اتحادیه اروپا در واکنش به خروج آمریکا از توافق هستهای با ایران تصمیم گرفته است مبادلات خود را به جای دلار با یورو انجام دهد، اما ایده کنار گذاشتن دلار از توافق نامههای بین المللی موضوع جدیدی نیست.
به گزارش ایسنا از آر تی، این تصمیم به اتحادیه اروپا اجازه میدهد دسترسی خود به یکی از بزرگترین بازارهای جهان (ایران) را حفظ کند که به دنبال توافق هستهای سال ۲۰۱۵ درهای خود را به جهان گشوده است. با این حال به جز اتحادیه اروپا، کشورهای زیاد دیگری نیز به ایده کنار گذاشتن دلار یا کاهش وابستگی خود به آن فکر کرده اند.
ایران یکی از کشورهایی بوده است که به دلیل فشارهای آمریکا، تجارت خود را به سمت مبادلات غیر دلاری پیش برده است. الکساندر کاتب، رئیس موسسه " کامپتنس فاینانس" گفت: زمانی که ایران در سالهای ۲۰۱۲ تا ۲۰۱۵ تحت تحریم بود، مکانیزمهای جدیدی برای دور زدن موسسات مالی مرتبط با آمریکا ایجاد کرد که از جمله آنها جایگزین کردن دلار با یورو و یوان در تجارت با چین و کشورهای اروپائی بود.
در همین حال، چین نیز اعلام کرده است در حال حرکت به سمت مبادلات نفتی با استفاده از دلار است که تلاشی برای پایان دادن به سلطه دلار محسوب میشود. استفان اینس- مدیر بازار فارکس موسسه "اودانا" گفت: چین با استفاده از پروژه "ابتکار جاده و کمربند" و تسهیلات سواپ به کشورهای دیگر در حال ارتقای جایگاه یوان در معادلات جهانی است.
کارشناسان با یکدیگر هم عقیده هستند که پیمانهای دو و چندجانبه بین کشورهای مختلف میتوانند به کاهش وابستگی به دلار در مبادلات جهانی کمک شایانی کنند. راما واسودوان- دانشیار دانشکده اقتصاد دانشگاه کلرادو گفت: این مساله بستگی به اقدامات اتحادیه اروپا، انگلیس، روسیه و چین دارد. سناریوی محتمل این است که به تدریج متنوع سازی صورت گیرد و بین شرکای تجاری و سازمانهای منطقهای اقداماتی مشترک برای کاهش وابستگی به دلار انجام شود.
با این حال کارشناسان معتقدند خلاص شدن از سلطه دلار چندان آسان نخواهد بود. جایگزینی دلار با پوند انگلیس به عنوان ارز مرجع جهانی در قرن بیستم نزدیک به یک صد سال طول کشید. اینس در همین رابطه گفت: کنار گذاشتن عادتهای قدیمی دشوار است و بسیاری از صندوقهای پوشش ریسک با دلار کار میکنند. کاتب نیز گفت: به دلایل بسیار زیادی، دلار هنوز انتخاب اول مبادلات تجاری و ذخیره ارزی جهان به شمار میرود و سیستم مالی جهانی بر مبنای دلار و حول نقش مرکزی آن پایه ریزی شده است.