صادرات هواپیمای "ایران-۱۴۰" به کشورهای دیگر تا پایان سال جاری، اقدامات صنایع هوایی برای ارتقاء جنگنده "صاعقه"، راه اندازی پایگاه‌های هوانوردی عمومی، دلیل خریداری هواپیماهای دست دوم و فرجام ماجرای بازپس گیری هواپیماهای بلوکه شده ایران در آمریکا از جمله محورهای مصاحبه رئیس سازمان صنایع هوایی با خبرگزاری مهر بود.
به گزارش صراط نیوز به نقل از خبرنگار مهر، بخش دوم مصاحبه با دکتر منوچهر منطقی مدیر عامل صنایع هوایی وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح که به بهانه روز صنعت دفاعی انجام شد در ذیل می آید؛
* خبرگزاری مهر: در خصوص هواپیمای "ایران-۱۴۰" ؛ آیا بعنوان رئیس سازمان صنایع هوایی فکر می کنید این هواپیما تاکنون عملکرد خوبی داشته است؟
- منوچهر منطقی: می توان گفت هواپیمای "ایران-۱۴۰" در کلاس خود عملکرد خوبی دارد بطوریکه در خیلی از جاها از آن استفاده می کنند. البته کاری که ما کردیم این بود که این هواپیما را تجاری سازی کنیم یعنی از بهمن ۸۹ با همکاری نزدیک سازمان هواپیمایی کشوری این هواپیما را تجاری کرده ایم.
* میزان پرواز این پرنده چقدر بوده است؟
- تا الان که من با شما صحبت می کنم این هواپیما چیزی حدود ۱۱۰۰ ساعت پرواز داشته و در حدود ۶ ماه حدود ۲۰ هزار مسافر را جابجا کرده است.
* آیا "ایران-۱۴۰" اشکالات عمده ای تاکنون از خود بروز داده است؟
- به هرحال با توجه به اینکه "ایران-۱۴۰" نخستین پرنده ایرانی است به طبع دارای اشکالات جزیی هم بوده است و این اشکالات اشکالاتی بوده که طراح در طراحی های خود به آن نرسیده یا در تست ها ی عملکردی خودش را نشان نداده است. این اشکالات ثبت می شود تا در اسرع وقت برطرف گردد سپس وقتی به حالت پایدار رسیدیم می توانیم این محصول پرنده را به کشورهای دیگر هم صادر کنیم. تا پایان سال ۹۰ در این خصوص خبرهای خوبی را خواهید شنید.
* درباره طراحی و تولید پرنده های جنگنده شکاری البته غیر از صاعقه و آذرخش چه اقداماتی را انجام داده‌اید؟
- اخیرا کاری که کردیم تکمیل هواپیمای صاعقه بوده است چون وقتی یک جنگنده را طراحی می کنند عمر ۴ الی ۵ ساله ندارد بلکه معمولا از ۳ دهه تا ۵ دهه کار می کند. بنابراین هر زمان که هواپیمای جنگنده می سازیم باید مرتبا آن را به روزرسانی کنیم.
* پس در ساخت کلاس دیگری از جنگنده ها اقداماتی را انجام نداده اید؟
- برای اینکه به این موضوع ورود کنیم باید سطح قابلیتهایمان از یک سطحی بالاتر باشد تا بتوانیم وارد سطح کلاس بعدی شویم و برای این کار باید بر روی مدل های موجود ارتقاء های متعددی بدهیم براین اساس ما در حال ایجاد آمادگی برای وارد به مرحله طراحی وساخت این پرنده ها درکلاس دیگری هستیم.
* در خصوص هوانوردی عمومی از جمله ایجاد تاکسی هوایی و یا در اختیار گذاشتن هواپیماهای شخصی تاکنون چه اقداماتی انجام داده اید؟
- در این رابطه کارهای زیادی انجام شده است. البته برای اینکه چنین کاری در سطح وسیعی صورت بگیرد نیازمند آن بودیم که چند گروه با همکاری هم این کار را انجام دهند.
* کدام گروه ها؟
- گروه اول سازندگان هواپیما بودند. گروه دوم کسانی بودند که تعمیر و نگهداری می کردند. گروه سوم آموزشگاه ها بودند. گروه چهارم سازمان هواپیمایی کشوری بود که وقتی این ها با هم همراه شدند آنوقت نوبت به ایجاد یکسری از پایگاه ها یا ایستگاه هایی برای عرضه خدمات هوانوردی عمومی در کشور می‌رسد. با توجه به اینکه کار فشرده ای بود اما تمام مراحل را طی کردیم و برنامه ریزی کردیم تا یکسری از این پایگاه ها در نقاط مختلف کشور راه اندازی شود.
* دقیقا فکر می کنید از چه تاریخی این کار عملیاتی خواهد شد؟
- انشاء الله از شهریورماه به بعد شاهد راه اندازی پایگاه های مختلف هوانوردی عمومی در کشور خواهید بود. ضمن اینکه در استانهای مختلف اطلاع رسانی می کنیم که همه مردم بیایند آموزش های لازم در این زمینه را ببینند و هم اینکه اگر تمایل داشتند مالک این نوع از هواپیماها شوند، ورود به عرصه هواپیماهای هوانوردی عمومی باعث رشد بسیار بالای کشور در عرصه صنایع هوایی می‌شود.
* با توجه به مسئله ترافیک هوایی آیا در زمینه اخذ مجوز و تدوین آئین نامه مربوطه اقدامات لازم را انجام داده اید؟
- البته سازمان هواپیمایی کشوری برای هر پایگاه که راه اندازی می شود، مسیرها را مشخص می کند ضمن اینکه این نوع هواپیماها در لایه پروازی هواپیماهای مسافربری نیستند بلکه خیلی پائین ترند و در محدوده فرودگاه های بزرگ در یک حوزه خاصی هستند که می توانند پرواز کنند. بنابراین می توان گفت که این ها در فضاهای خاص خودشان که سازمان هواپیمایی کشوری برای هر ایستگاه هوانوردی عمومی برنامه ریزی و مشخص می کند حرکت می کنند.
* این نوع هواپیماها بیشتر در چه کلاسی هستند؟
- اینها هواپیماهای ۲ نفره، ۴ نفره، ۶ نفره، ۸ نفره، ۱۰ نفره، ۱۲ نفره، ۱۵ نفره، ۲۰ نفره، ۳۰ نفره ، ۴۰ نفره و ۵۰ نفره هستند که در یک محدوده از موتور ملخ دار استفاده می کنند، البته معمولا این نوع هواپیماها بین ۲ تا ۱۹ نفره طراحی وساخته می شوند و معمولا همه آنها ملخ دار هستند. البته در هواپیماهای ۱۹ نفره می توان موتور جت نصب کرد اما قیمتش بسیار بالا خواهد رفت.
* یعنی چه قیمتی؟
- هواپیمای ۱۹ نفره مدرن مجهز به موتور جت در حدود ۲۵ میلیون دلار است درحالیکه یک هواپیمای ملخی در این کلاس زیر ۵ تا۶ میلیون دلار است.
* پس در اینصورت همه نمی توانند از این هواپیماها استفاده کنند؟
- اتفاقا حسن هواپیماهای ملخی ارزان بودن و در دسترس بودن آن است بطوریکه همه اقشار مردم می‌توانند از آن استفاده کنند. ضمن اینکه اگر هواپیماهای مدرن اگر ارزان بودند که الان همه تاکسی هوایی به راه می انداختند.
* در خصوص لیزینگ و بیمه این نوع هواپیماهای سبک چه اقداماتی انجام داده اید؟
- برای اینکه اقدامات ما در این زمینه گسترده شود برای هرکسی که بخواهد چنین پایگاه های هوانوردی عمومی تاسیس کند شرایطی را فراهم می کنیم که بین ۲ تا ۳ سال قیمت هواپیماهایی را که در اختیارش گذاشته ایم را پرداخت کند.
* میزان تسهیلات شما برای این افراد چقدر است؟
- این موضوع بستگی به نوع هواپیما دارد، معمولا این نوع هواپیماهای سبک بین ۷۰ تا ۱۸۰ میلیون تومان قیمت دارند و براین اساس برای هر هواپیما در محدوده قیمتی وام پرداخت می کنیم.
* در مورد بالگردها؛ آیا فکر نمی کنید در زمینه طراحی وساخت بالگردها در کشور دچار ضعف هستیم، مثلا درحال حاضر در همه نقاط دنیا وقتی حادثه ای اتفاق می افتد کمتر از چند دقیقه بالگردهای پلیس یا بالگردهای امدادی در صحنه حاضر می شوند در حالیکه در کشور ما اینطور نیست. علت این موضوع را در چه چیزی می بینید؟
- علت این است که ما شبکه های مربوطه را طراحی نکرده ایم. یعنی برای آمدن اورژانس هوایی باید خطوط هوایی اورژانس را راه بیندازید. در صورتی که در طراحی و ساخت بالگرد و طراحی کل شبکه اورژانسی از توانمندی بسیار خوبی بهره‌بردار هستیم.
* پس ما هنوز به این مسئله ورود نکرده ایم؟
- البته اخیرا وزیر محترم بهداشت بحث لزوم وجود این شبکه را مطرح کردند و سال گذشته اولین ایستگاه اورژانس هوایی در آمل به راه افتاد.
* آیا برنامه ای برای راه اندازی ایستگاه های اورژانس هوایی در سایر استانها در سال جاری در دستور کار قرار دارد؟
- بله، در سال جاری قرار است با توجه به بودجه‌ای که در قانون بودجه سال ۹۰ پیش‌بینی شده است، در ۲ استان گیلان و قم ایستگاه اورژانس هوایی به راه بیفتد. اساس راه اندازی چنین ایستگاه هایی به بودجه‌ای که بدین منظور اختصاص می دهند بستگی دارد.
بنابراین در این حوزه دو موضوع مطرح است یکی صنعت ساخت بالگرد و طراحی شبکه بالگردی و کوپترسازی و دیگری عدم توسعه ناوگان بالگردی که در بخش دوم حق با شماست. در حقیقت ما باید علاوه بر ایستگاه های اورژانس هوایی ایستگاه های آتش نشانی هوایی و شبکه برای حوادث غیرمترقبه را نیز داشته باشیم.
* شما اقدامی در این زمینه انجام داده اید؟
- بله، گروهی را برای طراحی این شبکه مامور کرده ایم. همچنین می توانیم بصورت "کلید در دست" این شبکه را برایشان تعریف، طراحی و ایجاد کنیم و تحویل کاربران آن بدهیم. یعنی پایگاه آن را تاسیس کنیم. آموزش خلبانش را برعهده بگیریم. پشتیبانی قطعاتش را داشته باشیم. حتی می توانیم تیم عملیاتی هم در اختیارشان بگذاریم.
* در خصوص طراحی و ساخت بالگردهای تهاجمی در کلاس کبرا چه کرده اید؟
- بر روی این موضوع هم کارهای زیادی صورت گرفته است. ضمن اینکه یکسری از آنها هم تحویل نیروهای مربوطه شده است و با توجه به اینکه تعداد زیادی کبرا در هوانیروز باید به فکر صادرات این محصول باشیم.
* بالگردهادر کشور با چه ظرفیت هایی طراحی و ساخته شده اند؟
- کار طراحی و ساخت بالگردهای ۲ نفره و ۵ نفره در کشور به اتمام رسیده است و هم اکنون آن را تولید می کنیم. طراحی بالگرد ۸ نفره و بالاتر را شروع کرده‌ایم. درحال حاضر وضعیتمان در رابطه با طراحی و ساخت این نوع بالگردها خوب است.
* چرا در هواپیما سازی از اکراین الگو گرفته ایم مگر کشورهای با سابقه تری در این زمینه وجود نداشت؟
- قبلا از اکراین الگو گرفته بودند. معمولا وقتی کشوری وارد صحنه هوایی می شود باید یکسری همکاران استراتژیک در سطح بین المللی داشته باشد چون حوزه هواپیماسازی حوزه ای جهانی است و منحصر به یک کشور خاص نیست. در حوزه هواپیماهای تجاری فعالیت ما با اکراین شروع شده و آنها هم در زمینه ترابری سنگین هوایی رتبه اول در دنیا را دارند بطوریکه بزرگترین هواپیمای ترابری را در اکراین طراحی کرده و ساخته اند. بعضی از مدلهای هواپیمای ترابری که اکراین طراحی کرده است، را روسیه تحت لیسانس این کشور تولید می کند.
اکراین از نظر طراحی و ساخت هواپیماهای پهن پیکر یکی از ۳ قطب دنیاست و براین اساس می توان گفت جهت گیری به سمت کشور اکراین جهت گیری ناشیانه ای نبوده است بلکه آگاهانه ای بوده است. البته اکراین تنها یکی از همکاران استراتژیک ماست و باید همکاران دیگری در این زمینه داشته باشیم که در این زمینه تلاش می کنیم.
* آیا اخیرا هواپیمای روسی خریده ایم؟
- خیر.
* حتی توپولف هم نخریده ایم؟
- هواپیمای توپولف نخریده ایم. البته اخیراً شرکت توپولف یک هواپیمای جدید ۲۰۴ سری اس.ام طراحی کرده است و آنها پیشنهاد فروشش را داده اند ولی هنوز خریدی صورت نگرفته است.
* یک موضوع مهمی که در اینجا مطرح می شود این است که چرا کشور بیشتر اقدام به خرید هواپیماهای دست دوم می کند آیا این سری از هواپیماها برای ما هزینه برتر نیست؟
- اتفاقا سئوال خوبی است که مطرح کردید. در اینجا مشکلاتی وجود دارد که اگر برطرف نشود امنیت هوایی ما را به مخاطره می اندازد.
یک علت اینکه ما به سمت خرید هواپیماهای دست دوم می رویم بحث تحریم ها است و کشورها هواپیماهایی که از یکسال جدیدتر باشند را به ما نمی دهند. اما می شود بجای اینکه هواپیمای سال ۱۹۹۰ را خریداری کرد مثلاً هواپیمای سال ۲۰۰۵ را خرید.
* خب! چرا سراغ خریداری هواپیماهای مدل ۲۰۰۵ نمی روند؟
- بدلیل قیمت بالای آن. البته چون قیمت بلیطها پائین بوده است دیگر برای خطوط هواپیمایی خیلی صرف نمی کرده که هواپیمای گران قیمت خریداری کنند. از طرفی هم سوخت ارزان بوده چون هواپیماهای قدیمی سوخت زیادی مصرف می کرده اند.
البته در کشور دو اتفاق مبارک افتاده که ما را به سمت خریداری هواپیماهای جدیدتر سوق داده است. یکی افزایش قیمت بنزین است یعنی اگر هواپیمای دست دوم خریداری شود بنزین زیادی احتیاج دارد و هزینه بنزین در حدود ۴۳% هزینه کل یک سفر است و هواپیمای قدیمی که مصرف سوخت بالایی را دارند دیگر صرفه اقتصادی ندارد. اتفاق دیگر این است که هزینه بلیط ها به سمت واقعی شدن می رود. اگر این ۲ اتفاق بیفتد ما به سمت خرید هواپیمای جدید خواهیم رفت که به تبع آن ایمنی هوایی مان را هم به شدت افزایش پیدا خواهد کرد.
* ماجرای بازپس گیری هواپیماهای بلوکه شده ایران در آمریکا به کجا کشیده شد؟
- به نظر من این یک ژست سیاسی از سوی آمریکائیها بود. آنها معمولا از این بحث های بشردوستانه مطرح می کنند درحالیکه واقعیت چیز دیگریست.
* درپایان عملکرد مجموعه صنایع هوایی را در توسعه توانمندی هوا فضای کشور چگونه ارزیابی می کنید؟
- اگر بخواهیم بخش هوایی کشور را با بخش هوافضا مقایسه کنیم می بینیم که بخش هوایی در زمان شروع فعالیتهای خود در کشور از نظر سطح فن آوری در سطوح جهانی بود اما در این بخش با توجه به اینکه همه تمرکزمان را بر روی تعمیر ونگهداری گذاشته ایم و کمتر به سمت طراحی و ساخت رفته ایم باعث شد که در این زمینه خیلی پیشرفت نداشته باشیم.
این درحالیست که بخش هوافضا از همان ابتدا شروع به طراحی و ساخت کرد و اصلا وارد حوزه تعمیر و نگهداری در هوافضا معنی نداشت. بنابراین اگر می خواهیم که دارای صنایع هوایی پیشرفته ای باشیم باید حتما وارد عرصه طراحی های مختلف بشویم و این روندی است که ما بعنوان چشم انداز آینده می خواهیم به آن برسیم تا بعنوان یکی از قطب های هوایی منطقه مطرح شویم و با یکسری از تمهیدات نیز در دنیا حرفی برای گفتن داشته باشیم.
براین اساس علاوه بر تقویت بخش تعمیر ونگهداری در بخش طراحی و ساخت پرنده ها وارد شده ایم که انشاء الله طی ۱۰ سال آینده به اهداف مورد نظر دست پیدا کنیم.
* سخن آخر.
- در بخش صنعت هوایی کشور دارای استعدادها و ظرفیت های زیادی است اما متاسفانه کمتر به آن توجه شده است که اگر به آن توجه شود مسلما سرعت پیشرفت مان خیلی خیلی بیشتر از وضعیت فعلی خواهد بود و پیشرفت صنایع هوایی هم می تواند به پیشرفت سایر صنایع کمک کند چون بسیاری از فناوریهای مورد نیاز این حوزه را صنایع هوایی ایجاد خواهد کرد.
نکته مهمتر این است که توسعه صنایع هوایی عمدتاً در بخش خصوصی برنامه ریزی شده است، شبیه صنعت رادار که هم اکنون بخش خصوصی جلودار آن است و اتفاقاً در زمان ایجاد این صنعت ما در برنامه‌ریزی آن دخیل بوده‌ایم. صنایع هوایی آینده کشور در دست بخش خصوصی خواهد بود و روی همین اصل است که ما امیدواریم این کار در ده سال آینده اتفاق بیفتد.
