در حالی‌که الواح هخامنشی ۷۳ سال پیش به بهانه ترجمه به مؤسسه شرق‌شناسی شیکاگو منتقل شد، ترجمه آنها بیش از ۳۰ سال است که متوقف شده و میراث‌فرهنگی ایران بدون هیچ تاکتیکی تنها در میدان بازی بازگشت الواح در مقابل دسیسه‌های آمریکا از جمله غرامت بمب‌گذاری، توقیف دادگاه و ... این سو و آن سو می‌رود.
به گزارش صراط به نقل از «فارس» الواح هخامنشی ایران که 73 سال به بهانه ترجمه و پژوهش در مؤسسه شرق‌شناسی شیکاگو باقی مانده است، پیش‌بینی می‌شد با حکم رفع توقیف از دادگاه آمریکا که فروردین ماه امسال صادر شد بالاخره به ایران بازگردد اما با تعلل‌هایی که برای بازگشت این الواح به ایران صورت می‌گیرد نگرانی‌ها از سنگ‌اندازی‌های لابی صهیونیستی در این ماجرا بیشتر می‌شود.
در پرونده الواح هخامنشی که جزء معدود اشیای تاریخی است که برای خروج آنها از کشور "سند" وجود دارد و ایران کاملاً می‌تواند در مجامع حقوقی برای بازگشت آنها به کشور اقدام کند، انتظار می‌رود مسئولان میراث‌فرهنگی جدیت بیشتری به خرج دهند تا الواحی که قرار بود پس از انجام مطالعه در مؤسسه شرق‌شناسی شیکاگو ۳ ساله به ایران بازگردند، دیگر بیش از ۷۳ سال طول نکشد.
فلسفه خروج این الواح از کشور، "ترجمه و پژوهش" بوده است در حالی‌که به گفته عبدالمجید ارفعی؛ نخستین مترجم منشور کوروش و مترجم زبان‌های باستانی، "ترجمه الواح هخامنشی در مؤسسه شرق‌شناسی شیکاگو پس از انقلاب اسلامی ایران متوقف شده است." در چنین شرایطی که این الواح حتی دیگر ترجمه هم نمی‌شوند و اطلاعی از متون آنها نمی‌توانیم داشته باشیم چه لزومی دارد که در آمریکا باقی بمانند؟
آیا بهتر نیست مسئولان میراث فرهنگی کشور پیش از آنکه آمریکایی‌ها حربه جدیدی را برای نگهداشتن این الواح تاریخی طراحی کنند و ایران را سالها برای خنثی کردن آن حربه درگیر کنند نسبت به بازگرداندن این گل‌نوشته‌ها اقدام کنند؟
--------------------------------------------------
چگونه الواح هخامنشی از ایران خارج شد؟
--------------------------------------------------
در سال 1316 (1937) در حفاری مشترک ایران و موسسه شرق‌شناسی دانشگاه شیکاگو در تخت جمشید، تعداد قابل توجهی اموال فرهنگی تاریخی ارزشمند به دست آمد که این اموال بین دولت ایران و این موسسه به طور مساوی تقسیم شد. الواح هخامنشی به عنوان بخشی از این اموال، سهم دولت ایران شد که برای اطلاع از محتوای آنها نیاز به استفاده از زبان شناسان دانشگاه شیکاگو بود.
8 هزار و 29 لوح سالم و شکسته که خطوط منقوش آن قابل خواندن بود به موسسه شرق‌شناسی امانت داده شد 10 هزار و 800 قطعه نیز شکسته و غیر قابل خواندن بود. در مجموع به طور تخمینی 15 تا 20 هزار لوح سالم و شکسته وجود دارد که 7500 تا 10 هزار لوح کامل و بین 10 تا 12 هزار قطعه شکسته و خرد است.
مؤسسه شرق‌شناسی شیکاگو در سال 1327 تعداد 179 لوح را به ایران پس داد و در سال 1350 نیز 37 هزار و 74 خرده الواح را مسترد کرد.
مطالعات مؤسسه شیکاگو تا پس از سال 1350 نیز ادامه داشت و در سال 1383 نیز 300 لوح دیگر را به موزه ملی ایران ارسال کردند و مؤسسه شیکاگو وعده داده بود باقی‌مانده الواح را نیز در نوبت‌های بعدی پس از پایان مطالعات پس می‌دهد.
اما به ناگاه پس از بمب‌گذاری سال 1385 وکلای 9 نفر از اتباع ایالات متحده آمریکا با وارد کردن اتهام واهی حمایت ایران از تروریسم و تأمین سلاح جهت حماس در جریان بمب‌گذاری 1997 اسرائیل، نزد یکی از محاکم ایالت شیکاگو در آمریکا طرح دعوی کردند و در غیاب ایران به عنوان طرف دعوی موفق به اخذ حکم محکومیت ایران به پرداخت مقادیر کلانی غرامت به شاکیان پرونده شدند. خانواده کشته‌شدگان خواهان تصاحب الواح هخامنشی به جای غرامت 2هزار و 700 میلیون دلاری خود شدند که این دسیسه، حرکت لاکپشتی موسسه شرق شناسی در بازگشت امانتهای ایران را کاملاً متوقف کرد.
مؤسسه شرق‌شناسی به محض صدور حکم توقیف موقت الواح و در برخورد با پرونده اجرای حکم غرامت مربوط به پرونده کشته شدگان انفجار اسرائیل و با صرف 400 هزار دلار مانع از صدور حکم حراج الواح شد اما دادگاه اعلام کرد که مؤسسه شرق شناسی در موقعیت دفاع از حقوق ایران نیست و دولت ایران خود باید با ثبت دادخواست اعتراض و ورود رسمی به روند قضایی از موضع خود دفاع کند.
به محض این اتفاق، سازمان میراث فرهنگی و گردشگری با رایزنی با وزارت خارج و مرکز حقوقی ریاست جمهوری پس از جلسات متعدد با شورای عالی امنیت ملی نسبت به استخدام وکیل بومی برای پیگیری این پرونده اقدام کرد.
توماس کورکوران؛ وکیل آمریکایی منتخب ایران در دادگاه شیکاگو لایحه مخالفت ایران با توقیف الواح را در حدود قانون مصونیت‌های حکومت‌های خارجی ایالت متحده آمریکا مصوب 1976 میلادی نزد دادگاه مربوطه در ایلینویز شیکاگو را تنظیم کرد و رسماً ایران وارد روند قضایی بازگشت الواح ایرانی شد و بارها جلسه استماع دادگاه برگزار شد بدون آنکه هیچ تصمیم یا حکمی از سوی قاضی صادر شود.
تا اینکه بالاخره پس از فراز و نشیب‌های بسیار فروردین ماه 1390 دادگاه حوزه هفت ایالات متحده آمریکا حکم عدم حراج الواح را صادر کرد و آنها را مصون از هرگونه ضبط در دادگاهها دانست.
------------------------------------------------------------
مؤسسه شرق‌شناسی پول ندارد الواح را ترجمه کند!
------------------------------------------------------------
عبدالمجید ارفعی؛ مترجم زبان‌های باستانی و شاگرد هلک (کسی که بخشی از الواح هخامنشی را ترجمه کرده بود) درباره علت اینکه الواح هخامنشی پس از انقلاب اسلامی در مؤسسه شرق‌شناسی آمریکا ترجمه نشد، به خبرنگار فارس می‌گوید: "این مؤسسه پول ندارد تا برای ترجمه الواح اقدام کند."
مؤسسه شرق‌شناسی شیکاگو علی‌رغم آنکه یک نهاد علمی - پژوهشی معرفی می‌شود مؤسسه‌ای سیاسی است چون اساساً موضوعات باستان‌شناسی در کشورهای غربی، زیرمجموعه وزارت خارجه تعریف شده و موضوعی سیاسی قلمداد می‌شوند. اما در چنین شرایطی، این دلیل که «به خاطر "پول" ترجمه الواح متوقف شده است» قابل تأمل است.
---------------------------------------------------------------
هزینه 500 هزار دلاری الواح طی 3 سال اخیر برای ایران
----------------------------------------------------------------
به گفته رئیس سابق سازمان میراث فرهنگی و گردشگری "رقمی حدود 500 هزار دلار طی 2 تا 3 سال اخیر برای پیگیری موضوع دادگاه الواح در آمریکا توسط ایران هزینه شده است." هزینه‌ای برای خرج بازی‌های آمریکایی‌ها در این پرونده که ظاهراً تمامی هم ندارد.
مسئولان میراث فرهنگی تاکنون لابی صهیونیستی را عامل به تأخیر انداختن بازگشت الواح به ایران می‌دانستند، تا حدی که رفع توقیف الواح در دادگاه آمریکا هم برایشان دور از انتظار بود اما واقعاً راه‌حلی برای بازگشت الواح به کشور نیست حال ا ز مذاکره با مؤسسه به ظاهر علمی - پژوهشی شرق‌شناسی آمریکا گرفته تا شکایت به مراجع قانونی بین‌المللی؟
-------------------------------
تاریخ ایران را عوض میکنند
-------------------------------
عباس سلیمی نمین؛ مدیر دفتر مطالعات و تدوین تاریخ ایران تأکید دارد که "کشورهای دیگر برخی آثار را از دسترس ما دور میکنند یا تخریب میکنند تا در شناخت تاریخی خود توفیق نداشته باشیم که این موضوع به پیچیدگی بحث الواح می‌افزاید."
سلیمی نمین معتقد است: " این الواح قطعاً به دست ما نمی‌رسد و کسانی که همان تفکر مخفی نگه داشتن تاریخ ایران را دارند در قالب تبانی نخواهند گذاشت این الواح وارد ایران شود چون هویت آنها برملا می‌شود."
مدیر دفتر مطالعات و تدوین تاریخ ایران می‌گوید: مسئولان سابق میراث فرهنگی نیز فهم مسائل تاریخی را نداشته‌اند و تخصصشان نبوده نه مشایی و نه بقایی فهم تاریخی نداشته‌اند و کاملاً توسط افرادی که در تبانی با غربی‌ها سالها یک روایت تاریخی را به ایران حاکم کردند طبیعی است نگذارند که این الواح به ایران برگردد.
-------------------------------------------
محتوای نوشته‌های این الواح چیست؟
-------------------------------------------
این لوح‌ها بهخلاف دیگر کتیبه‌های هخامنشی تخت‌جمشید که بیانیه‌ها و گفتارهایی رسمی برای همگان و برای آیندگان بوده برای خواندن عموم نوشته و عرضه نشده بوده و در واقع اسناد داخلی و حسابداری کارکنان تخت‌جمشید و یک بایگانی اداری بوده‌اند.
الواح بازگوکننده رویدادهای رسمی و حکومتی و سیاسی نیستند بلکه در کنار آگاهی‌های فراوان دیوانی و اداری اطلاعات فراوانی از زندگی روزمره و روزگار مردمان عصر هخامنشی در اختیار ما می‌گذارند.
به موجب این لوح‌ها ما امروز می‌دانیم که سازندگان تخت‌جمشید را بردگان تشکیل نمی‌دادند بلکه مردان و زنان آزاده‌ای بوده‌اند که به اندازه تخصص خود و کاری که انجام می‌دادند دستمزد می‌گرفتند.
به آنان نه تنها دستمزدی شایسته که گاه پاداش، هدیه و کمکهزینه نیز پرداخت می‌شده است. آنان می‌توانستند به هنگام پیمان زناشویی هنگام زایش نوزادی تازه‌رسیده در جشن‌ها و بیماری‌ها از این پاداش برخوردار شوند.
زنان در تخت‌جمشید نهتنها کار می‌کردند، بلکه پابه‌پای مردان در کارهای تخصصی و مدیریت شرکت داده می‌شدند. نوجوانان به کارآموزی می‌پرداختند و کودکان در ساعت‌های کاری والدین در کودکستان تخت‌جمشید نگهداری و تربیت می‌شدند. لوح‌ها حاکی از آن است که پرداخت نهایی و ریزه‌کاری‌های سنگ‌نگاره‌های باشکوه تخت‌جمشید بیشتر دستاورد هنر و توانایی‌های زنان هخامنشی است.
این الواح از آن نظر ارزشمند هستند که نشان می دهند تخت جمشید و پاسارگاد، بهخلاف اماکنی مانند اهرام ثلاثه مصر، توسط بردگان و بهزور شلاق بنا نشده اند بلکه توسط استادان و کارگران آزادی ساخته شده‌اند که بهازای کار خود دستمزد می گرفتند و از مزایایی مانند مرخصی و پاداش هم برخوردار بوده‌اند. حتی اتباع سرزمین های دیگر نیز که در تخت جمشید کار می‌کردند از حقوق و مزایا برخوردار بودند.
این کتیبه‌ها که تعدادی از آنها پیش از این به ایران بازگشته و هم اکنون در موزه تخت جمشید نگهداری می‌شوند نشان می دهند سیستم حسابداری دقیقی در دوران هخامنشی در 2500 سال پیش جاری بوده و همه پرداخت‌ها بر اساس اسناد مالی مکتوب صورت می گرفته است و موضوعاتی مانند ضامن و ضمانت نیز در این دوران متداول بوده است.
به گزارش فارس، از آخرین باری که مؤسسه شرق‌شناسی شیکاگو تعدادی از این الواح را به ایران پس داده است حداقل 8 سال می‌گذرد و مسئولان میراث‌فرهنگی پس از صدور حکم رفع توقیف الواح در دادگاه آمریکا (فروردین ۹۰) هیچ‌گونه اطلاع‌رسانی درباره نحوه پیگیری‌ها برای بازگشت این گل‌نوشته‌ها نمی‌کنند، توجیهشان هم این است که "اگر اطلاع‌رسانی شود، در روند بازگشت الواح خلل ایجاد می‌شود". اما آیا پیگیری حق قانونی کشورمان هم باید در خفا انجام شود؟
توقف 30ساله ترجمه الواح هخامنشی
این کتیبه‌ها که تعدادی از آنها پیش از این به ایران بازگشته و هم اکنون در موزه تخت جمشید نگهداری می‌شوند نشان می دهند سیستم حسابداری دقیقی در دوران هخامنشی در 2500 سال پیش جاری بوده و همه پرداخت‌ها بر اساس اسناد مالی مکتوب صورت می گرفته است و موضوعاتی مانند ضامن و ضمانت نیز در این دوران متداول بوده است.
