صراط: «محمد عطریانفر»، از فعالان اصلاح‌طلب و عضو حزب کارگزاران سازندگی در بخشی از مصاحبه خود با شماره دوشنبه گذشته روزنامه آرمان امروز، در اشاره به فرایند چینش کابینه رئیس‌جمهور روحانی، به چیزی تحت عنوان «عوامل بیرونی تأثیرگذار بر تصمیم روحانی» اشاره کرده و گفته است:
«در مقام تشکیل کابینه فقط آقای رئیس‌جمهور نیست که تصمیم می‌گیرد، بلکه خیلی از عوامل فیزیکی، بیرونی، عامل و غیر عامل وجود دارد که در آن انتخاب تاثیرگذارند. اینکه گفتم در مقام انتخاب باید در نقطه بهینه باشیم همین است. مثلا می‌خواهید وزیر کشور یا استاندار انتخاب کنید، در یک استان شخصیت‌های دیگری هم هستند که در این موضوع ورود داشته و در انتخاب تاثیر دارند. به عبارت دیگر شرایطی ممکن است وجود داشته باشد که به پاشنه آشیل استاندار شما تبدیل شود یا تقویتش کند. شخصیت‌های استان مانند ائمه جمعه و نمایندگان مقام معظم رهبری، فرماندهان نیروهای مسلح و روسای دستگاه قضائی در استان و... در این انتخاب تاثیر دارند. طبیعی است که رئیس‌جمهور متناسب با تمام این اقتضائات تصمیم بگیرد. مثلا می‌خواهیم وزیر کشور انتخاب کنیم، به هر تقدیر مقام معظم رهبری در این انتخاب موثر و ذی‌مدخل است. این جزو حقوق قانونی و حقوق مندرج در قانون اساسی است. انتخاب وزیر دفاع، وزیر اطلاعات و... نیز به همین گونه است.»
مشرق نوشت: این مصاحبه همچنین با تیتر «در تشکیل کابینه فقط روحانی تصمیم نمی‌گیرد» در صفحه یکم روزنامه اصلاح‌طلب آرمان امروز منتشر شده است!
*پیش از عطریانفر نیز شخص رئیس‌جمهور روحانی طی اظهاراتی در جلسه با تعدادی از نمایندگان مجلس اینطور عنوان کرده بود که در خصوص تشکیل کابینه و افراد آن با مقام معظم رهبری مشورت داشته و خواهند داشت.
این اظهارات «ستاد مشترک اصلاح‌طلبان و دولت» درباره نقش مقام معظم رهبری و یا حتی شخصیت‌های استانی در انتصاب مقامات کابینه و سایر مدیران دولتی در حالیست که مثلا دولت آقای روحانی در بحث برجام صراحتا بر خلاف نظر مقام معظم رهبری مبنی بر عدم‌النفع مذاکره با آمریکا و یا بدبینی به آمریکا عمل کردند و حرف زدند.
و جالب آنکه آقایان در آن روزها هیچ التزامی به تبیین نقش مقامات ارشد نظام در رفتارهای دولت یازدهم نداشتند و بصورت علی‌الرأس، مذاکره می‌کردند، گاهی از خطوط قرمز کشور عبور می‌کردند و بعد هم نامه تبریک می‌نوشتند و به سوی توافقاتی دیگر برای تکمیل پروژه پیش می‌رفتند.
در آن روزها نظر برخی تحلیلگران این بود که ستاد جریان سیاسی خاص در صورتی که برجام فاقد دستاورد باشد، قصد دارد آنرا به گردن نظام اسلامی بیاندازند و برجام را فرزند نظام! معرفی کند...
که دیدیم همینگونه هم شد و کار برجام و بی‌دستاوردی و شکست وعده‌هایش به جایی رسید که آقایان گفتند برجام را خدا آورد و این برجام با تصمیم رهبری نظام! منعقد شد و غیره.
فی‌الواقع آش این قضیه به حدّی شور شد که حتی برخی اصلاح‌طلبان نیز در مقابل این رفتار ابراز شرم کردند... ابراهیم اصغرزاده، از فعالان اصلاح‌طلب در همان روزها طی صحبت‌هایی تأکید کرده بود که «روحانی نباید برجامش را به گردن رهبری نظام بیاندازد»
اکنون این سؤال به ذهن خطور می‌کند که علت اشاره ناگهانی یک عده به چیزی تحت عنوان نقش نهادهای کلان نظام در چینش کابینه! چیست؟!
متأسفانه بایستی اشاره کرد که تحلیل‌ها می‌گوید دلیل این اقدام؛ طراحی پروژه‌ای به منظور «مقصّرتراشی» است تا اشتباهات احتمالی کابینه به جایی در بیرون از آن ربط داده شود و جریان سیاسی خاص نیز به سهولت بیشتری بتواند روند «طلاق سیاسی» خود از روحانی که در پایان 4 سال پیش رو به آن نیاز دارد را به پیش ببرد و صراحتاً بگوید که کابینه روحانی هرگز مورد انتظار ما نبود.
(کما اینکه هم‌اکنون نیز درباره کابینه یازدهم به همین گزاره اشاره می‌شود!)
گفتنی است، اظهارات عطریانفر مبنی بر اینکه نقش مقام معظم رهبری در انتخاب وزیر کشور جزو حقوق قانون اساسی است نیز حرف صحیحی نیست و چنین چیزی در نصّ قانون وجود ندارد اگرچه روح قانون اساسی جمهوری اسلامی بر ولایت مطلقه فقیه در تمامی امور تأکید دارد. فی‌الواقع مقام معظم رهبری در انتصاب برخی وزرا صرفا به مشاوره اکتفا دارند که آنهم در نص قانون وجود ندارد.
تقلا برای ذی‌مدخل نشان دادن نقش دفتر رهبری نظام در نصب رحمانی فضلی که گویا اصلاح‌طلبان با وی کینه‌ورزی شدیدی دارند نیز در اظهارات عطریانفر به شدت قابل تأمل است.
(ناگفته نماند که آقای عطریانفر بهتر از خیلی‌ها می‌داند که در متن قانون اساسی هیچ صراحت و یا حتی اشاره تلویحی به نقش رهبری نظام در نصب وزرا وجود ندارد اما به نظر می‌رسد پروژه «تقلا برای سهیم نشان‌دادن مقامات ارشد کشور در اشتباهات احتمالی کابینه دوم روحانی» ارزش کشف نصوص جدید در قانون اساسی را هم داشته باشد!)
یادآور می‌شود: عزت‌ا... ضرغامی، از چهره‌های اصولگرا و رئیس سابق سازمان صدا و سیما به تازگی در واکنش به پروژه مقصر نشان دادن مقامات ارشد نظام در کابینه دوم رئیس‌جمهور روحانی طی یک یادداشت نوشت:
«انشاءالله در روزهای آینده کابینه جدید و نسبتاً تازه نفس اداره قوه مجریه را در دست خواهد گرفت. برای آنان آرزوی موفقیت می‌کنیم.
این روزها در فضای مجازی مسأله رابطه انتخاب وزراء، با رهبر معظم انقلاب مورد بحث و اظهارنظر قرار می‌گیرد.
برخی بر این باورند که همه وزراء محترم با نظر ایشان انتخاب می‌شوند و این رویه را حتی تا معاون رئیس جمهور هم توسعه می‌دهند.
اختلاف نظرهای جریان‌های سیاسی حامیان رئیس جمهور نیز باعث شده تا عدم انتخاب احتمالی افراد مدنظر آنان به نوعی به رهبری نسبت داده شود.
از سوی دیگر این شایعات باعث تضعیف جایگاه مجلس نیز شده است. چرا که نمایندگان محترم به حسب قانون وظیفه دارند تا در مورد صلاحیت تک تک وزراء بررسی، اظهارنظر و تصمیم گیر نمایند.
تجربه من از همکاری با 3 رئیس جمهور محترم در دولت و آشنایی با اعضاء محترم کابینه‌ها حاکی از آن است که تصور فوق صحت ندارد.
همه‌ی وزراء و معاونین محترم مستقیماً توسط رئیس جمهور انتخاب می‌شوند. معمولاً وزرای دفاع، اطلاعات و خارجه به دلیل حساسیت ویژه و لزوم هماهنگی بیشتر با دستگاههای حاکمیتی، پس از انتخاب اولیه رئیس جمهور، با مشورت نهایی رهبری قطعی می‌شوند.
همانگونه که در مورد وزیر دادگستری نیز هماهنگی رئیس جمهور و قوه قضائیه ضروری است.
معمولاً رهبری معظم در مورد اکثریت غالب اعضای کابینه نظر خاصی مطرح نمی‌کنند و این موضوع به هیچ وجه به معنای تأیید و یا رد آنان نیست. مواردی هم بوده که شخصاً به یک انتخاب خوب هم صحه گذاشته‌اند که به نوعی تقویت آن فرد هم محسوب می‌شود.
رهبری هیچگاه فرد خاصی را هم برای عضویت در کابینه انتخاب و معرفی نمی‌کنند. اگر در برخی جلسات خصوصی، که کسی از آن مطلع نیست، رؤسای محترم جمهور بخواهند از نظر مشورتی ایشان در سایر موارد استفاده کنند و در واقع از تجربه، دانش و نگاه حکیمانه‌شان سود ببرند موضوع دیگری است.
رئیس جمهور محترم باید بر اساس وعده‌هایی که به مردم داده‌اند کابینه‌ی شایسته‌ای تشکیل دهند که اولویت آنان توانایی و صلاحیت تحقق وعده‌های ایشان باشد.
آقای روحانی رئیس جمهور همه مردم است. او باید بتواند رضایت اکثریت، اقلیت و حتی کسانی که در انتخابات شرکت نکرده‌اند را جلب کند و آحاد ملت را نسبت به آینده کشور امیدوار نماید.
وجه مشترک همه مردم حل مشکلات اقتصادی و معیشتی است که به نظر می‌رسد دولت محترم به این مسأله توجه جدی دارد.»
