گرچه در مجموع، رفتار فردي كه با قرآن مأنوستر است، بهتر از فردي است كه دور از فضاي قرآني است، ولي نميتوان به طور قطع گفت، همه كساني كه اهل قرآن هستند، رفتارها و انديشههايشان قرآني است.
ماوراي عرفانهاي نوظهور
رسانه ملي از جمله دستگاههايي است كه ميتواند در بنيان جامعه تأثيرگذار باشد. بعد از موفقيتي كه رسانه ملي با پخش برنامه ۹۰ داشته، ظاهراً اين برنامه معياري براي مديران رسانه شده است كه اگر ميخواهند برنامه پرطرفدار و جذابي داشته باشند از اين برنامه الگو بگيرند. در خبرها به نقل از سيدمحسن سيدحسيني مدير گروه معارف شبكه سه سيما داشتيم كه قرار است به زودي برنامهاي چالشي با موضوع عرفانهاي نوظهور به اسم «ماورا» از شبكه سه سيما پخش شود كه اين برنامه به لحاظ چالشي مشابه برنامه «۹۰» ورزشي البته در حوزه ديني و اجتماعي است.
اينكه يك برنامه ورزشي ميتواند الگو و اسلوب رشد يك برنامه ديني هم باشد، جاي سؤال و تأمل دارد.
دكترمسعود كوثري استاد ارتباطات دانشگاه تهران در خصوص اينكه آيا يك برنامه ورزشي ميتواند الگوي يك برنامه ديني باشد به «جوان» ميگويد: «ساختار برنامه ۹۰ ورزشي يك كاربردي دارد كه ممكن است اين برنامه «ماورا» آن را نداشته باشد ولي در اصل مطلب فعاليت خوبي است چون به يك معنا هدف برنامه ۹۰ ورزش اين است كه هيجانات جوانان را از حيطه سياست به حيطه ورزش بكشاند، حالا اينكه برنامه «۹۰ماورا» ميتواند چنين نقشي را بازي كند و دين را براي جوانان به يك اولويت تبديل كند يا نه، الان نميشود دربارهاش قضاوت كرد بايد چند برنامه را ديد، ولي در كل ايده خوبي است.»
اين استاد دانشگاه ورود صداوسيما را به بحثهاي ديني مثبت ارزيابي ميكند و ميگويد:«هر چقدر فضاي گفت و گو و نقد در رسانه ملي باز باشد به نفع مردم و كشور است، در واقع اين همان فضاي بازي است كه صداو سيما وعده داده بود كه آن را ايجاد ميكند.»
برنامه پرمخاطب؟
منصور واعظي دبير شوراي فرهنگ عمومي در اين زمينه معتقد است: «اگر زماني در صدا و سيما سياستي در پيش گرفته شود كه برنامههاي قرآني پربينندهترين برنامه باشد، بايد به كارشناسان و مديران رسانه ملي آفرين گفت.»
وي درخصوص ساخت برنامه ۹۰ ديني افزود:«رسانه اگر بتواند برنامه قرآني را به گونهاي عرضه كند كه آن برنامه قرآني بيش از برنامه ورزشي ۹۰ بيننده داشته باشد، موفق خواهد بود. بايد مشخص شود كه خلاقيتهاي رسانهاي كجا قرار است به كار گرفته شود.»
واعظي معتقد است: «براي رسانه سخت نيست كه يك برنامه قرآني را جذابتر و پربينندهتر از يك مسابقه فوتبال جهاني ارائه كند، اما امروز مسابقه فوتبال، پربينندهتر از برنامههاي قرآني است و اين ضعف مهمي در اين عرصه است.»
الگو داشته باشيم، كپي نميكنيم
آيتالله روحالله قرهي رئيس حوزه علميه حكيميه هم درخصوص ساخت برنامه ديني با الگوبرداري از يك برنامه ورزشي ميگويد: «ما بايد الگوهاي ديني را به عنوان الگوهاي اصلي قرار بدهيم و اگر خودمان الگوها را داشته باشيم كه داريم، ديگر به طرف كپيبرداري يا الگو گرفتن از برنامههايي مثل ۹۰ و امثالهم نميرويم.»
وي ميگويد:«نودي كه در ورزش است الگويي براي فوتبال است و فوتبال را ترويج و تبليغ ميكند ولي آيا ما بايد دين را هم به اين روش و اسلوب اين برنامه ترويج كنيم؟ مثالش اين مطلب است كه عدهاي ميگويند علوم انساني را از غرب بگيريم و آن را اسلامي كنيم، در حالي كه خود اسلام الگوي اصلي علوم انساني است.»
وي در پاسخ به اين سؤال كه شايد دليل اين نوع برنامهسازي جذاب نبودن برنامهاي ديني در تلويزيون باشد، ميگويد:«شايد دليلش اين امر باشد اما ناگفته نماند برنامه ۹۰ ورزشي اگر موفق است به خاطر اين است كه مجري آن شناخت كامل و درستي از فوتبال دارد، بنابراين كساني هم كه ميخواهند مجري اين برنامه (ماورا) باشند، اولاً بايد كارشناس اين حوزه باشند، ثانياً بايد ذوق و سليقه هم در اجرا داشته باشند.»
آيتالله قرهي با بيان اينكه ساخت برنامه ورزشي با برنامه ديني متفاوت است، تأكيد ميكند: «ذات مسائل ورزش و بازي با مسائل ديني و علمي كاملاً متفاوت است. شايد به لحاظ ساختاري و ظاهري شبيه باشند ولي به طور كلي ذات مباحث علمي، ديني و معنوي با ورزش متفاوت است و اگر شما بخواهيد فكر كنيد كه چون ۹۰ ورزشي جاذبه دارد، ما هم به اين طريق جاذبه ايجاد كنيم، اين اشتباه است. هر كدام از اين برنامهها مقوله خاص خودشان را دارند.»
ماوراي عرفانهاي نوظهور
رسانه ملي از جمله دستگاههايي است كه ميتواند در بنيان جامعه تأثيرگذار باشد. بعد از موفقيتي كه رسانه ملي با پخش برنامه ۹۰ داشته، ظاهراً اين برنامه معياري براي مديران رسانه شده است كه اگر ميخواهند برنامه پرطرفدار و جذابي داشته باشند از اين برنامه الگو بگيرند. در خبرها به نقل از سيدمحسن سيدحسيني مدير گروه معارف شبكه سه سيما داشتيم كه قرار است به زودي برنامهاي چالشي با موضوع عرفانهاي نوظهور به اسم «ماورا» از شبكه سه سيما پخش شود كه اين برنامه به لحاظ چالشي مشابه برنامه «۹۰» ورزشي البته در حوزه ديني و اجتماعي است.
اينكه يك برنامه ورزشي ميتواند الگو و اسلوب رشد يك برنامه ديني هم باشد، جاي سؤال و تأمل دارد.
دكترمسعود كوثري استاد ارتباطات دانشگاه تهران در خصوص اينكه آيا يك برنامه ورزشي ميتواند الگوي يك برنامه ديني باشد به «جوان» ميگويد: «ساختار برنامه ۹۰ ورزشي يك كاربردي دارد كه ممكن است اين برنامه «ماورا» آن را نداشته باشد ولي در اصل مطلب فعاليت خوبي است چون به يك معنا هدف برنامه ۹۰ ورزش اين است كه هيجانات جوانان را از حيطه سياست به حيطه ورزش بكشاند، حالا اينكه برنامه «۹۰ماورا» ميتواند چنين نقشي را بازي كند و دين را براي جوانان به يك اولويت تبديل كند يا نه، الان نميشود دربارهاش قضاوت كرد بايد چند برنامه را ديد، ولي در كل ايده خوبي است.»
اين استاد دانشگاه ورود صداوسيما را به بحثهاي ديني مثبت ارزيابي ميكند و ميگويد:«هر چقدر فضاي گفت و گو و نقد در رسانه ملي باز باشد به نفع مردم و كشور است، در واقع اين همان فضاي بازي است كه صداو سيما وعده داده بود كه آن را ايجاد ميكند.»
برنامه پرمخاطب؟
منصور واعظي دبير شوراي فرهنگ عمومي در اين زمينه معتقد است: «اگر زماني در صدا و سيما سياستي در پيش گرفته شود كه برنامههاي قرآني پربينندهترين برنامه باشد، بايد به كارشناسان و مديران رسانه ملي آفرين گفت.»
وي درخصوص ساخت برنامه ۹۰ ديني افزود:«رسانه اگر بتواند برنامه قرآني را به گونهاي عرضه كند كه آن برنامه قرآني بيش از برنامه ورزشي ۹۰ بيننده داشته باشد، موفق خواهد بود. بايد مشخص شود كه خلاقيتهاي رسانهاي كجا قرار است به كار گرفته شود.»
واعظي معتقد است: «براي رسانه سخت نيست كه يك برنامه قرآني را جذابتر و پربينندهتر از يك مسابقه فوتبال جهاني ارائه كند، اما امروز مسابقه فوتبال، پربينندهتر از برنامههاي قرآني است و اين ضعف مهمي در اين عرصه است.»
الگو داشته باشيم، كپي نميكنيم
آيتالله روحالله قرهي رئيس حوزه علميه حكيميه هم درخصوص ساخت برنامه ديني با الگوبرداري از يك برنامه ورزشي ميگويد: «ما بايد الگوهاي ديني را به عنوان الگوهاي اصلي قرار بدهيم و اگر خودمان الگوها را داشته باشيم كه داريم، ديگر به طرف كپيبرداري يا الگو گرفتن از برنامههايي مثل ۹۰ و امثالهم نميرويم.»
وي ميگويد:«نودي كه در ورزش است الگويي براي فوتبال است و فوتبال را ترويج و تبليغ ميكند ولي آيا ما بايد دين را هم به اين روش و اسلوب اين برنامه ترويج كنيم؟ مثالش اين مطلب است كه عدهاي ميگويند علوم انساني را از غرب بگيريم و آن را اسلامي كنيم، در حالي كه خود اسلام الگوي اصلي علوم انساني است.»
وي در پاسخ به اين سؤال كه شايد دليل اين نوع برنامهسازي جذاب نبودن برنامهاي ديني در تلويزيون باشد، ميگويد:«شايد دليلش اين امر باشد اما ناگفته نماند برنامه ۹۰ ورزشي اگر موفق است به خاطر اين است كه مجري آن شناخت كامل و درستي از فوتبال دارد، بنابراين كساني هم كه ميخواهند مجري اين برنامه (ماورا) باشند، اولاً بايد كارشناس اين حوزه باشند، ثانياً بايد ذوق و سليقه هم در اجرا داشته باشند.»
آيتالله قرهي با بيان اينكه ساخت برنامه ورزشي با برنامه ديني متفاوت است، تأكيد ميكند: «ذات مسائل ورزش و بازي با مسائل ديني و علمي كاملاً متفاوت است. شايد به لحاظ ساختاري و ظاهري شبيه باشند ولي به طور كلي ذات مباحث علمي، ديني و معنوي با ورزش متفاوت است و اگر شما بخواهيد فكر كنيد كه چون ۹۰ ورزشي جاذبه دارد، ما هم به اين طريق جاذبه ايجاد كنيم، اين اشتباه است. هر كدام از اين برنامهها مقوله خاص خودشان را دارند.»
ايزد مهرآفرين