صراط: این روزها کمتر رسانهای را میتوان یافت که بخشی از مطالب و اخبار خود
را به گروه تروریستی داعش اختصاص ندهد. اعضای این گروه مخوف مثل آب خوردن
سر میبُرند، آتش میزنند، با خودرو و تانک از روی بدن به اصطلاح «مجرمان"
عبور میکنند، متهمان را از ساختمانهای بلند به پایین پرتاب میکنند و از
سوء استفاده از زنان به عنوان «برده جنسی» هم ابایی ندارند. آنها برای
پیشبرد اهداف غیرانسانی خود از هیچ اقدام ددمنشانهای فروگذار نمیکنند؛
تا جایی که آنچه «طالبان» و «القاعده» در قیاس با آنها انجام میدهند، دیگر
به چشم هم نمیآید.
اما دنیای پر رمز و راز و مخوف داعشیها
تنها به شیوههای قتل و مجازات آنها محدود نمیشود. اعضای این گروه
تروریستی از اصول و قواعدی عجیب پیروی میکنند که استفاده از پیراهن سیاه و
پوشاندن صورت در برابر دوربین دو نمونه از آنهاست.
سیاه بپوش تا قدرتمند و پاک باشی!
یکی
از ویژگیهای اصلی و دوربینپسند عناصر داعش، پیراهن سیاه آنهاست. هرجا
دوربینی باشد و از تروریستهای داعش عکس و فیلم بگیرد، آنها را در قامتی
سیاهپوش به تصویر میکشد.
یکی از دلایل تیرهپوشی عناصر داعش،
رنگ پرچم آنهاست. روزنامه «دیلی میل» در اینباره مینویسد: «رنگ سیاه
پیراهن اعضای داعش، در واقع از پرچم آنها نشأت میگیرد؛ پرچم و رنگی که
سالهاست با افراطگرایی گره خوردهاند. در قاموس آنها، هر رنگی بجز سیاه یا
نشانه کفر است، یا صاحبش را به البسه تنگ و چسبان غربیها علاقهمند نشان
میدهد. ... این گروه در تولید البسه سیاه نازیبا و سربندهای تنگ، خبره
است.»
یکی دیگر از دلایل علاقه عناصر داعش به
تیرهپوشی، پیامی است که رنگ سیاه به آسانی منتقل میکند. وبسایت «3
ورلدز» در مطلبی با عنوان «هر رنگی مشروط بر سیاهی» به کارکردهای پیراهن
تیره برای گروه تروریستی داعش میپردازد. در این مطلب آمدهاست: «واضحترین
نکته درباره داعش، لباس، ماسک، و پرچم سیاه اعضای آن است که نوشتههایی
سفیدرنگ روی آنها به چشم میخورد. کتابهای زیادی درباره کاربرد سمبلها
در میان گروههای تروریستی منتشر شده است؛ اما برای گروهی که توانسته از
بیش از 80 کشور جهان عضوگیری کند، باید به اهمیت نقش تقابل رنگهای سیاه و
سفید عمیقتر نگریست.»
نگارنده این مطلب میفزاید:
«سیاه و سفید، جلوههای بصری متضاد و قابل لمسی دارند. گروه داعش هم از
آنها برای انتقال پیامهایی کنترلشده در تصاویر و فیلمهایش استفاده
میکند؛ به خصوص وقتی با رنگ پرچم آنها هماهنگی بیشتری به وجود آورد. اما
آیا رنگ سیاه جذاب است؟ وقتی گذشت زمان از عمق و شدت جنایات نازیها کاست،
بسیاری به این نتیجه رسیدند که نازیها ظاهری زیبا و جذاب داشتند. حتی
شاهزاده هری در سال 2005 وادار شد به دلیل پوشیدن یک پیراهن ارتش نازی در
یک میهمانی عذرخواهی کند. طراح خوشنامی همچون «هوگو باس» هم به دلیل عرضه
البسه سیاه و سفید نازیها بدنام شد. ... نازیها از رنگ سیاه در البسه خود
برای برانگیختن توأمان حس احترام و وحشت در میان مردم استفاده میکردند.
امروزه میتوان رد پای این رنگ را در بسیاری از سمبلهای فرهنگی عصر مدرن و
فیلمهایی چون «جنگ ستارگان» یافت.»
جالب
اینجاست که به نوشته وبسایت «العالم،» رنگ سیاه برای تمامی اعضای گروه
تروریستی داعش به گونهای یکسان به کار نمیرود. تیپها و ردههای مختلف
گروه، رنگ سیاهِ مختص خودشان را دارند. برای مثال، سرکردهها و فرماندهان
ارشد داعش در میادین جنگ، اونیفورم سیاهی موسوم به "RIBSS” به تن میکنند.
افرادی که بیشتر با اعدامهای داعش سر و کار دارند، پیراهنی به تن میکنند
که بیننده را به یاد شن و ماسههای بیابان میندازد. تروریستهای بدنامی
همچون «جان داعشی» نیز لباس بلند و گشادی به تن میکنند که سر تا پا سیاه
است.
نقابپوشی به آدمکُشی منجر میشود
ممکن
است باورش دشوار باشد؛ اما داعش بخشی از بدنامی و قساوت خود را – دستکم
در برابر دوربین – مدیون پوشاندن صورت اعضایش با نقاب است. صورت پوشیده، با
خود رمز و رازی دارد که صورت بدون پوشش و نقاب از آن بیبهره است. سایت
«جیو انجینیرینگ واچ» برای معرفی گروه تروریستی داعش از 10 ویژگی جالب
استفاده میکند که یکی از آنها «ایمنی کامل و مطلق و هویتهای مخفی» نام
دارد.
در بخشی از این مطلب آمدهاست: «داعش برای
بسیاری از سازمانهای اطلاعاتی جهان، ماهیتی ناشناخته دارد. داعشیها در
پوشیدن نقابهایشان مهارت خارقالعاده ای دارند. تا جایی که گفته میشود
اگر یک داعشی در برابر دوربین به اشتباه بدون نقاب ظاهر شود، ممکن است این
اشتباه به قیمت جانش تمام شود. داعشیها به شبکههای اجتماعی و اینترنت
دسترسی دارند؛ اما علیرغم به خطر افتادن هویت آنها در اثنای کار با
اینترنت، تا کنون حتی یک تصویر یا فیلم منتشر نشدهاست که در آن صورتِ
بدونِ نقابِ یک داعشی دیده شود. داعش برای مخفی نگاه داشتن هویت اعضایش به
مهارت و کیفیت عجیبی دست یافته و بسیاری از کارشناسان را هم متعجب
کردهاست.»
نقابپوشی
تروریستهای داعش، ریشههای روانشناختی جالبی نیز دارد. «جان واتسون»
مردمشناسی است که ارتباط میان نقابپوشیِ سربازان و احتمال ارتکاب آنها به
جنایت را مطالعه کردهاست. وی با بررسی جنگهای مختلف در چند قرن اخیر به
این نتیجه رسید که اگر یک سرباز ظاهر و صورت خود را مخفی نکند، احتمال وقوع
قتل از طرف او 1 به 8 خواهد بود. ولی اگر سربازی در یک جنگ صورت خود را
بپوشاند، احتمال دست زدن وی به اعمالی نظیر قتل و شکنجه 12 از 13 (معادل 90
درصد) خواهد بود. او سپس اینطور نتیجه میگیرد: «افزایش این احتمال، به
قدرت مخفی بودن و گمنام ماندن باز میگردد.» نتایج کلی این پژوهش در سایت
«اسپینینگ بلو ماربل» منتشر شدهاست.
کوتاه سخن
این که درک سیاهی مضمون اقدامات تروریستی عناصر داعش – همانند رنگ
پیراهنهایشان – بر هیچکس پوشیده نیست. نقاب روی صورت اعضای آن هم هرچه
ماهرانه طراحی شده باشد و هر اندازه دلِ صاحبش را به دور شدن از لنز دوربین
گرم کند، باز هم از عهده پنهان کردن نیات شیطانی و پلید این گروه تکفیری
عاجز میماند.