ایراندخت دختر خسرو پرویز به یکی از سرهنگ‌های خود به نام ابرند دستور داد که املاکش را در یزد سر و سامان بدهد. وقتی کار ابرند تمام شد در نزدیکی یزد روستایی خوش آب و هوا پبدا کرد و همان جا قلعه‌ای ساخت و نام خودش را بر آنجا گذاشت به این ترتیب ایران آباد به ابرند آباد تغییر نام یافت.
قلعه ابرندآباد هم هنوز در این روستا از همان زمان باقی مانده است.
روستای ابرندآباد در مجاورت دو روستای دیگر به نام‌های گردفرامرز و نصرت آباد واقع شده‌است. این سه روستا با هم تلفیق شده و شهر شاهدیه را به وجود آورده‌اند.
در زمان‌های قدیم وقتی قنات ابرندآباد حفر می‌‌شد محاسبات قنات اشتباه از آب در می‌آمد و مردم به این نتیجه رسیدند که با این کار آب قنات به درد ابرندآباد نمی‌خورد و باید قنات را ادامه داد تا در جای دیگری به سطح زمین برسد و یا اینکه سطح زمین را پایین ببرند تا به آب برسد مردم ابرندآباد راه دوم را انتخاب کردند و سطح زمین را با حفاری پایین بردند بعد از آن شروع به ساخت باغ کردند به این ترتیب بافت تاریخی ابرندآباد صورتی طبقاتی پیدا کرد.
اما مدتی است که مردم به صورت کاملا خودجوش اقدام به تخریب قسمت‌هایی از محله‌های قدیمی روستا کرده‌اند تا خیابان ایجاد کنند.
این کار باعث تخریب خانه‌های زیادی در مسیر ایجاد خیابان و خانه قدیمی زیادی در اطراف آن شده‌است. همچنین ایجاد خیابانی با نام مسجد جامع، خرابی بسیار زیادی را برای بافت تاریخی شاهدیه به همراه داشته‌است.
بخش‌هایی از بافت ابرندآباد ثبت ملی شده است
نرگس آبیار کارگردان فیلم «شیار ۱۴۳» که روستای ابرندآباد روستای آبا و اجدادیش محسوب می‌شود، در همین زمینه از تخریب خانه‌های قدیمی و از بین بردن بافت تاریخی روستا و خشک کردن باغات انتقاد کرد و گفت: روستای ابرند آباد در ۱۲ کیلومتری شهر یزد قرار دارد. این روستا باستانی است و دارای خانه‌باغ‌های متعدد و بافت خشتی و گلی بوده است. البته تصور می‌کنم تنها باغ شهر استان یزد باشد.
وی افزود: خانه‌های این روستا داخل باغ قرار دارد و از سطح زمین پایین‌تر هستند و هنوز بافت تاریخی آن طبقاتی است. بخش‌هایی از این بافت ثبت ملی شده است. حتی این روستا حسینیه ۷۰۰ ساله نیز دارد اما متاسفانه وقتی برای فیلمبرداری پروژه «نفس» به این روستا رفتم متوجه شدم که مردم به جان خانه‌ها و باغ‌ها افتاده‌اند و آنها را خشک می‌کنند تا خانه جدید بسازند.
وی با بیان اینکه به تازگی سه باغ را خشک کرده و یک خانه قدیمی را نیز تخریب کرده‌اند گفت: حدود یک چهارم پروژه فیلم نفس را در آنجا کار کرده‌ام و متوجه شدم که قیمت زمین در روستا بالا رفته و سود نگهداری از باغ به اندازه سود فروش زمین نیست به همین دلیل باغ‌ها را خشک می کنند.
این کارگردان سینما افزود: مردم خانه‌ها را تخریب می‌کنند تا جای پارک ماشین داشته باشند. سازمان میراث فرهنگی نیز کاری انجام نمی‌دهد. این موضوع نه تنها از لحاظ میراث فرهنگی مهم است بلکه از بین بردن باغات جنبه محیط زیستی هم دارد. چون این روستا به واسطه باغ هایش هوای تمیزی داشت.
تخریب بافت تاریخی به بهانه ساخت سرویس بهداشتی
آبیار تصاویری از تخریب خانه‌باغ‌های روستا را در اختیار خبرنگار ما قرار داد و گفت: یک خانه قدیمی در کنار حسینیه قرار داشت که آن را هم تخریب کرده و به جایش سرویس بهداشتی ساخته‌اند!
وی افزود: در اینجا برخی دیگر از خانه‌های دوره صفویه هم بود که تخریب شد و به جایش حسینیه ساختند اما در این روستای کوچک حدود ۱۰ هزار حسینیه وجود دارد و بعضی از این حسینیه‌های قدیمی را به بهانه مرمت، کاهگل مالی کرده اند.
تخریب یک دنیای اساطیری
آبیار در حالی از تخریب خانه‌باغ‌های ابرندآباد انتقاد کرد که چندی پیش در نوزدهمین همایش یزدشناسی شرکت کرده و گفته بود: پدران ما درگذشته با بنا کردن خانه‌ها بر روی تلی از خاک، تنها بافت طبقه‌بندی‌شده در کویر را شکل دادند اما متأسفانه امروزه برخی نسبت به این اثر فاخر بی‌تفاوت هستند. ابرند آباد تنها بافت طبقاتی موجود است که در دل کویر به وجود آمده است.
وی گفته بود: در دوران کودکی وقتی از تهران به یزد می‌آمدیم و وارد روستاهای این منطقه می‌شدیم فکر می‌کردم در دنیای اساطیری پا گذاشته‌ام. آن کوچه‌باغ‌های زیبا، آثار فاخر باستانی، هماهنگی چشم‌نواز تل خاک و باغ‌های سرسبز کجا رفته و چرا نسبت به تخریب آنها واکنشی نشان نمی‌دهید؟
کارگردان «شیار ۱۴۳» تأکید کرده بود: متأسفانه برخی مسئولان این منطقه، کمر به قتل این آثار بسته بودند و چنان به تخریب این آثار دست زدند که بنده شخصاً به مقام معظم رهبری نامه نوشتم و از ایشان درخواست کردم این مسئله را پیگیری کنند.
