کمیسیونر انرژی اتحادیه اروپا به تهران آمده تا به مقام‌های ایرانی اطمینان دهد اروپا پای برجام می‌سوزد و می‌سازد و ظاهراً برخی راهکارهای عملی را هم به طرف‌های ایرانی پیشنهاد کرده است.
به گزارش روزنامه جوان، در واشنگتن اما، کاخ سفید فردا حدود ۲۰۰ دیپلمات خارجی را گردهم خواهد آورد تا از یک طرف به آنها از دلایل خروج امریکا از توافق هسته‌ای بگوید و از طرف دیگر، «برنامه جایگزین»( plan B ) واشنگتن برای برجام را ارائه کند، برنامه‌ای که شامل ایجاد یک ائتلاف گسترده علیه ایران است تا آنگونه که مقام‌های دولت ترامپ می‌گویند، تهران تحت فشار این ائتلاف به یک دور جدیدی از مذاکرات تن بدهد.
هیتر نوئرت، سخنگوی وزارت خارجه امریکا دیروز از یک میهمانی دیپلماتیک با حضور ۲۰۰ دیپلمات خارجی در واشنگتن سخن گفت، میهمانی‌ای که به گفته او قرار است در آن« تصمیم ترامپ برای خروج از توافق هسته‌ای» تشریح و برنامه جایگزین واشنگتن برای برجام شرح داده شود. مقام‌های امریکایی به نیویورک تایمز گفته‌اند که مایک پمپئو، وزیر خارجه امریکا می‌خواهد در نشست روز دوشنبه خود، یک طرح جایگزین برجام یا اصطلاحاً plan B ارائه کند که شامل مذاکره مجدد با ایران برای دستیابی به یک توافق جدید است، مذاکراتی که مقام‌های امریکایی دیروز به نیویورک‌تایمز گفتند که دامنه‌ای گسترده‌تر از کشورهای ۱+۵ از جمله کشورهای عربی و حتی ژاپن را هم در بر خواهد گرفت.
هدف، دستیابی دولت ترامپ به یک توافق متفاوت از توافق برجامی دولت اوباما با ایران است. این توافق علاوه بر اینکه به مسئله هسته‌ای ایران رسیدگی می‌کند، به سایر ابعاد سیاست خارجی ایران از جمله برنامه موشکی و همچنین سیاست‌های منطقه‌ای ایران نیز خواهد پرداخت.
برایان هوک، مشاور ارشد مایک پمپئو، وزیر خارجه امریکا این را که خروج ترامپ از برجام یک «خودزنی» بوده، رد کرده و گفته که دولت ترامپ خروج از توافق هسته‌ای با ایران را یک فرصت می‌داند، نه یک خودزنی، آنطوری که سایر رهبران جهان توصیف می‌کنند. هوک می‌گوید که توافق هسته‌ای ایران، به کشورها یک حس نادرست از امنیت داده و امریکا می‌خواهد از این مسئله مطمئن شود که هر توافق جدیدی با ایران نه تنها قابلیت‌های موشکی و هسته‌ای تهران را پوشش خواهد داد، بلکه فعالیت‌های منطقه‌ای ایران را نیز مهار خواهد کرد.
مختصات استراتژی جدید
مایک پمپئو قرار است روز دوشنبه در سخنرانی خود در بنیاد هریتیج مختصاتی را از یک استراتژی جامع برای مقابله امریکا و اروپایی‌ها با فعالیت‌های غیرهسته‌ای ایران تشریح کند. برایان هوک یک مشاور ارشد پمپئو روز جمعه گفت که ما نیازمند یک چارچوب جدید هستیم تا به مجموع تهدیدات ایران رسیدگی کند.
ما اکنون فرصت داریم تا یک معماری بازدارنده و منع اشاعه بهتر برای ایران و منطقه خلق کنیم. مجموع موضع‌گیری مقام‌های امریکایی نشان می‌دهد که طرح جایگزین کاخ سفید یک استراتژی چند وجهی است که یک جنبه مهم آن، تشکیل یک ائتلاف بین‌المللی علیه ایران است. مایک پمپئو، وزیر خارجه امریکا روز پنج‌شنبه ضمن علنی کردن تلاش واشنگتن برای تشکیل چنین ائتلافی گفت که امریکا به دلیل «فعالیت‌های بی‌ثبات‌کننده» ایران با کشورهای دیگر علیه ایران یک ائتلاف بین‌المللی تشکیل می‌دهد، ائتلافی که البته او ادعا می‌کند که هدف آن« علیه رژیم است، نه مردم ایران.»
«هیثر ناوئرت»، سخنگوی وزارت خارجه امریکا با اشاره به تلاش‌های امریکا برای ایجاد چنین ائتلافی می‌گوید:« چند روز قبل‌تر در همین هفته، ما در همین جا در وزارت خارجه، حدود ۲۰۰ سفیر بودیم. در آن جلسه، بسیاری از دستیاران وزیر خارجه یا دست‌کم چند نفر از آنها فرصت داشتند نگرانی‌های واقعی و جدی ما درباره فعالیت‌های بی‌ثبات‌کننده ایران را با سفرا در میان بگذارند.»
همراهی یا همراه نبودن اروپا؟
مقام‌های امریکایی می‌گویند که امریکا قصد دارد از میان این فشارها، راهی به سمت مذاکره مجدد با ایران برای رسیدن یک توافق هسته‌ای باز کند. نیویورک‌تایمزنوشته که طرح پمپئو شامل مذاکرات جدیدی خواهد بود که در نهایت منجر به اعمال محدودیت‌های شدیدتر و طولانی‌تر هسته‌ای علیه ایران شود و همین طور آزمایش‌های موشکی ایران را محدود کند و فعالیت‌های تهران در منطقه را مهار نماید.
برایان هوک، مشاور وزیر خارجه امریکا می‌گوید:« واشنگتن به دنبال دستیابی به یک نتیجه و دستاورد دیپلماتیک با ایران است و تحریم‌ها نیز بخشی از آن است. هدف از تلاش‌های ما اعمال همه فشارهای لازم برای تغییر رفتار ایران و ایجاد یک چارچوب جدید است که بتواند نگرانی‌های ما را برطرف کند.» هوک گفته که مقام‌های امریکایی امیدوارند که فشارهای اقتصادی ناشی از اعمال مجدد تحریم‌ها موجب شود تا ایران به میز مذاکره بازگردد، همان طورکه چند سال قبل این اتفاق افتاد و منجر به توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ شد.
با این حال، اینکه برنامه جدید کاخ سفید با استقبال اروپایی‌ها روبه‌رو می‌شود یا نه، جای شک و تردید است. به نوشته روزنامه امریکایی انتظار نمی‌رود راهبرد جدید پمپئو در قبال ایران با استقبال قدرت‌های اروپایی رو به‌رو شود که بعد از خروج امریکا از برجام به دنبال راه‌هایی برای خنثی کردن آثار تحریم‌های فراسرزمینی امریکا هستند، به خصوص که خبرگزاری فرانسه دیروز از قول یک مقام اروپایی نقل کرد:« اگر موضوع ساختن چنین ائتلافی، فشار برای تغییر رژیم در ایران باشد، اروپاییان همراه نخواهند شد.»
اطمینان اروپا به تهران
این شک و تردید به خصوص بعد از سفر دیروز کمیسیونر انرژی اروپا تشدید شده است. «میگل آریاس کانیته» کمیسیونر انرژی اتحادیه اروپا پس از دیدار خود با علی اکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی ایران گفت که اتحادیه اروپا تمامی تعهدات خود را اجرا خواهد کرد. او گفت:« ما به دوستان ایرانی خود اعلام کرده‌ایم که به همه تعهدات‌مان برای اجرای مفاد برجام پایبند خواهیم بود و این اتحادیه در مقابل امریکا و مخالفت آن با برجام خواهد ایستاد.»
کمیسیونر انرژی اتحادیه اروپا گفت:«برای اتحادیه اروپا توافقنامه برجام از اهمیت خاصی برخوردار است، زیرا این توافقنامه برای صلح منطقه‌ای و جهانی اهمیت دارد. همه‌جانبه اعلام می‌کنیم همان طور که در چند روز گذشـته سران اتحادیه اروپا در نشست خود حمایت همه‌جانبه را از برجام اعلام کردند، من می‌خواهم اعلام کنم خروج امریکا از توافقنامه برجام اثری ندارد و ما تلاش داریم در کنار این توافق همکاری اقتصادی خود را با ایران حفظ کنیم. رویترز پیش از این گفته بود که اتحادیه اروپا در حال بررسی طرحی برای انتقال مستقیم پول به بانک مرکزی ایران به منظور دور زدن تحریم‌های امریکا علیه ایران پس از خروج واشنگتن از توافق هسته‌ای برجام است، موضوعی که ظاهراً در ملاقات کمیسیونر انرژی اروپا با مقام‌های ایرانی هم مورد بحث قرار گرفته است.
علی‌اکبر صالحی در این باره گفته است: «در رابطه با به‌کارگیری یورو در تعاملات میان ایران و اروپا قول مساعد دادند و گفتند که پیشنهاداتی شده و گام‌های اولیه‌ای نیز در این زمینه برداشته شده است.» صالحی البته این را هم گفته که تا زمانی که قول و قرارها محقق و عملیاتی نشود ما به طور قوی نمی‌توانیم صحبت کنیم. امیدواریم در آینده نزدیک هر چه پیش می‌رویم شاهد عملیاتی شدن این قول و قرارها باشیم.
