هستهای شکل گرفته بود و دکتر روحانی در بخش هایی از آن، به موضوع شبکه های اجتماعی گریزی زد و گفت:
«باید از جوانان به علت حضور چشمگیر در شبکه های اجتماعی، به خاطر حمایت ها، انتقادهای سازنده، ارائه عکس ها، گرافیک ها و طراحی های قشنگ و خوب و حتی طنزها تشکر کرد؛ برخی از دستگاه ها میخواستند بعضی از شبکه های اجتماعی را تعطیل کنند. من از اول و اکنون نیز با این کار مخالفم و درصدد طرح های هوشمندی برای حفظ امنیت، اخلاق، دین و جوانان هستیم».
با این حساب اگر قرار باشد درباره اتفاقاتی که در ساعات گذشته بر سر تلگرام رفته، سخن بگوییم، چه میتوانیم بگوییم؟ آیا اتفاقی که رخ داده، از جنس آن طرح های هوشمندی است که رئیس جمهور از در دست اقدام بودنشان سخن گفته بود، یا همان گونه که دولتمردان امروز مدعی شدهاند، اصولا فیلترینگی در کار نبوده؟ پس تکلیف حرف های مدیران تلگرام چه میشود؟!