حجت‌الاسلام‌والمسلمین عباسعلی شاملی از اساتید و محققان حوزه علمیه قم در یادداشتی به حوزه‌نیوز یک دستورالعمل و یک خاطره از آیت‌الله مصباح یزدی در خصوص بهره‌مندی هر چه بهتر از موسم حج را به رشته تحریر درآورده است.
به گزارش صراط به نقل از مرکز خبر حوزه، آنچه می‌خوانید خاطره‌نویسی این محقق و پژوهشگر حوزوی است.
*رمز درک امام زمان (عج) در حج
همه آرزو دارند اگر صاحب موسم [حج] و فرزند فاطمه سلام‌الله‌علیها را ديدند، اما او را به جاي نياوردند دست كم، مشمول دعاي آن ذخيره خداوند در زمين بشوند. پس همه مي‌خواهيم بدانيم كه اين اتصال و اين انس چگونه برقرار مي‌شود؟ راهش چيست و ما چكار مي‌توانيم بكنيم؟!
استاد آیت الله مصباح يزدي، در پاسخ به این سؤال من لختي درنگ كردند و گفتند: پرسش آسان و دشواري كردي؟ شايد هم يك پاسخ نداشته باشد. من گمان مي‌كنم بهترين راه اين انس و همگرايي اين است كه ما ميان خود و امام عصر عجل‌‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف روي يك امر ديني و يا يک شاخه عبادي قرار بگذاريم. اگر در دين‌داري خودمان دقت كنيم درمي‌يابيم كه خيلي از كارهاي ديني ما ناقص است، مشكل دارد و يا در انجام آن پر و پا قرص نيستيم. اما مي‌توانيم روي يك عبادت و عمل ديني با حضرت قرار بگذاريم كه به هيچ روي از آن دست نكشيم و در انجام آن سهل‌انگاري نكنيم و در هر شرايطي خودمان را به آن پاي‌بند بدانيم. در اين حالت است كه ميان ما و امام عصر عجل‌‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف پنجره‌اي باز شده است و ما با ايشان دست دوستي و صميميت داده‌ايم. اگر بتوانيم در اين التزام ديني يك چاشني ديگري هم داشته باشيم و اتصالي به امام حسين علیه‌السلام پيدا كنيم كارمان راحت‌تر است. گاهي هم خوب است با امام زمان عجل‌‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف در حج قرار بگذاريم كه نمازهايمان يا يكي از نمازهايمان حتماً اول وقت خوانده شود. يا هر روز صبح دعاي عهد فراموشمان نشود. اگر ميان خودمان و امام زمان عجل‌‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف روي يك عمل ديني قرار بگذاريم و بر آن پاي بند باشيم، وقتي به حج مي‌آييم كه حضور حضرت در اين‌جا حتمي است، مورد عنايت ايشان قرار مي‌گيريم. البته وراي همه اينها بايد اين نكته را هم بدانيم كه در ميهماني حج، هيچكس دست خالي برنمي‌گردد. همه حجاج بر اساس ظرفيتشان چيزي گيرشان مي‌آيد اما دريافت‌ها و يافته‌ها برابر و يكسان نيست. هر چقدر شايستگي نشان دهيم، همان اندازه ظرفمان را پر مي‌كنند.
فلسفه حج
روز دهم ذي حجه سال 1426 سرزمين منا پس از نماز مغرب و عشا:
در محضر استاد آیت الله مصباح يزدي (دام عزه) به همراه آقاي صدري از دوستان قديم مؤسسه در راه حق
پس از سلام و چاق سلامتي‌هاي اوليه از استاد هديه‌اي خواستيم. از حج، خوبي‌هاي آن، ظرافت‌هاي آن، جاها و چيزهايي كه بايد حواسمان راجع به آنها جمع باشد. از حج و از خداي حج چه بخواهيم؟ چگونه از حج بهره گيري بهتر و بيشتري داشته باشيم؟
استاد اين گونه آغاز كردند: يادم مي‌آيد درست 53 سال پيش در ايام حج مرحوم آقاي تربتي كه از منبري‌هاي معروف قم بودند در مدرسه فيضيه در باره حج با طلبه‌ها حرف مي‌زدند.
من هم پاي منبرشان بودم. ايشان درباره فلسفه حج و حقيقت آن با مردم سخن مي‌گفت. خيلي حرف‌ها زدند تا رسيدند به اين جا كه به نظر من فلسفه اصلي و گوهر دروني حج، تمرين بندگي و ابراز بي‌چون و چراي آن است. حج عبادت «جمع الجمعي» عجيبي است.
احكام و واجبات فراواني دارد. در حج اعمالی هست كه به سادگي توجيه پذير نيست. مثلا در سعي ميان صفا و مروه يك جا راه رفتن، يك جا هروله كردن. در رمي جمره، شگفت‌آميزتر، سنگ‌زدن به ستون سنگي ديگر است و این که چند تا سنگ ريزه و بزنی چه وقت سنگ زدن؟ وقوف‌هاي حج در كجا باشد، چقدر و كي باشد؟ در شب يا در روز، در وسط بيابان، طواف و چرخيدن گرد كعبه از كجا تا كجا، چند دور و... همه اينها بدين خاطر است كه چند روز تمرين بندگي و عبوديت كنيم و دنبال چرا‌ها و پاسخ‌هاي آن هم نباشيم.
استاد افزودند: در حج طي چند روز تمرين بندگي مي‌كنيم تا به خود بفهمانيم بايد ابراهيم گونه خداي متعال را بندگي كرد. حضرت ابراهيم در خواب مي‌بيند كه بايد پسرش اسماعيل را قرباني كند. فرداي آن روز داستان خواب را با پسر در ميان مي‌گذارد و پسر بي‌چون و چرا و بي‌هيچ پرسش و نگراني مي‌گويد: « فَلَمَّا بَلَغَ مَعَهُ السَّعْيَ قَالَ يَا بُنَيَّ إِنِّي أَرَى فِي الْمَنَامِ أَنِّي أَذْبَحُكَ فَانظُرْ مَاذَا تَرَى قَالَ يَا أَبَتِ افْعَلْ مَا تُؤْمَرُ سَتَجِدُنِي إِن شَاء اللَّهُ مِنَ الصَّابِرِينَ»، (سوره صافات، آیه102) و همين بود راز رسيدن به مقام امامت كه و «وَإِذِ ابْتَلَى إِبْرَاهِيمَ رَبُّهُ بِكَلِمَاتٍ فَأَتَمَّهُنَّ قَالَ إِنِّي جَاعِلُكَ لِلنَّاسِ إِمَامًا قَالَ وَمِن ذُرِّيَّتِي قَالَ لاَ يَنَالُ عَهْدِي الظَّالِمِينَ»؛ (سوره بقره، آیه 124)، است. پس در كل ماجراي حج هيچ چيزي به اهميت ابراز و تمرين عبوديت و بندگي ابراهيم وار نمي‌رسد! چنين داستان‌هايي ممكن است براي عقل عادي هزاران پرسش و ان قلت به وجود بياورد اما بنده تسليم در برابر خداي متعال سر تسليم و خضوع فرود مي‌آورد و بي‌چون و چرا اطاعت مي‌كند.
پس در يك جمله حج عادت به بندگي محض و كنار زدن هر گونه خودي و خود گرايي است. شايد اين برداشت از فريضه حج از اين روي مهم است كه خداي متعال در قرآن كريم هدف اصلي از آفرينش انسان را عبوديت همراه با بندگي مي‌داند كه: ما خلقت الجن و الإنس الا ليعبدون...
