تهران امروز: تصور كنيد براي تحصيل به شهر ديگري مي‌رويد كه تاكنون زندگي در آن را تجربه نكرده ايد. بايد با افرادي هم اتاق شويد كه پيش از اين آنها را نمي‌شناخته‌ايد. خودتان را به جاي يك جوان دانشجو بگذاريد و احساس كنيد كه از اين پس فقط خودتان هستيد و غم غربت. همه اين‌ها به كنار، هنوز نگران بيماري مادر هستيد يا مشكلات مالي پدر. شايد به رشته‌اي كه قرار است بخوانيد علاقه‌مند نباشيد يا نگراني و ترس با فكر كردن به آينده همه وجودتان را در برگيرد. اين دلايل تنها بخش اندكي است از آنچه كه مي‌تواند درون يك دانشجو را متلاطم كند.
همان وقت است كه دانشجو نياز دارد با يك سنگ صبور سخن بگويد و چه سنگ صبوري بهتر از مشاور؟ با اين همه او براي صحبت كردن با مشاور بايد در يك صف ۴۹۹ نفري انتظار بكشد زيرا به ازاي هر ۵۰۰ دانشجو تنها يك مشاور در كشور وجود دارد. اما مسئولان وزارت علوم معتقدند تعداد كنوني مشاوران در مراكز مشاوره دانشجويي مطلوب است و اين ادعاي وزارت علومي‌ها در حالي است كه آسيب‌شناسان مي‌گويند كمبود مشاور در دانشگاه‌هاي كشور بيداد مي‌كند چون آنها معتقدند كه اگر به ازاي هر ۵۰۰ دانشجو در دانشگاهها، تنها يك مشاور وجود داشته باشد به اين معني است كه برخي از دانشجويان هرگز نمي‌توانند مشكلات خود را با مشاور مطرح كنند.
به گفته دكتر مصطفي اقليما رئيس انجمن علمي مددكاري ايران بر اساس استانداردهاي بين‌المللي، دانشگاهها بايد به ازاي هر ۱۵ دانشجو يك مشاور داشته باشند. با اين وجود دكتر حميد يعقوبي رئيس دفتر مركزي مشاوره وزارت علوم در گفت و گو با تهران امروز وضعيت مراكز مشاوره و تعداد مشاوران را «ايده آل» خوانده و مي‌گويد:«وجود يك مشاور به ازاي ۵۰۰ دانشجو براي ما مطلوب است. وضعيت موجود وضعيت بدي نيست اما وضعيت آرماني براي ما زماني اتفاق مي‌افتد كه همه اين مشاوران تمام وقت باشند.»
گفته مي‌شود هم‌اكنون ۸۵ دانشگاه دولتی تحت پوشش وزارت علوم، تحقیقات و فن‌آوری داراي مراكز مشاوره هستند كه در اين مراكز نزديك به یک‌هزار مشاور، کارشناس، روانشناس، متخصص امور تربیتی، روانپزشک و مددکار مشغول به کار هستند. اين در حالي است كه همكاري تمامي اين كاركنان به صورت تمام وقت نبوده و همين امر سبب شده تا بخشي از اين مراكز با كمبود نيرو مواجه شوند.
۲۰ درصد دانشجويان از مشكلات روحي رنج مي‌برند
دكتر حميد پورشريفي رئيس پيشين دفتر مركزي مشاوره وزارت علوم در اين باره به تهران امروز مي‌گويد:«وظيفه مشاوران در مراكز مشاوره دانشجويي تنها درماني نبوده و دو وجه ديگر نيز دارد اما عموما كمتر بر پيشگيري از آسيب‌هاي رواني و اجتماعي و ارتقا تاكيد مي‌شود.»
او در ادامه با اشاره به اينكه دانشگاه جدا از جامعه نيست مي‌گويد:«آسيب‌هاي موجود در جامعه در دانشگاه نيز حضور دارد و برخي از مشكلات روانشناختي دانشجويان را رقم مي‌زند. اگر عواملي را كه قبل از دانشگاه، حين تحصيل و همچنين عوامل فرادانشگاهي را در نظر داشته باشيم در مي‌يابيم كه اين دانشجويان با مشكلات روحي متعددي دست و پنجه نرم مي‌كنند.»
دكتر پورشريفي مي‌گويد:«بر اساس آمارهاي اعلام شده توسط مسئولان در سال‌هاي گذشته، قريب به ۲۰ درصد از دانشجويان از مشكلات روحي رنج مي‌برند. بنابراين براي ۸۰ درصد باقي‌مانده، مشاور بايد نقش پيشگيري كننده را داشته باشد. پيشگيري در سه سطح انجام مي‌شود. نخست براي افرادي كه دچار مشكلات روحي نشده‌اند و هنوز فارغ از اين مشكلات هستند. پس از آن پيشگيري، شامل افرادي مي‌شود كه در گير مشكلات يا اختلالات شده‌اند اما با شناسايي سريع و مداخلات اوليه اين مشكلات كنترل مي‌شود. به ندرت هم مواردي مطرح مي‌شود كه افرادي كه از سال‌ها قبل درگير مشكلات روحي و آسيب‌هايي بوده‌اند شناسايي شده و به آنها كمك شود تا زندگي سالم تري داشته باشند. با اين نگاه مي‌توان به درستي دريافت كه كمبود مشاور در مراكز مشاوره دانشگاهها مي‌توان چه آسيب‌هايي به دانشجويان بزند.»
او ادامه مي‌دهد: «دانشجويان احتمال درگير شدن با مشكلات را بيشتر خواهند داشت اگر مشاور نداشته باشند. همچنين مدت ماندگاري مشكلات بيشتر خواهد شد و به همان ميزان مشكلات تبعي افزايش خواهد يافت. وقتي آسيب‌ها مطرح مي‌شود پاي دو مشكل اساسي نيز به ميان مي‌آيد. مسئله مواد مخدر و فكر كردن به خودكشي. دو مسئله‌اي كه اين روزها در دانشگاهها خيلي‌ها را نگران كرده است»
دكتر پورشريفي ادامه مي‌دهد:«وظيفه ديگر مراكز مشاوره ارتقاست. هميشه نگاه مشاور كاهش آسيب و نگاه به يك بيمار نيست. بلكه در مواردي دانشجو براي مثمر ثمر شدن، خلاقانه عمل كردن و انجام وظايف تحصيلي به دريافت خدمات مشاوره‌اي نياز دارد. به حد حساب نرسيدن مشاوران مي‌توانددر اين زمينه هم تاثير منفي داشته باشد و احتمال توفيق تحصيلي را كاهش داده و دانشجويان را از داشتن يك زندگي شاداب محروم كند».
او با تاكيد بر اينكه مراكز مشاوره دانشجويي نهايت تلاش خود را به كار مي‌بندند تا مشكلات دانشجويان را حل كنند اما از چالش‌هايي سخن مي‌گويد كه مي‌تواند اين مراكز را تحت تاثير قرار دهد. او مي‌گويد:«هر چند وقت يك بار شاهد اين هستيم كه ساختار مراكز مشاوره دستخوش تغيير مي‌شود. تفكيك مراكز مشاوره از بهداشت و درمان يك امر ضروري به نظر مي‌رسد اما بازهم هر چند وقت يكبار نغمه‌هايي خلاف آن به گوش مي‌رسد. با اين وجود اتفاقات خوبي افتاده و گام‌هاي موثري نيز برداشته شده است.»
او بر اين نكته تاكيد مي‌كند:«اگرچه مراكز مشاوره سعي بر جذب نيروي بيشتر دارند اما طي سال‌هاي گذشته تعداد دانشجويان نيز به شدت افزايش يافته است. بنابراين كيفيت خدمات مراكز مشاوره مطلوب نبوده و اين يكي از مشكلات دانشجويان است.»
تعداد مشاوران مطلوب است
دكتر حميد يعقوبي رئیس دفتر مرکزی مشاوره وزارت علوم هم در گفت و گو با تهران امروز تعداد مشاوران را مطلوب مي‌خواند و نيز با اشاره به اينكه با وضعيت آرماني فاصله داريم مي‌گويد:«با توجه به نيروهايي كه هم‌اكنون در اختيار داريم و عده‌اي از آنها هم تمام وقت نيستند اما خيلي خوب عمل كرده ايم. در پيشگيري بد عمل نكرده‌ايم و در درمان هم موفق بوده ايم اما در ارتقا هنوز مطلوب نيستيم. در سال تحصيلي گذشته بيشتر از يك و نيم ميليون نفر ساعت كارگاه آموزشي براي دانشجويان در زمينه مواد مخدر برگزار كرده ايم. رشد فعاليت‌هاي اينچنيني نيز در دانشگاهها گوياي همين نكته است.»
او با اشاره به اينكه مشاور راهنما، هادي و سنگ صبور است از جدايي مراكز مشاوره از مراكز بهداشت و درمان در دانشگاهها حمايت كرده و مي‌گويد:«اين نگراني وجود دارد كه در صورت ادغام اگر يك پزشك مسئوليت اين مراكز را بر‌عهده گيرد با نگاه درمان محور به همه مسائل نگاه كند.»
وي در خصوص استاندارد سرانه مشاور در دانشگاه‌هاي جهان مي‌گويد:«ما به دنبال استانداردهاي جهاني نيستيم. در حال حاضر بر اساس نيازها و با استفاده از محققان ايراني در تلاش هستيم تا در قالب پروژه‌اي سرانه‌ها را در دانشگاه‌هاي متفاوت جمع آوري و مقايسه كنيم و به استاندارد خود دست يابيم.»
یعقوبی با یادآوری اینکه در حال حاضر حدود ۵۰۰ هزار دانشجو در دانشگاه‌های دولتی تحت پوشش وزارت علوم، تحقیقات و فن‌آوری تحصیل می‌کنند، گفت: «اینکه به ازای هر ۵۰۰ دانشجو یک مشاور وجود داشته باشد خوب است البته به شرط اینکه همه این نیروها تمام وقت باشند.»
علیرضا
| 
۱۴:۳۵ - ۱۱ مرداد ۱۳۹۰
بیشتر از این حرفاست به جون خودم!
پاسخ
ناشناس
| ۰۱:۰۴ - ۱۲ مرداد ۱۳۹۰
فاصله ی عمیق بین واقعیت و آرزو مهمترین عامل ناراحتی اعصاب است ضمن اینکه کسی هم جرئت حرف زدن و زندان رفتن ندارد!
پاسخ