گروه سیاسی صراط: مجلس شورای اسلامی در سال ۹۶ حوادث مهمی را برای اولین بار در تاریخ پس از انقلاب تجربه کرد.
سال ۹۶، سال پر فراز و نشیبی برای نمایندگان مجلس بود. اتفاقات زیادی در مجلس رخ داد و غیر از اتفاقات صورت گرفته در مسیر تدوین قوانین و یا نظارت بر نمایندگان، غلبه حاشیه بر متن نیز در برخی موارد، نمایندگان و مجلس دهم را به صفحه اول مطبوعات کشورمان کشاند. یکی از مهمترین اتفاقات سال گذشته که برای روزهای متوالی بهارستان را در صدر اخبار روزنامه ها و رسانهه ای داخلی و بین المللی قرار داد، حمله تروریستی وابستگان گروهک تروریستی داعش به ساختمان مجلس بود. این حمله اگرچه توسط ماموران امنیتی و با شهادت تعدادی از کارکنان و مراجعان ناکام ماند، اما تا مدتها رسانه ها را به خود مشغول کرد.
ماجرای دیگری که مجلس را برای مدتی در تیتر رسانه ها قرار داد و بحث های مختلفی را نیز در فضای مجازی و بین مردم به وجود آورد، ماجرای سلفی گرفتن تعدادی از نمایندگان با فدریکا موگرینی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپایی بود که در مراسم تحلیف حسن روحانی رخ داد و جنجال زیادی به پا کرد.
در روزهای انتهایی سال اما طرح دو فوریتی «اعاده اموال نامشروع مسئولان» نیز با موج خبری شدیدی همراه شد. حدود ۲۰۰ نفر از نمایندگان این طرح را امضا کرده بودند و در نهایت قرار شد که بررسی این موضوع به سال ۹۷ سپرده شود.
در گزارش مهر به صورت خلاصه به دیگر اخبار مهم مجلس در سال گذشته اشاره شده است:
اولین جلسه علنی مجلس در سال ۹۶ سه شنبه ۱۵ فروردین ماه تشکیل شد و روز بعد، مجلس اولویت‌هایش در سال ۹۶ را شامل اشتغال، بحران آب، صندوق های بازنشستگی و معیشت به مردم اعلام کرد.
غلبه رنگ و بوی نظارتی بر عملکرد مجلس در سال ۹۶
عملکرد مجلس دهم در سال ۹۶ را بیشتر می توان نظارتی دانست تا قانونگذاری، وزرا بیش از ۷۰۰ بار مخاطب سوال نمایندگان قرار گرفتند و ۱۸ گزارش کمیسیون های تخصصی مجلس درباره چگونگی اجرای قوانین و عملکرد دستگاه های اجرایی قرائت شد.
گزارش های نظارتی مجلس در سال ۹۶ به شرح زیر است:
گزارش نظارتی مجلس درباره نحوه استفاده نمایندگان از ابزارهای نظارتی ۹۶/۳/۷
گزارش کمیسیون عمران درباره استنکاف وزارت نفت در توسعه حمل و نقل ریلی و بهسازی جاده ها ۹۶/۱/۳۰
گزارش کمیسیون اقتصادی درباره وضعیت منطقه آزاد ماکو ۹۶/۸/۳
گزارش کمیسیون اصل ۹۰ درباره تعیین تکلیف عضویت وزیر آموزش و پرورش در هیئت مدیره یک شرکت خصوصی۹۶/۲۰/۲
گزارش کمیسیون اصل ۹۰ از چگونگی ابلاغ و اجرای قوانین از سوی دولت
گزارش کمیسیون اصل ۹۰ درباره تحقیق و تفحص در مجالس اول تا دهم
گزارش کمیسیون حمایت از تولید ملی درباره اجرای اصل ۴۴ قانون اساسی ۹۶/۹/۱
گزارش کمیسیون حمایت از تولید داخلی در مورد نحوه اجرای قانون حداکثر استفاده از توان تولید داخلی ۹۶/۸/۱۰
گزارش کمیسیون فرهنگی درباره استنکاف دولت از اجرای قانون تسهیل ازدواج جوانان ۹۶/۹/۲۲
کمیسیون های مجلس نیز در سال گذشته از حوادث مختلف رخ داده به مردم گزارش دادند که مهمترین انها این موارد است؛
گزارش کمیسیون عمران درباره سیل در استان های سیستان و بلوچستان، آذربایجان های غربی و شرقی ۹۶/۳/۲
گزارش کمیسیون انرژی از بحران قطع آب، برق و تلفن در خوزستان ۹۶/۴/۲۱
گزارش کمیسیون صنایع از حادثه انفجار معدن زمستان یورت استان گلستان ۹۶/۳/۱۷
گزارش کمیسیون اجتماعی از تحقیق و تفحص درباره نحوه برخورد با کارگران معدن آغ دره تکاب۹۶/۶/۳۱
گزارش کمیسیون عمران درباره حادثه ساختمان پلاسکو ۹۶/۶/۸
گزارش تفریغ بودجه ۹۵ نیز در سال ۹۶ به صحن مجلس رسید و رئیس دیوان محاسبات آن را قرائت کرد؛ گزارشی که واکنش دولتی ها را برانگیخت. مهمترین بخش این گزارش در مورد عدم واریز بخشی از درآمد های نفتی به خزانه بود.
برجام زیر تیغ نظارتی مجلس در سال ۹۶
کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس نیز طبق قانون، دومین گزارش را در تاریخ ۹۶/۶/۷ و سومین گزارش خود را در تاریخ ۹۶/۸/۱۰ از روند اجرای برجام در صحن علنی مجلس ارائه کرد.
در سومین گزارش این کمیسیون درباره اجرای برجام فهرستی از تحریم های رفع شده و باقی مانده ارائه و تاکید شد عهدشکنی های آمریکا در اجرای برجام همچنان ادامه دارد. رسیدگی به موضوعات مرتبط با برجام البته در همین حد باقی ماند؛ چراکه خبری از چهارمین گزارش کمیسیون امنیت ملی درباره اجرای برجام در شش ماهه چهارم درموعد مقرر (۲۶ دی ماه) نشد و عمر سال ۹۷ به پایان رسید.
تحقیق و تفحص هایی که در سال ۹۶ کلید خورد
نمایندگان در سال ۹۶ به تحقیق و تفحص درباره نحوه واگذاری پالایشگاه کرمانشاه و نیز تحقیق و تفحص از عملکرد شرکت دخانیات ایران، تحقیق و تفحص از نحوه اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها، تحقیق و تفحص از انتقال آب سد زولای شهرستان سلماس به قره باغ، تحقیق و تفحص از عملکرد وزارت صنعت، معدن و تجارت درباره صدورمجوز و اگذاری معادن رای دادند.
حمله تروریستی داعش به مجلس مهمترین اتفاق سال ۹۶
اما حمله تروریستی به مجلس شورای اسلامی در ساعت حدود ۱۰ و ۳۰ دقیقه روز ۱۷ خرداد ۹۶ مهمترین حادثه سال ۹۶ بود. این حمله در ماه رمضان رخ داد و علی رغم حضور تروریست ها در دفاتر نمایندگان و در نزدیکی صحن علنی مجلس، جلسه علنی مجلس تا ساعت ۱۳ ادامه یافت؛ این حادثه که هدف اصلی آن صحن علنی مجلس بود، با تلاش نیروهای حفاظت سپاه و با تقدیم ۱۷ شهید شامل نیروهای حفاظت، کارمندان و مردم عادی ناکام ماند، اما در روزهای بعد، با حمله موشکی سپاه پاسداران به مقر تروریستهای داعش در دیرالزور سوریه و هلاکت ۱۷۰ نفر از آنها، به خوبی تلافی شد.
مراسم تحلیف رئیس جمهور و عکس های سلفی نمایندگان با موگرینی
مجلس دهم تقریبا نیمی از سال ۹۶ را با دولت یازدهم و نیمی دیگر را با دولت دوازدهم سپری کرد. آیین تحلیف حسن روحانی به عنوان رئیس دولت دوازدهم ۱۷ مرداد در مجلس و با حضور ۹۲ هیئت عالی رتبه برگزارشد. آیین تحلیف به دلیل اهمیتش در صدر اخبار بود، اما آنچه مراسم تحلیف را به حاشیه برد، عکس های سلفی برخی نمایندگان اصلاح طلب با موگرینی، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا که از میهمانان مراسم تحلیف در مجلس بود.
پس از تحلیف، رییس جمهور به جز وزیر علوم ۱۷ گزینه پیشنهادی را برای کابینه اش به مجلس معرفی کرد. وزرای پیشنهادی دولت از ۲۲ مرداد در کمیسیون ها و فراکسیون های مجلس حاضر شدند و برنامه های خود را ارائه کردند. صلاحیت و سوابق وزرای پیشنهادی سپس در صحن علنی مجلس بررسی شد، در نهایت همه وزرا رای اعتماد مجلس را کسب کردند، جز حبیب الله بیطرف گزینه پیشنهادی برای وزارت نیرو که نتوانست اعتماد نمایندگان را جلب کند.
رییس جمهور سپس اردکانیان و غلامی را به ترتیب برای وزارتخانه های نیرو و علوم به مجلس معرفی کرد و هر دو گزینه، هفتم آبان ۹۶ موفق به کسب رای اعتماد از مجلس شدند.
رد کلیات لایحه بودجه در مجلس برای اولین بار در تاریخ انقلاب
لایحه بودجه سال ۹۷ نیز با حاشیه های زیادی در مجلس مورد بررسی قرار گرفت. کلیات لایحه بودجه برای اولین بار در تاریخ جمهوری اسلامی در صحن علنی مجلس رد شد. تلاش دولت برای افزایش قیمت بنزین و قطع یارانه حدود ۳۰ میلیون نفر از جمعیت کشور، عامل اصلی رد کلیات لایحه بودجه بود.
سرانجام بررسی لایحه بودجه نیز ۳ اسفند ماه پس از ۲۰ جلسه بحث و گفتگو در صحن علنی مجلس به پایان رسید و رئیس مجلس نیز ۲۶ اسفند ماه قانون بودجه تایید شده توسط شورای نگهبان را به دولت ابلاغ کرد.
استیضاح آخوندی، ربیعی و حجتی در دقیقه ۹۰
۲۲ و ۲۳ اسفند و در روزهای پایانی سال۹۶ جلسه استیضاح سه وزیر راه و شهرسازی، تعاون، کار و رفاه اجتماعی و جهاد کشاورزی در مجلس برگزار شد. آخوندی، ربیعی و حجتی پس از دفاع از عملکرد خود رأی اعتماد مجدد مجلس را کسب کردند.
این استیضاح ها نیز در نوع خود خالی از حاشیه نبود؛ مهمترین نکته حاشیه ای و البته برجسته آنها، پرچمداری فراکسیون امید در ابتدای کار و پا پس کشیدن بعدی آنها بود که انتقادات بسیاری را متوجه این جزیان سیاسی کرد.
