صراط: شاید بتوان از کنار نخستین اقدامات برای عبور مترو از عرصه و حریم بناهای تاریخی مانند عمارت مسعودیه، میدان مشق، میدان محمدیه، موزه استاد صنعتی، موزه ملی ایران، بهارستان، ملت و پانزده خرداد گذشت، اما این‌که بعد از این همه تجربه، یک‌بار سراغ ایستگاه تئاتر شهر می‌روند، یک‌بار می‌خواهند کارگاه مترو را بین برج طغرل و ابن‌بابویه احداث کنند و حالا طرح ریخته‌اند و دوباره میراث فرهنگی را در تنگنا گذاشته‌اند تا دست‌کم هواکش‌های خط ۶ مترو در تقاطع خیابان کارگر و فاطمی را در کنار درِ ورودی مترو احداث کنند، این پرسش را در ذهن ایجاد می‌کند که این همه اصرارِ برای عبور از عرصه و حریم درجه یک بناهای تاریخی برای چیست؟
به گزارش ایسنا به نظر می‌رسد دستگاه‌های توسعه‌ای و اجرایی راهش را یاد گرفته‌اند، به جای بررسی و مطالعات باستان‌شناختی قبل از آغاز کار و تهیه‌ی طرح و اختصاص هزینه‌های زیاد، میراث فرهنگی را در معذورات، محدودیت و تنگنا قرار می‌دهند و در نهایت به این دستگاه اعلام می‌کنند، فلان طرح آنقدر پیش رفته که راه برگشتی نیست، شما نیز آن را تائید کنید تا مجراهای قانونی با مشکلی برخورد نکند؛ توقع دارند سازمان میراث فرهنگی هم حرف‌شان را قبول کند!
بنابراین نخست طرحِ احداث کارگاه و هواکش ایستگاه خط شش مترو را در داخل فضای بازِ تنها موزه‌ی فرش خاورمیانه تدوین می‌کنند و از میراث‌فرهنگی می‌خواهند اجازه‌ی اجرائی شدن بدهد و وقتی این اجازه داده نمی‌شود، سراغ ورودیِ موزه می‌روند و مدیریت میراث فرهنگی استان تهران این‌بار می‌گوید مجبور است این طرح را قبول کند، چون راهکار دیگری برای آن نیست.
و حالا با همه این صحبت‌ها یک اتفاق جالب رخ می‌دهد؛ درست زمانی‌که میراث فرهنگی تهران در مقابل ایجاد هواکش در کنار درِ ورودی موزه فرش کوتاه آمده، این‌بار حسن خلیل‌آبادی، رئیس کمیته میراث فرهنگی شورای شهر تهران، مقابل میراث فرهنگی قد علم کرده تا شاید بتواند از حریم درجه یک فاخرترین موزه فرش خاورمیانه دفاع کند، در یکی از شبکه‌های خبری در رسانه ملی جای میراث فرهنگی و شورای شهر عوض می‌شود.
مشکل تفاهم برای ایستگاه ۶ مترو
خلیل‌آبادی در آن گفت‌وگو می‌گوید: مترو و میراث فرهنگی تهران اجازه چنین کاری را ندارند که در کنار درِ اصلی موزه و در حجمی بسیار بزرگ دهانه‌ی هواکش متروی خط شش را در این نقطه یعنی در حریم درجه یک فاخرترین موزه فرش خاورمیانه ایجاد کنند.
او توضیح داد: شرکت مترو قصد احداث کارگاه متروی خط ۶ را آن هم دقیقا در مقابل درِ اصلی موزه داشته است، که با ممانعت و برخورد مسئولان موزه‌ها از استقرار این سازه‌ی موقت جلوگیری می‌شود، اما بار دیگر با دستور مهندس پروژه کمی آن طرف‌تر از در اصلیِ موزه و در حجمی بزرگ، سازه را ایجاد می‌کنند و در حال حاضر قرار است هواکش این ایستگاه مترو در کنار فاخرترین موزه فرش ایجاد شود.
وی با تاکید بر این‌که امکان انجام این تفاهم بین مترو و میراث‌فرهنگی به هیچ وجه وجود ندارد، گفت: باید براساس مصوبات حریم مراکز میراثی، حریم موزه حفظ شوند، حتی درآوردن یک دودکش با هر اِلمانی توجیه‌کننده نیست. هر تعرض و ساخت و سازی در حریم ابنیه‌ی فرهنگی را قبول نمی‌کنیم و اگر هم شرکت مترو بار دیگر اقدام کند، مجبور می‌شویم به مسئولان ذی‌ربط اطلاع دهیم.
طرح تائید شده توسط میراث فرهنگی برای احداث هواکش در ورودی موزه فرش
اجازه احداث درگاه موزه را ندادند، حالا هواکش نصب می‌کنند
با وجود این صحبت‌ها، رجبعلی خسروآبادی - مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان تهران - نیز در همان گفت‌وگوی تلفنی در تلویزیون اعلام می‌کند: خط مترو از سال گذشته به دنبال آن بود تا در محوطه موزه‌ی فرش درگاهی را ایجاد کند که چون این موزه در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده، مخالفت کردیم و این درگاه را به شمال غربی چهارراه منتقل کردند، اما از سوی دیگر مجبور هستند هواکش را در دو ضلع غربی و شرقی چهارراه فاطمی و کارگر احداث کنند.
او ادامه می‌دهد: میراث فرهنگی تهران در جلسات متعدد با متروی تهران، توانست آن‌ها را راضی کند تا حجم ایجاد شده در کنار ورودی مترو را یک تابلو معرفی برای موزه‌ی فرش قرار دهد و حتی ضلع شرقی نیز تابلوی معرفی فعالیت‌های موزه باشد.
وی تاکید می‌کند: جای دیگری برای نصب هواکش وجود ندارد.
یک گروه کارشناس از اداره کل موزه‌ها سازه مترو را بررسی می‌کنند
محمدرضا کارگر، مدیر اداره‌کل موزه‌ها در این زمینه به ایسنا می‌گوید: طبق آخرین تصمیم، قرار است یک گروه کارشناس از اداره‌کل موزه‌ها به محل اعزام شود تا طرح و مکان را بررسی کنند و تاثیرات این پروژه را در حوزه منظر ببینند.
او با تاکید بر این‌که در صورت مخدوش شدن منظر و جایگاه موزه فرش اداره‌کل موزه‌ها نیز از این اتفاق جلوگیری می‌کند، بیان می‌کند: با توجه به این که میراث فرهنگی استان تهران با این پروژه موافقت کرده، باید دلایل موافقت آن‌ها را ببینیم، که آیا آن‌ها همه‌ی راه‌ها را رفته‌اند و به این توافق رسیده‌اند؟ ما باید دلایل استان تهران را داشته باشیم، تا نظر نهایی را بگوئیم.
مترو از منطقه ۱۲ تهران بیرون رفته است
وی با اشاره به جلسات متعددی که مترو اصفهان و میراث‌فرهنگی این شهر برای عبور مترو از زیرمیدان نقش جهان و چهارباغ عباسی داشته‌اند، می‌گوید: می‌دانم که در اصفهان بحث‌های بسیار جدی مطرح شده و به توافقات خوبی نیز رسیده‌اند و طرح‌ها برای مترو اصلاح شده است.
او حتی در مورد عبور مترو تهران از منطقه ۱۲ تهران به عنوان قدیمی‌ترین منطقه‌ی این کلان‌شهر بیان می‌کند: در آن محدوده دیگر هیچ پروژه‌ای عملیاتی نمی‌شود و مترو عمدتا به بخش‌های معاصر می‌رود.
از خدایمان است ایستگاه تقاطع فاطمی و کارگر حذف شود
سپیده سیروس‌نیا، معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان تهران نیز در این زمینه به ایسنا می‌گوید: از ابتدا نیز میراث موافق نبود که هواکش در این محدوده احداث شود، حتی جلسات متمادی با مبنای جابجا کردن این مسیر برگزار شد، اما عملا صحبت‌هایی که با دست اندرکاران داشتند این بود که امکان جابجایی وجود ندارد چون هر چهار طرف باید هواکش ایجاد شود.
او با بیان این‌که متروی زیرنظر شهرداری و شورای شهر تهران پروژه‌هایش را اجرائی می‌کند، ادامه می‌دهد: اگرامکان این حذف و جابجایی وجود داشته باشد قطعا اولویت میراث فرهنگی نیز به این نکته است، از خدایمان است این اتفاق بیفتد و باید شهرداری برای جابجا کردن خط و هواکش‌ها به مترو گوشزد کند.
وی تاکید می‌کند: نخستین صحبت‌ها از سوی میراث فرهنگی نیز مبنی بر این بود که خط جابجا شود و چیزی به نام ایستگاه «موزه فرش» در این نقطه نباشد، اما برای این‌که امکان جابجایی نبود، مدیر کل میراث فرهنگی به این فکر کرد تا دست‌کم این قضیه را به عنوان یک امتیاز مثبت نگاه کند و دیواره‌های آن تابلوی موزه فرش باشد وهمه تبلیغات به این وزه مربوط باشد.
سیروس‌نیا ارتفاع سازه‌ی هواکش خط شش ایستگاه مترو را از یک طرف حدود پنج و نیم متر و در سمت دیگر که عمده‌ترین فضا را شامل می‌شود سه و نیم متر می‌داند.
طرح‌ها را برای تائید به میراث می‌دهند نه برای بررسی
او اضافه می‌کند: با بیان این‌که شهرداری نخست قبل از هراتفاق از آتش نشانی استعلام می‌گیرد اما هیچ‌گاه سراغ میراث فرهنگی نمی‌آید.
وی مهمترین مشکل در مواجه با طرح‌های عمرانی را این‌طور بیان می‌کند: در ایستگاه شهرری برای جابجا کردن خط ، مترو ضرر زیادی کرد، در حالی که اگر از همان ابتدا می‌دانستیم که قرار است از کجا عبور کند، به آن‌ها نقطه درست را اعلام می‌کردیم. آن‌ها باید از کارشناسان میراث فرهنگی استعلام کنند تا جلسات برگزار و مسیرهای درست و بدون خطراعلام و خط مشی‌ها گذاشته شود، اما متاسفانه کارهایشان را که انجام دادند، در نهایت به میراث فرهنگی می‌گویند این طرح، شما آن را تائید کنید.
سیروس‌نیا با بیان این‌که در اکثر مواقع درگذشته میراث فرهنگی را در مقابل عمل انجام شده قرارمی‌دادند، کارشان را می‌کردند و در پایان تائید می‌خواستند، ادامه می‌دهد: در این شرایط و در نقاطی که مترو اززیر بناهای تاریخی عبور کرده قاعدتا لرزش‌ها به مرور به بدنه و پی آثار تاریخی آسیب‌هایی را وارد می‌کند.
گزارش از: سمیه ایمانیان
به گزارش ایسنا به نظر می‌رسد دستگاه‌های توسعه‌ای و اجرایی راهش را یاد گرفته‌اند، به جای بررسی و مطالعات باستان‌شناختی قبل از آغاز کار و تهیه‌ی طرح و اختصاص هزینه‌های زیاد، میراث فرهنگی را در معذورات، محدودیت و تنگنا قرار می‌دهند و در نهایت به این دستگاه اعلام می‌کنند، فلان طرح آنقدر پیش رفته که راه برگشتی نیست، شما نیز آن را تائید کنید تا مجراهای قانونی با مشکلی برخورد نکند؛ توقع دارند سازمان میراث فرهنگی هم حرف‌شان را قبول کند!
بنابراین نخست طرحِ احداث کارگاه و هواکش ایستگاه خط شش مترو را در داخل فضای بازِ تنها موزه‌ی فرش خاورمیانه تدوین می‌کنند و از میراث‌فرهنگی می‌خواهند اجازه‌ی اجرائی شدن بدهد و وقتی این اجازه داده نمی‌شود، سراغ ورودیِ موزه می‌روند و مدیریت میراث فرهنگی استان تهران این‌بار می‌گوید مجبور است این طرح را قبول کند، چون راهکار دیگری برای آن نیست.
و حالا با همه این صحبت‌ها یک اتفاق جالب رخ می‌دهد؛ درست زمانی‌که میراث فرهنگی تهران در مقابل ایجاد هواکش در کنار درِ ورودی موزه فرش کوتاه آمده، این‌بار حسن خلیل‌آبادی، رئیس کمیته میراث فرهنگی شورای شهر تهران، مقابل میراث فرهنگی قد علم کرده تا شاید بتواند از حریم درجه یک فاخرترین موزه فرش خاورمیانه دفاع کند، در یکی از شبکه‌های خبری در رسانه ملی جای میراث فرهنگی و شورای شهر عوض می‌شود.
مشکل تفاهم برای ایستگاه ۶ مترو
خلیل‌آبادی در آن گفت‌وگو می‌گوید: مترو و میراث فرهنگی تهران اجازه چنین کاری را ندارند که در کنار درِ اصلی موزه و در حجمی بسیار بزرگ دهانه‌ی هواکش متروی خط شش را در این نقطه یعنی در حریم درجه یک فاخرترین موزه فرش خاورمیانه ایجاد کنند.
او توضیح داد: شرکت مترو قصد احداث کارگاه متروی خط ۶ را آن هم دقیقا در مقابل درِ اصلی موزه داشته است، که با ممانعت و برخورد مسئولان موزه‌ها از استقرار این سازه‌ی موقت جلوگیری می‌شود، اما بار دیگر با دستور مهندس پروژه کمی آن طرف‌تر از در اصلیِ موزه و در حجمی بزرگ، سازه را ایجاد می‌کنند و در حال حاضر قرار است هواکش این ایستگاه مترو در کنار فاخرترین موزه فرش ایجاد شود.
وی با تاکید بر این‌که امکان انجام این تفاهم بین مترو و میراث‌فرهنگی به هیچ وجه وجود ندارد، گفت: باید براساس مصوبات حریم مراکز میراثی، حریم موزه حفظ شوند، حتی درآوردن یک دودکش با هر اِلمانی توجیه‌کننده نیست. هر تعرض و ساخت و سازی در حریم ابنیه‌ی فرهنگی را قبول نمی‌کنیم و اگر هم شرکت مترو بار دیگر اقدام کند، مجبور می‌شویم به مسئولان ذی‌ربط اطلاع دهیم.
طرح تائید شده توسط میراث فرهنگی برای احداث هواکش در ورودی موزه فرش
اجازه احداث درگاه موزه را ندادند، حالا هواکش نصب می‌کنند
با وجود این صحبت‌ها، رجبعلی خسروآبادی - مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان تهران - نیز در همان گفت‌وگوی تلفنی در تلویزیون اعلام می‌کند: خط مترو از سال گذشته به دنبال آن بود تا در محوطه موزه‌ی فرش درگاهی را ایجاد کند که چون این موزه در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده، مخالفت کردیم و این درگاه را به شمال غربی چهارراه منتقل کردند، اما از سوی دیگر مجبور هستند هواکش را در دو ضلع غربی و شرقی چهارراه فاطمی و کارگر احداث کنند.
او ادامه می‌دهد: میراث فرهنگی تهران در جلسات متعدد با متروی تهران، توانست آن‌ها را راضی کند تا حجم ایجاد شده در کنار ورودی مترو را یک تابلو معرفی برای موزه‌ی فرش قرار دهد و حتی ضلع شرقی نیز تابلوی معرفی فعالیت‌های موزه باشد.
وی تاکید می‌کند: جای دیگری برای نصب هواکش وجود ندارد.
یک گروه کارشناس از اداره کل موزه‌ها سازه مترو را بررسی می‌کنند
محمدرضا کارگر، مدیر اداره‌کل موزه‌ها در این زمینه به ایسنا می‌گوید: طبق آخرین تصمیم، قرار است یک گروه کارشناس از اداره‌کل موزه‌ها به محل اعزام شود تا طرح و مکان را بررسی کنند و تاثیرات این پروژه را در حوزه منظر ببینند.
او با تاکید بر این‌که در صورت مخدوش شدن منظر و جایگاه موزه فرش اداره‌کل موزه‌ها نیز از این اتفاق جلوگیری می‌کند، بیان می‌کند: با توجه به این که میراث فرهنگی استان تهران با این پروژه موافقت کرده، باید دلایل موافقت آن‌ها را ببینیم، که آیا آن‌ها همه‌ی راه‌ها را رفته‌اند و به این توافق رسیده‌اند؟ ما باید دلایل استان تهران را داشته باشیم، تا نظر نهایی را بگوئیم.
مترو از منطقه ۱۲ تهران بیرون رفته است
وی با اشاره به جلسات متعددی که مترو اصفهان و میراث‌فرهنگی این شهر برای عبور مترو از زیرمیدان نقش جهان و چهارباغ عباسی داشته‌اند، می‌گوید: می‌دانم که در اصفهان بحث‌های بسیار جدی مطرح شده و به توافقات خوبی نیز رسیده‌اند و طرح‌ها برای مترو اصلاح شده است.
او حتی در مورد عبور مترو تهران از منطقه ۱۲ تهران به عنوان قدیمی‌ترین منطقه‌ی این کلان‌شهر بیان می‌کند: در آن محدوده دیگر هیچ پروژه‌ای عملیاتی نمی‌شود و مترو عمدتا به بخش‌های معاصر می‌رود.
از خدایمان است ایستگاه تقاطع فاطمی و کارگر حذف شود
سپیده سیروس‌نیا، معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان تهران نیز در این زمینه به ایسنا می‌گوید: از ابتدا نیز میراث موافق نبود که هواکش در این محدوده احداث شود، حتی جلسات متمادی با مبنای جابجا کردن این مسیر برگزار شد، اما عملا صحبت‌هایی که با دست اندرکاران داشتند این بود که امکان جابجایی وجود ندارد چون هر چهار طرف باید هواکش ایجاد شود.
او با بیان این‌که متروی زیرنظر شهرداری و شورای شهر تهران پروژه‌هایش را اجرائی می‌کند، ادامه می‌دهد: اگرامکان این حذف و جابجایی وجود داشته باشد قطعا اولویت میراث فرهنگی نیز به این نکته است، از خدایمان است این اتفاق بیفتد و باید شهرداری برای جابجا کردن خط و هواکش‌ها به مترو گوشزد کند.
وی تاکید می‌کند: نخستین صحبت‌ها از سوی میراث فرهنگی نیز مبنی بر این بود که خط جابجا شود و چیزی به نام ایستگاه «موزه فرش» در این نقطه نباشد، اما برای این‌که امکان جابجایی نبود، مدیر کل میراث فرهنگی به این فکر کرد تا دست‌کم این قضیه را به عنوان یک امتیاز مثبت نگاه کند و دیواره‌های آن تابلوی موزه فرش باشد وهمه تبلیغات به این وزه مربوط باشد.
سیروس‌نیا ارتفاع سازه‌ی هواکش خط شش ایستگاه مترو را از یک طرف حدود پنج و نیم متر و در سمت دیگر که عمده‌ترین فضا را شامل می‌شود سه و نیم متر می‌داند.
طرح‌ها را برای تائید به میراث می‌دهند نه برای بررسی
او اضافه می‌کند: با بیان این‌که شهرداری نخست قبل از هراتفاق از آتش نشانی استعلام می‌گیرد اما هیچ‌گاه سراغ میراث فرهنگی نمی‌آید.
وی مهمترین مشکل در مواجه با طرح‌های عمرانی را این‌طور بیان می‌کند: در ایستگاه شهرری برای جابجا کردن خط ، مترو ضرر زیادی کرد، در حالی که اگر از همان ابتدا می‌دانستیم که قرار است از کجا عبور کند، به آن‌ها نقطه درست را اعلام می‌کردیم. آن‌ها باید از کارشناسان میراث فرهنگی استعلام کنند تا جلسات برگزار و مسیرهای درست و بدون خطراعلام و خط مشی‌ها گذاشته شود، اما متاسفانه کارهایشان را که انجام دادند، در نهایت به میراث فرهنگی می‌گویند این طرح، شما آن را تائید کنید.
سیروس‌نیا با بیان این‌که در اکثر مواقع درگذشته میراث فرهنگی را در مقابل عمل انجام شده قرارمی‌دادند، کارشان را می‌کردند و در پایان تائید می‌خواستند، ادامه می‌دهد: در این شرایط و در نقاطی که مترو اززیر بناهای تاریخی عبور کرده قاعدتا لرزش‌ها به مرور به بدنه و پی آثار تاریخی آسیب‌هایی را وارد می‌کند.
گزارش از: سمیه ایمانیان
