یکی می‌گوید آرام‌تر حرف بزن همه خوابند. معلم وقتی به سوال یکی از زندانیان که می‌پرسد گردش علمی هم می‌برید، پاسخ مثبت می‌دهد، همه از خواب بیدار می‌شوند.
یکی می‌پرسد از چه مسیری؟ و دیگری می‌پرسد تعداد نگهبانان چقدر است؟
معلم سپس از ارائه‌ی درس فرهنگ اجتماع مسالمت‌آمیز صرف نظر و به سطحی‌ترین آموزش پایه رجوع می‌کند.
او می‌گوید: همه این جمله را با من تکرار کنید، «آن مرد با اسب آمد».
همه تعجب می‌کنند، مثلا سواد ندارند که این جمله را تکرار کنند.
این دیالوگ‌ها همین‌طور ادامه دارد.
اینجاست که مهران مدیری کات می‌دهد و در توضیحاتی بلافاصله به سیامک انصاری می‌گوید: «از این مدل‌هایی باش که بی‌خودی می‌خواهند انرژی مثبت بدهند.»
اینجا ناکجاآباد است
خبرنگار سرویس تلویزیون و رادیو ایسنا در یک روز پاییزی راهی لوکیشن اردوگاه مهران مدیری در انتهایی‌ترین بخش یکی از اتوبان‌های شهر تهران و در ساختمانی قلعه‌مانند شد تا از نزدیک در جریان روند ساخت بخش‌هایی از سریال «در حاشیه» که به کوچ حاشیه‌نشین‌ها به اردوگاه مربوط می‌شود، قرار گیرد.
آنچه در زیر می‌خوانید روایت ایسنا از سریال طنز مهران مدیری است که این روزها از شبکه سه سیما روی آنتن می‌رود.
وقتی وارد اردوگاه «در حاشیه» می‌شوی، تفاوت را نسبت به سایر اردوگاه‌ها احساس می‌کنی. اردوگاهی با رنگ‌بندی‌های شاد و آدم‌های شاد و رنگارنگ. از اتاق ملاقت به همراه صندلی که درهایی برای ملاقات‌کننده و ملاقات‌شونده قرار داده شده است تا اتاق ورزش و تلفنخانه. از لوکیشن‌های دیگر این سریال هستند که مسلما با توجه به غیرواقعی بودن فضا و استفاده از رنگ‌بندی‌های شاد در آن باید منتظر اتفاقات شاد بود و نه اتفاق دیگری؛ البته بخش هواخوری تنها فضای ساخته شده‌ای است که تا حدود زیادی شبیه هواخوری‌های زندان‌های واقعی است.
پس از بازدید از این اتاق‌ها، به همراه وفا ملک‌زاده، مدیر روابط عمومی سریال وارد یکی دیگر از لوکیشن‌های اصلی و همان سلول‌های اردوگاه می‌شویم. سلول‌هایی که اتاق‌های چندنفره و انفرادی آن شباهت زیادی به اردوگاه‌های واقعی ندارد و به گفته‌ی یکی از عوامل، اینجا ناکجاآباد است و کسی نمی‌تواند اعتراضی داشته باشد. قرار است که داستان اصلی در این اردوگاه شکل بگیرد و روایت شود.
به خواب رفتن غفوریان
در این راهروی نسبتا طویل، چهار اتاق انفرادی قرار داده شده است؛ دو اتاق آن چهارنفره است و اتاق «262» که از لوکیشن‌های اصلی این سریال است و داستان و قصه در آن روایت می‌شود شش نفره است.
چشممان در این اتاق به مهران غفوریان می‌افتد که زودتر از مابقی عوامل در لوکیشن حاضر شده و چون که خبری از آغاز تصویربرداری نیست، خوابیده است. به آرامی اتاق را ترک می‌کنیم تا مبادا بیدار شود.
به یکی از جذاب‌ترین اتاق‌های این اردوگاه می‌رسیم؛ اتاق شماره 273 که 14 تخت را در درون خود جای داده است. اتاق بازجویی، سالن غذاخوری و در انتها هم آشپزخانه از لوکیشن‌های دیگر اردوگاه «در حاشیه» هستند.
اما بخش اصلی دیگر آن «هواخوری» و یا حیاط اردوگاه است که در خارج از ساختمان و در فضای بیرونی طراحی شده است.
داخل محوطه نیمکت‌های آهنی به چشم می‌خورد.
سیامک انصاری: پیر شدیم دیگه!
در این سرمای پاییزی اینجا هنوز خلوت است اما کم کم شلوغی بازیگران اصلی، هنرمندان و عوامل سریال و مهران مدیری در لوکیشن را حس می‌کنیم. در لابی ورودی اردوگاه، مهران مدیری را در حال خنده و گفتوگو با یکی از عوامل می‌بینیم.
تصویربرداری هنوز آغاز نشده، سری به اتاق گریم می‌زنیم. یکی از دستیاران مشغول گریم جواد رضویان است.
کمی آن طرف‌تر در اتاقی خلوت مهران غفوریان، سیامک انصاری و نصرالله رادش را می‌بینیم که هر کدام در یک طرف نشسته و منتظر آغاز تصویربرداری هستند.
نقاشی‌های نصرالله رادش جلب توجه می‌کند. خودش به خنده می‌گوید، «یه پا هنرمندیم».
در ادامه از وی برای برای مصاحبه تقاضا می‌کنیم اما تمایلی نشان نمی دهد.
در این فاصله به سراغ سیامک انصاری می‌رویم و از او تقاضای گفتوگو می‌کنیم که او صمیمانه می‌پذیرد اما می‌گوید دوست ندارد صحبت‌هایش رسانه‌ای شود.
موهای سفید این هنرمند جلب توجه می‌کند و کمی با گریمی که از او در اردوگاه «در حاشیه» می‌بینیم، فرق دارد.
خودش می‌گوید، «پیر شدیم دیگه...». این بازیگر برایمان از شرایط کار در سریال «در حاشیه» و اینکه با وجود حواشی که در قسمت اول به وجود آمده است، استرسی تاکنون نداشته و کار خود را با جدیت انجام می‌دهد، می‌گوید.
پس از اینکه به دیالوگمان خاتمه می‌دهیم، به سراغ مهران غفوریان می‌رویم واز او تقاضای گپی می‌کنیم و او می‌پذیرد. هر چند به این نکته اشاره می‌کند که همیشه سوالات کلیشه‌ای و تکراری از او پرسیده می‌شود.
سریال «در حاشیه 2»
مهران غفوریان: استرس‌ها به ما انتقال داده نمی‌شود
مهران غفوریان به عنوان یکی از پزشکان متخلف که نقش یکی از چهار زندانی را بازی می‌کند، درباره‌ی سری جدید این مجموعه طنز اظهار می‌کند: در سری جدید نقش‌ها کمی پخت‌تر و بهتر شده است و ما از تجربیات قسمت اول استفاده می‌کنیم.
این هنرمند، درباره‌ی لزوم حمایت مدیران تلویزیون از ادامه‌دار بودن کارهای موفق تلویزیون یادآور می‌شود: صد درصد حمایت مدیران از کارهای موفق تلویزیون می‌تواند بر ادامه‌دار بودن و کیفیت برنامه‌ها تاثیرگذار باشد. اگر مدیری یک برنامه‌ساز را حمایت کند، آن برنامه می‌تواند ادامه پیدا کند.
وی همچنین درباره‌ی حضور برخی هنرمندان مطرح تلویزیون در شبکه نمایش خانگی نیز اظهار می‌کند: دلیل اینکه برخی از کارگردانان از جمله مهران مدیری به نمایش خانگی رفته‌اند و به تلویزیون آمده‌اند، نمی‌دانم چیست، اما به هر حال نمی‌شود کار نکرد؛ هر جا که هر برنامه‌ساز و هنرمندی بتواند کار کند، کار می‌کند.
غفوریان در ادامه در پاسخ به پرسشی درباره‌ی لزوم سعه‌ی صدر و ایستادگی مدیران تلویزیون در مقابل فشارهای بیرونی به یک برنامه تلویزیونی، می‌گوید: ما نمی‌آییم سریالی بسازیم که به مردم توهین کنیم، قطعا اگر مدیری یک برنامه‌ساز و یا هنرمند را حمایت کند آن برنامه می‌تواند ادامه‌دار باشد.
این بازیگر طنز همچنین در پاسخ به این پرسش که آیا برای بازی در سری دوم «در حاشیه» نگرانی داشته است؟ توضیح می‌دهد: استرس‌ها به ما انتقال داده نمی‌شود و ما در کار استرس نداریم، واقعیت این است که ما کارمان را انجام می‌دهیم.
بعد از دقایقی بازیگران را برای حضور سر صحنه صدا می‌زنند و همین جاست که گفتوگویمان نیمه تمام می‌ماند. ما هم راهی صحنه تصویربرداری می‌شویم.
جواد رضویان: مردم باید درباره «در حاشیه 2» قضاوت کنند
جواد رضویان که نقش یکی از محکومان را بر عهده دارد، به دلیل فرصت کمی که وجود دارد از گفتوگو کردن صرف نظر می‌کند و فقط به این جمله اکتفا می‌کند که درباره «در حاشیه 2» مردم باید قضاوت کنند.
تصویربرداریِ امروز قرار است که با ضبط صحنه‌هایی از کلاس درس هومن صحرایی با بازی سیامک انصاری برای زندانیان آغاز شود.
مهران مدیری بعد از بررسی نهایی، دستور ضبط را می‌دهد. با دستور دوباره‌ی حرکت، بازی آغاز می‌شود و سیامک انصاری در کلاس درس با دیالوگ «این جمله را با من تکرار کنید، آن مرد با اسب آمد» کارش را شروع می‌کند. اما با اشتباه گفتن دیالوگ، ضبط بار دیگر متوقف می‌شود و برای ضبط برای سومین بار در جایگاه خود قرار می‌گیرند و آماده ضبط می‌شوند.
دیالوگ‌های سیامک انصاری، شروع می‌شود و ... بعد از چند بار برداشت، مدیری رضایتش را اعلام می‌کند.
قسمت اعظم بودجه در سری اول «درحاشیه» صرف شد
ابوالفضل نصیر، مدیر تولید درباره تولید این سریال می‌گوید: ساخت فصل دوم، سختی‌های خودش را دارد. به نظرم فصل دوم برای مخاطبان شیرین‌تر است.
مدیر تولید مجموعه‌ی «در حاشیه» درباره‌ی اینکه که آیا این سریال طنز در سری جدید نیز با فشارها و حساسیت‌هایی به لحاظ متن روبه‌رو بوده است؟ اظهار می‌کند: با توجه به اینکه در سری جدید جلساتی با حضور نویسندگان سریال و نمایندگانی از قوه قضاییه و سازمان زندان‌ها داشته‌ایم، همچنین با توجه به اینکه خط مشی داستان مشخص شده است، قصه روند خود را به‌درستی طی می‌کند.
ابوالفضل نصیر درباره‌ی متن مجموعه‌ی «در حاشیه» نیز توضیح می‌دهد: متن‌های این مجموعه زمانی که آماده می‌شوند، یکسری اصلاحات باید روی آنها انجام شود و تا زمانی که سازمان صداوسیما آنها را تایید کند، کمی زمان می‌برد.
این مدیر تولید در پاسخ به این پرسش که آیا در سری جدید از استرس کاری برای ساخت این مجموعه کاسته شده است، می‌گوید: در سری اول به خاطر حواشی که پیش آمد و جبهه‌گیری‌هایی که صورت گرفت، ناچار شدیم در 26 قسمت فاز اول را به اتمام برسانیم. ما یک بیمارستان کامل ساختیم، آن را تجهیز کرده و بهترین و مدرن‌ترین تجهیزات پزشکی را در آن به کار بردیم که حتی خود آقای وزیر متعجب بود که اینها از کجا آمده است. ما هزینه زیادی کرده بودیم و به هر حال باید واقعیت یک بیمارستان را نشان می‌دادیم. متاسفانه هزینه هنگفتی در آنجا صرف شد که بدون استفاده ماند و بزرگترین لطمه را به این پروژه زد. به دلیل اینکه قسمت اعظم بودجه در سری اول صرف شد.
او ادامه می‌دهد: در سری دوم مجددا یک اردوگاه ساخته شد که این هم کم‌هزینه نبود. اما با کمی فشار، کمی در منگنه بودن، کارمان را به هر طریقی که شده به روز رساندیم و نگذاشتیم عقب بیفتد.
نصیر همچنین به بخشی از لوکیشن «در حاشیه» که مربوط به حیاط و هواخوری زندانیان می‌شود، اشاره می‌کند و می‌گوید: برای همه بخش‌های لوکیشن اردوگاه زحمت کشیده شده است و به دست آوردن آنها مفت نبوده است. تمام اینها هزینه برده است.
بعد از گفتوگو با نصیر، راهی طبقات پایین ساختمان می‌شویم تا شاهد بخشی دیگر از دکورهای این سریال باشیم.
این طبقه شامل فضای داخلی اردوگاه از جمله بهداری، اتاق مشاوره، اتاق ملاقات، تلفنخانه، اتاق ورزش، سلول‌های انفرادی، سلول‌های جمعی، رستوران، کارگاه کفاشی، خیاطی، نجاری، قالیبافی و ... است.
حسین مجد طراح صحنه و دکور را در این بخش می‌بینیم و از او تقاضای گفتوگو می‌کنیم که استقبال می‌کند.
می‌گویند «عدو سبب خیر شود»
حسین مجد، طراح صحنه «در حاشیه» درباره دکور این اردوگاه و اینکه چگونه به این شکل و شمایلی که در حال حاضر در تلویزیون می‌بینیم رسیده است، نکاتی را یادآور می‌شود و می‌گوید: این اردوگاه اول دکور بیمارستان بود و پس از آن اردوگاه شد. کل بیمارستان را خراب کردیم و بر مبنای فیلمنامه اینجا را به اردوگاه تبدیل کردیم و حدودا اردوگاه «در حاشیه» 40 روزه آماده و ساخته شد.
وی درباره‌ی هزینه‌بر بودن اردوگاه «در حاشیه» نیز یادآور می‌شود: ساخت دکوری با این همه لوکیشن و آکساسوار هزینه‌بر است و مسلما هزینه‌ی زیادی داشته است.
مجد در ادامه درباره‌ی هزینه‌هایی که برای خرابی دکور «در حاشیه 1» دور ریخته شد، بیان می‌کند: این‌طور اتفاقات، اتفاقات خوبی نیست اما این اصطلاح که می‌گویند «عدو سبب خیر شود» شاید این خرابی سبب شد فضای دیگری در این سریال دیده شود و اتفاقات از نوع دیگری رقم بخورد. خود این اتفاق شاید به جهت قصه و داستان خیلی کمک کرده است. در نتیجه اگر از این بُعد نگاه کنیم قضیه مثبت است.
او با تأکید بر اینکه «در حاشیه» یک اردوگاه است و زندان نیست، یادآور می‌شود: کسی نمی‌تواند اعتراضی به این اردوگاه داشته باشد به دلیل اینکه ما در ایران تاکنون اردوگاهی نداشته‌ایم. برای همین می‌توان گفت این اردوگاه جایی به اسم ناکجاآباد است. فضایی که زاییده ذهن خود کارگردان است و ربطی به زندان ندارد.
حسین مجد که طراح صحنه سریال «هوش سیاه 2» بوده است در مقایسه زندان این مجموعه با اردوگاه «در حاشیه» می‌گوید: هر دوی این لوکیشن‌ها زاییده ذهن سازندگان بوده است و وجود خارجی ندارد.
او در بخش پایانی گفت‌وگوی خود درباره حمایت مدیران از مجموعه «در حاشیه» نیز یادآور می‌شود: نباید به دنبال نکاتی باشیم که هیچ چیز نیستند، به دنبال ایرادهای سطحی نگردیم. به هر حال ما در اینجا کار می‌کنیم تا شادی را به مردم بدهیم.
طراح «در حاشیه 2» همچنین از رضایت و استقبال مهران مدیری از طراحی اردوگاه این مجموعه و فضاهایی که به وجود آمده است، سخن می‌گوید و ادامه می‌دهد: به دنبال این نبودیم که اردوگاه خشن بسازیم بلکه به دنبال فضای شاد بودیم.
بعد از صحبت با مجد، سری هم به اتاق گریم می‌زنیم که مهرداد شکرآبی مشغول نهار خوردن است. از او تقاضای گفتوگو می کنیم که می‌پذیرد.
گریم‌هایی که آنچنان شاخص نیستند
مهرداد شکرآبی طراح گریم مجموعه طنز «درحاشیه» درباره این مجموعه و دشواری‌های آن و تغییراتی که به وجود آمده است، می‌گوید: داستان سری اول و دوم «در حاشیه» در یک راستا بود، شرایطی که پیش آمد موقعیت داستانی را عوض کرد. اما پرسوناژهایی که از قسمت اول به سری دوم آمدند، گریم‌هایشان همان است و تغییر شکل نگرفته است.
وی یادآور می‌شود: گریم‌ها در سری دوم «در حاشیه» آنچنان شاخص نبوده و خیلی مختصر تیپ‌سازی‌هایی برای برخی بازیگران وجود دارد. اکثر بازیگران به‌ویژه در سری دوم در تیپ‌های خودشان هستند و فقط اصلاحات کوچکی روی آنها انجام شده است. در واقع «در حاشیه» چون یک کار رئال است، از نظر تیپ‌سازی اقتضای کار بر این بوده که عادی و معمولی باشد و به جز برخی چهره‌ها مثل کاراکتر اژدر که نیما فلاح آن را ایفا می‌کند، گریم خاصی نداشتیم.
شکرآبی درباره همکاری‌اش با مهران مدیری که به سال 85 و 86 و به ساخت «باغ مظفر» برمی‌گردد، اشاره می‌کند و می‌گوید: پس از این سال‌ها همکاری و تعامل خوبی با مهران مدیری داشتیم و خواسته‌های همدیگر را درک کردیم، از این بابت نیز مشکلی نداریم و بیشتر نظراتشان اکثر مواقع درست است.
لباس‌هایی که برای رویای بازیگران طراحی شده
بعد از صحبت با شکرآبی سری به اتاق لباس می‌زنیم که پر شده از لباس‌های آبی رنگ.
شادی رستگار، طراح لباس این مجموعه تلویزیونی درباره‌ی لباس‌هایی که برای زندانیان اردوگاه «در حاشیه» تدارک دیده شده است، می‌گوید: لباس‌های ما برای اردوگاه ثابت است اما برای محکومانی که جرمشان سنگین است، رنگ لباس‌شان فرق می‌کند. همه لباس‌ها را پارچه خریده و دوخته‌ایم و مدل آنها را خود آقای مدیری پیشنهاد داده‌اند. حتی برای بازیگران اصلی لباس زاپاس هم داریم.
او در ادامه می‌گوید: یکسری لباس‌های زاپاس دیگری هم تدارک دیده شده است که خارج از پوشش لباس اردوگاه است؛ یعنی مربوط به رویای شخصیت‌های داستان است.
وی همچنین درباره‌ی همکاری‌اش با مهران مدیری نیز می‌گوید: چهار سال است که با مهران مدیری از مجموعه «ویلای من»، «شوخی کردم»، «عطسه»، فاز یک «در حاشیه» و «در حاشیه 2» همکاری دارم.
رستگار در پایان فضای «در حاشیه» را خوب و آرام توصیف می‌کند.
به گفتوگویمان خاتمه می‌دهیم و سری به صحنه‌ی تصویربرداری می‌زنیم.
سکانسی دیگر در اتاق اعترافات محکومان
ساعت 18 است.
قرار است سکانس‌های دیگری از این مجموعه‌ی طنز با حضور بازیگران اصلی از جمله سیامک انصاری، مهران غفوریان، جواد رضویان، نصرالله رادش تصویربرداری شود. سکانس‌هایی که مربوط به اعترافات این محکومان مقابل رییس اردوگاه است.
اینجا اتاق رییس اردوگاه است. مهران مدیری خود مستقیما پشت دوربین قرار گرفته و با چیدمان صحنه و جایگزینی هنرمندان لحظه ورود تیمور با بازی سیامک انصاری به همراه تیم پزشکان خلافکار «در حاشیه» از جمله مهران غفوریان و جواد رضویان و نصرالله رادش تصویربرداری کند.
با اعلام عبارت دوربین، صدا، حرکت و یک و دو و سه دستیار کارگردان و قرار گرفتن مهران مدیری پشت دوربین ضبط این پلان هم آغاز می‌شود که قرار است در آن عوامل تیم پزشکان خلافکار در اتاق رییس اعتراف کنند.
سرفه‌های بلند مهران غفوریان را می‌شنویم که ناگهان پس از چند قدم حرکت، با دیالوگ سیامک انصاری که می‌گوید «بالا نیاری ....» همراه می‌شود؛ همه می‌خندند و ضبط متوقف می‌شود تا یک بار دیگر ضبط این پلان از سر گرفته شود.
و اما مهران مدیری و چهره‌ی متفکر و آرامش
هر خبرنگاری که از سریالهای مهران مدیری گفتوگو تهیه کرده باشد، خوب می‌داند که او برخلاف ظاهر طناز و شوخش در سریال‌ها، در پشت صحنه کارهایش معمولا آرام است و ضمن احترام به خبرنگاران، علاقه‌ای هم به گفت‌وگوهای مطبوعاتی نشان نمی‌دهد. این جدیت مهران مدیری در پشت صحنه‌ی سریال «در حاشیه» نیز قابل لمس است.
خیلی‌ها مهران مدیری را با سریالهای طنزش می‌شناسند و شاید از دانستن اینکه او پیشینه‌ی تئاتری داشته غافلگیر شوند. اما کسانی که اطلاعات بیشتری درباره‌ی او دارند، می‌دانند که این چهره‌ی شوخ طبع در سال‌های دورتر با هنرمندانی از جمله قطب‌الدین صادقی همکاری داشته و اتفاقا بیشتر نقش‌هایی که در تئاتر داشته، تراژیک بوده است.
مهران مدیری نقش هملت هم بازی کرده است و امروزه به لطف رسانه‌های جدید از جمله شبکه‌های اجتماعی، تصاویری از این هنرمند در فضای مجازی منتشر شده که نشان می‌دهد این هنرمند در مناطق جنگی هم تئاتر اجرا می کرده است.
***
مدیری در انتهایی‌ترین بخش یکی از اتوبان‌های شهر تهران و در ساختمانی قلعه‌مانند هنوز مشغول تصویربرداری هفتمین قسمت از مجموعه «در حاشیه» است؛ بخش‌هایی که به کوچ حاشیه‌نشین‌ها به اردوگاه مربوط می‌شود.
غروب شده است و اردوگاه «در حاشیه» شلوغی قبل را ندارد. اما در داخل، خانواده «در حاشیه» در حال ضبط بخش‌های دیگر این مجموعه‌ی طنز هستند تا صحنه‌های مربوط به این قسمت‌ها را به موقع به تلویزیون تحویل دهند.
هنوز یکی، دو ساعتی به پایان کار امروز باقی مانده است که اردوگاه «درحاشیه» را ترک می‌کنیم.
