شنبه ۰۳ آذر ۱۴۰۳ - ساعت :
۰۳ آذر ۱۳۹۵ - ۱۳:۴۳

احتمال «کن فیکون شدن» بلوار کشاورز

صدسال پیش وقتی که تهرانی ها برای اینکه بتوانند آب را در آب انبارهایشان ذخیره و درختان خیابان را سیراب کنند، تصمیم گرفتند شاخه ای از نهر کرج را از میان بلوار کشاورز بگذراندند اما فکرش را نمی کردند این مکان به محلی برای ازدحام موش ها تبدیل شود.
کد خبر : ۳۳۴۶۹۲
صراط: صدسال پیش وقتی که تهرانی ها برای اینکه بتوانند آب را در آب انبارهایشان ذخیره و درختان خیابان را سیراب کنند، تصمیم گرفتند شاخه ای از نهر کرج را از میان بلوار کشاورز بگذراندند اما فکرش را نمی کردند این مکان به محلی برای ازدحام موش ها تبدیل شود.

 به گزارش شهرفردا، بر اساس اسناد تاریخی بلوار کشاورز یا همان الیزابت سابق، بلواری شرقی - غربی و درمنطقه 6 تهران واقع شده است. این بلوار در زمان گذشته یکی از تفرجگاه‌های شهر بود. به طوری که در اواخر روز و روزهای تعطیل، تعداد زیادی از تهرانی ها از این بلوار به عنوان محل گذران اوقات فراغت و تفریح استفاده می کردند و در میانه این بلوار نهری روان بود که به نهر کرج شهرت داشت. نهر کرج در واقع رودخانه‌ای بود که از رودخانه کرج منشعب می شد و به سمت اراضی بهجت آباد حرکت نموده و از این اراضی به سمت دارلخلافه تهران امتداد می‌یافت. آب این نهر برای مقاصد کشاورزی و جهت آب شرب منازل در تهران قدیم استفاده می‌شده ‌است. همچنین تا قبل از لوله کشی تهران این نهر نقش عمده‌ای در تامین آب تهران داشت و موقعیت جغرافیایی نهر کرج منطبق بر بلوار کشاورز کنونی است. بلوار کشاورز از میدان ولیعصر در شرق آغاز و به خیابان دکتر قریب در غرب ختم می‌شود. طول این بلوار تقریباً 2٫2 کیلومتر است و در طول مسیر خود از شرق به غرب با خیابان فلسطین ،خیابان حجاب ،خیابان وصال شیرازی خیابان قدس ،خیابان 16 آذر ،خیابان کارگروخیابان جمالزاده تقاطع دارد. ضلع جنوبی پارک لاله نیز به این بلوار ختم می‌شود و در نزدیکی دانشگاه تهران قرار دارد.

اینها پیش زمینه ای بود برای اینکه بگوییم بلوار کشاورز کنونی در گذشته از چنان اهمیتی برای پایتخت برخوردار بوده است که حتی برخی از مهندسان آن را شانزلیزه ایران می نامیدند. اما زمان با این بلوار زیبا همراه نبود و در طی سال های گذشته با خشک شدن نهر کرج کم کم کاربری اصلی خودش را از دست داد. قضیه از این قرار است که در سال های گذشته آب روان جای خود را به خیل عظیم موش ها و جانوران موذی داد. به همین علت درسال 93 عظیم بابایی، شهردار منطقه 6 تهران از طرحی برای ساماندهی بلوار کشاورز خبر داد.

طرحی که بر اساس آن بلوارکشاورز به باغ ایرانی تبدیل می شد، با همان سبک و سیاق ایرانی و کاشی کاری های آبی با فواره های کوچک. بابایی اعلام کرد که با توجه به خطی بودن این بلوار و وجود برخی از عناصر تشکیل دهنده باغ ایرانی از قبیل آب و فضای سبز در آن، می توان در طرح ساماندهی این بلوار از طراحی باغ های ایرانی استفاده کرد. به همین علت در طراحی و اجرای آبراهه میانی با استفاده از الگوی باغ ایرانی به عنوان تفرجگاه، تصفیه آب چاه موجود جهت آب جاری نهر با ارتفاع 40 سانتی متر و ایجاد نشیمن گاه در طرفین و میانه نهر پیش بینی شده بود. از دیگر راهکارهای پیشنهادی جهت ساماندهی بلوار کشاورز احداث حوضچه های رسوب گیر در تقاطع انهار خیابان های شمالی بلوار، خارج کردن کانال بلوار از مسیر هدایت آبهای سطحی و ایجاد نهری صرفا با عملکرد بصری مناسب تر بود که البته هیچ کدام از این طرح ها رای نیاورد. علتی که مطرح کردند این بود که بلوار کشاورز از نمادهای شهر تهران است و مردم خاطرات زیادی از آن دارند. بنابراین تغییرات ساختاری می تواند سبب اعتراض شهروندان شود.

شنیده ها حاکی از آن است که اکنون با گذشت بیش از دو سال پرونده بلوار کشاورز دوباره به جریان افتاده است. گویا مشکل به حدی جدی شد که شهردار تهران از معاونانش خواسته تا چاره ای برای بلوار کشاورز و موش های آن بیندیشند. انتقاد او سبب شده تا یزدانی، معاون خدمات شهری شهرداری تهران پروژه بازسازی بلوار را تقبل کند و به نظر می رسد او هم این کار را به علیزاده، رئیس سازمان زیباسازی واگذار کرده است.

هنوز جزئیاتی درباره اجرای این طرح وجود ندارد. اما اردشیر گراوند، مشاور قبلی طرح در سال93، در این باره به «شهرفردا» می گوید: « در سال 93 شهرداری اعلام کرد که به دلیل تجمع موش ها و جانواران موذی و زباله ها قصد دارد در قالب کاری مطالعه شده بلوار کشاورز را همانند باغ های ایرانی بازسازی کند اما بر اساس طرح "اتاف" و اینکه مقرر شده بود همه طرح های شهری باید پیوست اجتماعی و فرهنگی داشته باشند گروهی از کارشناسان کار مطالعات آن را آغاز کردند.

اینچنین که گراوند می گوید بلوار کشاورز یادگار انتقال آب در تهران و یکی از ماندگارترین آثار معماری کشور است. این بلوار از نوعی مصالح بومی که همان سنگ های "بادبر" است ساخته شده که ضخامتی 50 سانتی متری و دوامی بسیار بالا دارند. سنگ بادبر از چنان دوامی برخوردار است که حتی پس از صد سال هم اتفاقی برایش نخواهد افتاد و هزینه نگهداری هم به دوش شهر ندارد. در حالی که بتن یا سرامیک خیلی زود از بین می روند و تعویض آنها میلیون ها تومان هزینه دارد.

مدیرعامل شرکت مهندسان مشاور نقش کلیک بر این باور است که به بهانه مقابله با جانوران موذی نباید بلوار کشاورز را تخریب کرد؛ چراکه این جانوران اصلا در بلوار تجمع نمی یابند و در جوی های آب منتهی به آن هستند. بنابراین به راحتی می توان آنها را از بین برد و نباید یک اثر ملی را قربانی ناتوانی های مان بکنیم.

" بلوار کشاورز کنونی توسط آلمان ها ساخته شده و سنگ های بادبر آن توسط معماران تراش خورده و اثری کم نظیر است. از سویی دیگر این اثر یادگاری به جا مانده از ایام قدیم است و ارزشی تاریخی دارد. آب کرج که وارد بلوار می شده برای مردم تهران آن زمان حیاتی بوده و می توانستند آن را در آب انبارهای خود نگهداری کنند. بنابراین هرگونه تغییری در شکل ظاهری نهرکرج نه تنها می تواند این یادگار معماری کشور را برای همیشه با چالش های جدی مواجه کند که اعتراض مردمی را هم به دنبال خواهد داشت". اینها نتایج تحقیقات شرکت مهندسان مشاور نقش کلیلک است.

با تکیه بر همین مطالعات بود که دو سال پیش تبدیل بلوار کشاورز به باغ ایرانی از دستور کار خارج شد. اقدامی مقطعی که با تذکر شهردار تهران دوباره از سر گرفته شده است و جزئیاتی از آن در دسترس نیست.