صراط: بیانات رهبر معظم انقلاب در جمع ائمه جمعه سراسر کشور از دو بخش اصلی تشکیل شده است. رهبر معظم انقلاب در بخش اول به جایگاه مهم نماز جمعه به عنوان قرارگاه ایمان، تقوا، بصیرت و اخلاق و در یک کلمه قرارگاه فرهنگی و سیاسی کشور در جنگ سرد فرهنگی موجود پرداختند و ائمه جمعه را به عنوان فرمانده این قرارگاه مسؤول چنین مسؤولیت مهم و طاقت فرسایی دانستند. در بخش دوم رهبر معظم انقلاب اسلامی به بیان نکاتی بسیار مهم در باب انتخابات پیش روی مجلس خبرگان رهبری و مجلس شورای اسلامی پرداختند که متن حاضر به اختصار هرچه تمامتر به تبیین بخش دوم سخنان و بیانات رهبر معظم انقلاب می پردازد. در این بخش معظم له در 14 محور به بیان مطالبی در باب انتخابات پیش رو وارد شدند. اهمیت این 14 محور و نکات صریح و روشن و مهمی که رهبر معظم انقلاب در هر یک از این محورها بیان داشتند به حدی است که شایسته است برای هر یک از این محورها در یک فرصت موسع به بیان نکات فراوان پرداخت.
1. اهمیت و جایگاه انتخابات در نظام اسلامی
2. ورود زودهنگام به فضای انتخاباتی غلط و مضر است
3. مرض عده ای در نامطمئن نشان دادن انتخابات
4. معنای حق الناس بودن رای مردم و انتخابات
5. رعایت حق الناس در پذیرش داوطلبان صالح
6. رعایت حق الناس در رد داوطلبان ناصالح
7. رعایت حق الناس در امانت داری در آراء
8. رعایت حق الناس در پذیرش نتیجه آراء
9. فتنه 88 و ایستادن عده ای در برابر حق و صدمه ای که به کشور زد
10. رعایت حق الناس در فهرست های انتخاباتی
11. مردم به فهرست های قابل اعتماد توجه کنند
12. لزوم حضور حداکثری مردم در انتخابات
13. نفوذ در مسأله برجام و مسائل پس از برجام
14. آمریکا به انتخابات ایران چشم طمع دوخته است.
رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار ائمه جمعه سراسر کشور، اولین سخنرانی
مشروح خود در باب انتخابات آتی ریاست جمهوری را بیان کردند و با ورود
تفصیلی به بحث از انتخابات آتی، برخی از مهم ترین محورهای مورد نظر خویش را
در مورد انتخابات مورد تأکید قرار دادند. این بیانات از آن جهت مهم تر است
که آغاز سلسله ای از سخنان و بیانات ایشان در روزهای آتی خواهد بود که
ایشان در آن به نحو تفصیلی تری به بیان مسائل مهمی در مورد انتخابات خواهند
پرداخت. چنان که خود نیز تأکید کردند که در فرصت های آتی تا انتخابات، در
این زمینه مطالب و نکات بیشتری را بیان خواهند کرد. این امر نشان می دهد که
نکات بیان شده در این جلسه از مهم ترین نکاتی بوده است که رهبر معظم
انقلاب آن ها را در صدر نکات انتخاباتی خویش قرار داده اند. اما 14 نکته
مورد تأکید رهبر معظم انقلاب چه بود؟
1. اهمیت و جایگاه انتخابات در نظام اسلامی
از مهم ترین نکات بیان شده در این دیدار آن بود که انتخابات در نظام اسلامی از جایگاهی مهم و اساسی برخوردار است. رهبر معظم انقلاب خاطرنشان ساختند که انتخابات نعمت بزرگی است که باعث می شود مردم در وسط میدان بمانند: «این هم از برکات نگاه روشن و عمیق امام بزرگوار ما بود. کسانی در همان زمان بودند که معتقد بودند وقتی حکومت اسلامی است، انتخابات لزومی ندارد؛ امام فرمود نه، انتخابات باید باشد و منشأ اثر باشد، مردم تصمیم بگیرند، مردم انتخاب کنند و آنچه مردم می خواهند بشود. نتیجه ی این سیاست، این شد که مردم در کنار انقلاب و در وسط میدان باقی ماندند و تا امروز بحمدالله باقی مانده اند؛ چون خود مردمند که دارند انتخاب می کنند، خود مردمند که دارند تصمیم می گیرند. انتخابات نعمت بزرگی است. انتخابات ازجمله ی چیزهایی است که بحمدالله در جمهوری اسلامی هست. ما این همه هم انتخابات داشته ایم امّا دشمنان ما هم دریغ نکردند از این که بگویند اینجا دیکتاتوری است. درحالی که دیکتاتورهای منطقه، رفیقهای خودشان هستند و بر سرِ خوان غارت و یغمای ملّتها با هم شریکند و سهیمند، به آن ها چیزی نمی گویند - مثل همین دولتهایی که مشاهده می کنید و می بینید و می دانید - امّا جمهوری اسلامی را متّهم می کنند. اگر انتخابات نبود، این دیگر تهمت نبود بلکه واقعیّت می شد؛ یعنی اگر حقیقتاً از مردم این حق گرفته می شد، حرف دشمن راست درمی آمد. بحمدالله این حق به مردم داده شده است، انتخابات هم هست، انتخابات هم بحمدالله آزاد است. وجود انتخابات، هم در جوّ داخلی یک احساس استقلال و هویّتی به مردم می دهد و احساس می کنند که همه چیز مال خودشان است - واقع قضیّه هم همین است؛ صاحب مملکت مردمند و خودشان تصمیم می گیرند، خودشان اقدام می کنند؛ هم در قوّه ی مجریّه، هم در قوّه ی مقنّنه، هم بالواسطه در مورد رهبری و بقیّه ی مواردی که انتخابات است - هم مایه ی آبرو و اعتبار در خارج از کشور است؛ در جوّ جهانی، حقیقتاً این انتخابات مایه ی اعتبار و آبرو است. بنابراین خود انتخابات، فی نفسه یک امر بسیار مهم و یک نعمت بزرگ است.»
2. ورود زودهنگام به فضای انتخاباتی غلط و مضر است
نکته مهم دیگری که رهبر معظم انقلاب در این مورد بیان داشتند این بود که ورود زودهنگام عده ای به فضای انتخاباتی کار غلط و مضری است. در این رابطه ایشان بیان داشتند: «امّا مسأله ی انتخابات. البتّه تا انتخابات هنوز وقت هست - مثلاً فرض کنید چهل پنجاه روزی هنوز وقت داریم - ما هم مجال داریم تا مطالبی که داریم به مردم عرض کنیم. بنده مخالفم با این که دو سال قبل از انتخابات یا یک سال قبل از انتخابات، فضای کشور را ما انتخاباتی بکنیم؛ بنده مخالفم، امّا خیلی ها این کار را کردند؛ این غلط است. وقتی فضا انتخاباتی شد، لازمه ی فضای انتخاباتی رقابت و درگیری - ولو درگیری زبانی - و تبادل انواع و اقسام حرفهای احیاناً نامناسب و زشت به یکدیگر است. فضای انتخاباتی، انسان را از حقایق جاری جامعه و از نیازهای حقیقی جامعه غافل می کند. این کار، کار خوبی نیست، بنده مناسب نمی دانستم که از قبل راجع به انتخابات صحبتی بکنم؛ لکن حالا دیگر تقریباً فصل انتخابات است و بایستی مطالبی را گفت.»
3. مرض عده ای در نامطمئن نشان دادن انتخابات
یک بیان صریح و روشن رهبر معظم انقلاب در مورد انتخابات این بود که عده ای از افراد مریض القلب از مدتی قبل از انتخابات بر طبل نامطمئن بودن انتخابات می کوبند و مدعی این می شوند که نگران آن هستند که انتخابات سالم نباشد و باید انتخابات سالم برگزار شود! این در حالی است که اینان به بهانه ابراز نگرانی در مورد سلامت انتخابات، در واقع اطمینان عمومی به سلامت را نشانه گرفته اند و در پی ایجاد حالت عدم اطمینان هستند. «انتخابات را نباید خراب کرد. بعضی ها خوششان می آید و کأنّه عادت دارند که از نزدیکی انتخابات، دائم بر کوس نامطمئن بودن انتخابات بدمند؛ عادت کرده اند. این خیلی عادت بدی است، مرض بدی است، چرا؟ انتخابات انتخابات سالمی است. ممکن است در هر انتخابی، یک تخلّفی در یک گوشه ای انجام بگیرد؛ این ممکن است، همیشه هم از این قبیل اتّفاق می افتد - خب در کارهای خود ما هم، کارهای شخصی و عمومی و خصوصی مان ممکن است تخلّفاتی اتّفاق بیفتد - امّا تخلّفاتی که نتایج انتخابات را تغییر بدهد، مطلقاً وجود ندارد؛ تخلّف سازمان یافته مطلقاً وجود ندارد؛ عدم رعایت مسؤولان دولتی و غیردولتیِ انتخابات ابداً وجود ندارد. از اوّل انقلاب تا حالا هم همین جور بوده؛ مسؤولان، مسؤولانه به مسائل انتخابات پرداخته اند و همه ی دولتهایی که در این بین بوده اند. دولتهایی که آمده اند و رفته اند، بعضی ها از لحاظ گرایشهای سیاسی 180 درجه با هم تفاوت داشته اند امّا رفتار همه ی آن ها در مورد انتخابات، رفتار درستی بوده. نباید کسی ادّعا کند که در این انتخابات خیانت شد یا تقلّب شد. یک وقتی - شاید این را من قبلاً هم گفته ام - در مورد انتخابات تهران در یک دوره ای، خیلی جنجال شد؛ سروصدا شد و اصرار شد بر این که این انتخابات ابطال بشود. بنده گفتم باید تحقیق کنید؛ در تهران دو سه میلیون از مردم آمده اند در انتخابات شرکت کرده اند، ما رأی این ها را به کلّی باطل کنیم؟ این چه حرفی است! باید تحقیق کنیم ببینیم چه جوری است. تحقیق کردیم، معلوم شد که نه این جور نیست. تحقیق مفصّل کردیم؛ بنده در آن سالها صریحاً نوشتم به شورای نگهبان که نخیر، انتخابات نباید دست بخورد. یعنی انتخابات حقّ مردم است، مال مردم است و ما نمی توانیم انتخابات را متّهم کنیم به این که مثلاً فرض کنید که این جور است یا آن جور است؛ نه، انتخابات انتخابات سالمی است، در همه ی دوره ها سالم بوده، حالا هم ان شاءالله به توفیق الهی همین جور خواهد بود و چارچوب قوانین و مقرّرات و وجود آدمهایی که مراقبند، مواظبند، موظّفند، نمی گذارد که انتخابات دچار این اختلال بشود.»
4. معنای حق الناس بودن رای مردم و انتخابات
رهبر معظم انقلاب در سخنان سابق خود فرموده بودند که انتخابات حق الناس است. عده ای از این سخن رهبر معظم انقلاب یک معنای ناقصی را اراده کرده و با تکرار آن سعی می کردند به گونه ای جلوه دهند که گویی نگرانی ای از سلامت انتخابات وجود دارد و با تکرار مکرر این عبارت چنین بیان می داشتند که گویی حق الناس بودن انتخابات فقط به معنی آن است که نگرانی در مورد سلامت انتخابات وجود دارد.
در پاسخ به این مسأله رهبر معظم انقلاب حق الناس بودن را بهتر و به تفصیل تشریح کردند تا معنای این کلمه حق مشخص شود و از این جهت معانی مختلفی که این عبارت دارد را توضیح دادند که هم معنای آن مشخصتر شود و هم از سوءاستفاده های آن جلوگیری شود: «امّا عرض کردیم انتخابات حقّ النّاس است؛ این حقّ النّاس امر مهمّی است. خب در زبانها هم زیاد تکرار می شود که فلانی گفته انتخابات حقّ النّاس است و حقّ النّاس است و مدام تکرار می شود؛ منتها خب باید به عمق این حقّ النّاس برسیم. معنای حقّ النّاس بودن این نیست که فقط آن کسی که پای صندوق نشسته است باید این حقّ النّاس را رعایت کند که مثلاً فرض کنید آراء را عوضی نخواند یا کم و زیاد نکند؛ این یکی از مصادیق رعایت حقّ النّاس است.»
5. رعایت حق الناس در پذیرش داوطلبان صالح
«یک مطلب، مطلب حقّ داوطلب است؛ یکی از حقوق مردم، رعایت حقّ این داوطلبی است که می آید و وارد این میدان می شود و نامزد انتخابات می شود که اگر آدم صالحی است، ما او را رد نکنیم، میدان بدهیم به این که او بیاید.»
6. رعایت حق الناس در رد داوطلبان ناصالح
«نقطه ی مقابلش هم همین جور است؛ اگرچنان چه آدم ناصالحی است، راهش ندهیم؛ اگرچنان چه در این مجلس - حالا چه مجلس خبرگان، چه مجلس شورای اسلامی، چه در هرجایی که انتخابات هست - آدمی باشد که صلاحیّت قانونی ورود در اینجا را نداشته باشد و ما از این اغماض کنیم، صرف نظر کنیم، رعایت نکنیم، دقّت نکنیم و او وارد بشود، این هم باطل کردن حقّ مردم است، خراب کردن حقّ مردم است؛ این هم ضدّ حقّ النّاس است.»
7. رعایت حق الناس در امانت داری در آراء
«یکی از ابعاد دیگر حقّ النّاس بودن، حفظ امانت است؛ آن کسانی که آراء را در اختیار دارند، آن کسانی که آراء را می شمرند، آن کسانی که ثبت می کنند و گزارش می کنند، آن کسانی که جمع می بندند و خلاصه آن کسانی که اداره ی صندوقها به عهده ی آن ها است، باید کمال امانت را رعایت کنند؛ یعنی در این زمینه ها اندک تخلّفی، خیانت در امانت است.»
8. رعایت حق الناس در پذیرش نتیجه آراء
9. فتنه 88 و ایستادن عده ای در برابر حق و صدمه ای که به کشور زد
اما یک معنای مهم از حق الناس بودن انتخابات و رای مردم آن است که وقتی مردم رای دادند، نتیجه رای آن ها پذیرفته شود و کسانی به بهانه های واهی حق الناس را زیر سؤال نبرند و خواهان ابطال آراء مردم نشوند. این بُعد از حق الناس بودن انتخابات معمولا مورد توجه افرادی که گاه شعار حق الناس بودن را تکرار می کنند قرار نمی گیرد و به سادگی این حق مهم مردم را زیر سؤال می برند و یا با کسانی که چنین حق الناسی را زیر سؤال می برند همراهی می کنند. ایشان در این باره تصریح کردند: «یک بُعد دیگر حقّ النّاس بودن، پذیرش نتیجه ی قانونی انتخابات است؛ یعنی وقتی که به یک نتیجه ای رسید و مراکز قانونی تصدیق کردند که این است، پذیرش این نتیجه حقّ النّاس است، ضدّ آن کاری که در سال 88 انجام شد. خب در سال 88 یک حرف منکر و مستنکَری را آمدند مطرح کردند که تقلّب شده است و باید این انتخابات برهم بخورد؛ حالا مردم چقدر شرکت کردند؟ چهل میلیون! چهل میلیون نفر از مردم شرکت کردند در یک انتخاباتی و رأی دادند به کاندیداهای مختلف، نامزدهای مختلف؛ این آقایان به ادّعای تقلّب این را گفتند. البتّه بنده با این ها خیلی مماشات کردم - حالا کارهای جزئی ای که انجام گرفت طولانی است - مماشات کردیم، حرف زدیم، گفتیم بیایید، بگویید بروند صندوقها را نگاه کنند؛ هر تعداد صندوقی که شما می خواهید. اعتناء نکردند، گوش نکردند؛ بنا بر این نبود که زیر بار این حرف حق بروند؛ زیر بار حرف حق نرفتند و برای مملکت خسارت درست کردند. من نمی دانم بنا است که این خسارتهایی که در سال 88 بر ما وارد شد کِی جبران بشود؟ واقعاً نمی دانم! هنوز جبران نشده. این هم یکی که نتیجه ی انتخابات را همه بپذیرند.»
10. رعایت حق الناس در فهرست های انتخاباتی
بُعد دیگری از مسأله حق الناس که کمتر به آن توجه می شود این است که در ارائه فهرست های انتخاباتی باید حق الناس رعایت شود: «یک مسأله ی دیگر، رعایت حق در سیاهه های پیشنهادی است؛ این سیاهه هایی که پیشنهاد می کنند، فهرستهایی که برای نامزدها می دهند. آن کسانی که این فهرستها را می دهند، واقعاً رعایت حق را بکنند؛ مسأله ی رفیق بازی و جناح بازی و مانند این چیزها را دخالت ندهند و نگاه کنند ببینند که چه کسی واقعاً شایسته است؛ آن کسی را که شایسته است بگذارند و به مردم معرّفی کنند. این هم یک بخش و یک بُعد از رعایت حقّ النّاس است.»
11. مردم به فهرست های قابل اعتماد توجه کنند
در همین رابطه رهبر معظم انقلاب متذکر شدند که مردم به فهرست های قابل اعتماد توجه کنند و هر فهرستی شرایط لازم برای اعتماد کردن را ندارد: «یک بُعد دیگر این است که مردمی که می خواهند رأی بدهند، اعتماد کنند به آن مجموعه هایی که واقعاً قابل اعتمادند؛ بعضی ها هستند که قابل اعتماد نیستند؛ کَالَّذِی استَهوَتهُ الشَّیاطین؛ گاهی این جور نیست که از روی صفا و واقعیّت و علاقه مندی به انقلاب باشد اساس کار، انقلاب است - و از روی علاقه مندی به انقلاب بیایند یک فهرست پیشنهادی را بدهند؛ نه، روی مقاصد دیگر - گاهی اوقات مقاصد فاسد - پیشنهادهایی می دهند. مردم توجّه کنند و ببینند که آن فهرستهایی را که پیشنهاد شده است از کجا پیشنهاد شده؛ از طرف چه کسی پیشنهاد شده؛ آن کسانی را که مورد اعتمادند، قابل اطمینانند، قابل اعتمادند انتخاب بکنند. این هم یکی از چیزها است. بنابراین مسأله ی حقّ النّاس که گفتیم این ابعاد را دارد - ابعاد دیگری هم دارد که حالا من نمی خواهم تفصیل بدهم - و واقعاً این به این معنا، حقّ النّاس است.»
12. لزوم حضور حداکثری مردم در انتخابات
حضور حداکثری از دیگر نکاتی است که معمولا رهبر معظم انقلاب بر آن تأکید می کنند. ایشان در این دیدار نیز خاطرنشان کردند: «یک مسأله ی مهم درباره ی انتخابات، حضور حدّاکثری است که حالا من ان شاءالله بعدها اگر عمر بود تا قبل از انتخابات، راجع به حضور حدّاکثری باز صحبت خواهم کرد. هرچه جمعیّت بیشتر در انتخابات شرکت کند، استحکام نظام و اعتبار کشور بالاتر خواهد رفت؛ هرچه بیشتر مردم شرکت کنند، اعتبار نظام بالا خواهد رفت. چون نظام، نظام مردمی است و واقع قضیّه این است که متّکی به عواطف مردم و احساسات مردم و انتخاب مردم و خواست مردم است. بنده این عقیده را در مورد حضور حدّاکثری از قبل هم داشته ام و همیشه هم رویش اصرار کرده ام، این بار هم اصرار دارم و ان شاءالله بیشتر هم درباره اش صحبت می کنم.»
13. نفوذ در مسأله برجام و مسائل پس از برجام
نفوذ ازجمله مسائل مهم کشور است که رهبر معظم انقلاب در بیانات سال جاری خود به خصوص در مورد مسأله برجام و مسائل پس از برجام تأکید زیادی بر آن داشتند و هشدارهای متعددی نسبت به آن ارائه کردند. متاسفانه شاهد آن بودیم که برخی با واکنش منفی نسبت به مسأله نفوذ، نگران آن شدند که مبادا با طرح مسأله نفوذ به منافع سیاسی و حزبی آن ها صدمه ای وارد شود و با برخی عبارات چندپهلو ناراحتی خود از بیان این نکته مهم را علنی کردند. در این میان رهبر معظم انقلاب اسلامی به صراحت بر خطر نفوذ در مجلس خبرگان رهبری و مجلس شورای اسلامی تأکید کردند و خاطرنشان ساختند که اگر نفوذ در مجلس خبرگان رهبری و مجلس شورای اسلامی صورت گیرد، نظام از درون مورد هجمه و آسیب قرار می گیرد: «یک مسأله، مسأله ی نفوذ است؛ نفوذ. ما این مسأله ی نفوذ را در قضیّه ی برجام و پس از برجام مطرح کردیم؛ این خیلی مسأله ی عجیب و خیلی مسأله ی مهمّی است. کسانی که در مسائل گوناگون دسترسی به اطّلاعات دارند، خوب می دانند که چه دامی برای کشور گسترده اند یا می خواهند بگسترانند برای نفوذ کردن در حصن و حصار اراده و فکر و تصمیم ملّت ایران، با انحاء مختلفِ تدابیر و سیاستها و توطئه ها؛ این الان در جریان است؛ مردم در باب انتخابات باید خیلی متوجّه این باشند. اگر فرض کنیم عنصر نفوذی به شکلی وارد مجلس شورای اسلامی بشود یا وارد مجلس خبرگان بشود یا در ارکان دیگر نظام نفوذ بکند، مثل موریانه از داخل می جَود و پایه ها را سست می کند و فرو می ریزد؛ قضیّه این جوری است. مسأله ی نفوذ خیلی مهم است که حالا من ان شاءالله عرض خواهم کرد. البتّه در این زمینه روشنگری لازم است؛ روشنگریِ بدون اتّهام، بدون تهمت زدن، بدون مصداق معیّن کردن، امّا روشنگری اذهان مردم؛ چیز لازمی است. ببینید، یکی از آن چیزهایی که قرآن کریم خطاب به مخالفین، به یهود در آن روز، می گوید و بر آن ها ایراد می گیرد این است: لِمَ تَلبِسونَ الحَقَّ بِالباطِلِ وَ تَکتُمونَ الحَقَّ وَ اَنتُم تَعلَمون؛ یکی از ایرادهای بزرگ این است که شما باطل را با حق مخلوط می کنید، مشتبِه می کنید؛ «لبس» یعنی اشتباه، «تَلبِسونَ» یعنی مشتبِه می کنید حق را با باطل، وَ تکتُمونَ الحَقَّ، حق را کتمان می کنید. حقیقت را باید بیان کرد که این وظیفه ی ما است.»
14. آمریکا به انتخابات ایران چشم طمع دوخته است
و آخرین توصیه رهبر معظم انقلاب، نسبت به مسأله تلاش دشمن برای توطئه و طمع دشمن برای صدمه زدن به نظام بود: «برادران عزیز! امروز روز حسّاسی است، روزگار، روزگار فوق العاده حسّاسی است. یک دستگاه پیگیر و یک جبهه ی فراگیر علیه انقلاب اسلامی مشغول کارند؛ پول به بازار می آورند، سلاح به بازار می آورند، توطئه می آورند، به قول خودشان اتاقهای فکر دارند و دائم دارند کار می کنند؛ علّت هم این است که احساس خطر می کنند...آمریکایی ها به این انتخابات چشم طمع دوخته اند؛ این ها در ایران دنبال تحوّلند؛ ما هم دنبال تحوّلیم. بنده بارها گفته ام که جامعه نمی تواند ساکن بماند، باید پیش برویم، تحوّل پیدا کنیم، تغییر پیدا کنیم؛ منتها تحوّل ما به سمت اسلامی شدن کامل است. چون الان اسم ما اسلامی است امّا خب خیلی راه داریم تا اسلامیِ کامل بشویم؛ مرتّب باید پیش برویم و روزبه روز نزدیک تر بشویم به آن اهدافی که نبیّ مکرّم(ص) برای جامعه ی اسلامی معیّن و مقرّر کرده است؛ باید تلاش کنیم. ما هم معتقد به تحوّلیم امّا تحوّل آن ها ضدّ تحوّل ما است؛ آن ها که می خواهند تحوّل در ایران انجام بگیرد یعنی ما از آن اهداف، دائم دور بشویم؛ هرچه نزدیک شدیم دور بشویم، مدام عقب گرد کنیم و برویم به سمتی که آن ها می خواهند. چشم طمع دوخته اند به همه ی حوادث داخلی کشور ما؛ در اینجا دو نفر از آدمهای شاخص که با همدیگر اختلاف نظر پیدا می کنند آن ها چشم طمع می دوزند؛ و ازجمله به انتخابات؛ به انتخابات هم چشم طمع دوخته اند. ملّت ایران بایستی علی رغم دشمنان، حرکت خود را - چه در این انتخابات و چه در هر مسأله ی مهمّ دیگر اجتماعی - درست ضدّ خواست دشمن انجام بدهد و به دهان دشمن بکوبد.»
