به گزارش تسنیم بر اساس آمار، خارجیها تا به امروز در 37 صنعت بورسی فعالیت داشتهاند که در این میان سهم اروپاییها بیش از سایر کشورها نمایان بوده است و جالبتر این که، آلمانیها بیش از همه برای حضور در معاملات تالار شیشهای از خود تمایل نشان دادهاند؛ تا جایی که بر اساس آمار درصد قابل توجهی از کدهای معاملاتی صادر شده برای سرمایهگذاران خارجی، در اختیار آلمانیها است و سایر کشورهای آلمانیزبان از جمله سرمایهگذاران کشور سوئیس هم در میان بیشترین سرمایهگذاران خارجی حاضر در بورس ایران حضور دارند.
به هر حال هر بازار بکر و پرپتانسیلی میتواند مورد توجه سرمایهگذاران قرار بگیرد؛ آن هم زمانی که یک طرف قضیه اروپاییهای باهوش و فرصتطلب باشند و طرف دیگر هم اقتصادی همچون ایران که بنا به دلایل مختلف از جمله تحریمها، از پتانسیل بالایی برای سرمایهگذاری و رونق برخوردار است. اما در این میان همانطور که اشاره شد آلمانیها نسبت به سایر کشورها، از اقبال و اشتیاق بیشتری برای حضور در اقتصاد و بازار سرمایه نشان دادهاند.
البته توجه ژرمنها به اقتصاد ایران به چند سال اخیر معطوف نمیشود و پیش از انقلاب هم آلمانها نقش عمدهای در توسعه اقتصادی و صدور تکنولوژی روز دنیا به ایران از خود بجای گذاشتهاند که نشان آن را میتوان در ماشینآلات مورد استفاده در شرکتهای قدیمی که هنوز هم مورد استفاده قرار میگیرند و یا ساختمانهای مرتفع و مستحکم ساخته شده توسط آنها از جمله ساختمان وزارت امور اقتصادی و دارایی مشاهده کرد.
علاوه بر این آلمانها از نظر فرهنگی هم توجه و علاقه ویژه خود را به کشورمان نشان دادهاند؛ به طوری که آمارهای مربوط به ورود و خروج گردشگران خارجی به کشور، بویژه پس از رسیدن به توافق هستهای نشان میدهد آلمانها بیشترین سهم را از گردشگران ورودی به ایران از سوی کشورهای اروپایی داشتهاند و در سال گذشته هم بیش از 29 هزار گردشگر آلمانی به ایران سفر کردهاند.
در این میان اما در خصوص بحث ورود خارجیها به بازار سرمایه کشور و چهار رقمی شدن کدهای معاملاتی صادر شده برای خارجیها بویژه سرمایهگذاران آلمانی، برخی کارشناسان بر این باورند که تعداد قابل توجهی از این کدهای خارجی در حال حاضر به معامله مشغول نیستند و حتی برخی از آنها در مرحله صدور متوقف شدهاند.
با این حال و جدای از بحثها و مشکلات موجود برای حضور سرمایهگذاران خارجی در اقتصاد و بازار سرمایه کشور از جمله موانع مربوط به استانداردسازی گزارشات و صورتهای مالی شرکتها بویژه بانکها و نیز مشکلات ناشی از چند نرخی بودن ارز، عدم ترجمان مناسب از گزارشات و صورتهای مالی شرکتها برای مراوده با خارجیها، مشکلات ساختاری اقتصاد و بازار سرمایه کشور و ...، شاید مهمترین جذابیت بازار سرمایه ایران برای خارجیها بویژه ژرمنها، علاوه بر صنایعی همچون پتروشیمی، خودرو و ساخت قطعات و .... را بتوان سرمایهگذاری در اوراق بهادار ثابت مانند اسناد خزانه اسلامی و اوراق اجاره دولت، سهام مربوط به شرکتهای فناوری اطلاعات و نیز گروههای خدماتی و صنایع مصرفی عنوان کرد.
بر این اساس برخی کارشناسان معتقدند مواردی چون وجود روابط کارگزاری میان بانکهای ایرانی و آلمانی که موجب راحتتر شدن نقل و انتقال پول شده است. همچنین شناخت طرفهای ایرانی و آلمانی از شرایط اقتصادی یکدیگر به لحاظ تراز تجاری این دو کشور، همکاریهای گسترده در زمینههای مختلف میان دو کشور بویژه زمینههای فرهنگی و اقتصادی، شمار قابل توجه شعب بانکهای ایرانی و آلمانی در راستای توسعه روابط بانکی و تنوع صنایع حاضر در بورس ایران نیز موجب شده تا ژرمنها میل و اشتیاق بیشتری نسبت به سایر کشورها برای حضور در اقتصاد و بازار سرمایه ایران از خود نشان دهند.
از سوی دیگر برخی حضور بیشتر فعالان و سرمایهگذاران آلمانی در بازار سرمایه ایران را نشاندهنده اعتماد ژرمنها به بورس ما تلقی میکنند؛ تا جایی که این انگیزه و رغبت برای همکاری میان دو کشور موجب شده تا در راستای تقویت همکاری میان ایران و آلمان، سال گذشته تفاهمنامه همکاری با نهاد ناظر بر بازار مالی آلمان(بافین) امضا شود؛ که میتوان از این تفاهمنامه به عنوان نقطهعطفی در تاریخ همکاری بازار سرمایه ایران و آلمان یاد کرد که موجبات هموار شدن مسیر همکاری میان فعالان بازار سرمایه این دو کشور را نیز فراهم آورده است.
در هر صورت در حالی آلمانها بیش از سایر کشورها میل و رغبت و اشتیاق به حضور در اقتصاد و بازار سرمایه ایران را از خود بروز میدهند که حجم و ارزش معاملات بازار سرمایه کشور در مقایسه با سایر بورسها از رقم قابل توجهی برخوردار نیست و در این میان هم سهم خارجیها از معاملات روزانه تالار شیشهای نیز بسیار اندک و ناچیز است.
این در حالی است که بازار سرمایه کشور برای بزرگ شدن و نشست و برخواستهای بیشتر با سرمایهگذاران خارجی نیازمند مواردی چون افزایش تعاملات با نهادهای بینالمللی، رعایت استانداردهای بینالمللی توسط شرکتها و بازار سرمایه، وجود ابزارها و قوانین حمایتی از سرمایهگذاران خارجی، از بین رفتن نوسانات ارزی، تکنرخی شدن ارز و ... است.
با همه این تفاسیر باید گفت علاوه بر جذابیتهایی که اقتصاد و بازار سرمایه ایران برای سایر کشورها بویژه آلمانها دارد و مشکلات و موانع پیشروی آن، شاید بتوان دلیل دیگر میل و اشتیاق ژرمنها به فرهنگ و اقتصاد ایران را ریشه در تصورات تاریخیای دانست که میگوید ایرانیها و آلمانیها هر دو از نژاد آریایی هستند ...
* مهدی حاجیوند