صراط: کروات ها در فوتبال ایران همیشه حضور پررنگی داشتند و خاطرات زیادی برجای گذاشتند. از «استانکو پوکله پوویچ» که اولین کروات وارد شده به کشور بود تا «ایویچ» فقید که تیم ملی را راهی جام جهانی ۹۸ کرد؛ کروات ها همیشه به نیمکت تیم های ایرانی از تیم ملی گرفته تا تیم های تهرانی و شهرستانی روی خوش نشان داده اند و حتی سعی کرده اند زبان فارسی را هم برای ارتباط یاد بگیرند. به همین خاطر است که هرساله لیگ برتر فوتبال ایران شاهد چند «ایچ» جدید در نیمکت سرمربیگری است. این بار به بهانه حضور مربیان کروات در ایران سراغ « ایگور استیماچ» رفتیم تا از او درباره فوتبال، زندگی و حضورش در ایران بپرسیم.
جوانی ام در جنگ گذشت
ایگور استیماچ متولد ششم سپتامبر سال ۱۹۶۷ در شهر متکوویچ است، شهری در جنوب کشور یوگسلاوی سابق و کرواسی امروز که از خط مرزی آبی (دریای آدریاتیک) چندان دور نبود. در روزهای جوانی و اوج فوتبالش، بین دو کشور قرار گرفت؛ با یوگسلاوی قهرمان جام جهانی جوانان – ۱۹۸۷ شیلی شد اما از سال ۱۹۹۰ پیراهن تیم ملی کرواسی را برتن کرد. خودش آن روزها را اینگونه تشریح می‌کند: «در هر مسابقه‌ای، هدفم پیروزی بود؛ خصوصا وقتی پیراهن تیم ملی کرواسی را برتن کردم. به عنوان یک کروات، در مسابقات ملی برای پیروزی می‌جنگیدیم تا ثابت کنیم هنوز زنده بوده و زیر سلطه هیچ‌کس نیستیم و برای استقلال‌مان تلاش می‌کنیم.»
بعد از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی و بر اثر جنگ های داخلی یوگسلاوی، این کشور تجزیه شد و بوسنی و هرزگووین، کرواسی، مقدونیه، مونته‌نگرو، صربستان و اسلوونی بعد از آن اتفاق استقلال رسمی خود را اعلام کردند و با برگزاری همه‌پرسی ۳۱ می سال ۲۰۰۶ و جداشدن مونته‌نگرو از صربستان؛ نام کشور یوگسلاوی به تاریخ پیوست. جنگ؛ خانه‌مان‌سوز است و سرمربی فعلی تیم فوتبال سپاهان اصفهان، خاطره‌های خوبی از آن ندارد: «وقتی به خاطر جنگ داخلی، کرواسی از یوگسلاوی جدا شد، شرایط خوبی نداشتیم. آن روزها فکر کردن در مورد اتفاقات خوب مثل یک زندگی راحت، یا ورزش و تفریح ممکن نبود و مردم وضعیت سختی داشتند و همه آن روزها به جنگ و اختلافات گذشت.»
فوتبالیست شدن با اصرار پدر
استیماچ هم ابتدا فوتبالیست نبود و تمام اتفاقاتی که باعث شد وارد مستطیل سبز شود، را بدین شکل بیان می کند: «وفتی کودک بودم، هم فوتبال، هم بسکتبال، هم تنیس و هم هندبال بازی می‌کردم. در ۱۵ سالگی فرصت حضور در تیم‌های جوانان هندبال و فوتبال کرواسی را بدست آوردم اما پدرم خواست، هندبال را فراموش کرده بو به فوتبال بروم. او معتقد بود حضور برادر بزرگترم در هندبال کافی‌است و دوست داشت فوتبالیست بشوم که خیلی زود هم به آرزویش رسید.»
نقش سرمربی پیشین پرسپولیس در موفقیت استیماچ
فوتبالش را با تیم «نرتوا متکویچ» آغاز کرد اما خیلی زود به تیم مشهور «هایدوک اشپلیت» رفت که از خانه آنها ۱۵۰-۱۶۰ کیلومتر فاصله داشت. اما چطور شد به هایدوک اشپلیت رفتید؟ وی به این پرسش اینگونه پاسخ داد: «۱۶ سالم بود و وقتی مورد توجه مسئولان این باشگاه قرار گرفتم، سختی دوری از خانواده و طولانی بودن مسیر را به جان خریدم؛ چون مجبور بودم که برای زندگی‌ام بجنگم. استانکو پابله‌کویچ (سرمربی پیشین پرسپولیس) نخستین مربی‌ام و بهترین مربی دوران ورزشی‌ام بود و بی‌تردید نقش مهمی در پیشرفت و موفقیتم داشت. خوشبختانه تلاش‌هایم نتیجه داد و ۲ سال بعد نخستین قرارداد حرفه‌ای را با همین تیم بستم.»
استیماچ تا سال ۱۹۹۲ و به مدت ۷ سال در «هایدوک اشپلیت» بازی کرد، آنهم درحالیکه در سال ۱۹۸۶ برای مدتی کوتاه بصورت قرضی برای «سیبالیا» به میدان رفت. از سال ۱۹۹۲ به مدت ۲ سال به «کادیس» رفت و دوباره برای یکسال پیراهن «هایدوک اشپلیت» را برتن کرد. از سال ۱۹۹۵ که به دربی‌کانتی رفت تا حضور در لیگ برتر انگلستان را تجربه کند و ۲ فصلی که در تیم وستهام حضور داشت، بهترین روزهای فوتبالی‌اش را تجربه کرد. در سال اول حضور در دربی‌کانتی، رکورد ۲۰ بازی بدون باخت را تجربه کرد و به خاطر عملکرد خوبش، در سال ۲۰۰۹ با نظر هواداران جزو ۱۱ بازیکن برتر تاریخ این باشگاه قرار گرفت. سال ۲۰۰۱ به «هایدوک اشپلیت» برگشت و بعد از یک فصل حضور در این تیم، کفش‌هایش را آویخت. او در این سال‌ها ۵۳ بازی برای تیم ملی کرواسی هم انجام داد و دو گل به ثمر رساند.
بهترین دوران ورزشی
خودش روزهای حضور در لیگ برتر انگلستان را بهترین روزهای دوران بازیگری‌اش می‌داند: «بازی در دربی‌کانتی و وستهام خیلی خوب سپری شد، اتفاقی که باعث شد در سال ۹۶ جایزه بهترین بازیکن لیگ برتر انگلیس را بگیرد، سالی که جایزه موفق‌ترین مرد ورزش انگلیس را هم گرفتم. اگر از من بپرسید می‌گویم سال‌های ۱۹۹۶ تا ۲۰۰۰، بهترین دوران ورزشی‌ام بود.»
استیماچ که خود را شاگرد استانکو می‌داند، از ارتباط بسیار خوبش با برانکو ایوانکوویچ سرمربی فعلی پرسپولیس هم صحبت می‌کند و او را یک مربی تاریخ‌ساز در فوتبال ایران می‌نامد. این مربی که در تیم ملی کرواسی زیر نظر میروسلاو بلاژویچ سرمربی پیشین تیم ملی ایران، بازی می‌کرد، در مورد آن روزها می‌گوید: «۹ سال با بلاژویچ کار کردم، تا سال ۲۰۰۰ که از تیم ملی کرواسی جدا شد. در ابتدای همکاری‌مان به خاطر جنگ روزهای خوبی نداشتیم اما چیرو از ما می‌خواست برای خوشحال کردن مردم در حال جنگ کرواسی باید با تمام قوا به میدان برویم. اوج فوتبال‌مان با بلاژ، به جام جهانی ۱۹۹۸ برمی‌گردد، جاییکه می‌توانستیم قهرمان جهان شویم. در آن رقابتها با ۳ گل آلمان را بردیم اما در نیمه نهایی ۲ بر یک به فرانسه باختیم، تیمی که قهرمان جهان شد و ما در نهایت به مقام سومی رسیدیم.»
هدایت «هایدوک اشپلیت» در سال ۲۰۰۵، نخستین تجربه مربیگری‌اش بود اما بعد از یکسال به تیم «سیبالیا» رفت و سه فصل در این تیم ماند. یکسال هدایت «ان‌کی زاگرب» و مانع سقوط این تیم به دسته پائین‌تر شد. در ۵ ژوئن سال ۲۰۱۲ به آرزویش رسید و به جای «اسلاون بیلیچ» به عنوان سرمربی تیم ملی کشورش انتخاب شد. هرچند توانست تیم ملی کرواسی را به جام جهانی ۲۰۱۴ برساند اما به خاطر شکست در دو بازی پایانی و قرار گرفتن در رتبه دوم گروه، با یک نظرسنجی عمومی که ۹۸ درصد شرکت کنندگان خواستار اخراجش از تیم ملی این کشور شدند، به همکاری‌اش با این تیم پایان داد.
دلایل حضور در لیگ ایران و ماموریت دشوار
بعد از یکسال دوری از فوتبال، در ابتدای سال ۲۰۰۵ در سال به «زادار» رفت و درحالیکه پیش از آغاز لیگ پانزدهم کاندیداهای هدایت تیم فوتبال استقلال تهران بود، در روز ۲۱ آبان‌ماه به عنوان سرمربی سپاهان انتخاب شد و در نخستین حضورش روی نیمکت هدایت این تیم، در هفته دوازدهم پیروزی ۲ بر یک مقابل نفت تهران را تجربه کرد. او حضورش در ایران را اینگونه تشریح می‌کند: «پیش از آغاز لیگ پیشنهادی از استقلال دریافت کردم، به همین دلیل در مورد فوتبال ایران تحقیق کرده و شناخت نسبی از آن پیدا کرده بودم؛ به همین دلیل دوست داشتم در لیگ برتر ایران فعالیت کنم. من سپاهان را انتخاب کردم زیرا تیمی بوده که عناوین متعددی در فوتبال ایران و حتی آسیا کسب کرده است.»
این مربی در ادامه هم اعلام کرد: «با توجه به قهرمانی این تیم در فصل گذشته و حضورش در لیگ قهرمانان آسیا، ماموریت مهم و سنگینی در این تیم دارم اما برایم بسیار مهم است که بتوانم با بالابردن کیفیت عملکرد و نتیجه‌گیری تیم، باعث خوشحالی هواداران در مسابقات داخلی و آسیایی شوم. البته برایم خیلی جالب است مردم اصفهان و طرفداران سپاهان، فوتبال را خوب می‌فهمند. به همین دلیل مطمئنم اگر شرایط سپاهان را بهبود ببخشم و نقاط ضعف تیم را برطرف کنم، هواداران بیش از این، از تیم حمایت می‌کنند. من در روزهای خاصی به سپاهان آمدم اما به هواداران قول می‌دهم در نیم‌فصل دوم سپاهان بازی به بازی بهتر شده و به روزهای اوج خود بازگردد.»
اصفهان شهری زیبا با ترافیک آزار دهنده
وی در مورد شهر اصفهان هم توصیف‌های جالبی دارد: «اصفهان شهری زیبا و دوست داشتنی است. وقتی در میدان نقش‌جهان قدم می‌زدم، تحت تاثیر زیبایی و تاریخچه آن قرار گرفتم و امیدوارم زمان کافی برای تماشای تمام زیبایی‌های اصفهان داشته باشم. خوشحالم در این شهر با این همه آثار تاریخی هستم اما ترافیک این شهر بسیار آزار دهنده بوده و از نقاط منفی‌اش است. غذاهای ایرانی هم خیلی خوشمزه هستند و در این مدت ۷-۸ کیلو چاق شدم، هرچند تلاش می‌کنم با فعالیت‌های ورزشی، خودم را روی فرم نگه دارم.»
یک پیروزی، یک شکست و چهار تساوی متوالی در لیگ و شکست از ذوب‌آهن در مرحله نیمه نهایی جام حذفی از روی ضربات پنالتی، کارنامه نه چندان موفق ایگور استیماچ در زمان حضورش در ایران است. او امروز تیمش را برای بازی بزرگ با پرسپولیس در هفته هجدهم لیگ برتر آماده می‌کند که روز ۱۳ بهمن‌ماه در ورزشگاه آزادی برگزار می‌شود. البته این مربی معتقد بوده برخی از مشکلات مانع نتیجه‌گیری سپاهان شده است: «در بازی‌های اخیر، داوران من را ناامید کردند و اگر این روند ادامه پیدا کند، آنها ما را از هدف‌مان که رسیدن به قهرمانی است، دور می‌کنند. دلیل این توع قضاوت‌ها را نمی‌دانم اما با صراحت می‌گویم در ۳ بازی آخر، ۶ امتیاز را به خاطر اشتباهات داوری از دست دادیم. البته دنبال بهانه نیستم زیرا اگر در چنین وضعیتی هم از موقعیت‌های‌مان بهتر استفاده می‌کردیم، اکنون در جایگاه سوم بودیم؛ آنهم با چهار امتیاز اختلاف نسبت به تیم استقلال صدرنشین.»
امیدواری به رقابت لذت‌بخش با برانکو
بازی با پرسپولیس شاید یک شروع شیرین و یا ادامه روزهای تلخ استیماچ در سپاهان باشد. در این بازی او دوباره با برانکو ایوانکوویچ روبرو می‌شود که این رویارویی برایش جذاب است: «شخصیت بزرگی مانند برانکو ایوانکوویچ هدایت پرسپولیس را بر عهده دارد، یک مربی سختکوش که امیدوارم رقابت لذت بخشی را با او داشته باشیم. اردوی خوبی در ترکیه داشتیم که باعث شد برای این بازی بیشتر از قبل آماده شویم. مطمئنا تمام تلاش‌مان را برای تغییر جایگاه فعلی سپاهان انجام داده، چهره به مراتب بهتر و متفاوت‌تری نسبت به نیم فصل نخست را در ادامه مسابقات ارائه داده و مانند یک مدعی در مسابقات به میدان خواهیم رفت.»
این مربی که چهارمین مربی کروات تیم سپاهان و هشتمین مربی خارجی این تیم است، امسال علاوه بر لیگ، باید به موفقیت سپاهان در لیگ قهرمانان آسیا کمک کند، مسابقاتی که برای اصفهانی‌ها بسیار اهمیت دارد: «هرچند گروه سختی داریم و حریفانی که برنامه‌ریزی بسیار خوبی برای کسب نتایج مطلوب در لیگ قهرمانان آسیا انجام داده‌اند اما در این جام هم تنها به موفقیت فکر می‌کنیم. جذب بازیکنان جدید، قطعی شدن حضور دو بازیکن برزیلی و یک برنامه‌ریزی منسجم به ما کمک می‌کند تا در این جان به اهداف‌مان دست یابیم.»
خوانندگی و آهنگی که معروف شد
استیمچ دارای چهار فرزند است، پسر بزرگش ۲۵ سال داشته و بعد از پایان تحصیلاتش در انگلستان، به امور بازرگانی می‌پردازد. دختر بزرگش در سال دوم دانشگاه در زاگرب تحصیل می‌کند و دومین دخترش دبیرستانی بوده و در اسپیلیت درس می‌خواند. فرزند آخرش هم یک پسر چهارساله بوده که دوست دارد به همراه مادرش به ایران بیاید. او در این سال‌ها علاوه بر فوتبال، از ۱۸ سالگی گیتار می‌نواخت و تجربه خوانندگی هم داشته است. حتی پیش از جام جهانی ۹۸ یک آهنگ خواند که بسیار معروف شد: «این موزیک ویدیو در آن سال‌ها خیلی مشهور شد و هنوز بعد از گذشت ۱۶،۱۵ سال، در رادیو و تلویزیون کرواسی پخش می‌شود. مضمون شعر این موسیقی عاشقانه بوده و در آن گفته می‌شود که چطور شما بعد از گردش به دور جهان، دوست دارید به خانه برگشته و با خانواده و دوستانتان خوشحال باشید.»
