داشتن فرزند آنقدر شیرین هست تا هر زن و شوهر جوانی را برای چشیدن این طعم خوشایند ترغیب کند. اما مطابق آمار حدود ۱۵ درصد از زوج‌ها در دنیا نمی‌توانند حس خوشایند مادر و پدر بودن را تجربه کنند. ناباروری در ۹۰ درصد موارد درمان‌پذیر است، اما هزینه بالا و فقدان پشتوانه بیمه‌ای برای این درمان‌ها سبب شده تا بسیاری از زوج‌های نابارور برای همیشه در حسرت داشتن فرزند باقی بمانند و در این میان نیز آب گل آلوده‌ای برای ماهی گرفتن برخی افراد فراهم شود.
به گزارش صراط نیوز به نقل از «جوان»، مطابق آمار از هر شش‌زوج یک زوج نابارور است، که به طور میانگین ۳میلیون زوج را شامل مي‌شود و با فرض ثبت سالانه ۸۰۰هزار تا یک میلیون ازدواج در کشور، سالانه ۱۵۰هزار زوج نابارور به این آمار اضافه می‌شود. برخی آمار نیز میزان ناباروری در ایران را بین ۱۳ تا ۶/۱۸ درصد بیان می‌کند. تاریخچه برای بیمه یک درمان مهجور مانده
اگر کمی‌به عقب برگردیم در مي‌يابيم تاریخچه اولین زمزمه‌های بیمه ناباروری به سال ۸۶ برمی‌گردد؛ درست زمانی که شورای عالی بیمه از وزارت بهداشت به وزارت رفاه منتقل شد.
به گفته رئیس پژوهشگاه و مرکز فوق‌تخصصی درمان ناباروری و سقط مکرر ابن سینا، در سال ۸۷ پیگیری‌های این پژوهشگاه و انجمن علمی باروری و ناباروی برای پوشش بیمه‌ای درمان ناباروری باعث شد تا سرانجام پوشش هزینه‌های خدمات تشخیصی زوجین نابارور به تصویب شورای عالی بیمه برسد.
بنا به تأكيد دکتر آخوندی، نکته حائز اهمیت در مصوبه شورای عالی بیمه این است که تامین و پوشش هزینه درمان ناباروری منوط به تدوین پروتکل‌های استاندارد خدمات درمان ناباروری است؛ موضوعی که انجام آن به معاونت سلامت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی محول شد و به زعم وی تأخير بیش از یک سال از مهلت ارائه آن سبب تعویق در اجرایی شدن مصوبه شورای عالی بیمه و به تبع آن منجر به سوء استفاده تبلیغاتی برخی از شرکت‌های بیمه تجاری و فروش بیمه‌نامه‌هایی تحت عنوان جبران هزینه درمان ناباروری به زوج‌هایی که درمان ناباروری آنها هنوز به اثبات نرسیده، شده است.
برای پيگیری سرنوشت این پروتکل‌ها به سراغ دکتر مطهره علامه، رئیس اداره میانسالان وزارت بهداشت و مسئول تدوین این طرح رفتیم.
وی در گفت‌وگو با «جوان» پروتکل‌های استاندارد خدمات درمان ناباروری را پروتکل‌هایی ۱۱۴ گانه می‌داند که در حال تدوین است.
علامه دلیل تأخير در ارائه این پروتکل‌ها را تعدد آنها می‌داند و تأكيد می‌کند: گروه‌های تخصصی برای تدوین آنها تشکیل شده و تعداد زیادی از استانداردهای این خدمات نوشته شده، اما تعدادی از
رئیس انجمن باروری و ناباروری کشور نیز با بیان اینکه این پروتکل‌ها در حال نوشته شدن هستند، به سرانجام رسیدن آنها را کمک قابل توجهی به درمان ناباروری ارزیابی می‌کند.
درمانی گران قیمت، پشت ویترین حسرت
با وجودی که در اکثر کشورهای دنیا ناباروری از جمله بیماری‌هایی است که درمان آن تحت پوشش نظام‌های بیمه سلامت قرار دارد، در کشور ما این درمان جزو درمان‌های لوکس به شمار می‌رود، اگرچه رئیس انجمن باروری و ناباروری ایران در گفت‌وگو با «جوان» معتقد است بخشی از مشکلات بیمه‌ای درمان‌های ناباروری حل و فصل شده است. به گفته وی، پوشش بیمه‌ای دررابطه با هزینه‌های درمانی عمده نیست، ولی نکته مهم این است که ناباروری از لیست درمان‌های لوکسی که به هیچ وجه بیمه به آن تعلق نمی‌گیرد خارج شده است. وی برخی اعمال جراحی، آزمایشات و یا سونوگرافی را جزو مواردی برمی‌شمرد که در سایه چتر حمایتی بیمه قرار گرفته است، اما هنوز دو مؤلفه اصلی درمان ناباروری یعنی دارو‌ها و لقاح خارج از رحم تحت پوشش بیمه نیست.
به بیان دیگر، درمان ناباروری دارای مراحل گوناگونی است. این مراحل شامل مشاوره و ویزیت، آزمایش‌های پاراکلینیکی، تصویربرداری، سونوگرافی و. . . است و بعد طرح درمان و اینکه در این طرح از چه شیوه‌ای برای درمان استفاده شود. براساس آمارها، از حدود ۳میلیون زوج نابارور در ایران حدود ۷۵۰ هزار زوج به درمان‌های پیشرفته ناباروری نیاز دارند. دکتر نوروزی هزینه هر دوره درمان‌های پیشرفته را بین یک تا ۳ میلیون تومان عنوان می‌کند؛ هزینه‌ای که تأمینش برای بسیاری از این زوج‌های نابارور امکان‌پذیر نیست.
۸۵ درصد دریافت به ازای ۱۵ درصد پرداخت
شاید در پس‌زمینه ذهنی هر زوج جوانی که می‌خواهند زندگی خود را آغاز کنند، دلواپسی اینکه جزو ۳ میلیون زوج نابارور باشند، شکل بگیرد؛ یک دلواپسی که فرصت مناسبی برای یک کسب و کار تجاری را فراهم می‌آورد. همانگونه که یکی از بیمه‌های تجاری کشور از جامعه ۳ میلیونی زوج‌های نابارور و سالی ۱۵۰ هزار زوج نابارور که به این تعداد افزوده می‌شود استفاده کرده و بیمه جبران هزینه‌های درمان ناباروری را مطرح نموده است. در این طرح تمامی زوج‌هایی که برای بار اول ازدواج می‌کنند و از تاریخ ثبت رسمی‌ازدواجشان سه ماه بیشتر نگذشته باشد و سن زوجه کمتر از ۴۰ سال باشد می‌توانند به این بیمه بپیوندند.
این بیمه‌نامه درباره زوجینی است که معلوم نیست آیا جزو ۸۵ درصد افرادی هستند که می‌توانند بارور شوند و یا جزو ۱۵ درصدی که توان باروری ندارند. احمد صفرزاده، کارشناس بیمه در پاسخ به این ابهام، بیمه آتش‌سوزی منازل را مثال می‌زند و تأكيد می‌کند: معلوم نیست که این خانه دچار آتش‌سوزی بشود یا خیر و اگر مشخص باشد که یک زوجی صددرصد نابارور هستند باید معادل تمام هزینه‌هایی که برای درمان نازایی صرف می‌شود از بیمه شونده دریافت کنند و این از مصادیق بیمه نیست.
این کارشناس بیمه همچنین ارائه چنین بیمه‌ای را نیازمند مجوز وزارت بهداشت ندانست. این در حالی است که دکتر آخوندی با اظهار تاسف از تأخير در تدوین پروتکل‌های استاندارد درمان ناباروری، بیمه ناباروری را سوء‌استفاده یکی از مؤسسات بیمه می‌داند که نه تنها پوشش مناسب بیمه‌ای برای این زوج‌های نابارور از طریق این بیمه نامه‌ها به وجود نخواهد آمد، بلکه منجر به یأس آنها ( با توجه به لزوم تکرار درمان ناباروی در یک بازه زمانی طولانی تا حصول نتیجه) و بروز مشکلات عدیده خانوادگی مترتب بر ناباروری و اتلاف سرمایه‌های ملی و سردرگمی آنان خواهد شد. اما صمد‌زاده در پاسخ به این انتقاد، شناسایی ریسک‌های زندگی مردم جامعه و پوشش بیمه‌ای آنها را رسالت بیمه‌ها می‌داند و این بیمه را بیمه‌ای اختیاری عنوان می‌کند.
اختیار یا اجبار، کدام یک ادعاست؟
این ادعای صحیحی است، در تبلیغ هیچ کالایی اختیار افراد سلب نمی‌شود، اما بد نیست دوباره به آمار رجوعی داشته باشیم. مطابق آمار سومین عامل طلاق زوجین ناباروری است؛ موضوعی که آنقدر از حساسیت بالایی برخوردار است که تبلیغاتی از این دست می‌تواند اجباری پیچیده در اختیار را تداعی کند و زوج‌های ناباروری که در میان بیمه‌های پایه و مکمل همچنان سردرگمند.
