در طول تاريخ ورزش ايران مربيان خارجي زيادي وارد اين عرصه شدهاند. هدايت تيمهاي فراواني را بر عهده داشتند اما مربيان داخلي هيچ وقت نظر مثبتي به آنها نداشتند.
معمولاً وقتي يك مربي خارجي هدايت تيم ملي يا حتي باشگاهي را در ايران به دست ميگيرد تبديل به سيبلي براي انتقادات مربيان ايراني ميشود. مربياني كه همگي معتقدند شايستگي و توانايي فنيشان از همتاي خارجيشان بيشتر است و بايد به جاي آنها بر مسند مربيگري بنشينند.
ورود ۲ سيبل جديد!
اواخر سال گذشته بود كه دو مربي بزرگ دنياي ورزش وارد ايران شدند و هدايت تيمهاي ملي و اليبال و فوتبال را به عهده گرفتند.
خوليو ولاسكو و كارلوس كرش هم به محض ورود به تهران از ابراز لطف همتايان ايرانيشان بينصيب نماندند. البته انتقادات و خصومتهاي برخي مربيان عليه كرش به خاطر توجه بيشتر مطبوعات به فوتبال رسانهاي شد. اما وضعيت خوليو ولاسكو متفاوتتر بود. سرمربي آرژانتيني تيم ملي واليبال به محض ورود با برخورد متفاوتي مواجه شد. هيچ كدام از همتايان ايرانياش عليه وي موضع رسمي نگرفتند و مصاحبهاي نكردند، اما بياعتنايي عجيب و غريب مربيان ايراني كم از مصاحبه و انتقادهاي علني نداشت. ولاسكو به محض آغاز تمرينات تيم ملي از عدم حضور مربيان داخلي بر سر تمرينات تيم ملي شگفتزده شد. مرد آرژانتيني در اولين واكنش به اين برخوردها گفت وقتي سرمربي تيم ملي ايتاليا بودم دهها مربي بر سر تمرينات تيم ملي حاضر ميشدند و از تمرينات بازديد ميكردند اما نميدانم چرا در ايران هيچ كس از تمرينات تيم ملي استقبال نميكند.
با وجود اين بياعتناييها ولاسكو به كارش در تيم ملي ادامه داد. وي در زمان حضور كوتاه مدتش در تيم ملي بارها تركيب تيم ملي را تغيير داد و روش بازي را عوض كرد. تاكتيكهاي ولاسكو بالاخره نتيجه داد و در عرض ششماه تيم ملي واليبال به تيمي بيرقيب در سطح قاره كهن تبديل شد.
با شروع بازيهاي جام ملتهاي آسيا روند بياعتناييهاي مربيان داخلي همچنان ادامه داشت. مربيان حاضر در ليگ برتر كمتر در طول مسابقات تمايلي براي حضور در سالن ۱۲ هزار نفري آزادي و ديدن بازيهاي شاگردان خود در تيم ملي داشتند البته حسين معدني سرمربي سابق تيم ملي و پيمان اكبري به عنوان تنها مربي ليگ برتر در چند بازي حاضر شدند، هر چند اظهارنظرهاي آنها حضور كمرنگشان را كمرنگتر كرد. معدني در آغاز رقابتها با ابراز نگراني از نيمكتنشيني برخي بازيكنان گفت: تنها موضوع نگرانكننده مربوط به نيمكتنشيني برخي بازيكنان و آماده نگه داشتن آنهاست. البته هيچ كدام از بازيكنان تيم نسبت به نيمكتنشيني خود در برخي بازيها اعتراضي نداشتند، در واقع تمامي ۱۲ بازيكن تيم ملي آنقدر آماده بودند كه بين بازيكنان ذخيره و اصلي هيچ تفاوتي وجود نداشت.
البته اين پايان انتقادات نبود به محض پايان مسابقات اولين قهرماني تيم ملي در آسيا خبرنگاران به سراغ معدني رفتند و نظر وي را راجع به اين مسابقات پرسيدند. وي در پاسخ به سؤالي كه گفته بود اگر شما هم جاي ولاسكو بوديد با تيم قهرمان ميشديد جواب داد: اي كاش اين قهرماني به نام يك مربي ايراني نوشته ميشد اما قهرماني مبارك ولاسكو باشد! در شايستگي و تواناييهاي فني بيشتر مربيان داخلي واليبال شكي نيست اما واليبال ايران در سالهاي اخير احتياج به يك خون تازه و تفكر جديد داشت. حضور ولاسكو تمام اينها را به واليبال ايران تزريق كرد.
اما واقعاً باعث تأسف است كه برخي مربيان ايراني چنين حرفهايي بر زبان ميآورند. البته اين عقيده معدني حرف دل بسياري از مربيان ايراني است. مربياني كه ترجيح ميدهند تيمهاي ايراني فقط و فقط با مربيان داخلي به موفقيت برسند!
در كنار اين حرفهاي نه چندان حرفهاي برخورد نه چندان گرم پيمان اكبري پس از قهرماني تيم ملي با خوليو ولاسكو هم از چشم عكاسان و دوربينهاي تلويزيوني دور نماند.
اي كاش نگاه مربيان ايراني خصوصاً در رشته واليبال به سرمربي خارجي تيم ملي عوض ميشد. مطمئناً ادامه اين روند و بياعتنايي سرمربيان ليگ برتري به ولاسكو تنها به تيم ملي و واليبال ايران ضربه ميزند. مربيان ايراني خوب يا بد بايد باور كنند در برخي رشتهها دانش مربيگري و سطح فنيشان از همتايان خارجيشان پايينتر است و بايد حرفهايتر با حضور مربيان خارجي برخورد كرد.
زهرا صادقیان
وقتي مربيان داخلي فرصت يادگيري را از دست ميدهند
انتقاد و بهانهجويي به جاي فراگيري
چشم آبي، مو طلايي و اين قبيل القاب نامهربانانه،عنوانهايي است كه مربياني ايران طي سالهاي اخير به همتايان خارجي حاضر در ايران خود دادهاند.