برنامه پنجشنبه شب «نقد 4» که به بررسی سینمای ایران اختصاص داشت، با حضور شهاب حسینی، علیرضا شجاع نوری و اجرای امیرشهاب رضویان روی آنتن رفت.
مشاور جشنواره یعنی چه؟
شهاب حسینی که اخیرا به عنوان مشاور دبیر جشنواره فجر حکم گرفته است، در پاسخ به پرسش شجاع نوری درباره این مسئولیت گفت: مشاور فجر برای برگزاری هر چه بهتر جشنواره است. اتفاقات اخیر جشنواره خیلی دلنشین نبود. علتش هم این است که جشنواره فجر، محلی است که همه باید با عشق و علاقه و حسن نیت دور هم جمع شوند و باعث ارتقا و رشد هم شوند. امسال با مدیریت آقای حیدری و توضیحاتی که به من دادند متوجه شدم ایشان آمده اند که طرحی نو دراندازند. گفتم من هم هر کاری که بتوانم، انجام میدهم.
در پاسخ به صحبتهای حسینی، رضویان اظهار امیدواری کرد همین انتصاب سبب شود جشنواره کمکم از شکل دولتی خارج و به صورت صنفی برگزار شود. شجاع نوری هم استفاده از هنرمندان در روند اجرایی جشنواره را به فال نیک گرفت.
بازیگران از سیاره دیگر نیامدهاند
بیشتر صحبتهای این برنامه به بحث بازیگری اختصاص داشت. شهاب حسینی که پاسخگوی این پرسشها بود، درباره علاقه به بازیگری گفت: وجود علاقه و آرزو، انگیزه است و اشکالی هم ندارد. باید عشق باشد تا هر کسی حرکت کند. اما شما یک وقتی عشق را در خدمت اغنای درونی خود به کار میگیرید که این تا حدی جواب میدهد. هر چه پیش میروید بیشتر میفهمید که حجم نادانستهها بیشتر است.
هر چه بیشتر تحقیق میکنید، میبینید گذشتگان رکوردهایی به ثبت رساندهاند که حالا حالاها دستیافتنی نیست. پس آدم احساس خلأ میکند که پس من چه میکنم. باید به جایی برسیم که هدف تغییر کند و البته در جهت لذت شخصی نمیتوان بازیگری را ادامه داد. باید ادامه داد تا جامعهای از آن لذت ببرد.
او با ذکر مثالی حرفش را چنین ادامه داد: در سریال «شهرزاد» که از شبکه نمایش خانگی پخش میشود، خدمت استاد نصیریان هستیم. این سریال فرصت بسیار مغتنمی بود و هرجا احساس میکردیم مزاحمتی برای ایشان بهوجود نمیآورد، از محضرشان استفاده میکردیم. ایشان در این سن وسال و با آن پیشینه درخشان بازیگری هر سکانسی که قرار بود فیلمبرداری شود، نگرانی داشتند و با جدیت تمرین میکردند و این خیلی برای ما جالب بود. در نتیجه گذشتهها گذشته و آنچه پیشروست مهم است.
او در پاسخ به پرسش دیگری که چقدر سعی میکند با مردم ارتباط رودررو داشته باشد، عنوان کرد: زندگی کردن با مردم را دوست دارم. شخصا به صف نانوایی و پمپ بنزین میروم و کارهای اداری مثل بیمه را خودم انجام میدهم. به این شکل نیست که حالا که بازیگری میکنیم از سیاره دیگری آمدهایم. ما از همین مردم بودیم و خواهیم بود. نگاهمان این است که چطور در کار، مخاطب را به مرز باور بیشتری برسانیم.
پشتکار در سینما، پرسش بعدی امیرشهاب رضویان از شهاب حسینی بود که او چنین توضیح داد: از نظر ظاهری تصور نمیکنم کسی باشد که مناسب بازیگری نباشد. امکان ندارد کسی برای بازیگری مناسب نباشد، چون در سینما همهجور نقشی وجود دارد؛ ولی چیزی که باعث میشود کار ادامه پیدا کند، پشتکار است که از اندیشه نشأت میگیرد. همان چیزی که زرتشت میگفت پندار نیک، گفتار نیک، کردار نیک، وقتی پندار کسی درست میشود گفتار و کردارش هم درست میشود. تمام وجوه شهرت گذراست؛ مگر اینکه پشت آن چیزی باشد که بخواهد به جایگاه متعالیتری برسد. کسی که واقعا علاقه دارد از هیچ فرصتی برای فراگیری دوری نمیکند.
شهاب حسینی درباره احساس اغنا در بازیگری هم گفت: اغنا از جایی به بعد در رضایت مخاطب خلاصه میشود. هر کسی کاری که میکند دوست دارد مورد قبول باشد. این سخت است. آدم میتواند خودش از کارهای خودش لذت ببرد ؛ اما این کافی نیست. این بازیگر با اشاره به پیشینه فعالیت خود در تئاتر دانشجویی و کلاسهای استاد سمندریان گفت: ما با عشق برای دو اجرا در جشنواره دانشجویی دوسال تمرین کردیم. آن موقع، به بعدش فکر نمیکردیم. ما فقط میخواستیم کارمان را درست انجام دهیم. ما فکر میکردیم غایت این است و همین را باید بهخوبی انجام دهیم. نمیگویم آدم نباید رویایی داشته باشد، اما در عمل باید همان موقعیت را به ثمر رساند. من همیشه میگویم تلاش مهم است.
او در پاسخ به اینکه پارتی، پول و شانس سه عامل مهم در سینماست، افزود: من ترجیح میدهم از پارتی با عنوان کسانی که قرار است باعث پیشرفت شما شوند و کار شما را ببینند، از سرمایه به جای پول و از خواست خدا به جای شانس استفاده کنم. در زندگی من معجزه اتفاق افتاد. علتش هم این بوده که هرکاری را که به من سپرده میشود سعی میکنم تمام و کمال انجام دهم. بازیگر با اندیشه مخاطب سروکار دارد. پس اندیشه بسیار مهم است. وقتی شما در این راه قدم بردارید خداوند کمکتان میکند.
شهاب حسینی در ادامه گفت: یکی از معتبرترین جوایز بازیگری دنیا در اختیار آقای رضا ناجی است. علتش این است که ایشان در فیلم «آواز گنجشکها» غرق در بازی شدند و به جان نقش رسیدند. این جایزه در قفسه خانه هیچ یک از استادانی که خود را تافته جدابافته بازیگری میدانند، نیست. مشکل ما این است که خودمان را هم به نقش میبریم. مواظب هستیم که خوشتیپ باشیم و زاویه نگاهمان درست باشد. در حالی که اصلا این حرفها نیست.
آرامش و عبدالمطلب
علیرضا شجاعنوری بازیگر نقش عبدالمطلب در فیلم سینمایی «محمد رسولالله» در این برنامه ضمن اشاره به خاطرات آغاز فعالیت خود در سینما، از بازی در این فیلم هم صحبت کرد. او مشخصا درباره مفهوم «آرامش» برای ایفای نقش پدربزرگ پیامبر اسلام(ص) گفت: البته التهاب قبل از گرفتن پلانها در من وجود داشت. اما این آرامش از تمرکز میآید، از نوعی وانهادن چیزهای دیگر و قصدی که داری. خودت را دست معشوق میسپاری و کارت را شروع میکنی. اما وقتی لحظه شلیک پیش میآید باز هم التهاب وجود دارد و تو حس میکنی همه دارند تو را میبینند و تمام سلولهایت در معرض توجه است.