متن یادداشت عشرت شایق با عنوان "منتقدین دلسوز نباید مورد جفا قرار گیرند" به شرح ذیل می باشد:
در جریان افتتاح بیست و یکمین نمایشگاه مطبوعات در محل مصلی تهران، سخنانی از ریاست محترم جمهور شنیده شد که نه تنها باعث تاسف و تعجب بسیاری از افراد حاضر در جلسه و میلیونها بیننده و شنونده رسانه ملی شد بلکه بسیاری از بزرگان و صاحب نظران را به واکنش واداشت.
در همین رابطه ریاست محترم قوه قضاییه، حضرت آیت الله آملی لاریجانی با انتقاد از عبارات و ادبیات بکار گرفته شده توسط رئیس قوه مجریه گفت: «رئیس‌جمهور محترم دو سه عبارت را به کار بردند از جمله این‌که قوه قضاییه باید مأمن جامعه باشد و اگر نمک سالم باشد، هر چیزی اشکال داشته باشد می‌توان جلوی آن را گرفت اما اگر نمک فاسد شود کار بسیار سخت میشود، باید پرسید مقصود از این جملات شرطی چیست آن هم در حالی که این جملات در مورد قوه مجریه هم کاربرد دارد و می‌توان گفت اگر قوه مجریه فاسد شود، اگر دولت فاسد شود و اگر رئیس جمهور فاسد شود کار سخت میشود...»
آیت الله صدیقی نیز در خطبه‌های نماز جمعه تهران با اشاره به صحبت های رئیس جمهور در مراسم افتتاحیه نمایشگاه مطبوعات عنوان کرد: «ایشان مطالبی گفتند که نیش داشت. قرآن کریم به پیامبر (ص) می فرماید از چه کسی دفاع می کنید و به چه کسی حمله می کنید؟ کسی که در راس دستگاه اجرایی است و بعد از رهبری عالی ترین مقام را دارد باید عصبی برخورد نکند و نیش دار صحبت نکند.
ادبیاتش باید طوری باشد که مومن شاد کن باشد. حیف است که یک نفر نسبت به بیگانگان خیلی رعایت ادبیات را بکند اما در حمله به خودی ها و مومنین و متدینین و خدمتگزاران جور دیگری صحبت کند.ایشان در حصار جریان قرار بگیرد حیف اش است. این نوع ادبیات را هم ما در شان یک رئیس جمهور نمی بینیم»
خیلی از صاحب نظران و ائمه جمعه نیز سخنان رئیس قوه قضاییه را جفا در حق منتقدان دانسته و خواستار خویشتنداری بیشتر مقامات در برخورد با افراد و رسانه های منتقد دولت شدند.
تعجب صاحب نظران از اظهارات رئیس جمهور هنگامی افزایش یافت که برخی از مقامات وزارت ارشاد و یکی از مشاوران ارشد رئیس جمهور نیز بر برخورد سلیقه ای دولت با مطبوعات و تحت فشار قرار دادن رسانه های منتقد دولت صحه گذاشتند.
البته تعجب مستمعین از این سخنان نه از باب انتقاد رئیس جمهور از مطبوعات، قوه قضاییه و نهادهای امنیتی کشور و زیر سوال بردن استقلال قوای سه گانه بلکه از پارادکس آشکاری بود که میان کلام و عمل برخی مقامات اجرایی در رابطه با منتقدان وجود دارد.
دولت یازدهم از یکسو مدعی استقبال از منتقدین میشود و از سوی دیگر بدترین الفاظ را در مورد منتقدین بکار می گیرد! مسلما عباراتی که برخی از مقامات دولت یازدهم در مورد منتقدین بکار گرفته اند، در دولت های قبلی سابقه نداشته و یا حداقل به این شدت نبوده است.
بخش اعظمی از منتقدان دولت یازدهم را نیروهای اصیل انقلابی تشکیل میدهند و کاربرد عباراتی همچون «تازه انقلابی شده ها» ، «کم سوادها» ، «تندروها» ، «ترسوها» ، «هوچی بازها» ، «بی شناسنامه ها» ، «عصر حجری ها» ، «ترسوها» ، «جهنمی ها» ، «تغذیه شوندگان از جای خاص» ، «تازه به دوران رسیده ها» و ... مصداق ظلم بر منتقدان و اعمال فشار بر آنها تلقی می شود.
به هر حال سخنان رئیس دولت یازدهم در بیست و یکمین نمایشگاه مطبوعات و حواشی آن باعث گردید تا بر موضوع انتقاد و منتقدین نگاهی دوباره داشته باشیم.
در حالیکه برخی از مقامات اجرایی کشور، نظرات انتقادی ارائه شده در مورد برنامه ها و عملکرد دولت یازدهم را سیاه نمایی و صرفا ناشی از مسائل و رویکردهای سیاسی دانسته و منتقدین را فاقد صلاحیت برای اظهار نظر در مورد مسائل کلان سیاسی، اقتصادی و اجتماعی کشور اعلام می نمایند! بعضی از منتقدان با سیاسی دانستن چنین نگرشی، آن را نوعی ایجاد محدودیت برای نقد و نقادی در جامعه تلقی و به زیان کشور اعلام می کنند.
از نظر این عده، اصولا لازمه یک نقد منصفانه و سازنده، داشتن انگیزه خدمت و دلسوزی است بنابر این اعمال فشارهای متعدد از سوی قوه مجریه به منتقدین یعنی به تعطیلی کشاندن نقد و انتقاد به بهانه دوری جستن از بی‌انصافی که این خود، بدترین بی‌انصافی است که در حق منتقدین صورت میگیرد.
توجه به این نکته نیز ضروریست که مردم آگاه و فهیم ایران، اظهار نظر افراد و گروهها در مورد مسائل مختلف را غالبا با عملکرد آنها تطبیق داده و با در نظر گرفتن سوابق و رفتارهای گذشته در مورد مواضع آنان به داوری می نشینند.
موضوع مهم در باب انتقاد این است که در یک جامعه مردمسالاری دینی، چنانپه فردی در رابطه با موضوعات مختلف اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و سیاسی نظرات خاصی داشته باشد و آن را برای بهبود اوضاع مفید تشخیص دهد، بر اساس امر بمعروف و نهی از منکر موظف است با رعایت عدل و انصاف و اصول اخلاقی، با ادبیاتی متین از روند امور انتقاد و راه حلهای اصلاحی خود را بیان نماید.
بدیهی است با وجود چنین دیدگاهی، مقامات و مسئولین قوای سه گانه بخصوص مقامات اجرایی کشور باید عملا و نه صرفا در ادعا، از نظرات انتقادی دلسوزان نظام کشور که با در نظر گرفتن مصالح جامعه و با نیت خیرخواهی و اصلاح، اظهار میشود استقبال نمایند.
حال اگر رئیس قوه مجریه و سایر مقامات این قوه مدعی سیاسی بودن انتقادات مطرح شده باشند باید ادعای خود را با دلیل و منطق به اثبات رساند بدون آنکه بخواهند همه منتقدین را تخطئه کنند!
منتقدین دلسوز بخوبی بر این نکته واقفند که نظرات ارائه شده باید به دور از بغض و کینه شخصی و گروهی بوده و تحت تاثیر ملاحظات سیاسی صورت نگیرد چرا که در غیر اینصورت، نه تنها انتقاد نیست بلکه به عنوان حرکتی فرصت طلبانه و تخریبی، مطرود خواهد بود.
بدیهی است که برای بهره مندی جامعه از آثار و برکات انتقاد، علاوه بر سازنده بودن آن لازم است اصول اخلاقی حاکم بر یک جامعه مردمسالاری دینی نیز از سوی طرفین رعایت شود و هرگونه پرخاشگری و التهاب آفرینی، زمینه انتقاد سازنده را از بین می برد و باعث می شود تا افراد منتقد به افراد مخالف تبدیل شوند که زیان این کار متوجه همه خواهد بود.
در این میان نخبگان جامعه به عنوان مرکز ثقل تولید افکار و نظریات مختلف و در بعضی موارد متضاد، مسئولیت مضاعفی برعهده دارند که باید به دور از جنجال‌های بیمورد و مواضع متعصبانه سیاسی، گروهها و تشکل‌های مختلف را به سمت مناظرات علمی مشخص رهنمون شوند تا از بروز حرکت‌های ملتهب کننده و تشنج آفرین در جامعه جلوگیری شود.
همه باید متوجه این موضوع باشند که میان جدل و مناظره و همچنین مبادله و مباحثه در عالم سیاست، تفاوت اساسی وجود دارد بنابر این همانقدر که مناظرات و مباحثات سیاسی سالم، ضروری و مفید هستند، مجادله و کشمکش سیاسی غیر ضروری و زیانبار است.
نقد منصفانه می‌تواند باعث تقویت حاکمیت و جایگاه قوای سه‌گانه در اداره کشور باشد و آن ها را به تحرک و کارآیی بیشتر و بهتر رهنمون گردد. بنابر این نباید به بهانه های مختلف از جمله غیرمنصفانه دانستن همه انتقادات و یا سیاسی قلمداد کردن آن ها، کلیت «نقد» را زیر سوال برد و آن را تعطیل کرد!
