صراط: «وقوع قتل با اسلحه شکاری در دره شهر ایلام»، «قتل پنج نفر از اعضای خانواده‌ای با شلیک اسلحه در شهرستان ملکشاهی»، «درگیری در صالح‌آباد با اسلحه شکاری منجر به قتل شد»، «بازی با اسلحه شکاری جان نوجوان ۱۳ ساله را در ایلام گرفت» و... اینها تیتر اخباری است که طی یک سال گذشته در استان ایلام مخابره شده که در همگی آنها نام «اسلحه» برجسته است.
به گزارش مهر، با این شرایط به نظر می رسد سلاح و نگهداری آن در خانه‌ها به یک معضل بزرگ اجتماعی در استان ایلام تبدیل‌شده و متأسفانه هرسال بدتر می‌شود. رخدادهای تلخ و ناگواری در بحث نگهداری سلاح در خانه‌های مردم استان اتفاق افتاده که نشان می‌دهد سلاح در خانه بیشتر از اینکه برای مردم مفید باشد، به امنیت اجتماعی استان لطمه وارد کرده است.
هرچند این استان مرزی از قدیم غیور مردانی مثل عشایر داشته که از اسلحه برای دفاع از کیان کشور استفاده کرده اند اما در همین حال استفاده‌های نادرست نیز بلای جان مردم استان شده است. مردم در نزاع‌ها و درگیری‌هایی که در استان ایلام انجام می‌شود، به‌صورت ناخودآگاه به سمت اسلحه می‌روند و پیامد آن حوادث تلخی است که هم برای استفاده کننده و هم مضروب غیر قابل جبران می شود.
نظرات جامعه شناسان راجع به مسئله اسلحه در ایلام
یک کارشناس مسائل اجتماعی دراین‌خصوص به خبرنگار مهر می‌گوید: از گذشته تاکنون اسلحه در بین خانوارهای استان رواج داشته و برای حفظ جان خود و در دوران دفاع مقدس برای حفظ کیان کشور توسط عشایر مورد استفاده قرار می گرفت.
علیرضا احمدی با بیان اینکه وفور سلاح امروز به‌عنوان یک آسیب جدی در استان محسوب می‌شود، می‌افزاید: مسئله‌ای که بسیار حائز اهمیت بوده این است که سلاح الآن دیگر کاربردهای گذشته را در بین مردم و عشایر ندارد، چراکه شاهد امنیت مطلوب در استان ایلام هستیم و اصلاً نیازی به نگهداری از اسلحه در منزل نیست.
آستانه تحمل مردم بسیار پایین آمده و با کوچک‌ترین مسئله و مشکلی سریع به استفاده از اسلحه روی می‌آوردند که شاهد حوادث ناگواری در این زمینه بوده‌ایم
وی معتقد است که هم‌اکنون می‌توان به‌راحتی در استان ایلام به اسلحه دسترسی پیدا کرد و تصریح می‌کند: آستانه تحمل مردم بسیار پایین آمده و با کوچک‌ترین مسئله و مشکلی سریع به استفاده از اسلحه روی می‌آوردند که شاهد حوادث ناگواری در این زمینه بوده‌ایم.
این کارشناس مسائل اجتماعی با اشاره به اینکه استان ایلام خانوارهای عشایری دارد، گفت: همین ماه گذشته به خاطر مسئله‌ای کوچک در شهرستان ملکشاهی شاهد قتل یک خانواده پنج نفره بودیم که قاتل از اسلحه جنگی استفاده کرده بود.
احمدی ادامه می‌دهد: سلاح‌های غیرمجاز به‌راحتی در خانوارهای عشایر یافت می‌شود و باید فکری اساسی برای جمع‌آوری این‌گونه سلاح‌ها کرد.
وی می‌گوید: آنچه که در جامعه استان ایلام مشاهده می‌شود متأسفانه وجود و استفاده از اسلحه حتی در عروسی‌ها و مسائل غیر کاربردی است.
استفاده از اسلحه برای شکار
یکی دیگر از موارد نادرست استفاده از اسلحه بحث شکار است، متأسفانه بحث شکار در استان ایلام سال‌به‌سال افزایش می‌یابد و دراین‌بین استفاده از سلاح‌های مختلف و متنوع برای شکار در نوع خود نکته‌ای عجیب و قابل‌تأمل است.
مردم استان ایلام از گذشته به شکار علاقه داشته‌اند و الآن هم متأسفانه شکارچیانی با اسلحه غیرمجاز در استان به‌وفور یافت می‌شوند، طبق اعلام محیط‌زیست استان ایلام، یگان حفاظت این اداره کل طی سال‌های ۹۲ تا ۹۴ با ۷۰۰ متخلف در این زمینه برخورد کرده است.
یگان حفاظت این اداره کل طی مدت یادشده ۲۹۸ سلاح را از شکارچیان کشف و ضبط کرده که از این تعداد ۲۸۰ مورد دارای مجوز بوده و ۱۸ اسلحه نیز غیرمجاز بوده است.
مردم چه می‌گویند
عباسی از شهروندان ایلامی دراین‌ارتباط به خبرنگار می‌گوید: وجود اسلحه هرچند در خانه بسیار خطرناک است ولی انگار وجود اسلحه مثل غذا برای خانوارهای ایلامی واجب شده است.
وی می‌گوید: در مناطق شمالی و عشایری استان ایلام اسلحه بیشتر دیده می‌شود، عشایر استان برای مراقبت از دام‌های خود به اسلحه روی آورده‌اند.
عباسی با اشاره به اینکه مردم درگذشته برای بازی‌های بومی و محلی از اسلحه استفاده می‌کردند، تصریح کرد: الآن دیگر رسم و رسوم گذشته از بین رفته و اغلب سلاح‌ها در خانه‌ها خاک می‌خورند.
اسدیان از دیگر شهروندان ایلامی دراین‌ارتباط به خبرنگار می‌گوید: یکی از فرهنگ‌های نادرست در استان ایلام استفاده از اسلحه در عروسی‌ها است، گاهی اوقات این کار باعث ترس و وحشت کودکان نیز می‌شود.
وجود سلاح و مهمات غیرمجاز دغدغه اصلی نیروی انتظامی استان ایلام
سردار نورعلی یاری فرمانده انتظامی استان ایلام در همایش بزرگ شورای معتمد پلیس هم اعلام کرد: وجود سلاح و مهمات غیرمجاز در استان از دغدغه‌های مسئولان بوده و همراهی بزرگان برای جمع‌آوری آنها از خانواده‌ها ضروری است.
وی همچنین در گفتگو با خبرنگار مهر از افزاش کشفیات سلاح و مهمات در استان ایلام خبر داد و گفت: کشف سلاح و مهمات غیرمجاز در استان ۲۰ درصد طی سال جاری افزایش داشته است.
این گفته فرمانده انتظامی استان نشان از لزوم همکاری مردم برای جمع‌آوری سلاح دارد، ولی به نظر می‌رسد جمع‌آوری سلاح‌های موجود در سطح استان کار آسانی نباشد و نیاز به کارهای بزرگ فرهنگی دارد.
علل وجود اسلحه زیاد در بین مردم استان
سرهنگ حسن کاظمی جانشین فرمانده انتظامی استان ایلام نیز در گفتگویی تفصیلی با مهر قاچاق سلاح و وجود سلاح‌های غیرمجاز در دست مردم را یکی از چالش‌های فعلی جامعه می‌داند.
سلاح غیر مجاز به عنوان منشاء اکثر وقایع انتظامی و امنیتی از جمله قتل ها، سرقت های مسلحانه، تهدیدها و... و. مطرح است
وی می‌گوید: در حال حاضر سلاح غیرمجاز به‌عنوان منشأ اکثر وقایع انتظامی و امنیتی ازجمله قتل‌ها، سرقت‌های مسلحانه، تهدیدها و... و. مطرح است.
جانشین فرماندهی انتظامی استان ایلام ادامه می‌دهد: در استان ایلام باوجود فرهنگ عشایری و قومی و قبیله‌ای، مردم استان به سلاح برای استفاده تفریحی و شکار با توجه به وضعیت کوهستانی بودن استان و همچنین استفاده از سلاح برای حفظ جان و احشام خود در مقابله با خطرات احتمالی در مناطق کوهستانی و دوردست و خارج از چتر امنیتی و انتظامی علاقه وافری دارند.
وی می‌گوید: مرزی بودن استان ایلام و به‌تبع آن احساس نیاز به حمل و نگهداری سلاح و نهایتاً سود قابل‌توجه از قاچاق این وسیله توسط افراد سودجو و فرصت‌طلب از دیگر عوامل اصلی و تأثیرگذار در حمل، نگهداری و استفاده از سلاح در این استان است.
وجود سلاح‌های زمان جنگ در دست مردم
سرهنگ کاظمی در پاسخ به این سؤال که نگهداری اسلحه‌ی غیرمجاز چقدر در بین خانواده‌های استان رواج دارد، می‌گوید: با توجه به اینکه استان ایلام استانی مرزی است و به مدت هشت سال در دوران دفاع مقدس درگیر جنگ با کشور عراق بوده و در مناطق مرزی استان به دلیل وجود زاغه‌های مهمات به‌جامانده از جنگ، تعداد زیادی از این سلاح‌ها در دسترس مردم قرارگرفته است.
وی اظهار می‌دارد: افراد در مواقع لزوم از این سلاح‌ها برای مقاصد مختلف استفاده می‌کنند. از طرفی با توجه به علاقه وافر مردم استان ایلام به سلاح و مهمات و همچنین وجود جمعیت عشایری استان و درخواست‌های آنها برای سلاح برای تأمین امنیت خود در مناطق صعب‌العبور و کوهستانی، این موضوع باعث سوءاستفاده افراد قاچاقچی شده و این افراد با وارد کردن سلاح‌های غیرمجاز به‌ویژه سلاح شکاری اقدام به فروش آنها به مردم می‌کنند.
اقدامات نیروی انتظامی برای مقابله و پیشگیری از استفاده از اسلحه
وی در پاسخ به این سؤال که وقوع قتل‌های اخیر در استان نشان می‌دهد که استفاده از اسلحه برای مردم به‌راحتی صورت می‌گیرد چرا نیروی انتظامی در زمینه جمع‌آوری سلاح‌های غیرمجاز اقدام فراگیر نمی‌کند، می‌گوید: در چند سال اخیر در استان ایلام از سوی نیروی انتظامی استان ایلام طرح‌های مقابله‌ای و اقدامات پیشگیرانه زیادی برای مقابله با قاچاق و نگهداری سلاح و مهمات غیرمجاز انجام‌گرفته است.
وی می‌افزاید: در طول ۱۰ الی ۱۵ سال گذشته یعنی از سال ۸۰ تاکنون در رابطه با کشفیات سلاح و مهمات و برخورد با قاچاقچیان سلاح و مهمات تعداد قابل‌ملاحظه‌ای سلاح اعم از شکاری و جنگی کشف و ضبط شده و در این رابطه با قاچاقچیان و دارندگان سلاح و مهمات غیرمجاز برخورد جدی صورت گرفته است و این رویه با اقتدار لازم در دستور کار است اما مهار این مشکلات مستلزم مشارکت و همراهی گسترده‌تر سایر مراجع ذیصلاح وابسته به دولت و مراکز فرهنگی و اجتماعی است و با مشارکت همگانی به‌ویژه در امور فرهنگی محقق خواهد شد.
وی در پاسخ به این سؤال که تا چه میزان خلأهای قانونی برای جمع‌آوری سلاح و مهمات غیرمجاز در استان مؤثر بوده است، تصریح می‌کند: در این رابطه می‌توان به بند ۱ ماده ۶ قانون مقابله با قاچاق سلاح و مهمات غیرمجاز اشاره کرد که در رابطه با سلاح‌های شکاری مجازات در نظر گرفته‌شده ناکافی است، همچنین برای سلاح‌های مجازی که مجوز آنها تمام‌شده و سال‌هاست که بدون مجوز در اختیار مردم هستند در قانون جدید مجازاتی در نظر گرفته نشده، این در حالی است که با این سلاح‌ها تیراندازی‌های غیرمجاز و همچنین اقدامات مجرمانه مختلف صورت می‌گیرد و در مقابل آن امکان غیرمجاز خواندن آنها امکان‌پذیر نیست و فقط به‌واسطه استفاده غیرقانونی از آنها برخورد صورت می‌گیرد.
راه‌های ورود اسلحه غیرمجاز به استان ایلام
سرهنگ کاظمی درباره این سؤال که اسلحه غیرمجاز از چه راه‌هایی وارد استان می‌شوند و چرا تهیه اسلحه به‌راحتی برای مردم امکان‌پذیر است، می‌گوید: با توجه به پرونده‌های موجود در این زمینه و همچنین کثرت کشفیات سلاح و مهمات غیرمجاز در استان ایلام می‌توان این استان را ازجمله استان‌های مبتلا در این زمینه نام برد.
بخش قابل توجهی از سلاح ها از عراق به صورت قاچاق از نوار مرزی مهران و دهلران وارد و بخش دیگری از این سلاح ها از استان های همجوار نظیر استان کرمانشاه، کردستان توسط قاچاقچیان سلاح وارد استان ایلام می شوند
وی می‌گوید: برابر سوابق و اسناد موجود بخش قابل‌توجهی از این سلاح‌ها از کشور عراق به‌صورت قاچاق از نوار مرزی مهران و دهلران وارد و بخش دیگری از این سلاح‌ها از استان‌های همجوار نظیر استان کرمانشاه و کردستان توسط قاچاقچیان سلاح وارد استان ایلام می‌شوند.
کاظمی تصریح می‌کند: ضمن اینکه تهیه سلاح در استان به‌راحتی انجام نمی‌شود و این برداشت نشات گرفته از تفکر کثرت سلاح در استان ایلام است و در مواردی تبلیغات منفی افراد مغرض در فضای حقیقی و مجازی این موضوع را تشدید می‌کند.
جانشین انتظامی استان ایلام در پاسخ به این سؤال که در زمینه فرهنگ‌سازی برای عدم استفاده از اسلحه چه شکاری و چه غیرمجاز آیا اقداماتی صورت گرفته است، می‌گوید: در چند سال اخیر با توجه به نقش علم و پژوهش در حل مسائل معضلات اجتماعی و امنیتی، پلیس با تشکیل دفاتر تحقیقات کاربردی و همچنین استفاده از ظرفیت معاونت اجتماعی در مراکز استان‌ها به‌صورت علمی در این رابطه با همکاری و همراهی سایر دستگاه‌های دولتی متولی فرهنگ و همچنین مراکز آموزش عالی و دانشگاه‌ها، مراکز اطلاع‌رسانی و نشریات و جراید محلی و سایت‌ها و خبرگزاری‌ها و همچنین صداوسیمای مرکز ایلام و معاونت اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم دادگستری با اجرای طرح‌های تحقیقاتی و همچنین نشست‌های علمی و پژوهشی برای ریشه‌یابی این مسائل و معضلات اقدام و برمبنای آنها طرح‌های خلع سلاح را اجرا و به‌طور مستمر از ظرفیت رسانه‌های جمعی استفاده خواهد کرد.
افزایش چشمگیر کشفیات سلاح و مهمات در استان ایلام
کاظمی در مورد این سؤال که میزان کشفیات اسلحه در استان ایلام چه میزان است، اظهار می‌دارد: در طول ۱۰ الی ۱۵ سال گذشته یعنی از سال ۸۰ تاکنون در رابطه با کشفیات سلاح و مهمات و برخورد با قاچاقچیان طرح‌های مختلفی با همکاری و هماهنگی مراجع قضایی و امنیتی اجرا و تعداد چشمگیری سلاح و مهمات غیرمجاز اعم از شکاری و جنگی کشف و ضبط‌شده است.
وی می‌گوید: تعداد کثیری از قاچاقچیان و دارندگان سلاح و مهمات غیرمجاز دستگیر و به مراجع قضایی معرفی و از آن طریق مجازات شده‌اند و ضمن اینکه در سال جاری آمارهای موجود گویای روند افزایشی کشفیات ناشی از تحرک عملیاتی بیشتر واحدهای انتظامی است.
وی در مورد اینکه چه اقداماتی برای جلوگیری از استفاده از اسلحه غیرمجاز در نظر گرفته‌شده است، نیز بیان می‌کند: وسایل ارتباط‌جمعی و مراکز فرهنگی آموزش‌های همگانی متناسب را به عموم مردم ارائه می‌دهند، ضمن اینکه برخوردهای آنی و فوریتی پلیسی برای کشف و ضبط سلاح و مهمات جزو دستور کار روزمره واحدهای اجرایی انتظامی استان است.
سرهنگ کاظمی می‌افزاید: موفقیت‌های مستمر گویای عزم و اراده راسخ نیروی انتظامی استان برای مقابله با این معضل اجتماعی است، در زمینه مجازات مجرمان نیز، دستگاه قضایی متناسب با نوع جرائم واقع‌شده در کمترین زمان ممکن به پرونده‌های مربوطه رسیدگی و با مجرمان برخورد قانونی لازم را به عمل آورده و قاطعیت مقامات قضایی در استان ایلام در این زمینه و سایر موارد شایسته تقدیر است.
راهکارهای جدی برای استفاده کمتر از اسلحه در بین خانواده‌ها
جانشین فرمانده انتظامی استان ایلام در پاسخ به این سؤال که راهکارها برای اینکه تمایل به نگهداری اسلحه در بین خانوارهای استان کمتر شود چیست، می‌گوید: ساماندهی افراد متقاضی سلاح و مهمات با توجه به شغل و ضرورت حمل سلاح از طریق مراجع صدور مجوز مربوطه، بررسی علت و انگیزه درخواست‌کنندگان خرید سلاح از مجاری قانونی برای تشخیص ضرورت‌ها و محدود کردن صدور مجوز حمل سلاح و کاهش فروش آن، مشخص کردن محدوده و مکان‌های مناسب برای اسکان عشایر در مناطق دوردست استان به جهت پوشش امنیتی لازم و به‌تبع آن کاهش استفاده از سلاح از مهم‌ترین راهکارهای انتظامی در این حوزه است.
وی ادامه می‌دهد: اصلاح و تشدید قوانین برخورد با خریداران و فروشندگان سلاح و مهمات غیرمجاز از طریق مراجع قانون‌گذار، انجام عملیات روانی برای جلوگیری از قاچاق و ناامن کردن فضا برای قاچاقچیان سلاح و مهمات از طریق تشدید اقدامات کنترلی در مرزهای آسیب‌پذیر، ایست و بازرسی‌ها و گلوگاه‌های ورودی به استان ایلام با صدور مجوزهای قانونی میان‌مدت از دیگر راهکارهای انتظامی برای استفاده کمتر از اسلحه است.
سرهنگ کاظمی بیان می‌دارد: با توجه به اینکه بیشترین قاچاق سلاح در حال حاضر از طرق کشورهای همسایه به‌ویژه عراق به کشور جمهوری اسلامی ایران انجام می‌شود مسئولان کشوری و لشکری از طریق مجاری قانونی با مرزبانان کشور عراق تعامل لازم برقرار تا برای جلوگیری و مبارزه قاطع با قاچاق سلاح و مهمات غیرمجاز در آن‌سوی مرزها اقدام لازم به عمل‌آورند.
پیشنهادات در حوزه فرهنگی و اجتماعی برای کاهش استفاده مردم از سلاح
وی درعین‌حال تأکید می‌کند: پیشنهادات در حوزه اجتماعی، فرهنگی نیز برای کاهش این معضل در استان وجود دارد، به‌طور مثال انجام اقدامات فرهنگی متناسب در رسانه‌های دیداری و شنیداری و دعوت از کارشناسان فرهنگی برای تبیین این موضوع در صداوسیما، نشریات، جراید و روزنامه‌های محلی استان، ایجاد اشتغال مناسب توسط دولت برای جوانان و افراد فاقد شغل که بیکاری برای آنان به‌عنوان یکی از عوامل مؤثر تأییدشده در جریان انجام اعمال خلاف قانون و بزهکاری محسوب می‌شود، ایجاد باشگاه‌های تیراندازی از طریق سرمایه‌گذاران بخش خصوصی برای استفاده‌ی افرادی که به سلاح و مهمات و تیراندازی علاقه دارند. این امر می‌تواند در تخلیه فکری و علاقه‌ای افراد تأثیرگذار باشد و گرایش کمتری به نگهداری سلاح غیرمجاز داشته باشند.
وی همچنین می‌گوید: تهیه فیلم‌هایی با زمینه‌های آموزشی و هشداردهنده با به‌کارگیری افراد مجرب و کارشناس در زمینه فیلم‌سازی و بهره‌گیری از کارگردانان معروف، استفاده از ظرفیت اداره کل آموزش‌وپرورش، دانشگاه‌ها و اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی و سایر ادارات مرتبط در زمینه وجود تبعات منفی نگهداری سلاح و مهمات غیرمجاز و آگاهی دادن افراد و همچنین بیان تبعات و چالش‌های ناشی از این وسیله برای تربیت افراد در سنین نوجوانی و جوانی با همکاری و مشارکت مراجع امنیتی استان، از بین بردن زمینه‌های کاذب نیاز به سلاح و مهمات غیرمجاز از طریق اقدامات فرهنگی منسجم و هماهنگ توسط همه دستگاه‌های ذی‌ربط از دیگر راهکارهای حوزه فرهنگی برای استفاده کمتر از سلاح در استان است.
طرح‌های تشویقی ناجا برای تحویل سلاح در استان‌های غربی
رئیس پلیس آگاهی ناجا هم در همین ارتباط می‌گوید: ورود اسلحه در کشور به دلیل ناایمن بودن کشورهای همسایه است. در برخی از استان‌ها طرح‌های تشویقی برای افرادی که سلاح خود را تحویل می‌دهند اجرا می‌شود.
سردار محمدرضا مقیمی درباره تعداد سلاح گرمی که در دست مردم در سطح کشور است، می‌گوید: حمل سلاح گرم و نگهداری آن ازنظر قانون جرم محسوب می‌شود ازاین‌رو افرادی که سلاح دارند، آن را مخفیانه نگهداری می‌کنند و نمی‌شود آماری دقیق در زمینه اینکه در حال حاضر چقدر سلاح در کشور وجود دارد، ارائه داد.
وی می‌افزاید: خریدوفروش اسلحه هم از منظر قانونی جرم است و با آن برخورد می‌شود. همکاران من در پلیس فتا همه وب‌سایت‌ها و آی‌دی‌هایی که اقدام به خریدوفروش اینترنتی اسلحه می‌کنند را رصد کرده و قطعاً با آنها برخورد خواهند کرد.
تهیه اسلحه در کشور راحت نیست اما از آنجایی‌که کشورهای همسایه ناامن هستند، اسلحه در این کشورها به‌وفور یافت می‌شود
رئیس پلیس آگاهی ناجا ادامه می‌دهد: میزان استفاده از سلاح گرم در وقوع قتل‌ها نیز افزایش داشته است و خوشبختانه کارآگاهان ما موفق شده‌اند در مدت‌زمان بسیار کوتاهی از زمان قتل نسبت به شناسایی عاملان قتل موفق عمل کنند.
سردار مقیمی درعین‌حال می‌گوید: تهیه اسلحه در کشور راحت نیست اما ازآنجایی‌که کشورهای همسایه ناامن هستند و اسلحه در این کشورها به‌وفور یافت می‌شود بعضاً به‌صورت قاچاق سلاح‌ها وارد کشور می‌شود و در اختیار اشرار و افراد قرار می‌گیرند.
وی می‌افزاید: ناجا در شهرها و استان‌های غربی طرح‌های تشویقی را برای تحویل سلاح‌هایی که در دست مردم است اجرا می‌کند و افرادی که شخصاً نسبت به تحویل اسلحه‌ی گرم خودشان به پلیس اقدام می‌کنند شامل طرح‌های تشویقی می‌شوند و خوشبختانه فرهنگ‌سازی خوبی در زمینه تحویل اسلحه به پاسگاه‌ها و مقرهای پلیس صورت گرفته است.
با شرایطی که ایلام در زمینه گرایش مردم به اسلحه دارد به نظر می‌رسد به یک حرکت فراگیر و تجمیعی از سوی متولیان فرهنگی و انتظامی و اطلاعاتی نیاز باشد که در همین زمینه بتوان هم به لحاظ نرم‌افزاری جامعه را از این کشش کاذب بازداشت و هم به لحاظ سخت‌افزاری از قاچاق و رساندن اسلحه به مردم جلوگیری کرد تا مصونیت انتظامی و امنیتی مردم بالا رفته و دیگر شاهد اخبار ناگواری از استفاده نادرست از سلاح نباشیم.
به گزارش مهر، با این شرایط به نظر می رسد سلاح و نگهداری آن در خانه‌ها به یک معضل بزرگ اجتماعی در استان ایلام تبدیل‌شده و متأسفانه هرسال بدتر می‌شود. رخدادهای تلخ و ناگواری در بحث نگهداری سلاح در خانه‌های مردم استان اتفاق افتاده که نشان می‌دهد سلاح در خانه بیشتر از اینکه برای مردم مفید باشد، به امنیت اجتماعی استان لطمه وارد کرده است.
هرچند این استان مرزی از قدیم غیور مردانی مثل عشایر داشته که از اسلحه برای دفاع از کیان کشور استفاده کرده اند اما در همین حال استفاده‌های نادرست نیز بلای جان مردم استان شده است. مردم در نزاع‌ها و درگیری‌هایی که در استان ایلام انجام می‌شود، به‌صورت ناخودآگاه به سمت اسلحه می‌روند و پیامد آن حوادث تلخی است که هم برای استفاده کننده و هم مضروب غیر قابل جبران می شود.
نظرات جامعه شناسان راجع به مسئله اسلحه در ایلام
یک کارشناس مسائل اجتماعی دراین‌خصوص به خبرنگار مهر می‌گوید: از گذشته تاکنون اسلحه در بین خانوارهای استان رواج داشته و برای حفظ جان خود و در دوران دفاع مقدس برای حفظ کیان کشور توسط عشایر مورد استفاده قرار می گرفت.
علیرضا احمدی با بیان اینکه وفور سلاح امروز به‌عنوان یک آسیب جدی در استان محسوب می‌شود، می‌افزاید: مسئله‌ای که بسیار حائز اهمیت بوده این است که سلاح الآن دیگر کاربردهای گذشته را در بین مردم و عشایر ندارد، چراکه شاهد امنیت مطلوب در استان ایلام هستیم و اصلاً نیازی به نگهداری از اسلحه در منزل نیست.
آستانه تحمل مردم بسیار پایین آمده و با کوچک‌ترین مسئله و مشکلی سریع به استفاده از اسلحه روی می‌آوردند که شاهد حوادث ناگواری در این زمینه بوده‌ایم
وی معتقد است که هم‌اکنون می‌توان به‌راحتی در استان ایلام به اسلحه دسترسی پیدا کرد و تصریح می‌کند: آستانه تحمل مردم بسیار پایین آمده و با کوچک‌ترین مسئله و مشکلی سریع به استفاده از اسلحه روی می‌آوردند که شاهد حوادث ناگواری در این زمینه بوده‌ایم.
این کارشناس مسائل اجتماعی با اشاره به اینکه استان ایلام خانوارهای عشایری دارد، گفت: همین ماه گذشته به خاطر مسئله‌ای کوچک در شهرستان ملکشاهی شاهد قتل یک خانواده پنج نفره بودیم که قاتل از اسلحه جنگی استفاده کرده بود.
احمدی ادامه می‌دهد: سلاح‌های غیرمجاز به‌راحتی در خانوارهای عشایر یافت می‌شود و باید فکری اساسی برای جمع‌آوری این‌گونه سلاح‌ها کرد.
وی می‌گوید: آنچه که در جامعه استان ایلام مشاهده می‌شود متأسفانه وجود و استفاده از اسلحه حتی در عروسی‌ها و مسائل غیر کاربردی است.
استفاده از اسلحه برای شکار
یکی دیگر از موارد نادرست استفاده از اسلحه بحث شکار است، متأسفانه بحث شکار در استان ایلام سال‌به‌سال افزایش می‌یابد و دراین‌بین استفاده از سلاح‌های مختلف و متنوع برای شکار در نوع خود نکته‌ای عجیب و قابل‌تأمل است.
مردم استان ایلام از گذشته به شکار علاقه داشته‌اند و الآن هم متأسفانه شکارچیانی با اسلحه غیرمجاز در استان به‌وفور یافت می‌شوند، طبق اعلام محیط‌زیست استان ایلام، یگان حفاظت این اداره کل طی سال‌های ۹۲ تا ۹۴ با ۷۰۰ متخلف در این زمینه برخورد کرده است.
یگان حفاظت این اداره کل طی مدت یادشده ۲۹۸ سلاح را از شکارچیان کشف و ضبط کرده که از این تعداد ۲۸۰ مورد دارای مجوز بوده و ۱۸ اسلحه نیز غیرمجاز بوده است.
مردم چه می‌گویند
عباسی از شهروندان ایلامی دراین‌ارتباط به خبرنگار می‌گوید: وجود اسلحه هرچند در خانه بسیار خطرناک است ولی انگار وجود اسلحه مثل غذا برای خانوارهای ایلامی واجب شده است.
وی می‌گوید: در مناطق شمالی و عشایری استان ایلام اسلحه بیشتر دیده می‌شود، عشایر استان برای مراقبت از دام‌های خود به اسلحه روی آورده‌اند.
عباسی با اشاره به اینکه مردم درگذشته برای بازی‌های بومی و محلی از اسلحه استفاده می‌کردند، تصریح کرد: الآن دیگر رسم و رسوم گذشته از بین رفته و اغلب سلاح‌ها در خانه‌ها خاک می‌خورند.
اسدیان از دیگر شهروندان ایلامی دراین‌ارتباط به خبرنگار می‌گوید: یکی از فرهنگ‌های نادرست در استان ایلام استفاده از اسلحه در عروسی‌ها است، گاهی اوقات این کار باعث ترس و وحشت کودکان نیز می‌شود.
وجود سلاح و مهمات غیرمجاز دغدغه اصلی نیروی انتظامی استان ایلام
سردار نورعلی یاری فرمانده انتظامی استان ایلام در همایش بزرگ شورای معتمد پلیس هم اعلام کرد: وجود سلاح و مهمات غیرمجاز در استان از دغدغه‌های مسئولان بوده و همراهی بزرگان برای جمع‌آوری آنها از خانواده‌ها ضروری است.
وی همچنین در گفتگو با خبرنگار مهر از افزاش کشفیات سلاح و مهمات در استان ایلام خبر داد و گفت: کشف سلاح و مهمات غیرمجاز در استان ۲۰ درصد طی سال جاری افزایش داشته است.
این گفته فرمانده انتظامی استان نشان از لزوم همکاری مردم برای جمع‌آوری سلاح دارد، ولی به نظر می‌رسد جمع‌آوری سلاح‌های موجود در سطح استان کار آسانی نباشد و نیاز به کارهای بزرگ فرهنگی دارد.
علل وجود اسلحه زیاد در بین مردم استان
سرهنگ حسن کاظمی جانشین فرمانده انتظامی استان ایلام نیز در گفتگویی تفصیلی با مهر قاچاق سلاح و وجود سلاح‌های غیرمجاز در دست مردم را یکی از چالش‌های فعلی جامعه می‌داند.
سلاح غیر مجاز به عنوان منشاء اکثر وقایع انتظامی و امنیتی از جمله قتل ها، سرقت های مسلحانه، تهدیدها و... و. مطرح است
وی می‌گوید: در حال حاضر سلاح غیرمجاز به‌عنوان منشأ اکثر وقایع انتظامی و امنیتی ازجمله قتل‌ها، سرقت‌های مسلحانه، تهدیدها و... و. مطرح است.
جانشین فرماندهی انتظامی استان ایلام ادامه می‌دهد: در استان ایلام باوجود فرهنگ عشایری و قومی و قبیله‌ای، مردم استان به سلاح برای استفاده تفریحی و شکار با توجه به وضعیت کوهستانی بودن استان و همچنین استفاده از سلاح برای حفظ جان و احشام خود در مقابله با خطرات احتمالی در مناطق کوهستانی و دوردست و خارج از چتر امنیتی و انتظامی علاقه وافری دارند.
وی می‌گوید: مرزی بودن استان ایلام و به‌تبع آن احساس نیاز به حمل و نگهداری سلاح و نهایتاً سود قابل‌توجه از قاچاق این وسیله توسط افراد سودجو و فرصت‌طلب از دیگر عوامل اصلی و تأثیرگذار در حمل، نگهداری و استفاده از سلاح در این استان است.
وجود سلاح‌های زمان جنگ در دست مردم
سرهنگ کاظمی در پاسخ به این سؤال که نگهداری اسلحه‌ی غیرمجاز چقدر در بین خانواده‌های استان رواج دارد، می‌گوید: با توجه به اینکه استان ایلام استانی مرزی است و به مدت هشت سال در دوران دفاع مقدس درگیر جنگ با کشور عراق بوده و در مناطق مرزی استان به دلیل وجود زاغه‌های مهمات به‌جامانده از جنگ، تعداد زیادی از این سلاح‌ها در دسترس مردم قرارگرفته است.
وی اظهار می‌دارد: افراد در مواقع لزوم از این سلاح‌ها برای مقاصد مختلف استفاده می‌کنند. از طرفی با توجه به علاقه وافر مردم استان ایلام به سلاح و مهمات و همچنین وجود جمعیت عشایری استان و درخواست‌های آنها برای سلاح برای تأمین امنیت خود در مناطق صعب‌العبور و کوهستانی، این موضوع باعث سوءاستفاده افراد قاچاقچی شده و این افراد با وارد کردن سلاح‌های غیرمجاز به‌ویژه سلاح شکاری اقدام به فروش آنها به مردم می‌کنند.
اقدامات نیروی انتظامی برای مقابله و پیشگیری از استفاده از اسلحه
وی در پاسخ به این سؤال که وقوع قتل‌های اخیر در استان نشان می‌دهد که استفاده از اسلحه برای مردم به‌راحتی صورت می‌گیرد چرا نیروی انتظامی در زمینه جمع‌آوری سلاح‌های غیرمجاز اقدام فراگیر نمی‌کند، می‌گوید: در چند سال اخیر در استان ایلام از سوی نیروی انتظامی استان ایلام طرح‌های مقابله‌ای و اقدامات پیشگیرانه زیادی برای مقابله با قاچاق و نگهداری سلاح و مهمات غیرمجاز انجام‌گرفته است.
وی می‌افزاید: در طول ۱۰ الی ۱۵ سال گذشته یعنی از سال ۸۰ تاکنون در رابطه با کشفیات سلاح و مهمات و برخورد با قاچاقچیان سلاح و مهمات تعداد قابل‌ملاحظه‌ای سلاح اعم از شکاری و جنگی کشف و ضبط شده و در این رابطه با قاچاقچیان و دارندگان سلاح و مهمات غیرمجاز برخورد جدی صورت گرفته است و این رویه با اقتدار لازم در دستور کار است اما مهار این مشکلات مستلزم مشارکت و همراهی گسترده‌تر سایر مراجع ذیصلاح وابسته به دولت و مراکز فرهنگی و اجتماعی است و با مشارکت همگانی به‌ویژه در امور فرهنگی محقق خواهد شد.
وی در پاسخ به این سؤال که تا چه میزان خلأهای قانونی برای جمع‌آوری سلاح و مهمات غیرمجاز در استان مؤثر بوده است، تصریح می‌کند: در این رابطه می‌توان به بند ۱ ماده ۶ قانون مقابله با قاچاق سلاح و مهمات غیرمجاز اشاره کرد که در رابطه با سلاح‌های شکاری مجازات در نظر گرفته‌شده ناکافی است، همچنین برای سلاح‌های مجازی که مجوز آنها تمام‌شده و سال‌هاست که بدون مجوز در اختیار مردم هستند در قانون جدید مجازاتی در نظر گرفته نشده، این در حالی است که با این سلاح‌ها تیراندازی‌های غیرمجاز و همچنین اقدامات مجرمانه مختلف صورت می‌گیرد و در مقابل آن امکان غیرمجاز خواندن آنها امکان‌پذیر نیست و فقط به‌واسطه استفاده غیرقانونی از آنها برخورد صورت می‌گیرد.
راه‌های ورود اسلحه غیرمجاز به استان ایلام
سرهنگ کاظمی درباره این سؤال که اسلحه غیرمجاز از چه راه‌هایی وارد استان می‌شوند و چرا تهیه اسلحه به‌راحتی برای مردم امکان‌پذیر است، می‌گوید: با توجه به پرونده‌های موجود در این زمینه و همچنین کثرت کشفیات سلاح و مهمات غیرمجاز در استان ایلام می‌توان این استان را ازجمله استان‌های مبتلا در این زمینه نام برد.
بخش قابل توجهی از سلاح ها از عراق به صورت قاچاق از نوار مرزی مهران و دهلران وارد و بخش دیگری از این سلاح ها از استان های همجوار نظیر استان کرمانشاه، کردستان توسط قاچاقچیان سلاح وارد استان ایلام می شوند
وی می‌گوید: برابر سوابق و اسناد موجود بخش قابل‌توجهی از این سلاح‌ها از کشور عراق به‌صورت قاچاق از نوار مرزی مهران و دهلران وارد و بخش دیگری از این سلاح‌ها از استان‌های همجوار نظیر استان کرمانشاه و کردستان توسط قاچاقچیان سلاح وارد استان ایلام می‌شوند.
کاظمی تصریح می‌کند: ضمن اینکه تهیه سلاح در استان به‌راحتی انجام نمی‌شود و این برداشت نشات گرفته از تفکر کثرت سلاح در استان ایلام است و در مواردی تبلیغات منفی افراد مغرض در فضای حقیقی و مجازی این موضوع را تشدید می‌کند.
جانشین انتظامی استان ایلام در پاسخ به این سؤال که در زمینه فرهنگ‌سازی برای عدم استفاده از اسلحه چه شکاری و چه غیرمجاز آیا اقداماتی صورت گرفته است، می‌گوید: در چند سال اخیر با توجه به نقش علم و پژوهش در حل مسائل معضلات اجتماعی و امنیتی، پلیس با تشکیل دفاتر تحقیقات کاربردی و همچنین استفاده از ظرفیت معاونت اجتماعی در مراکز استان‌ها به‌صورت علمی در این رابطه با همکاری و همراهی سایر دستگاه‌های دولتی متولی فرهنگ و همچنین مراکز آموزش عالی و دانشگاه‌ها، مراکز اطلاع‌رسانی و نشریات و جراید محلی و سایت‌ها و خبرگزاری‌ها و همچنین صداوسیمای مرکز ایلام و معاونت اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم دادگستری با اجرای طرح‌های تحقیقاتی و همچنین نشست‌های علمی و پژوهشی برای ریشه‌یابی این مسائل و معضلات اقدام و برمبنای آنها طرح‌های خلع سلاح را اجرا و به‌طور مستمر از ظرفیت رسانه‌های جمعی استفاده خواهد کرد.
افزایش چشمگیر کشفیات سلاح و مهمات در استان ایلام
کاظمی در مورد این سؤال که میزان کشفیات اسلحه در استان ایلام چه میزان است، اظهار می‌دارد: در طول ۱۰ الی ۱۵ سال گذشته یعنی از سال ۸۰ تاکنون در رابطه با کشفیات سلاح و مهمات و برخورد با قاچاقچیان طرح‌های مختلفی با همکاری و هماهنگی مراجع قضایی و امنیتی اجرا و تعداد چشمگیری سلاح و مهمات غیرمجاز اعم از شکاری و جنگی کشف و ضبط‌شده است.
وی می‌گوید: تعداد کثیری از قاچاقچیان و دارندگان سلاح و مهمات غیرمجاز دستگیر و به مراجع قضایی معرفی و از آن طریق مجازات شده‌اند و ضمن اینکه در سال جاری آمارهای موجود گویای روند افزایشی کشفیات ناشی از تحرک عملیاتی بیشتر واحدهای انتظامی است.
وی در مورد اینکه چه اقداماتی برای جلوگیری از استفاده از اسلحه غیرمجاز در نظر گرفته‌شده است، نیز بیان می‌کند: وسایل ارتباط‌جمعی و مراکز فرهنگی آموزش‌های همگانی متناسب را به عموم مردم ارائه می‌دهند، ضمن اینکه برخوردهای آنی و فوریتی پلیسی برای کشف و ضبط سلاح و مهمات جزو دستور کار روزمره واحدهای اجرایی انتظامی استان است.
سرهنگ کاظمی می‌افزاید: موفقیت‌های مستمر گویای عزم و اراده راسخ نیروی انتظامی استان برای مقابله با این معضل اجتماعی است، در زمینه مجازات مجرمان نیز، دستگاه قضایی متناسب با نوع جرائم واقع‌شده در کمترین زمان ممکن به پرونده‌های مربوطه رسیدگی و با مجرمان برخورد قانونی لازم را به عمل آورده و قاطعیت مقامات قضایی در استان ایلام در این زمینه و سایر موارد شایسته تقدیر است.
راهکارهای جدی برای استفاده کمتر از اسلحه در بین خانواده‌ها
جانشین فرمانده انتظامی استان ایلام در پاسخ به این سؤال که راهکارها برای اینکه تمایل به نگهداری اسلحه در بین خانوارهای استان کمتر شود چیست، می‌گوید: ساماندهی افراد متقاضی سلاح و مهمات با توجه به شغل و ضرورت حمل سلاح از طریق مراجع صدور مجوز مربوطه، بررسی علت و انگیزه درخواست‌کنندگان خرید سلاح از مجاری قانونی برای تشخیص ضرورت‌ها و محدود کردن صدور مجوز حمل سلاح و کاهش فروش آن، مشخص کردن محدوده و مکان‌های مناسب برای اسکان عشایر در مناطق دوردست استان به جهت پوشش امنیتی لازم و به‌تبع آن کاهش استفاده از سلاح از مهم‌ترین راهکارهای انتظامی در این حوزه است.
وی ادامه می‌دهد: اصلاح و تشدید قوانین برخورد با خریداران و فروشندگان سلاح و مهمات غیرمجاز از طریق مراجع قانون‌گذار، انجام عملیات روانی برای جلوگیری از قاچاق و ناامن کردن فضا برای قاچاقچیان سلاح و مهمات از طریق تشدید اقدامات کنترلی در مرزهای آسیب‌پذیر، ایست و بازرسی‌ها و گلوگاه‌های ورودی به استان ایلام با صدور مجوزهای قانونی میان‌مدت از دیگر راهکارهای انتظامی برای استفاده کمتر از اسلحه است.
سرهنگ کاظمی بیان می‌دارد: با توجه به اینکه بیشترین قاچاق سلاح در حال حاضر از طرق کشورهای همسایه به‌ویژه عراق به کشور جمهوری اسلامی ایران انجام می‌شود مسئولان کشوری و لشکری از طریق مجاری قانونی با مرزبانان کشور عراق تعامل لازم برقرار تا برای جلوگیری و مبارزه قاطع با قاچاق سلاح و مهمات غیرمجاز در آن‌سوی مرزها اقدام لازم به عمل‌آورند.
پیشنهادات در حوزه فرهنگی و اجتماعی برای کاهش استفاده مردم از سلاح
وی درعین‌حال تأکید می‌کند: پیشنهادات در حوزه اجتماعی، فرهنگی نیز برای کاهش این معضل در استان وجود دارد، به‌طور مثال انجام اقدامات فرهنگی متناسب در رسانه‌های دیداری و شنیداری و دعوت از کارشناسان فرهنگی برای تبیین این موضوع در صداوسیما، نشریات، جراید و روزنامه‌های محلی استان، ایجاد اشتغال مناسب توسط دولت برای جوانان و افراد فاقد شغل که بیکاری برای آنان به‌عنوان یکی از عوامل مؤثر تأییدشده در جریان انجام اعمال خلاف قانون و بزهکاری محسوب می‌شود، ایجاد باشگاه‌های تیراندازی از طریق سرمایه‌گذاران بخش خصوصی برای استفاده‌ی افرادی که به سلاح و مهمات و تیراندازی علاقه دارند. این امر می‌تواند در تخلیه فکری و علاقه‌ای افراد تأثیرگذار باشد و گرایش کمتری به نگهداری سلاح غیرمجاز داشته باشند.
وی همچنین می‌گوید: تهیه فیلم‌هایی با زمینه‌های آموزشی و هشداردهنده با به‌کارگیری افراد مجرب و کارشناس در زمینه فیلم‌سازی و بهره‌گیری از کارگردانان معروف، استفاده از ظرفیت اداره کل آموزش‌وپرورش، دانشگاه‌ها و اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی و سایر ادارات مرتبط در زمینه وجود تبعات منفی نگهداری سلاح و مهمات غیرمجاز و آگاهی دادن افراد و همچنین بیان تبعات و چالش‌های ناشی از این وسیله برای تربیت افراد در سنین نوجوانی و جوانی با همکاری و مشارکت مراجع امنیتی استان، از بین بردن زمینه‌های کاذب نیاز به سلاح و مهمات غیرمجاز از طریق اقدامات فرهنگی منسجم و هماهنگ توسط همه دستگاه‌های ذی‌ربط از دیگر راهکارهای حوزه فرهنگی برای استفاده کمتر از سلاح در استان است.
طرح‌های تشویقی ناجا برای تحویل سلاح در استان‌های غربی
رئیس پلیس آگاهی ناجا هم در همین ارتباط می‌گوید: ورود اسلحه در کشور به دلیل ناایمن بودن کشورهای همسایه است. در برخی از استان‌ها طرح‌های تشویقی برای افرادی که سلاح خود را تحویل می‌دهند اجرا می‌شود.
سردار محمدرضا مقیمی درباره تعداد سلاح گرمی که در دست مردم در سطح کشور است، می‌گوید: حمل سلاح گرم و نگهداری آن ازنظر قانون جرم محسوب می‌شود ازاین‌رو افرادی که سلاح دارند، آن را مخفیانه نگهداری می‌کنند و نمی‌شود آماری دقیق در زمینه اینکه در حال حاضر چقدر سلاح در کشور وجود دارد، ارائه داد.
وی می‌افزاید: خریدوفروش اسلحه هم از منظر قانونی جرم است و با آن برخورد می‌شود. همکاران من در پلیس فتا همه وب‌سایت‌ها و آی‌دی‌هایی که اقدام به خریدوفروش اینترنتی اسلحه می‌کنند را رصد کرده و قطعاً با آنها برخورد خواهند کرد.
تهیه اسلحه در کشور راحت نیست اما از آنجایی‌که کشورهای همسایه ناامن هستند، اسلحه در این کشورها به‌وفور یافت می‌شود
رئیس پلیس آگاهی ناجا ادامه می‌دهد: میزان استفاده از سلاح گرم در وقوع قتل‌ها نیز افزایش داشته است و خوشبختانه کارآگاهان ما موفق شده‌اند در مدت‌زمان بسیار کوتاهی از زمان قتل نسبت به شناسایی عاملان قتل موفق عمل کنند.
سردار مقیمی درعین‌حال می‌گوید: تهیه اسلحه در کشور راحت نیست اما ازآنجایی‌که کشورهای همسایه ناامن هستند و اسلحه در این کشورها به‌وفور یافت می‌شود بعضاً به‌صورت قاچاق سلاح‌ها وارد کشور می‌شود و در اختیار اشرار و افراد قرار می‌گیرند.
وی می‌افزاید: ناجا در شهرها و استان‌های غربی طرح‌های تشویقی را برای تحویل سلاح‌هایی که در دست مردم است اجرا می‌کند و افرادی که شخصاً نسبت به تحویل اسلحه‌ی گرم خودشان به پلیس اقدام می‌کنند شامل طرح‌های تشویقی می‌شوند و خوشبختانه فرهنگ‌سازی خوبی در زمینه تحویل اسلحه به پاسگاه‌ها و مقرهای پلیس صورت گرفته است.
با شرایطی که ایلام در زمینه گرایش مردم به اسلحه دارد به نظر می‌رسد به یک حرکت فراگیر و تجمیعی از سوی متولیان فرهنگی و انتظامی و اطلاعاتی نیاز باشد که در همین زمینه بتوان هم به لحاظ نرم‌افزاری جامعه را از این کشش کاذب بازداشت و هم به لحاظ سخت‌افزاری از قاچاق و رساندن اسلحه به مردم جلوگیری کرد تا مصونیت انتظامی و امنیتی مردم بالا رفته و دیگر شاهد اخبار ناگواری از استفاده نادرست از سلاح نباشیم.
