تابلوهای صورتی خیابانهای مشهد، این روزها یکی از جذابترین تصاویری است که در فضای مجازی دست به دست میشود. حالا بعد از اکران شاهکارهای نقاشی در خیابانهای تهران، توجه کاربران ایرانی به کلانشهر دیگری جلب شده است که با بیلبوردهای صورتیرنگ خود از آدمهای مهربان شهر تشکر میکند.
بیلبوردهای بیشناسنامهای که غیر از یک جمله ساده و کوتاه و یک نشانی اینستاگرامی هیچ هویت دیگری ندارد. وقتی به نشانی اینستاگرامیشان مراجعه میکنی، به صفحه کمپین مردمی «ممنون که مهربونی» میرسی. صفحهای که در آن کاربران ایرانی با ارسال تصاویری از آدمهای مهربان شهرشان قدردانی کردهاند. از آدمهای مهربانی که با وجود تنگنای فضای شهری در جای پارک معلولان نایستادهاند، از زنانی که به دختران محجبه شهر شاخه گل میدهند، از پیرمردی که بین رانندگان اتوبوس نان گرم و پنیر صلواتی توزیع میکند، از دختری که برای پرندههای پارک شهر غذا میآورد و...
در فضای مجازی شایعه شده است؛ تابلوهای صورتی ابتکار شهرداری مشهد است. برای فهمیدن این موضوع ابتدا برای ادمین صفحه کمپین «ممنون که مهربونی» پیام میگذارم. یک هفتهای که میگذرد و پاسخی دریافت نمیکنم، با شهرداری مشهد تماس میگیرم و ماجرا را جویا میشوم. شهرداری مشهد در پاسخ اعلام میکند که ایده متعلق به یکی از شرکتهای تبلیغاتی بزرگ در مشهد است. موضوع برایم جذابتر میشود اینکه شرکت تبلیغاتی به دلیل خاصیت و ماهیت شغلیاش باید نگاه تجاری داشته باشد اما اگر این است پس چرا در تابلوها هیچ رد و شماره تماسی از آنها وجود ندارد. با پرسوجوی بیشتر متوجه میشوم ایده اولیه درواقع متعلق به یک جوان خوشفکر مشهدی است که در یک شرکت تبلیغاتی کار میکند.
عماد وثوقی که احساس میکند حال و هوای شهرها نامهربانتر شده است، تصمیم میگیرد یک جریان فرهنگی برای ترویج مهربانی ایجاد کند. بهترین راه از نظر او استفاده از ظرفیت شغلیاش است. بیلبوردهای شهری که شرکت محل کار او اجاره کرده، در روزهایی ازسال خالی است و هیچ تبلیغی روی آن اکران نمیشود. او تصمیم میگیرد از این فرصت استفاده کند اما نگران است که نگاه اقتصادی شرکت روی حرکت فرهنگی او تأثیر بگذارد اما یک مذاکره ساده با شاکری مدیرعامل شرکت به تفاهمی فرهنگی منجر میشود و آنها بدون هیچ نگاه مادی جریانساز حرکتی فرهنگی میشوند که الگوی برخی از شرکتهای تبلیغاتی و شهرهای کشور میشود.
شهرداری مشهد صاحب ایده تابلوهای صورتی نبود
تابلوهای صورتیرنگ مشهد جملههای سادهای دارند، ساده اما دوستداشتنی و تأثیرگذار... جملههایی مثل «قربون مهربونیهایت»، «محبتات را فراموش نمیکنم»، «عشق تعطیل نیست!» یا «سلام بر امام مهربان شهرم» ...
حالا حدود ٣٠ ایستگاه مترو شهر مشهد میزبان تابلوهای صورتیرنگ مهربانی است. علاوه بر آن ١٥٤ بیلبورد دیگر در سطح این کلانشهر به نمایش درآمدهاند که شهروندان مشهدی را به مهرورزی دعوت میکند. تابلوها به صورت هفتگی بهروز میشوند و یک اتاق فکر برای محتوای شعارها برنامهریزی میکند.
عماد وثوقی مبتکر این ایده میگوید: گاهی محتوای شعارها را از کامنتها و نظرات مردمی انتخاب میکنیم که در فضای مجازی صفحه کمپین را دنبال میکنند. حالا شعارهای صورتی آنقدر برای مردم جذاب بوده که به گفته وثوقی، مردم برای پیدا کردن مبتکر طرح جستوجو میکنند و با وجود آنکه این تابلوها هیچگونه شماره تماسی ندارد، با تماس با شهرداری یا مترو به شرکت محل کار مبتکر طرح میرسند و میخواهند ایدههایشان را با او درمیان بگذارند. ایدههایی که برای تشکر از افراد مهربان به آن فکر کردهاند.
مهدی رضویکیا مدیر روابط عمومی شهرداری مشهد درباره تابلوهای صورتی به «شهروند» میگوید: برخلاف تصور عموم، بانی این تابلوها شهرداری مشهد نبوده و تابلوهای صورتی ابتکار یک شرکت سرشناس تبلیغاتی در مشهد است که البته بسیار مورد استقبال شهروندان و گردشگران این شهر قرار گرفته است.
او ادامه میدهد: شهرداری بیلبوردهای تبلیغاتی خود را به مزایده میگذارد و شرکتهای تبلیغاتی برنده مزایده، برای مدت معینی این تابلوها را اجاره میکنند. معمولا بیلبوردها در تمام روزهای سال تبلیغات ندارند و اگر دقت کرده باشید، شرکتهای تبلیغاتی در این ایام، عبارت «رزرو» و شماره تماسشان را روی بیلبوردهای شهر درج میکنند.
رضویکیا توضیح میدهد: شرکت تبلیغاتی گفته شده، از این فضای خالی بیلبوردهای تبلیغاتیاش استفاده کرده و به جای به کاربردن عبارت «رزرو» یک کار فرهنگی را آغاز کرده که مورد استقبال شهروندان قرار گرفته است. علاوه بر آن سایر شرکتهای تبلیغاتی در مشهد و حتی سایر کلانشهرها از این رفتار فرهنگی الگوبرداری کردهاند و بهعنوان مثال کمپینی در زمینه ترویج فرهنگ مصرف آب در شهر مشهد شکل گرفته که سرآغاز آن یک شرکت تبلیغاتی است یا شرکت تبلیغاتی دیگری در مشهد وجود دارد که در ادامه این حرکت، فضای خالی تابلوهایش را به تبلیغات خیریهها و موسسات نیکوکاری اختصاص داده است.
نگاه اقتصادی نداشته و نخواهیم داشت
مبتکر کمپین «ممنون که مهربونی» میگوید که ایده اولیه این کار توسط مدیر طراحی و توسعه برندینگ شرکت تبلیغاتی مطرح شده است. عماد وثوقی جوان خوشفکری است که نخستینبار ایده کمپین «ممنون که مهربونی» را طراحی کرده است. او درباره این اتفاق به «شهروند» میگوید: مدتها بود که به غلط یا درست تصور میکردم؛ مهربانی در جامعه کمرنگتر شده و مردم نسبت به هم رفتارهای نامهربانانه بیشتری درپیش گرفتهاند. همین موضوع سبب شد که به فکر بیفتم تا اقدامی برای فرهنگسازی در این زمینه انجام دهم.
او ادامه میدهد: از آنجا که من در یک شرکت تبلیغاتی کار میکردم، به این نتیجه رسیدم که فضای خالی بیلبوردهای شهر میتواند مناسبترین گزینه برای شروع این حرکت فرهنگی باشد. خب طبیعی است که شرکت تبلیغاتی رویکرد تجاری دارد و مطمئن نبودم میتوانم این حرکت فرهنگی را بدون نگاه اقتصادی به سرانجام برسانم یا نه؟ نخستین اقدام مشورت با آقای شاکری مدیرعامل شرکت بود که خوشبختانه ایشان رضایت دادند بدون نگاه درآمدزایی بیلبوردها را به یک حرکت فرهنگی اختصاص دهیم.
وثوقی تأکید میکند: اگر دقت کرده باشید تابلوهای صورتی کمپین «ممنون که مهربونی» هیچگونه تبلیغی ندارد و ما حتی از درج شماره تماس و راههای ارتباطی با شرکت تبلیغاتیمان خودداری کردیم تا مردم بدانند پشت این کار هیچگونه انگیزه مادی نبوده است و ما صرفا برای ترویج مهربانی در شهر این کار را کلید زدهایم.
او در پاسخ به اینکه آیا در آینده نیز همین نگاه فرهنگسازی صرف ادامه پیدا میکند یا نه، به «شهروند» تأکید میکند: قطعا همین اتفاق میافتد و کمپین «ممنون که مهربونی» هرگز بعد تجاری و درآمدزایی پیدا نمیکند زیرا دراین صورت با اعتماد مردم بازی کردهایم که این مسأله خلاف شعار و هدف اولیه کمپین است.
از کارمندان و کاسبان مهربان تقدیر میکنیم
البته وثوقی میگوید: گرچه این حرکت با نگاه کاملا فرهنگی شکل گرفت اما برخی شرکتهای تبلیغاتی از کمپین «ممنون که مهربونی» سوءاستفاده کردند و تبلیغات و کارهای تجاری خود را با شعارها و نمادهای این کمپین به بازار عرضه کردند که این موضوع به سرعت اطلاعرسانی شد و حالا بسیاری از اعضای کمپین میدانند که تبلیغات جعلی سایر شرکتها هیچگونه ارتباطی با کمپین «ممنون که مهربونی» ندارد. به گفته مبتکر این طرح، سوءاستفاده از کمپین «ممنون که مهربونی» باعث شد که آنها به فکر ثبت رسمی ایدهشان بیفتند و حالا حدود ٣ماه است که کمپین «ممنون که مهربونی» با عنوان یک ایده فرهنگی به ثبت رسمی رسیده است. این مسأله امکان پیگیری و شکایت از سوءاستفادهکنندگان از کمپین را فراهم میکند و در این بستر که کمپین «ممنون که مهربونی» صاحب حقوق قانونی و رسمی شده است، اتاق فکر آن، ایدههای بزرگتری برای گسترش مهربانی در سطح شهر دنبال میکند.
وثوقی میگوید: در آینده برنامههایی برای شناسایی و تقدیر از افراد مهربان درنظر گرفتهاند. این فرد میتواند کارمند مهربان یک اداره باشد که ارباب رجوع از او رضایت دارد یا کاسب خوشانصاف محله یا حتی یک همسایه...
به گفته وثوقی کمپین «ممنون که مهربونی» نهتنها مورد استقبال شهروندان مشهدی و کاربران فضای مجازی قرار گرفته، بلکه نشریهای محلی در رم ایتالیا آنها را بهعنوان یکی از کمپینهای مهربانی در سراسر جهان معرفی کرده است. علاوه بر این شهرداری مشهد روزانه تماسهای زیادی دریافت میکند تا با شناسایی صاحب ایده، طرح فرهنگی آنها در سایر شهرها اجرا شود که از این میان شهرداری شهرهای شیراز، اصفهان و کرمانشاه با استفاده از این الگو اقداماتی فرهنگی را آغاز کردهاند تا مهربانی و مهرورزیدن را میان شهروندانشان گسترش دهند.
منبع: روزنامه شهروند