صراط: غلامعلی دهقان به روزنامه آرمان گفت: موسوی لاری به تازگی عنوان کرده ما با طیف علی لاریجانی رقابت میکنیم نه شراکت، این در حالی است که بنده عنوان میکنم ما شراکت میکنیم و نه رقابت.
غلامعلی دهقان، سخنگوی حزب اعتدال و توسعه گفت و گویی با روزنامه آرمان انجام داده که مشروح آن را از نظر میگذرانید:
برخی از اصلاحطلبان معتقدند در شرایط کنونی سرلیستی یک شخصیت معتدل مانند ناطق نوری بیشتر به مصلحت اصلاحطلبان است. در مقابل برخی معتقدند که جریان اصلاحات دارای پتانسیل زیادی است و سرلیست اصلاحطلبان باید از دل جریان اصلاحطلبی انتخاب شود. شما با کدام دیدگاه موافقید؟
باید به صراحت عنوان کنم خواهان حضور آقای ناطق نوری در انتخابات هستیم و فکر میکنیم حضور ایشان در انتخابات مجلس کمک بسیار بزرگی به اداره عقلانی کشور خواهد کرد. استراتژی پیروزی آقای روحانی در انتخابات ریاستجمهوری سال92 قابلیت تبدیل شدن به یک مدل جدید سیاسی را دارد و میتوان از این مدل در انتخابات آینده نیز استفاده کرد. همه ما میدانیم که آقای روحانی یک اصلاحطلب نیست و گزینه اصلاحطلبان برای انتخابات ریاستجمهوری سال92 در ابتدا رئیس دولت اصلاحات و سپس آیتا... هاشمی بودند. با این وجود اصلاحطلبان با یک استراتژی صحیح و منطقی از آقای روحانی حمایت کردند و ایشان به ریاستجمهوری دست پیدا کردند. در دو سال گذشته نیز آقای روحانی با اتخاذ مواضع اصولی و اصلاحگرایانه بسیار موفق عمل کرد و حقانیت جریان اصلاحطلبی را ثابت کرد.
بنده با احترام کامل به رئیس دولت اصلاحات باید عنوان کنم که اگر دو سال ابتدائی دولت اصلاحات و دو سال ابتدائی دولت آقای روحانی را با هم مقایسه کنیم، عملکرد دولت آقای روحانی به مراتب بهتر از دولت اصلاحات بوده و به نوعی قابل مقایسه نیست. دلیل اصلی این مساله نیز ناهماهنگی دولت اصلاحات با بخشهایی از ساختار قدرت در آن مقطع زمانی بود. این در حالی است که آقای روحانی تعامل مثبت و سازندهای با نهادهای قدرت در کشور برقرار کرده و موفق شده یک فضای آرامش نسبی را بر کشور حاکم کند. البته ساختار قدرت نیز به دلیل سابقه مناسب آقای روحانی در سمتهایی کلیدی مانند دبیری شورای عالی امنیت ملی استقبال خوبی از وی به عمل آورد و زمینه را تاحدودی برای فعالیت ایشان هموار کرد. این در حالی است که دولت اصلاحات از چنین رویکردی برخوردار نبود و بسیاری از سیاستهای خود را به تنهایی و بدون کمک برخی نهادهای قدرت جلو میبرد.
مساله دیگری که آقای روحانی را متمایز میکند موفقیت در پرونده هستهای و تعامل سازنده با کشورهای جهان است. برجام مسالهای بسیار مهم و حیاتی برای کشور بود و آقای روحانی و تیم مذاکرهکننده ایشان موفق شدند به خوبی این مساله را به نتیجه مطلوب برسانند. دلیل اصلی موفقیت آقای روحانی نیز اجماعسازی بود. آقای روحانی موفق شد برجام را به نقطه مطلوب برساند. به نظر من در مقطع زمانی کنونی ما به این نوع مدل در اداره کشور نیاز داریم که مسئولان با حمایت اکثریت جریانهای سیاسی و مردم سیاستهای مدبرانه خود را اجرا کنند. در نتیجه آقای ناطق نوری از جمله شخصیتهایی است که میتواند در انتخابات مجلس و در درون مجلس این مدل را پیاده کند و سبب تجمیع گروههای سیاسی درباره اهداف آینده نظام سیاسی باشد.
آقای ناطق نوری به دلیل مقبولیتی که در ساختار قدرت سیاسی دارند و همچنین تجربه سیاسی و محبوبیت در بین جریانهای سیاسی میتواند لنگرگاه آرامشی برای مجلس باشد. اگر مجلس به کارکرد واقعی خود نزدیک شود و به آرامش نسبی برسد بسیاری از تنشهای بین دولت و مجلس از بین میرود و دو قوه مقننه و مجریه میتوانند با همکاری یکدیگر سیاستهای مناسبتری را برای حل کردن مشکلات مردم اتخاذ کنند. هرگاه که مجلس و دولت با یکدیگر تعامل مثبت و سازندهای داشتهاند مشکلات مردم کمتر شده و هر زمان که بین قوای سهگانه و بهویژه مجلس و دولت تنش و فاصله وجود داشته مشکلات مردم و کشور شدت پیدا کرده است.
به نظر میرسد انتخابات اسفندماه با محوریت اعتدالگرایان برگزار خواهد شد و این گروه در نهایت سرنوشت انتخابات را مشخص خواهد کرد. به نظر شما در فضای انتخاباتی، اصولگرایان معتدل به چه میزان به اصلاحطلبان نزدیک خواهند شد؟
در شرایط فعلی سه جریان اصلی سیاسی کشور اعم از اصلاحطلبان، اصولگرایان معتدل و اعتدالگرایان دارای یک افق مشترک هستند. این در حالی است که ما عملکرد یکسان این سه جریان را در مساله برجام مشاهده کردیم. در مساله تصویب برجام اعتدالگرایان به معنای حامیان دولت آقای روحانی، اصولگرایان معتدل که حول محور علی لاریجانی گرد آمدند و همچنین جریان اصلاحطلبی و بهویژه ژورنالیستها و رسانههای اصلاحطلب تقریبا عملکرد مشابهی داشتند و یک رویکرد را دنبال کردند. مدیریت صحیح این سه طیف مختلف سیاسی در نهایت برجام را به فرجام رساند و اجازه نداد تندروهای سیاسی برجام را منکوب کنند. نکته دیگر اینکه در شرایط کنونی مهمترین گسست جامعه ما بین تندروی و اعتدال است و به همین جهت شکاف بزرگ اجتماعی بین اعتدالگرایان و رادیکالهای سیاسی وجود دارد.
در نتیجه اگر اصلاحطلبان، اعتدالگرایان و اصولگرایان معتدل در انتخابات آینده عقلانیت و دوراندیشی را محور اجماع خود قرار بدهند میتوانند به نتیجه مطلوب دست پیدا کنند و تندروها را از صحنه سیاسی کشور خارج کنند. نکته دیگر اینکه ما باید این مساله را بپذیریم که یک طیف سیاسی نزدیک به 100 رأی منفی به تصویب برجام در مجلس داده است. در نتیجه باید ماهیت و اهداف این جریان سیاسی را بررسی کرده و متناسب با رفتار آنها برنامهریزی کنیم. این جریان سیاسی دارای عقبه و پشتوانههایی در گذشته است و در برخی از ساختارهای قدرت نفوذ دارد و نمیتوان آن را به راحتی از صحنه سیاسی حذف کرد. در نتیجه برای جلوگیری از رشد مجدد این جریان سیاسی که صدمات زیادی به کشور زده باید راههای رشد و نمو این جریان را به صورت منطقی و ریشه بررسی کرده و از بین ببریم و به جای آن عقلانیت و اعتدال جایگزین کنیم.
بنده به عنوان یک کنشگر سیاسی به خوبی به این مساله آگاهی دارم که هنگامی که یک اختلاف سازمانی در یک جامعه وجود داشته باشد این اختلاف سازمانی یکشبه و به راحتی از بین نمیرود. در شرایط کنونی به دلیل اختلافاتی که بین اصولگرایان معتدل و تندروها به وجود آمده است به صورت قطعی طیف آقای لاریجانی نمیتواند با اعضای جبهه پایداری در یک موضع انتخاباتی قرار بگیرند. در نتیجه اصولگرایان با یک شکاف بزرگ و مهم روبهرو هستند که پر کردن این شکاف کار راحت و سادهای نیست و ممکن است هزینه زیادی روی دست اصولگرایان بگذارد. در کنار این دو طیف سیاسی باید اصلاحطلبان و جریان اعتدال و توسعه را به عنوان اضلاع دیگر انتخابات در نظر گرفت. در شرایط کنونی حزب اعتدال و توسعه به عنوان ورژن اصلی اعتدالیون در کشور تلاش میکند با جذب چهرههای معتدل هر دو جریان اصولگرا و اصلاحطلب به یک هدف واحد انتخاباتی دست پیدا کنند تا به این وسیله مردم برای انتخاب خود در اسفندماه کار راحتی پیش رو داشته باشند. لیست ارائه شده از سوی حزب اعتدال و توسعه بدون شک دارای محاسن دیگر جریانهای سیاسی است اما معایب آنها را به دلیل وجود چهرههای معتدل و میانهرو در این لیست ندارد.
ارزیابی شما از لیست انتخاباتی منتشر شده از سوی حزب کارگزاران سازندگی چیست؟به نظر شما این لیست انتخاباتی با چه هدفی در شرایط کنونی منتشر شده است؟
بنده از نفس اقدام حزب کارگزاران در ارائه لیست انتخاباتی استقبال میکنم. به نظر من هر گامی که در جهت شفافسازی فضای سیاسی کشور برداشته شود باید مورد استقبال قرار بگیرد و اقدام مثبتی تلقی شود. تاریخ مصرف پنهانکاری و اقدامات پشت پرده در فضای سیاسی ایران به پایان رسیده و جامعه ایرانی به مرحلهای از بلوغ سیاسی رسیده که همه مسائل سیاسی باید به صورت شفاف و روشن به افکار عمومی عرضه شود. با این وجود با نگاهی به لیست ارائه شده از سوی حزب کارگزاران سازندگی متوجه میشویم که در این لیست تنها دو چهره یعنی محسن هاشمی و رضا امراللهی برای تهران در نظر گرفته شده و بقیه چهرهها مربوط به شهرستانهای دیگر کشور هستند. نکته جالب در لیست ارائه شده این بود که عنوان شده بود حزب کارگزاران سازندگی از آقای عبدا... جاسبی، طه هاشمی و فاطمه هاشمی در صورت حضور در انتخابات حمایت خواهد کرد. این مساله به معنای نزدیکی مواضع حزب کارگزاران سازندگی به حزب اعتدال و توسعه است. حزب اعتدال و توسعه همواره به این مساله اعتقاد دارد که نباید به صورت جناحی به انتخابات پیش رو نگاه کرد. کارگزاران سازندگی هم به همین شکل عمل کرده و در لیست منتشر شده خود ثابت کرده که گرایش به سمت اعتدالگرایی و عقلانیت دارد. در نتیجه ارائه چنین لیستی در فضای سیاسی کشور مثبت ارزیابی میشود. هنگامی که احزاب اعتدالگرا در درون جریان تحولخواه ایران در مقابل گسست اعتدالیون و افراطیون اردوگاه اصولگرایی به هم نزدیک شدهاند باید منتظر روزهایی خوبی در آینده بود. جریان اعتدالگرای ایران تلاش میکند در یک انتخابات دموکراتیک به اهداف خود برسد و به همین دلیل شکافهای بزرگی که در درون جریان اصولگرایی و به ویژه گسست اعتدالگرایان و تندروها وجود دارد میتواند زمینه را برای پیروزی جریان اعتدالگرا مهیا کند. آقای عارف به تازگی عنوان کردهاند که از حضور اصولگرایان معتدل که حامی دولت هستند در لیستهای انتخاباتی استقبال میکنند. بنده هم به عنوان سخنگوی حزب اعتدال و توسعه عنوان میکنم ما نیز از اجماع با اصلاحطلبان که دغدغه حمایت از دولت آقای روحانی دارند استقبال میکنیم و امیدواریم در انتخابات آینده مجلس شاهد یک اتفاق خوشایند مثبت در کشور باشیم. به نظر من مجلس آینده بیش از گذشته به گفتمان اعتدال نزدیک خواهد بود.
آیا حزب اعتدال و توسعه لیست مستقل انتخاباتی ارائه خواهد کرد؟
در شرایط کنونی حزب اعتدال و توسعه با اصلاحطلبان مشترکات و تفاوتهایی دارد که هر کدام باید در جایگاه خود مورد بررسی قرار بگیرد. حزب اعتدال و توسعه با اصولگرایان معتدل نیز دارای اشتراکات و تفاوتهایی است که هر کدام از این تفاوتها و اشتراکات ممکن است سرنوشت و کیفیت حضور در انتخابات آینده را مشخص کند. این در حالی است که یکی از برنامههای حزب اعتدال و توسعه این است که از چهرههای مستقل اعتدالی نیز در لیست انتخاباتی خود استفاده کند. در شرایط کنونی بسیاری از لیستهای انتخاباتی که به نام اعتدالگرایان منتشر میشود در واقع تنها نام اعتدالی دارند و برخی از افراد حاضر در این لیستها معتدل نیستند و مشی اعتدالی ندارند. در نتیجه لیست ارائه شده توسط حزب اعتدال و توسعه دارای تشابهات و تفاوتهایی با لیست اصلاحطلبان و همچنین اصولگرایان معتدل است اما مستقل خواهد بود.
آیا این احتمال وجود دارد که لیست حزب اعتدال و توسعه با لیست اصلاحطلبان یکسان باشد؟
آقای موسوی لاری به تازگی عنوان کردهاند ما با طیف علی لاریجانی رقابت میکنیم نه شراکت. این در حالی است که بنده عنوان میکنم ما شراکت میکنیم و نه رقابت. اعتدال همواره به معنای توازن بین آرمانها و واقعیتها، اسلامیت و ایرانیت و جمهوریت و اسلامیت بوده است و تلاش داشته حد میانه را در مناسبات قدرت اتخاذ کند.
شما برای هماهنگی بین حزب اعتدال و توسعه، اصولگرایان معتدل و اصلاحطلبان ممکن است از پتانسیل آقای روحانی استفاده کنید؟آیا ممکن است آقای روحانی کانون اجماع اصولگرایان معتدل و اصلاحطلبان باشد؟
قطعا چنین اتفاقی خواهد افتاد. در شرایط کنونی آقای روحانی هم سیاستهای مورد نظر اصلاحطلبان را اجرا میکند و هم تمایلات سیاسی طیف علی لاریجانی را دنبال میکند. در نتیجه آقای روحانی نقطه تلاقی اصلاحطلبان و اصولگرایان معتدل در انتخابات اسفندماه خواهد بود.
آیا احتمال این مساله وجود دارد که یک بده و بستان سیاسی بین اصلاحطلبان و آقای روحانی در انتخابات اسفندماه صورت بگیرد؟
آقای روحانی همواره نشان داده که از شجاعت کافی برای اجرای سیاستهای خود برخوردار است. ایشان حتی در مساله بازداشت اخیر روزنامهنگاران با شجاعت ورود کردند. درباره واژه «نفوذ» عنوان کردند که نباید از این واژه سوءاستفاده سیاسی کرد. آقای روحانی به دنبال مدل انتخاباتی مجلس اول هستند که در آن همه طیفهای سیاسی حضور داشتند. شورای نگهبان باید «چشم» باشد و نهادهای اجرایی باید«دست» باشند. یک «چشم» هیچگاه نمیتواند کار «دست» را در بدن انسان انجام دهد. بنده امیدوارم شورای نگهبان بهترین تصمیمها را درباره تایید صلاحیتها در انتخابات پیش رو اتخاذ کند.
برای علی لاریجانی چه نقشی در انتخابات قائل هستید؟
در این زمینه نکته بدیهی که وجود دارد این است که آقای لاریجانی دیگر نمیتواند با هر اصولگرایی و از جمله اعضای جبهه پایداری مانند مهدی کوچکزاده و حمید رسایی در یک لیست انتخاباتی قرار بگیرد. این در حالی است که حزب اعتدال و توسعه تا حدود زیادی آقای لاریجانی را به خود نزدیک میبیند. هیچ شخصی فکر نمیکرد علی اکبر ولایتی در مناظرات ریاستجمهوری با سعید جلیلی به صراحت سخن بگوید. سخنان ولایتی به سخنان روحانی بسیار شبیه بود. در نتیجه زمان آن فرا رسیده که علی لاریجانی نیز به صراحت سخنان خود را بیان کند. در نتیجه ما در انتخابات اسفندماه با یک مثلث سیاسی روبهرو خواهیم بود که در رأس یک ضلع آن علی لاریجانی، در رأس میانی حسن روحانی و در رأس سوم آقای محمدرضا عارف قرار خواهد داشت. هرچه مساحت این مثلث بیشتر شود جامعه ایرانی دارای ثبات بیشتری خواهد بود و از خطر افراطیگری دور خواهد شد.
شما در جایی عنوان کرده بودید که فاطمه هاشمی سرلیست انتخاباتی حزب اعتدال و توسعه خواهد بود. در شرایط کنونی نیز همین نظر را دارید؟این انتخاب با چه هدفی صورت خواهد گرفت؟
اگر خانم هاشمی وارد عرصه انتخابات شوند و مورد تایید شورای نگهبان قرار بگیرد بدون شک سرلیست انتخاباتی حزب اعتدال و توسعه خواهند بود و در این مساله هیچگونه تردیدی وجود ندارد. دلیل این مساله نیز مقبولیت و رأیآوری بالای ایشان است.