حواشی زودهنگام جشنواره فجر+تصاویر

استعفای شهاب حسینی از سمت مشاور دبیر جشنواره یکی از حاشیه‌هایی بود که به‌سرعت فضای خبری را پر کرد.

حرکت این بازیگر شناخته‌شده انتقادی به عملکرد جشنواره در قبال یک فیلم بود. حسینی در متن استعفانامه‌اش توضیح داده که گمان می‌کرده در این دوره از جشنواره نگاهی نو حاکم باشد که جلوی اشتباهات قبلی را خواهد گرفت، اما اشتباه می‌کرده‌است. 

او نوشته "متاسفانه، موضع‌گیری دبیر جشنواره در قبال فیلم «آشغال‌های دوست‌داشتنی» و اطلاق اصطلاحِ «معضل» به این اثر که با مجوز قانوني وزارت ارشاد ساخته شده امری قابل تامل بوده و نشانگر بطلان تصورات پيشين بنده است".

دبیر جشنواره فجر چند روز پیش در نشست خبری‌اش در هتل اسپیناس گفت که فیلم آشغال‌های دوست‌داشتنی معضل هرساله جشنواره فیلم فجر است.

این فیلم ساخته محسن امیریوسفی است. این کارگردان امسال برای سومین‌بار فرمِ مربوط به حضور در جشنواره را پر کرده‌است. اما مسئولان همچنان معتقدند این فیلم نمی‌تواند اکران شود.

محمد حیدری دبیر جشنواره گفته دلیل اکران‌نشدن این فیلم نداشتنِ مجوز نمایش است. البته سازندگان فیلم معتقدند آن‌ها این مجوز را قبلا دریافت و تا کنون بارها فیلمشان را اصلاح کرده‌اند. 

اما "آشغال‌های دوست‌داشتنی" تنها فیلمی نیست که به جشنواره امسال نمی‌رسد. اسامی فیلم‌های دیگری که برخی از آن‌ها کارگردان‌هایی شناخته شده دارند نیز در لیست نهایی بخش‌های "نگاهِ نو" و "سودای سیمرغ" نیستند.

همین مسئله از ابتدا باعث شد که رسانه‌ها بر روی دلیل حذف برخی از فیلم‌ها حاشیه‌هایی بسازند. در همین چند روز اخیر این سئوال در ذهن بسیاری پیش آمده که آیا هیات انتخاب دستوری و بر مبنای قضاوت‌هایی فرمایشی کار می‌کند؟ 

چند فیلم از میان فیلم‌های حذف‌شده امسال سروصدای بیشتری به‌پا کردند. فیلم‌هایی که سازندگان آن‌ها گفته‌اند با شنیدنِ خبر حذف فیلمشان تعجب کرده‌اند. 

یکی از این فیلم‌ها "دراکولا" است. دراکولا را رضا عطاران کارگردانی کرده‌است. پس از اینکه این فیلم انتخاب نشد علی سرتیپی تهیه‌کننده آن در واکنشی گفت: همانگونه که نهنگ عنبر در جشنواره پذیرفته نشد و امسال بعد از فیلم محمد پروفروش‌ترین بود، معتقدم دراکولا هم می‌تواند به لحاظ مردمی موفق باشد. 

"آه ای عبدالحلیم" هم از دیگر فیلم‌های حذف‌شده از جشنواره است. این فیلم سومین ساخته احسان عبدی‌نژاد پس از "تنهای تنهای تنها" و "پاپ" بوده‌است. کارگردان این فیلم که گفته از اتفاقات افتاده بعد از دیده‌شدن فیلمش گیج است درباره حذف فیلمش گفت "نمی‌بخشم!".

اما حذفِ فیلم محمد رحمانیان نیز انتقادات تند و تیز او را در پی داشت. رحمانیان سال‌هاست از هنرمندان مطرح تئاتر است. "سینما تیکت" اولین فیلم اوست. 

رحمانیان در پی حذف فیلمش با لحنی دلخورانه گفته "حذف فیلم من از بخش سودای سیمرغ کمی هم به بدشانسی برمی‌گردد. درست همان مدیرانی که سال 88 در تئاتر برای من مشکل‌آفرینی و مرا حذف کردند حالا در جشنواره فیلم فجر تصمیم می‌گیرند و به نظر می‌رسد همه‌چیز برای من از نقطه صفر آغاز می‌شود!"

اما یکی‌دیگر از حاشیه‌های جشنواره امسال به فیلم هفت‌ماهگی ساخته هاتف علیمردانی برمی‌گردد. این فیلم پیش از اعلام نظر هیات انتخاب توسط برخی رسانه‌ها زیر سئوال بود. 

یکی از رسانه‌ها در گزارشی مدعی شده بود که هفت‌ماهگی به همراه خشکسالی و دروغ و نقطه کور سه فیلمی هستند که به‌دلیل موضوعی خیانت‌محور از جشنواره کنار گذاشته خواهند شد.

حضور فیلم‌هایی با موضوع خیانت در جشنواره البته مورد اشاره افراد دیگری نیز قرار گرفته‌است. دبیر جشنواره نیز با اشاره به اینکه فیلم باید بازنمودی از جامعه باشد به حضور این فیلم‌ها اشاره کرده بود.

همچنین رسانه‌های دیگری با دست‌مایه قرار دادن همین مسئله جشنواره امسال را به زیر سئوال برده‌اند. سایت یالثارت در گزارشی نوشته خیانت هنوز دست از سر سینمای ایران برنداشته است. در این گزارش از عدم پایبندی کاراکترهای برخی فیلم‌ها همچون خشکسالی و دروغ به مسائل اخلاقی سخن گفته شده‌است.

البته اعتراض سازندگان فیلم‌ها و انتشار این اعتراض در رسانه‌ها از نظر برخی کارِ درستی نیست. حسین معززی‌نیا –منتقد پرسابقه سینما- با انتقاد از این حواشی گفته "یکی می‌گوید با من رفتاری سیاسی شده، دیگری می‌گوید مردم خودشان قضاوت کنند، یکی‌دیگر می‌گوید ما زحمت کشیده بودیم و حالا افسرده شده‌ایم و غیره... اما این قائده بازی در همه جای دنیاست". 

در این گیرودار شایعاتی نیز نسبت به برخی فیلم‌ها و کارگردان‌ها به وجود آمده. یکی از این شایعات حذف فیلم اصغر فرهادی از جشنواره فجر است. این در حالی است که فرهادی فرمِ شرکت در جشنواره برای فیلمِ "فروشنده" را پر نکرده‌است. 

اما اتفاق عجیب دیگر در جشنواره حولِ فیلم "امتحان نهایی" افتاد. کارگردان فیلم عادل یراقی و فیلمنامه آن با ایده عباس کیارستمی نوشته شده‌است. نام این فیلم طبق اعلام رسانه‌ها در لیست یازده فیلم بخش نگاه نو قرار داشت. روز شنبه اما در نشست خبری دبیر جشنواره از حضور "امتحان نهایی" در بخش نگاه نو نامی برده نشد.

با توجه به لیست جدید فیلمِ اکتای براهنی با نام پل خواب جای این فیلم را گرفته است.

عادل یراقی در واکنش به حذف فیلمش گفته نفهمیدم چه اتفاقی افتاد! او می‌گوید چرا باید بدون هیچ‌توضیحی این فیلم حذف شود و خبر آن را نه شخصا بلکه از روزنامه اعتماد بخواند. 

اما از چندوچون فیلم‌های جشنواره که بگذریم، یک حاشیه پرصدا در همان روزهای ابتدایی در میان خبرها قد برافراشت. موضوع به پوستر سی‌وچهارمین جشنواره فیلم فجر بازمی‌گردد.

پوستر این دور از جشنواره فیلم فجر با طرحی از مرحوم خسرو شکیبایی بازیگر سینما مزین شده‌است.

در حین رونمایی از پوستر جشنواره فیلم فجر دبیر جشنواره محمد برزگر را طراح و بزرگمهر حسین‌پور را نقاش این اثر خواند.

چیزی نگذشت که بزرگمهر حسین‌پور با ادبیاتی تند در شبکه‌های اجتماعی‌اش به این موضوع انتقاد کرد. او گفت "طراح و نقاش اصلی این پوستر من هستم"

بزرگمهر حسین‌پور معتقد است اینکه نام مجید برزگر به عنوان طراح پوستر جشنواره فیلم فجر اعلام شده ناشی از سواد کم و یا شیطنت دبیر این جشنواره است. 

حسین‌پور به عکاس پوستر نیز رحم نکرد. او اظهار کرده که در پروسه خلق این اثر عکاس حضور نداشت و اسم او به این شکل نباید مطرح میشد. این گرافیست همچنین نسبت به ایستادن این عکاس کنار پوستر در هنگام رونمایی انتقاد کرده‌است.

پس از این حواشی روابط عمومی جشنواره در پاسخی توضیح داد که بردنِ نام برزگر به عنوان طرح به این‌خاطر بوده که مسئولیت به سرانجام رساندن پوستر به مجید برزگر داده شده‌ بوده‌است.

اما رسانه‌ای‌کردن این موضوع توسط بزرگمهر حسین‌پور واکنش‌هایی نیز در پی داشت. روزنامه قانون در گزارشی نوشته که دلیل این‌دست اتفاقات این است که در ایران برای اجرای یک کار هنری مدیر هنری وجود ندارد.

همچنین علی‌اکبر عبدالعلی‌زاده –روزنامه‌نگار و فعال هنری- با انتقاد به برخورد بزرگمهر حسین پور رفتار او را یک رفتارِ ژورنالیستی خوانده‌است. او همچنین ادعا کرده که این گرافیست در زمانی کوتاه و با نرم‌افزار و به سبک مطبوعاتی طرح پوستر را اجرا کرده‌است. 

اما ماجرای پوستر تنها به همین اتفاقات محدود نمی‌شود. گاف بزرگ پوستر در تاریخی بود که روی آن درج شده‌بود. روی پوستر به‌جای سال 2016 نوشته شده بود 2015 و تاریخ شمسی آن نیز اشتباه بود.

همچنین افرادِ زیادی به شکلِ آناتومی خسرو شکیبایی معترض بودند و آن را دور از واقعیت دانستند. این اشتباهات در نسخه بعدی پوستر اصلاح شدند. 

گذشته از همه حواشی و حرف‌ و حدیث‌ها برنامه‌ریزان جشنواره امسال تلاش کردند تا آن را به نحو بهتری اجرا کنند.

یکی از اقدامات مثبت در جشنواره امسال ریاست بهروز غریب پور برای کاخ جشنواره است. غریب‌پور یکی از بزرگان عرصه هنر در ایران است.

همچنین در این جشنواره به آثار جوان‌ترها اهمیت بیشتری داده شده و در کنار آن هنرمندان پیشکسوتی همچون مسعود کیمیایی، داریوش مهرجویی و ابراهیم حاتمی‌کیا در جشنواره حاضرند.

علاوه بر این‌ها می‌توان به منظم‌تر شدن برنامه‌های جشنواره و تداخل پیدا نکردن فیلم‌ها و نشست‌ها اشاره کرد.

با این‌حال همچنان انتقادهایی به جشنواره فیلم فجر وجود دارد. بسیاری از ناکافی بودن این تغییرات سخن گفته‌اند. 

فرهاد توحیدی –فیلمنامه‌نویس و رییس هیات مدیره خانه سینما- نسبت به پیش‌داوری‌ها درباره فیلم‌ها توسط رسانه‌ها و منتقدان انتقاد دارد. او می‌گوید داوری و انتخاب فیلم‌ها پیش از اکران عمومی یک نقطه ضعف است و ما باید مانند بسیاری از جشنواره‌های جهانی پس از اکران عمومی فیلم‌ها آن‌ها را قضاوت کنیم.

با همه این‌حرف‌ها، جشنواره فجر امسال تازه در ابتدای راه است. با گذر زمان می‌توان نسبت به نتایج آن صحبت‌های بیشتری کرد. و در نهایت دید که آیا امسال با یک جشنواره پرحاشیه برای اهالی سینما روبروییم یا خیر.