چراخواب‌هایمان به زودی ازیادمان می‌رود؟

به گزارش باشگاه خبرنگاران، خواب بخش جدایی‌ناپذیر و اسرارآمیز زندگی انسان محسوب شده و دانشمندان بسیاری را در طول تاریخ به فکر فرو برده است. عده‌ای تصور می‌کنند خواب و رویا حاوی اطلاعات ارزنده‌ای در مورد اتفاقاتی است که در گذشته واقع شده یا در آینده اتفاق می‌افتند.

شاید برای شما هم پیش آمده باشد که کابوس ببینید و بلافاصله از خواب بیدار شوید. در چنین حالتی ممکن است خواب در گوشه‌ای از ذهنتان ذخیره شود، اما وقتی مجدداً می‌خوابید، کاملاً فراموش می‌شود.

دانشمندان در گذشته متوجه شده‌اند افرادی که بیش از سایرین خوابشان را به یاد می‌آورند نسبت به کسانی که خوابشان را به طور معمول فراموش می‌کنند، به محرک‌هایی چون صداهای اطراف واکنش بیشتری نشان می‌دهند و اصطلاحاً در خواب هشیاری بیشتری دارند.

دانشمندان برای پاسخ به این سوال یک گام به جلو برداشته و در یک تحقیق، نواحی مشخصی از مغز را که هنگام خواب یا بیداری فعال هستند، مورد موشکافی قرار دادند.

از بین 41 داوطلب در این تحقیق، 21 نفر در دسته افرادی قرار داشتند که خوابشان را به یاد می‌آورند (این افراد در طول هفته تقریباً خواب مربوط به 5 شب گذشته را به خاطر می‌سپردند). بقیه افراد به طور متوسط تنها ماهی دو بار خوابشان را به یاد می‌آوردند.

دانشمندان با عکسبرداری از مغز افراد دسته اول (کسانی که خواب را فراموش نمی‌کردند) متوجه شدند دو ناحیه از مغزشان بیشتر از مغز افراد گروه دوم، فعالیت‌های خودجوشی را انجام می‌دهند. یکی از این نواحی که "قشر جلوی پیشانی-میانی" نام دارد مسئول برقراری روابط بین رویدادها، مکان‌ها و واکنش‌های احساسی است.

ناحیه دیگر موسوم به "پیوندگاه گیجگاهیانه" مسئول همانندسازی و ثبت ظاهر خود و دیگران است. دانشمندان این دو ناحیه را نه تنها در ایجاد خواب، بلکه در به یاد آوردن رویاها دخیل می‌دانند.

سرپرست تحقیق در این خصوص می‌گوید: برای آنکه مغز بتواند اطلاعاتی را ثبت کند، باید در حالت هشیار قرار گیرد و از خواب بیدار شود.

وی ادامه می دهد: افراد گروه اول نسبت به محرک‌های محیطی واکنش‌پذیرتر بوده، خواب سطحی‌تری دارند و به شکل بهتری خوابهایشان را در ذهن کدگذاری می کنند.

حال صرف نظر از اینکه شما در دسته اول یا دوم قرار گیرید، اگر می‌خواهید رویاهایتان را به خاطر بسپارید می‌توانید از تکنیک‌های زیر استفاده کنید:

گرچه خواب و رویا اغلب از هم‌گسیخته به نظر می‌رسند و حاوی صحنه‌های آشفته و نامربوطی هستند، اما از جزئیات و ترتیب زمانی برخوردارند. افراد می‌توانند با ایجاد مجدد صحنه‌های خواب در زندگی واقعی به نوعی مغز را تمرین دهند.

بر اساس این تمرین که "درمان پنجره" نام دارد، یک پنجره مقابل دیدگان فرد قرار می‌گیرد و به تدریج و در مدت 5 دقیقه وسعت دید فرد نسبت به مناظر بیرون پنجره بیشتر می‌شود تا اینکه سرانجام کل عناصر خارج مقابل چشمانش ظاهر می‌شوند.

فرد باید همه‌چیز را (از رنگ‌ها، اشیاء و ساختمان ها گرفته تا مردم ، حیوانات و حرکت آنها) دنبال کند. هدف از این کار وارد کردن اطلاعات دقیق و جزئی به مغز است؛ بی‌آنکه دید کلی‌نگری به آن‌ها داشته باشیم.

پس از انجام این کار، نوبت به نوشتن جزئیات در یک دفترچه یادداشت می‌رسد. با تجربه کردن و ثبت جزئیات اطراف، مغزتان آمادگی لازم را برای به خاطر سپردن جزئیات در عالم خواب و بیداری بدست می‌آورد.

این راهکار بسیار ساده است. کافی است عادت کنید بدون نیاز به ساعت یا زنگ هشدار بیدار شوید. دانشمندان بر این باورند افرادی که به صورت طبیعی بیدار می‌شوند راحتتر می‌توانند خوابشان را به یاد آورند.

برخی محققان "یادداشت کردن" را به عنوان موثرترین راهکار به خاط سپردن رویا معرفی کرده‌اند. این تکنیک مشابه "درمان پنجره" است با این تفاوت که طی چند مرحله صورت می‌گیرد.

در این روش، قرار نیست صبح از تخت بلند شوید و شروع کنید به یادداشت کردن. بلکه باید دفترچه‌ای در کنار تختتان نگه دارید و هر بار که بیدار می‌شوید، هر آنچه به یاد می‌آورید در آن ثبت کنید.

شباهت این روش با تکنیک درمان پنجره در آن است که جزئیات مشابه‌ای به ثبت می‌رسند. برای مثال در این شگرد نیز نکات ریزی چون رنگ‌ها، نوع حرکات و غیره یادداشت می‌شوند. اگر نوشتن همه جزئیات، در حالت خواب و بیدار برایتان کار دشواری است، می‌توانید به ثبت نکات کلیدی بسنده کنید.