صراط:17 شهرستان مراغه، چارایماق، هریس، بستان آباد، ورزقان، شبستر، تبریز، عجب‌شیر، آذرشهر، ملکان، سراب، ارومیه، اشنویه، نقده، پیرانشهر، سقز و زنجان در چهار استان آذربایجان شرقی و غربی، کردستان و زنجان از روز گذشته درگیر سیل و آب‌گرفتگی بوده است. سیلی ویرانگر که تمامی این شهرستانها را درگیر خود کرد و تاکنون بیش از 25 جسد پیدا شده و 16 نفر مفقود هستند.
به گزارش جهان نیوز، بر اساس آخرین گزارش ها 4 کشته و دست‌کم 11 مفقود در آذرشهر،15 کشته و 5 مفقود در عجب شیر، 5 فوتی در سیل کردستان از تلفات ابتدایی این سیل مخرب بوده است. اما با وجود اینکه ساعت ها از سیل می گذرد، ستاد بحران کشور بازهم مانند همیشه غافلگیر شد. براساس اطلاعات سازمان هواشناسی بارش باران شدید و احتمال وقوع سیلاب های بزرگ در این مناطق پیشبینی شده بود ولی با وجود این اقدامات لازم برای جلوگیری از تلفات جانی صورت نگرفت و هشدارها نیز به موقع به شهروندان این مناطق داده نشده بود.
اما چرا مقامات و مسئولان در برابر حوادث طبیعی و غیرطبیعی غافلگیر می شوند و نمی توانند مانع از تلفات شوند و یا حداقل به فکر کاهش تلفات مالی و جانی احتمالی باشند. وقوع حوادث متعدد طبیعی در سال 95 و همچنین ریزش ساختمان پلاسکو در تهران زنگ های خطر را برای مدیریت بحران کشور به صدا درآورده بود و گویای این بود که کشور همچنان در بحث برخورد با چنین حوادثی آمادگی کافی را ندارد یا آنکه امکانات در حد کفایت وجود نداشته و زیرساخت های بسیاری همچنان نیاز است.
به دنبال وقوع زلزله بم در سال 1382 و کشته شدن بیش از 40 هزار نفر، میان مسئولان کشور احساس شد که می بایست به صورت جدی تری با چنین بحران های برخورد کرد و برهمین اساس با تاکیدات مقام معظم رهبری، سازمان مدیریت بحران کشور در سال 1386 به صورت رسمی کار خود را آغاز کرد.
این سازمان به منظور ایجاد مدیریت یکپارچه در امر سیاستگذاری، برنامه ریزی، ایجاد هماهنگی و انسجام در زمینه های اجرائی و پژوهشی، اطلاع رسانی متمرکز و نظارت بر مراحل مختلف مدیریت بحران و ساماندهی و بازسازی مناطق آسیب دیده و استفاده از همه امکانات و لوازم مورد نیاز وزارتخانه ها و سازمان های دولتی، عمومی و غیردولتی، تشکیل شد. سازمان مدیریت بحران کشور بعنوان یک سازمان وابسته به وزارت کشور است.
اما با وجود تشکیل سازمان مدیریت بحران و ستاد پیشگیری و مدیریت بحران، کماکان زیرساخت های لازم برای مواجه شدن با خطرات احتمالی مانند سیل و زلزله و طوفان ایجاد نشده اند و کشور با چنین روندی که در پیش گرفته به نظر می رسد سال های سال تا بیمه شدن ایران در مقابل حوادث زمان لازم باشد.
کشورمان در زمینه حادثه خیزی رتبه دهم را در جهان و رتبه پنجم را در آسیا دارد و از حدود 42 حادثه طبیعی موجود، دو سوم آن مربوط به ایران است. این خطرات نگاه جدی را در بحث مدیریت بحران می طلبد. اما چنین نگاهی در میان مسئولان دیده نمی شود. در سال های اخیر در بحران های مختلفی که در کشور روی داده مسئولان به جای آنکه به فکر حل ریشه ای مشکلات باشند، به صورت سطحی با آنها برخورد کرده اند.
در ماههای اخیر بحران هایی مانند ریزگردها در استان های غربی کشور و سیلاب در استان های شرقی زندگی را برای ساکنان این استان ها سخت و دردناک کرده بود ولی چرا با وجود آنکه احتمال خطر و تلفات در بحران هایی اینچنینی وجود دارد بازهم شاهد تلفات هستیم. نگاه تمرگز گرا در ساختار مدیریت کشور باعث شده تا زمینه آسیب پذیری مناطق بخصوص مرزی جدی گرفته نشود و تمامی راه حل ها به بعد از وقوع بحران هایی مانند سیلاب و زلزبه موکول می شود. نگاه نوشدارو بعد از مرگ سهراب زمانیکه با سیاست زدگی نیز همراه شود، باعث تشدید بحران ها خواهد شد و هرگز نمی توان به حل ریشه ای پیشگیری بحران ها امیدوار بود.
با توجه به گزارش های موجود، سهم سازمان مدیریت بحران از بودجه معادل 5 درصد از اعتبارات کل کشور است که در سال 95 برابر با 15 هزار میلیارد تومان بوده است. این عدد، بودجه ای است که در سال های متوالی به این بخش تعلق می گیرد ولی همواره مشاهده می شود، سطح آمادگی دستگاه های ذیل سازمان، بسیار پایین است و در بخش پیشگیری هم اقدامات به نحو احسن صورت نگرفته است.
باید اذعان کرد با ادامه چنین روندی در سیستم مدیریت بحران کشور، باید شاهد فجایع وحشتناک تری در زمان حوادثی مانند زلزله در ابعاد زلزله بم بود. از این رو اقدامات فوری و ضربتی لازمه چنین سیستمی است تا کمبودها جبران و حتی در صورت نیاز، وزارت خانه ای در حوزه بحران های طبیعی و غیرطبیعی در دستور کار قرار گیرد.
اما همزمانی سیل 5 استان شمال غربی و غربی کشور و مرگ بیش از 25 نفر با ثبت نام انتخابات کشور، گویای زوایای تاریکی در دغدغه ها و نگرانی ها موجود در میان مدیران دولتی بود. بسیاری از روزنامه ها و رسانه های حامی دولت بود.
در روزنامه دولتی ایران حتی یک تیتر کوچک نیز به سیل در صفحه نخستش اختصاص نیافته اما عکسی تمام قد از روحانی در زمان ثبت نام نقش بسته است. آیا رئیس جمهور در زمان سخنرانی پس از ثبت نامش نمی توانست به عنوان همدردی با مردم سیل زده 5 استان کشور تنها در حد دوجمله به آنها اختصاص دهد تا نشان دهد رئیس جمهور تمامی مردم ایران است.
باید اذعان کرد، همین رویکرد منفعل در مدیریت بحران های کشور، اوضاع را به جای رسانده که با وقوع هر حادثه ای باید انتظار تلفات جانی و مالی زیادی را داشت و مردمی که به عزای عزیزانشان در انفعال مسئولان دولتی و مدیریت بحران می نشینند. اما با وجود این بازهم درس عبرتی از این حوادث گرفته نمی شود و داستان غمبار بحران در مدیریت بحران همچنان ادامه دارد.
