به گزارش ایسنا، بیست و هفتم آبان ماه 1380، عده ای ناشناس، سید خلیل عالی نژاد نوازنده مشهور تنبور ایرانی را در سوئد کشتند و ردی از خودشان به جا نگذاشتند، مرگ او که علاوه بر نوازندگی تنبور ، خالق شیوه تازهای در ساخت این ساز باستانی هم بود، دل خیلیها را سوزاند، برایش در دربند صحنه مقبره ساختهاند، جایی که یک گور دخمه متعلق به دوران مادها در آن قرار دارد و تمام آب شهر صحنه و اطراف آن را تامین میکند.
گورستان قدیمی صحنه که حالا مقبره «سید خلیل» در آن قرار دارد پر از سنگ قبرهایی با قدمت برخی حتی چند صد ساله است، و پوشیده از برگ های بزرگ درخت های چنار که تمام زمین را قرمز کردهاند. با همت برادران سید خلیل، مراسمی که هر سال در این روز در گورستان برگزار می شود دست کمی از یک کنسرت چند ملیتی بزرگ ندارد.
این شاید یکی از متفاوت ترین نمونه های عزاداری در ایران باشد، علاوه بر نوازندههای محلی، نوازندههایی از گروههای مشهور ملی و بینالمللی هم هستند، گروه هایی از سلیمانیه عراق و از علویان ترکیه هم حاضرند تا با دف و تنبور یاد و خاطره اولین کسی که مقام های مهم تنبور نوازان کرمانشاه را به نت در آورده، گرامی بدارند.
در صحنه مثل خیلی از شهر های دیگر ایران که موسیقی به فرهنگ و زیست مردم گره خورده، بچه ها از همان اوایل کودکی ساز به دست می گیرند، همین شده است که حالا در مراسم «سید خلیل» گروه هایی از بچه های نوازنده در کنار بزرگترها روی زمین مینشیند و دست جمعی ساز میزنند و آواز میخوانند، هزاران نفر از مردم مشتاق هم جمع شدهاند، خیلیها از تهران آمدهاند، عده زیادی از کرج، مازندران و باقی مناطق نزدیکتر، بیشتر از همه اما مردم کرمانشاه و همدان به غیر از بومیهای صحنه و روستاهای اطرافش در این مراسم حاضر هستند، همه هم با موبایل های روشن تلاش میکنند بخشی از این موسیقی و آواز خوانی دست جمعی را ضبط کنند.
برای خیلی ها این مراسم صرفا تنوع است، برای امیرعلی و سه خواهرش که از کرمانشاه تا صحنه رانندگی کردهاند و بعد از مراسم در بین درختان گورستان از هم عکس یادگاری می گیرند این یک تفریح آخرهفته است، امیرعلی می گوید: «اگر شنبه تعطیل بود می رفتیم سفر، اما حالا که شنبه تعطیل نیست، یک روزه آمدیم که خستگی در کنیم.»
کسانی هستند که از راه دورتری آمدهاند، گروه چهار نفره دوستی با کوله پشتی های بزرگ هم هستند که یکی شان از اصفهان است، یکی از همدان و دوتای دیگر از تبریز، با چند نفر دیگر از دوستانشان دو تا ماشین شدهاند تا 27 آبان امسال در صحنه باشند، علی که از اصفهان آمده در مورد گروهشان میگوید: « ما بیشتر جهانگرد هستیم، دنبال دیدن همه مراسم ها در همه جای دنیا، امسال تازه از گجرات هند برگشیم و آمدیم اینجا که مراسم تنبور نوازی را هم ببنیم، همین طوری سفر می کنیم تا چیز های جالب را پیدا کنیم!»
مراسم «سید خلیل» به غیر از این که یک جاذبه گردشگری است، برای خیلی ها بیشتر از یک کنسرت موسیقی در فضای باز، یا تنها یک مراسم جالب است، برای هم کیشان سید خلیل این مراسم فرصتی است تا بعد از یک سال دور هم جمع شوند، دیدارها را تازه کنند و حال دوستان در غربت را هم بپرسند. برادران سید خلیل از صبح پنجشنبه در حال تکاپو هستند، غذای نذری برای مهمان ها آماده میکنند و مقدمات برنامه را می چینند، تا ظهر هر کسی که برسد و آنها را بشناسد خودش را به یکی از خانه های صحنه می رساند که نذری در آنجا پخته میشود تا مهمان و مسافر را سیر کند، بعد از ظهر، همه در گورستان جمع می شوند و رو به روی مزار و مقبره سید خلیل تا اذان مغرب و تاریک شدن هوا ساز می زنند.
می گویند شهر صحنه از آن شهرهایی است که به خاطر مهمان نوازی
مردمش هتل یا اقامت گاه موقتی ندارد، هر کس که بخواهد شب در شهر بماند در
خانه برادران سید خلیل می ماند، در یکی دو روز بعد از مراسم همه مهمان های
داخلی و خارجی این مراسم دوباره به شهر خودشان را بر می گردند تا به یاد
سید خلیل تنبور بزنند و این ساز باستانی ایرانی را به علاقهمندان یاد
بدهند، و از پاکی و راستی بی ریا و فنای فی الله در نغمه ها و زندگی روزانه
شان حرف بزنند.