ارزهای دیجیتال تحریم‌ها را دور نمی‌زنند

صراط: چند ماه پیش اگر درباره ارزی که تنها می‌توان از آن در فضای مجازی استفاده کرد صحبت می‌کردیم اگر به ما نمی‌خندیدند، حرف‌هایمان را هم جدی نمی‌گرفتند اما امروز ارزهای دیجیتال به یکی از واقعیت‌های اقتصادی جهان بدل شده‌اند. 

مردم در سرتاسر جهان با استفاده از ارزهای دیجیتال می‌توانند از فروشگاه‌های بزرگ اینترنتی مانند آمازون خرید کنند. حتی خرید پیتزا هم با این ارزها در برخی کشورها امکان پذیر شده است. 

بیشتر مشاهیر جهان به سرمایه گذاری در این ارزها روی آورده‌اند و اکثر رسانه‌ها حداقل روزی یک خبر در این حوزه منتشر می‌کنند. نفوذ این ارزها در کوتاه مدت تا حدی شدید بود که باعث واکنش اکثر سیاستمداران و کارشناسان اقتصادی شد. 

در ایران هم سیف مدیر کل بانک مرکزی و آذری جهرمی وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در برابر آن واکنش نشان دادند. 

سیف و معاونان زیر مجموعه وی به مردم توصیه کردند از این ارزها استفاده نکنند و شائبه هرمی بودن آن را مطرح کردند اما جهرمی وزیر جوان ارتباطات ضمن اینکه نظری قطعی در این باره اعلام نداد، پیشنهاد راه اندازی ارز ایرانی را مطرح کرد.

واکنش شخصیت‌های مختلف نسبت به ارزهای دیجیتال 

با وجود اینکه آذری جهرمی دلیل ابداع این ارز را شناساندن ارزهای دیجیتال به مسئولان رده بالا کشور معرفی کرده است اما طرفداران و کسانی که سود خود را در ترویج این ارزها می‌دانند (سرمایه گذاران اولیه)، آن را راهی برای دور زدن تحریم‌های تبادل پولی ایران معرفی می‌کنند که در ادامه به بررسی این ادعا اشتباه می‌پردازیم. 

ارزهای الکترونیک غیر متمرکز

بنا بر این گزارش ارزهای متداول غیرمتمرکز راه مناسبی برای نقل و انتقالات کوچکی که بخواهیم ردی از آن به جا نماند، است اما برای ایران که می‌خواهد درآمدهای فروش سوخت فسیلی را در آن انجام دهد، اساسا امری اشتباه است. 

با توجه به اینکه ایران سهام‌دار اولیه هیچکدام از ارزهای الکترونیک موجود نیست در صورتیکه حجم بالایی پول وارد این بازار کند پیش از اینکه تحریم‌ها را دور بزند، ارزش آن ارز مجازی را افزایش داده یا اگر بخواهیم درست‌تر به این موضوع نگاه کنیم ارزش دلاری که وسیله سنجش و پشتوانه این ارزهاست را افزایش داده است. 

در کنار این موضوع با توجه به نوسانات بسیار بالایی که ارزهای دیجیتال متداول مانند بیت‌کوین، دش و یا اتریوم دارند انتقال درآمد نزدیک به 40 درصد تولید ناخالص (سوخت‌های فسیلی و مشتقات آن) کشور بر روی آنها یک ریسک بسیار خطرناک است.

نکته دیگر اینکه استفاده ایران از این ارزها نوعی مشروعیت بخشیدن به آنهاست و اگر مسئولان امر بخواهند از این ارزها برای دور زدن تحریم‌ها استفاده کنند باید پی ورود شبکه پول‌شویی آن را هم به تن بمالند.

از تمام این موضوعات گذشته اساسا صرافی‌های بزرگ ارزهای مجازی بنا بر تحریم‌های SDN لیست ایالات متحده آمریکا به شهروندان ایرانی ارز مجازی نمی‌فروشند و حتی اجازه ارزکاوی را هم به ایران نمی‌دهند. 

در جدیدترین این تحریم‌ها صرافی Bittrex  به طور رسمی از ماه گذشته دسترسی شهروندان ایرانی، کوبایی، سوریه‌ای و چند کشور دیگر را به خدمات تریدینگ خودش ممنوع کرده است.

ارزهای الکترونیک متمرکز

پیشنهادی دیگری که از سوی طرفداران ارزهای مجازی مطرح می‌شود، تولید یک ارز دیجیتال داخلی است. پیش از این روسیه و ونزوئلا هر دو این اقدام را انجام داده‌اند اما اساسا هیچکدام تا کنون نتوانسته‌اند از این راه برای دور زدن تحریم‌های خود استفاده کنند.

بر این اساس تغییر شکل یا اسم یک پول تفاوتی در ارزش آن ایجاد نمی‎کند. ضرب یک پول جدید حتی به شکل رمزنگاری شده با این تعریف که بر پایه پول رسمی یک کشور باشد به معنای چاپ پول است و تنها بدهی را برای این کشور ایجاد می‌کند. این یعنی انتشار ارز مجازی اگر بر پایه ارزی دیگر باشد مانند همان چاپ اسکناس است.

باید توجه داشت مزیت اصلی ارزهای دیجیتال اگر بتوان آن را مزیت نامید غیر متمرکز بودن آنها است که ارزهای وابسته به دولت چنین قابلیتی را ندارند. اساسا استفاده از ارز دیجیتال ملی در مراودات بین‌المللی آن هم برای کشوری که مشمول تحریم‌های مالی است غیر ممکن است و دلیل آن هم همین موضوع متمرکز بودن آنها و وابستگی به یک واحد پول رسمی است.  

منبع: سایت بصیرت