صراط: عبدالحمید نقرهکار در گفتوگو با فارس، با اشاره به تربیت نیروهای متعهد و متخصص در حوزه معماری اسلامی در کشور ایران، از بیتوجهی دولت به معماری اسلامی و متخصصان داخلی این علم انتقاد کرد و اظهار داشت: همه مشکلات ما از مباحث فکری و فرهنگی شروع میشود؛ وزرای دولت مسئولان اجرایی هستند و باید سیاستها و راهبردهای قانون اساسی، فرامین مقام معظم رهبری، برنامههای سند چشمانداز و راهبردها و سیاستهای کلان ملی را اجرا کنند.
وی ادامه داد: سیاستها و راهبردها در حوزه معماری و شهرسازی میگوید معماری و شهرسازی ما باید با هویت اسلامی و ایرانی اجرا شود؛ در همه این سیاستها تأکید شده است هویت اسلامی و ایرانی را در معماری و شهرسازی خود در ابعاد مختلف داشته باشیم در حالی که وزیر راه و شهرسازی تخصصی در این حوزه ندارد.
* حذف کلمه اسلام از ایران در ایدئولوژی «ایرانشهری» وزیر راه و شهرسازی
مدیر قطب علمی معماری اسلامی کشور ادامه داد: آخوندی فقط نظریهپرداز است، وی با هزینهای هنگفت کتابی به عنوان ایرانشهر منتشر کرده است و به جای توجه به واژه «اسلام» که مکتبی الهی و خطاناپذیر است، حکمت نظری و عملی دارد و راهبرد، راهکار و راهحل مناسب ارائه میدهد تا اصول فرازمانی و فرامکانی خطاناپذیر ارائه دهد، فقط به کلمه «ایران» تأکید کرده است.
نقرهکار اظهار داشت: در ایران صدها خردهفرهنگ، صدها اقلیم و خردهاقلیم و صدها تغییرات جغرافیایی داریم بنابراین این مصادیق متغیر نسبی و متکثر، نمیتواند به ما «اصول ثابت» ارائه دهد ضمن آنکه در کشور ایران ادیان مسیحی، زرتشتی و مسلمان وجود دارد.
وی با انتقاد از تأکید یکجانبه وزیر راه و شهرسازی به مسأله «ایرانشهر»، گفت: در موضوع شهر هزاران مصادیق وجود دارد؛ واژه ایرانشهر ظاهراً زیبا اما عوامفریبانه است که از سوی آخوندی فقط نظریهپردازی شده است.
* این دولت اجازه چاپ مجدد کتاب «هویت اسلامی در معماری و شهرسازی» نمیدهد
مدیر قطب علمی معماری اسلامی کشور ادامه داد: اینجانب در زمان دولت قبل کتابی برای وزارت راه و شهرسازی با محوریت «درآمدی بر هویت اسلامی در معماری و شهرسازی» تعریف کردیم که در حال حاضر هم در دانشگاهها و در مقاطع کارشناسی ارشد و دکترا تدریس میشود، اما امروز که میخواهیم آن را چاپ مجدد کنیم اجازه نمیدهند؛ اینجانب حتی یک تماس تلفنی هم از وزیر راه و شهرسازی دولت یازدهم نداشتهام مبنی بر اینکه از گروه ما که قطب معماری اسلامی هستیم، مشاورهای اخذ کنند.
پدر علم معماری اسلامی ایران تأکید کرد: بدون علم، عمل کردن حرام است، بدون تخصص، آموزش و تحقیق نظریهپردازی کردن برای یک کشور اسلامی حرام است؛ ما در این حوزه آیات و فرهنگ معتبر زیادی داریم.
* رد مسکن مهر از سوی وزیر راه فقط موضعی سیاسی است/ مسکن مهر مبنای اسلامی دارد
وی با اشاره به تأکید وزیر راه و شهرسازی بر «مزخرف بودن مسکن مهر»، گفت: وزیر راه و شهرسازی از موضع بالا مدعی است که مسکن مهر مزخرف است در حالی که چنین موضوعی باید به صورت علمی تحلیل و از زوایای مختلف به آن پرداخته شود اما آخوندی مسکن مهر را فقط از موضع سیاسی رد میکند.
مدیر قطب علمی معماری اسلامی کشور افزود: مسکن مهر مبنای فقهی و اسلامی دارد بر این مضمون که زمین نباید قیمت داشته باشد بلکه زمین امانت الهی در دست دولت اسلامی است و باید به کسانی که میتوانند بهرهوری کنند در روستاها و شهرها واگذار شود؛ بدین ترتیب بود که به دولت قبل پیشنهاد دادیم مافیایی که در شهرهای بزرگ درباره زمین رخ داده است و آن زمینخواریها، باید بدین روش رفع شود تا زمین از اقتصاد مسکن خارج شود که البته کاری بسیار مهم و باارزش است.
نقرهکار افزود: مسکن مهر برای کسانی که نمیتوانند در شهرهای کوچک و بزرگ خانه خریداری کنند خانه ساخته است تا از اجارهنشینی خلاص شود و حال چرا باید گفت مسکن مهر مزخرف است؟ البته این ضروری است که باید به اشکالات آن هم پرداخت.
پدر علم معماری اسلامی ایران ادامه داد: عدهای نظیر همین وزیر راه و شهرسازی تخصص عمرانی دارد اما به جای آنکه برنامهریزی و طراحی شهری را پیاده و برای مسکن مهر مکانیابی مناسب پیشبینی کند و زیرساختها را در نظر بگیرد، فقط آن را مزخرف میداند و به آن عمل نمیکند.
مدیر قطب علمی معماری اسلامی کشور گفت: حال وزیر راه و شهرسازی مدعی است به جای مسکن مهر، مسکن اجتماعی را راهاندازی میکند که در این پروژه متقاضی باید صدها میلیون با سودهای کلان پرداخت کند که در واقع «ربا» محسوب میشود تا فقط به نفع سرمایهداران و بساز و بفروشها عمل کرده باشند.
* مدیران و مشاوران وزیر راه و شهرسازی عدهای غربزده و خودباختهاند
وی اظهار داشت: متأسفانه اطراف و در رکاب وزیر راه و شهرسازی هم عدهای مدیران غربزده و خودباخته حضور دارند که مشاوره درست به وی نمیدهند و نتیجه آن تغییر جهتگیری فکری از اسلامی به غربی است.
مدیر قطب علمی معماری اسلامی کشور ادامه داد: متأسفانه در ادامه همین نگاه غربپرستی، حتی تهیه یک غذای قطار هم به خارجیها واگذار میشود، غذایی که میتواند به وسیله بهترین آشپزهای ایرانی تهیه شود، توسط آشپز خارجی تهیه میشود و این منطقی نیست؛ همه دنیا به دنبال غذای «حلال» هستند اما ما که خود در تهیه غدای حلال جزو برترینها هستیم، تهیه غذای خود را به خارجیها میدهیم.
* واگذاری طراحی اسلامی آزادراه تهران-شمال به ایتالیاییها مخالفت صریح با اقتصاد مقاومتی است
نقرهکار با انتقاد از واگذاری معماری آزادراه تهران - شمال به شرکت طراح ایتالیایی و ادعای اجرای معماری اسلامی توسط این شرکت خارجی، گفت: انسان از این نوع رویکردها وحشت میکند، آرایههای مناسب اسلامی که انسان را به دنیای معنا میبرد در این رویکردها فراموش شده است و همه اعتراض دارند که چرا آرایههای دوران اسلامی عالیترین و برجستهترین آرایهها بوده است، امروز فراموش شده است؟ به هر حال آرایههای دورههای اسلامی انسان را به عالم معنا میبرد.
پدر علم معماری اسلامی ایران با تأکید بر اینکه واگذاری چنین پروژههایی به خارجیها در واقع نماد کامل مخالفت با اقتصاد مقاومتی است، بیان کرد: با وجود آنکه افرادی نظیر وزیر راه و شهرسازی با مصادیق اسلامی در خصوص طراحی آشنا نیستند، مشاوران آنها هم اجازه نمیدهند این افراد با این حوزه بیشتر آشنا شوند تا از کارشناسان و متخصصان داخلی استفاده کنیم.
نقرهکار افزود: بنا به گفته شهید چمران «متعهدی که تخصص ندارد اما کار را قبول میکند در واقع تعهد ندارد»؛ آخوندی نباید درباره معماری نظریهسازی کند.
پدر علم معماری اسلامی ایران ادامه داد: نیروهای متخصص در حوزه معماری اسلامی و آشپزی تخصصی در ایران زیاد داریم؛ دانشکدههای بزرگ هنر پس از انقلاب در کشور تشکیل شد و فارغالتحصیلان هنرمند زیادی در این حوزه داریم، آرایههای بزرگ معماری دوره اسلامی را تجربه کردهایم، حال در این شرایط چرا باید معماری اسلامی خود را به اروپاییهایی واگذار کنیم که هزاران نقد از آنها داریم.
مدیر قطب علمی معماری اسلامی کشور با تأکید بر اینکه باید از تجربیات جهانی استفاده کرد و منفعل نبود، افزود: این رویکرد وزارت راه و شهرسازی در واگذاری طراحی آزادراه تهران-شمال به شرکت ایتالیایی به هیچ وجه با معماری اسلامی و ایرانی هماهنگ نیست.
* تراکمفروشیهای شهرداری هم مخالف با معماری اسلامی است
وی یادآور شد: البته ناگفته نماند که شهرداریها هم در کلانشهرها به دلیل بدعت غیراسلامی که در دهه هفتاد توسط شهردار محکوم ایجاد شد، هنوز در حوزه معماریها، غیراسلامی عمل میکنند، در واقع همان بدعت قبلی وجود دارد و تراکمفروشی ادامه یافته است که چنین تراکمفروشیهایی مطابق با فرهنگ اسلامی نیست ضمن آنکه غیرعلمی، غیرانسانی و غیرعقلی است و از نظر اینجانب اقتصادی هم نیست و برای آینده کشور زیان دارد.
* معماری اسلامی مبنا و ریشه فقهی دارد، شرکت ایتالیایی فقه ما را میشناسد؟
پدر علم معماری اسلامی ایران افزود: باید از کارشناسان اسلامشناس در این حوزه استفاده شود ضمن آنکه معماری اسلامی مبانی فقهی و ریشه فقهی دارد و شرکت خارجی امکان اجرای این پروژه را به طور دقیق ندارند؛ در قرآن کریم آمده است «تبیان لکل شیء» که در واقع راجع به همه مسائل و فرایندهای اسلامی و انسانی نظیر معماری، شهرسازی، هنر، زیباسازی صحبت شده است.
مدیر قطب علمی معماری اسلامی کشور گفت: هیچ مکتبی به پای کوچکترین مباحث زیباشناسی و فلسفه هنر اسلامی نمیرسد؛ تمدن اسلامی بسیار عمیق و عظیم است که نمونه آن در ادبیات عرفانی موجود است، اشعار حافظ و سعدی نماد این موضوع است.
نقرهکار اضافه کرد: هنر جوهره وجودی است این جوهره در جوانان داخل کشور وجود دارد و اگر با سبکی هم آشنا نباشند قطعاً در یک مطالعه جامع، با سبک استاندارد جهانی هم آشنا خواهند شد و حتی میتوانند از تجربیات موفق دنیا هم استفاده کنند نه اینکه اصل پروژه کلاً به خارجیها واگذار شود؛ همین ژاپنیها در گذشته از تکتک آثار دستی و آرایههای ما دقیقاً پیروی میکردند و مطابق فرهنگ خود هم کار کردند و به این رتبه رسیدند، نه اینکه کلاً کار را به غریبهها واگذار کردند.
در ماه گذشته بود که در فراخوانی عمومی، یک شرکت ایتالیایی برای انجام معماری همه مناطق آزادراه تهران - شمال انتخاب شد تا معماری پلها، تونلها و حاشیه این آزادراه را به ادعای معاون وزیر راه و شهرسازی «متناسب با فرهنگ و سنن ایرانی اسلامی» بر عهده بگیرد.
علی نورزاد، مدیرعامل شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل و نقل، در اینباره گفته است: طراحی و معماری این آزادراه به نحوی انجام خواهد شد، تا هموطنان هنگام رانندگی در مسیر آن از زیباییهای این آزادراه لذت ببرند.
بنا به گفته وی شرکت ایتالیایی نخستین طرح خود را برای قطعه یک این آزادراه ارائه دادند و کار خود را نیز در این منطقه آغاز کردهاند، ما هم برای بهتر شدن معماری این آزادراه، نظرات خود را با این شرکت ایتالیایی مطرح کردهایم تا ضمن بومیسازی، معماری آن با فرهنگ و معماری ایرانی - اسلامی همخوانی داشته باشد.