طی چند دهه گذشته تغییرات بسیار زیادی در بخش انرژی جهان صورت گرفته که نتیجه این تغییرات به‌کارگیری برنامه‌های کاهش شدت استفاده از انرژی‌های فسیلی و در کنار آن استفاده از منابع جدید انرژی است.
به گزارش ایسنا، هدف تمامی این فعالیت‌ها به وجود آوردن فضایی با حداقل خطر برای محیط زیست تعریف شده، در همین راستا کشور ما با تلاش‌های بسیار گسترده و پیگیری، طرح‌های بسیاری را به مرحله‌ی اجرا درآورده که از آن جمله سیاست‌گذاری‌های بخش انرژی در زمینه تولیدات لوازم خانگی است.
بهینه‌سازی مصرف انرژی در کشور یکی از اهداف اساسی برنامه‌های توسعه شناخته شده و بر اساس بند «و» تبصره ۱۹ قانون برنامه دوم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی ایران و همچنین سیاست‌های مصوب برنامه سوم در دستور کار دولت قرار گرفته است.
در این میان هنوز بعضی نقاط جنوبی و غرب کشور از گاز محروم هستند، لذا استفاده از آبگرمکن برقی در این مناطق مرسوم است. با توجه به آمار گرفته شده، حدود ۸۲ هزار دستگاه آبگرمکن برقی در کشور تولید شده و این تولید روندی رو به رشد دارد.
بهینه‌سازی این دستگاه نیز از اهمیت بالایی برخوردار است اتلاف انرژی آبگرمکن‌ها به طور متوسط ۱.۵ تا ۳.۲ کیلووات ساعت بر کیلوگرم در شبانه روز است.
علاوه بر این با توجه به آمار‌های منتشره سالانه حدود ۶۸۰ هزار اتوی جدید وارد بازار می‌شود که نیمی از آن‌ها تولیدات داخلی بوده‌اند و به دلیل فراوانی استفاده از این محصول در بین خانوار‌ها و مصرف انرژی ۲.۹۰۰.۰۰۰ کیلووات ساعت در سال برای این محصول بهینه‌سازی و کاهش مصرف انرژی از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است.
در همین راستا واحد اتوبرقی در سال ۱۳۸۱ جهت آزمون انواع اتوی خشک و بخار در سازمان بهره‌وری انرژی به بهره‌برداری رسید با توجه به این موضوع که به ازای افزایش یک رتبه در برچسب انرژی اتوبرقی حدود ۸.۴ کیلووات ساعت در سال برای هر دستگاه صرفه‌جویی می‌شود، فعالیت این واحد تاثیر بسزایی در امر بهینه‌سازی مصرف انرژی خواهد داشت.
همچنین تعیین معیار مصرف انرژی این محصول موجب می‌شود تا رقابت بین تولیدکنندگان داخلی به وجود آید و آن‌ها را در بالا بردن سطح کیفیت محصولات خود ترغیب کند.
هم اکنون حدود ۲۱ میلیون یخچال فریزر در کشور وجود دارند که سالانه حدود ۱.۳۰۰.۰۰۰ دستگاه نیز به این رقم اضافه می‌شود، بنابر مطالعات انجام شده حدود هشت درصد از مصرف برق کشور و ۲۸ درصد از کل مصرف انرژی برقی در بخش خانگی مربوط به یخچال فریزر‌ها است و یخچال فریزر‌های ویترینی به طور متوسط سه برابر یخچال فریزر‌های خانگی برق مصرف می‌کنند.
از سوی دیگر سهم بخش روشنایی از مجموع مصرف برق کشور حدود ۲۰ درصد تخمین زده شده، هزینه روشنایی در یک ساختمان قابل توجه است و بزرگ‌ترین قسمت کل هزینه انرژی مصرفی و قبض برق در یک ساختمان است. هنگام برنامه ریزی برای بهبود وضعیت ساختمان و کاهش هزینه انرژی، ارتقاء سیستم روشنایی اولین اقدامی است که باید مورد توجه قرار گیرد، زیرا روشنایی می‌تواند روی بار سرمایش و گرمایش و کیفیت توان تاثیر گذارد و این مساله می‌تواند تفاوت قابل توجهی در تعیین مشخصه‌های سیستم بار ساختمان‌ها ایجاد کند.
علاوه بر این آمار‌ها نشان می‌دهد حدود ۸۰ درصد از خانوار‌های شهری از ماشین لباسشویی استفاده می‌کنند. هم‌اکنون حدود ۱۵ میلیون دستگاه ماشین لباسشویی در کشور وجود دارد و متوسط مصرف انرژی این دستگاه با استفاده از گرمکن (المنت گرم کننده آب) برای یک سیکل کامل شست‌وشو که حدود ۱.۵ ساعت است، ۱.۲۶ کیلووات ساعت است.
در طول سال، یک ماشین لباسشویی حدود ۱۲۱ کیلووات ساعت انرژی مصرف میکند و اگر این مقدار را برای تمامی ماشین لباسشویی‌های موجود در کشور محاسبه کنیم، سالانه نزدیک به ۱۸۰۰ گیگاوات ساعت انرژی الکتریکی استفاده می‌شود که با بکارگیری توصیه‌های ارائه شده نه تنها در مصرف برق ماشین‌های لباسشویی به میزان ۱۰ درصد صرفه‌جویی خواهد شد، بلکه طول عمر این تجهیز نیز افزایش خواهد یافت.
در همین راستا حوری جعفری، رییس پژوهشکده مطالعات راهبردی فناوری موسسه مطالعات بین‌المللی انرژی در مورد علل بالا بودن میزان مصرف انرژی در بخش خانگی توضیح داد: جداره‌های ساختمان و عایق‌ها، سیستم تاسیسات و روشنایی و لوازم و تجهیزات خانگی عمده دلایلی است که باعث می‌شود میزان مصرف انرژی در بخش خانگی در ایران سه تا چهار برابر متوسط دنیا باشد.
وی با اشاره به شدت انرژی در ایران، اظهار کرد: بر اساس تولید ناخالص داخلی عرضه انرژی اولیه ۵.۵۳ (قبل از ورود به پالایشگاه‌ها و منهای صادرات) است. علاوه بر این شدت انرژی در ایران در سال ۱۳۹۴، معادل ۱.۸ بشکه به میلیون ریال بود به عبارتی دیگر به ازای هر میلیون ریال که تولید ناخالص داخلی داشتیم ۱.۸ بشکه نفت مصرف می‌کردیم. این موضوع بر اساس قیمت ثابت سال ۱۳۷۶ بود که ۱۰ برابر کشوری مانند ژاپن است.
به گفته وی، براساس قیمت‌های سال ۲۰۱۵ شدت انرژی در ایران برحسب تن (هر تن معادل ۷.۳۳ بشکه نفت خام) ۰.۸ است در حالی که در ژاپن ۰.۱، در کره جنوبی ۰.۲، در چین ۰.۲۷، در عربستان سعودی ۰.۴، در ایالت متحده عربی ۰.۱۲ و به طور کلی متوسط دنیا ۰.۱۸ است. به عبارت دیگر شدت انرژی در ایران ۴.۵ برابر متوسط دنیا است.
وی ادامه داد: میزان مصرف انرژی در صنعت فولاد به ازای یک واحد محصولی که تولید می‌شود ۱۵۰ درصد بالاتر از استاندارد جهانی است. این میزان در بخش‌های سیمان و آجر هر کدام بالاتر از ۱۰۰ درصد و در بخش پتروشیمی و صنایع غذایی هر کدام بالای ۲۵ درصد است.
نرخ مصرف انرژی در ایران ۱۴ برابر ژاپن و ۴.۴ برابر مصرف جهانی است که طبق اعلام مسوولان برقی این نرخ به اقتصاد کشور فشار می‌آورد و باعث به خطر افتادن امنیت انرژی و سلامت محیط زیست می‌شود.
درحالی‌که بالا رفتن مصرف انرژی لزوما به منزله رفاه نیست، میزان مصرف انرژی در کشور‌های خاورمیانه نسبت به متوسط جهانی رشد بالایی را تجربه میکند، از آمار‌های موجود در این عرصه می‌توان نتیجه گرفت که با وجود رشد مصرف انرژی الکتریکی در کشور‌های صنعتی به نسبت کشور‌های در حال توسعه، بهره‌وری انرژی در این کشور‌ها در حال افزایش است.
