پدیده کاخ نشینی و اشرافیگری یکی از آفت‌هایی است که امام خمینی (ره) همواره درباره آن به مسئولان گوش زد و آن‌ها را نسبت به این امر هوشیار می‌کردند تا در خواب غفلت قرار نگیرند و فاصله بین مردم و مسئولان افزایش پیدا کند. اکنون نیز پس از گذشت سال‌ها برای جلوگیری از خوی اشرافیگری در میان مسئولان کشور نیاز به بازخوانی سخنان گوهربار رهبر کبیر انقلاب در این زمینه حس می‌شود تا تهدیداتی که ممکن است به واسطه رواج صفت اشرافیگری کشور را تهدید کند، فراموش نشود، در ادامه مروری داریم بر بیانات رهبر کبیر انقلاب در مذمت آفت کاخ نشینی:
به گزارش باشگاه خبرنگاران ما وقتی که ملاحظه میکنیم و سعادت‌ها را سنجش میکنیم، میبینیم که سعادتمند‌ها آن‌هایی بودند که در کوخ‌ها بودند. آن‌هایی که در کاخ‌ها هستند سعادتمند نیستند. آن مقداری که برکات از کوخ‌ها در دنیا منتشر شده است هیچ در کاخ‌ها پیدا نمیشود. طبع قضیۀ کاخ نشینی، توجه به عیش و عشرت و توجه به دنیا و توجه به مال و منال است و نمیتواند شهوت و شکم، این طبقه را مهلت بدهد که در یک امر تفکری وارد بشوند و فکر بکنند. آن‌هایی که اختراع کرده اند، آن‌هایی که زحمت کشیده اند و کتاب‌های ارزنده تحویل جامعه داده اند در هر رشته ای، این کوخ نشینان بوده اند. طبع کاخ نشینی منافات دارد با تربیت صحیح، منافات دارد با اختراع و تصنیف و تألیف و زحمت. (۰۱/۰۱/۱۳۶۲)
باید اخلاق کاخ نشینی را از ملت بزداییم
ما باید کوشش کنیم که اخلاق کاخ نشینی را از این ملت بزداییم. اگر بخواهید ملت شما جاوید بماند و اسلام را به آن طوری که خدای تبارک و تعالی میخواهد، در جامعۀ ما تحقق پیدا کند، مردم را از آن خوی کاخ نشینی به پایین بکشید، خود کاخ نشینی این خوی را میآورد، ممکن است که در بین آن‌ها هم کسی پیدا بشود لکن نادر است. توجه کنید که این ملتی که الآن کوخ نشینانش مشغول فعالیت هستند و مشغول به زحمت هستند در جبههها و پشت جبههها، این کوخ نشینان را زحمت بکشید که به همین حال خوی کوخ نشینی و خوی اینکه توجه به کاخ‌ها نداشته باشند نگه دارید تا بتوانید ادامه بدهید زندگی صحیح اسلامی را. آن خوی کاخ نشینی مضر است، خودش مضر نیست، خُویَش مضر است، لکن خود او، این خوی را دنبال دارد. (۰۱/۰۱/۱۳۶۲)
روزی که مسئولان کشور خوی کاخ نشینی پیدا کنند باید فاتحه کشور را بخوانیم
آن روزی که دولت ما توجه به کاخ پیدا کرد، آن روز است که باید ما فاتحۀ دولت و ملت را بخوانیم. آن روزی که رئیس جمهور ما خدای نخواسته، از آن خوی کوخ نشینی بیرون برود و به کاخ نشینی توجه بکند، آن روز است که انحطاط برای خود و برای کسانی که با او تماس دارند پیدا می‌شود. آن روزی که مجلسیان خوی کاخ نشینی پیدا کنند خدای نخواسته، و از این خوی ارزندۀ کوخ نشینی بیرون بروند، آن روز است که ما برای این کشور باید فاتحه بخوانیم. (۰۱/۰۱/۱۳۶۲)
یک موی شما کوخ نشینان بر همه کاخ نشینان ترجیح دارد
من شما طبقۀ گودنشینان را از آن کاخ نشینان بالا‌تر میدانم؛ اگر آن‌ها لایق این باشند که با شما مقایسه بشوند. من وقتی که در انقلاب میدیدم که یک پیرمردی از آن گودنشین‌ها از آن منزل محقر خرابه بیرون میآمد و میگفت که ما با بچههایمان صبح که می‌شود میرویم برای تظاهرات، [مباهات میکردم]. یک موی شما بر همۀ آن کاخ نشین‌ها و آن‌هایی که در این انقلاب هیچ فعالیتی نداشتند، بلکه کارشکنی هم تا آن اندازه که میتوانستند می‌کردند و الآن هم هر مقدار که بتوانند میکنند، یک موی شما بر همۀ آن‌ها ترجیح دارد؛ بلکه مقایسۀ یک موی شما با آن‌ها نباید صحیح باشد. (سخنرانی در حسینیه جماران)
ملت عدالت میخواهد، اتاق بزرگ نمیخواهد
ملت عدالت میخواهد، اتاق بزرگ نمیخواهد. ملت وزارتخانه میخواهد، وزارتخانۀ اسلامی، نه آن وزارتخانۀ کاخ دادگستری، کاخ نخست وزیری، کاخ وزارتِ مالی، هی کاخ! کاخ مال ملت است. این تزییناتی که الآن در این کاخ‌ها موجود است، علاوه بر اینکه بسیاریش یا بعضیاش از محرّمات است و حتماً باید دولت توجه کند به آن، دولتی که میگوید دولت اسلامی است ـ. و هستند ـ. نباید تحت تأثیر واقع بشود و هر طوری سابق بوده همان طوری که در زمان محمدرضاشاه خان بوده است حالا هم همان فرم باشد. پس شما چه کاره اید! تو که میگویی من مسلمان هستم، چکاره هستی؟ ما یکی یکی باید بگوییم؟ دانه دانه باید بسپاریم؟ این‌ها باید اصلاح بشود و شما‌ها ـ. من میدانم ـ. مسلمانید ـ. من همۀ افراد این‌ها را بعضیشان را میشناسم، بعضیشان را هم معرفی کردهاند به من ـ. این‌ها همه متعهدند، همه مسلمانند، لکن ضعیف النفسند! میترسند که مبادا یک وقت میهمانی از اجانب بیاید در کاخ دادگستری یا در کاخ نخست وزیری و آنجا ببیند که یک [محیط]محقری است؛ باید حتماً به فرم غرب باشد؟! (۱۵/۱۲/۱۳۵۷)
اگر از خودتان شروع نکنید نمیتوانید اصلاح کنید
دولت‌ها بفهمند که قدرت به این نیست که ظرف طلا باشد و ظرف نقره باشد، قدرت به این نیست که پرده های کذا باشد، بزرگی و عظمت به این نیست که پرده های کذا باشد و مبل‌های کذا باشد از مال این ملت ضعیف! خود ملت توی این غار‌ها زندگی بکند و شما در کاخ‌های دادگستری و در کاخ‌های نخستوزیری؟! تعدیل کنید خودتان را؛ اگر از خودتان شروع نکنید نمیتوانید اصلاح کنید. (۱۵/۱۲/۱۳۵۷)
روحانیت متعهد، به خون سرمایه داران زالو صفت تشنه است و هرگز با آنان سرآشتی نداشته و نخواهد داشت. آن‌ها با زهد و تقوا و ریاضت درس خواندهاند و پس از کسب مقامات علمی و معنوی نیز به همان شیوۀ زاهدانه و با فقر و تهیدستی و عدم تعلق به تجملات دنیا زندگی کردهاند و هرگز زیر بار منت و ذلت نرفتهاند. دقت و مطالعه در زندگی علمای سلف، حکایت از فقر و نهایتاً روح پرفتوت آنان برای کسب معارف میکند که چگونه در پرتو نور شمع و شعاع قمر تحصیل کردهاند و با قناعت و بزرگواری زیستند. (منشور روحانیت)
اگر ملت میخواهد که این پیروزی تا آخر برسد، باید مواظب آن‌هایی که دولت را تشکیل میدهند باشد
ملت ما متوجه باشند که وقتی که مجلسشان یک مجلسی است که از طبقۀ متوسط است و توی این مجلس آن «دوله»ها و «سلطنه»ها و «سلطنتی»ها را نداریم و در دولت هم آنطور دولت‌هایی که افراد مرفه سرمایه دار کذا باشند نداریم، در ارتش هم آن افراد سپهبد و کذایی که املاک بیاندازه داشتند و آپارتمان‌های چندین طبقه داشتند نداریم، این مملکت محفوظ میماند. آن روزی که هر یک از شما‌ها را ملت دید که دارید از مرتبۀ متوسط میغلتید به طرف مرفه و دنبال این هستند که یا قدرت پیدا بکنید یا تمکن پیدا کنید، مردم باید توجه داشته باشند و اینطور افرادی که به تدریج ممکن است یک وقتی خدای نخواسته پیدا بشود، آن‌ها را سر جای خودشان بنشاند. اگر ملت میخواهد که این پیروزی تا آخر برسد و به منتهای پیروزی که آمال همه است برسد، باید مواظب آن‌هایی که دولت را تشکیل میدهند، آنکه رئیس جمهور است، آنکه مجلس هست، مجلسی هست، همۀ این‌ها را توجه بکنند که مبادا یک وقتی از طبقۀ متوسط به طبقۀ بالا و به اصطلاح خودشان مرفه به آن طبقه برسد. (سخنرانی در حسینیه جماران)
رئیس جمهور و وکلاى مجلس از طبقه اى باشند؛ که محرومیت و مظلومیت مستضعفان و محرومان جامعه را لمس کرده باشند
ملت در سرتاسر کشور در کارهایى که محول به اوست برطبق ضوابط اسلامى و قانون اساسى انجام دهد؛ و در تعیین رئیس جمهور و وکلاى مجلس با طبقۀ تحصیلکردۀ متعهد و روشنفکر با اطلاع از مجارى امور و غیروابسته به کشورهاى قدرتمند استثمارگر و اشتهار به تقوا و تعهد به اسلام و جمهورى اسلامى مشورت کرده، و با علما و روحانیون با تقوا و متعهد به جمهورى اسلامى نیز مشورت نموده؛ و توجه داشته باشند رئیس جمهور و وکلاى مجلس از طبقه اى باشند؛ که محرومیت و مظلومیت مستضعفان و محرومان جامعه را لمس نموده و در فکر رفاه آنان باشند، نه از سرمایه داران و زمین خواران و صدرنشینان مرفه و غرق در لذات و شهوات که تلخى محرومیت و رنج گرسنگان و پابرهنگان را نمىتوانندبفهمند. (بخشی از وصیت نامه)
سرچشمۀ همۀ مصیبت‌هایی که ملت‌ها میکشند این است که متصدیان امورشان از قشر اشراف باشد
سرچشمۀ همۀ مصیبت‌هایی که ملت‌ها میکشند این است که متصدیان امورشان از قشر مرفه و از اشراف و اعیان ـ. به اصطلاح خودشان ـ. از آن‌ها باشد؛ و آن‌ها این طور هستند، اشراف و اعیان این طور هستند که تمام ارزش‌ها را به این می‌دانند که آنجایی که زندگی میکنند بهتر از دیگران باشد، آن رفتاری که مردم با آن‌ها میکنند، رفتار عبید با موالی باشد؛ تمام افکارشان متوجه به این مسائل است. باید حتماً چند تا پارک داشته باشد، چند تا باغ داشته باشد در شمیران، در تهران، در کجا، تا اینکه بشود یک نفر آدم ـ. عرض میکنم که ـ. نخست وزیر یا یک نفر آدم وزیر کذا؛ و این‌ها وضع روحیشان، به حسب نوع، وضع روحیشان این طور بود که، چون قدرت را، تمام ارزش‌ها را به قدرت میدانستند، تمام ارزش‌ها را به قدرت مالی میدانستند، به قدرت‌های دیگر میدانستند، در مقابل قدرت بالا‌تر از خودشان خاضع و عَبد بودند، در مقابل ضعفایی که قدرت ندارند، فرمانفرما و حکومت بودند.
این وضع طبیعی این است که یک قشر اشراف و اعیان ـ. به اصطلاح خودشان ـ. و مرفه به یک کشوری حکومت کنند و قابل اجتناب نیست این. وقتی حکومت آن طور شد، دیگر نمیشود این را کسی خیال کند که قابل این است که این با مردم چه جور باشد، از آنور با دولت‌های خارجی چه جور باشد. مقابل آن‌ها، از باب اینکه میدیدند آن‌ها قدرتشان بیشتر است، خاضع بودند. هر جایی که توهّم می‌کردند که به قدرتشان یک قدرت بالاتری یک صدمهای بزند، مقابل او لنگ میانداختند و همه جور تواضعی می‌کردند؛ برای اینکه آنجا را به دست داشته باشند. به مردم هر چه گذشت، گذشت و هرچه خواستند، بکنند با مردم. (۰۷/۰۶/۱۳۶۱)
امام خمینی (ره) به دلیل جهان‌بینی و بصیرتی که داشته‌اند، همواره درباره مسائل مختلفی که ممکن است ماهیت جمهوری اسلامی را خدشه‌دار کند به مسئولان و مردم تذکر می‌دادند، ایشان بار‌ها در جمع مسئولان فرمودند: کسانی که درد فقر و محرومیت را چشیده‌اند تا آخر با ما خواهند ماند و آن‌هایی که طعمی از فقر نچشیده‌اند، درکی از مشکلات مردم و گرفتاری‌های آن‌ها ندارند، به نظر می‌رسد که امروز برخی از مسئولان گرفتار آفت کاخ‌نشینی شده‌اند و از سطح زندگی مردم به سرعت فاصله گرفته‌اند، لذا بدیهی است که چنین اشخاصی نمی‌توانند مجریان خوبی برای قانونگذاری و دفاع از حقوق مردم باشند و از آن‌ها حمایت کنند، مسئولان باید بدانند که لازم است خود را با قشر ضعیف جامعه همتراز کنند، نه اینکه به فکر هم‌ردیف شدن با کاخ‌نشینان جامعه باشند، چرا که چنین آفتی در شان مسئولان دستگاه‌های کشوری که به نام جمهوری اسلامی زیبنده شده نیست.
به گزارش باشگاه خبرنگاران ما وقتی که ملاحظه میکنیم و سعادت‌ها را سنجش میکنیم، میبینیم که سعادتمند‌ها آن‌هایی بودند که در کوخ‌ها بودند. آن‌هایی که در کاخ‌ها هستند سعادتمند نیستند. آن مقداری که برکات از کوخ‌ها در دنیا منتشر شده است هیچ در کاخ‌ها پیدا نمیشود. طبع قضیۀ کاخ نشینی، توجه به عیش و عشرت و توجه به دنیا و توجه به مال و منال است و نمیتواند شهوت و شکم، این طبقه را مهلت بدهد که در یک امر تفکری وارد بشوند و فکر بکنند. آن‌هایی که اختراع کرده اند، آن‌هایی که زحمت کشیده اند و کتاب‌های ارزنده تحویل جامعه داده اند در هر رشته ای، این کوخ نشینان بوده اند. طبع کاخ نشینی منافات دارد با تربیت صحیح، منافات دارد با اختراع و تصنیف و تألیف و زحمت. (۰۱/۰۱/۱۳۶۲)
باید اخلاق کاخ نشینی را از ملت بزداییم
ما باید کوشش کنیم که اخلاق کاخ نشینی را از این ملت بزداییم. اگر بخواهید ملت شما جاوید بماند و اسلام را به آن طوری که خدای تبارک و تعالی میخواهد، در جامعۀ ما تحقق پیدا کند، مردم را از آن خوی کاخ نشینی به پایین بکشید، خود کاخ نشینی این خوی را میآورد، ممکن است که در بین آن‌ها هم کسی پیدا بشود لکن نادر است. توجه کنید که این ملتی که الآن کوخ نشینانش مشغول فعالیت هستند و مشغول به زحمت هستند در جبههها و پشت جبههها، این کوخ نشینان را زحمت بکشید که به همین حال خوی کوخ نشینی و خوی اینکه توجه به کاخ‌ها نداشته باشند نگه دارید تا بتوانید ادامه بدهید زندگی صحیح اسلامی را. آن خوی کاخ نشینی مضر است، خودش مضر نیست، خُویَش مضر است، لکن خود او، این خوی را دنبال دارد. (۰۱/۰۱/۱۳۶۲)
روزی که مسئولان کشور خوی کاخ نشینی پیدا کنند باید فاتحه کشور را بخوانیم
آن روزی که دولت ما توجه به کاخ پیدا کرد، آن روز است که باید ما فاتحۀ دولت و ملت را بخوانیم. آن روزی که رئیس جمهور ما خدای نخواسته، از آن خوی کوخ نشینی بیرون برود و به کاخ نشینی توجه بکند، آن روز است که انحطاط برای خود و برای کسانی که با او تماس دارند پیدا می‌شود. آن روزی که مجلسیان خوی کاخ نشینی پیدا کنند خدای نخواسته، و از این خوی ارزندۀ کوخ نشینی بیرون بروند، آن روز است که ما برای این کشور باید فاتحه بخوانیم. (۰۱/۰۱/۱۳۶۲)
یک موی شما کوخ نشینان بر همه کاخ نشینان ترجیح دارد
من شما طبقۀ گودنشینان را از آن کاخ نشینان بالا‌تر میدانم؛ اگر آن‌ها لایق این باشند که با شما مقایسه بشوند. من وقتی که در انقلاب میدیدم که یک پیرمردی از آن گودنشین‌ها از آن منزل محقر خرابه بیرون میآمد و میگفت که ما با بچههایمان صبح که می‌شود میرویم برای تظاهرات، [مباهات میکردم]. یک موی شما بر همۀ آن کاخ نشین‌ها و آن‌هایی که در این انقلاب هیچ فعالیتی نداشتند، بلکه کارشکنی هم تا آن اندازه که میتوانستند می‌کردند و الآن هم هر مقدار که بتوانند میکنند، یک موی شما بر همۀ آن‌ها ترجیح دارد؛ بلکه مقایسۀ یک موی شما با آن‌ها نباید صحیح باشد. (سخنرانی در حسینیه جماران)
ملت عدالت میخواهد، اتاق بزرگ نمیخواهد
ملت عدالت میخواهد، اتاق بزرگ نمیخواهد. ملت وزارتخانه میخواهد، وزارتخانۀ اسلامی، نه آن وزارتخانۀ کاخ دادگستری، کاخ نخست وزیری، کاخ وزارتِ مالی، هی کاخ! کاخ مال ملت است. این تزییناتی که الآن در این کاخ‌ها موجود است، علاوه بر اینکه بسیاریش یا بعضیاش از محرّمات است و حتماً باید دولت توجه کند به آن، دولتی که میگوید دولت اسلامی است ـ. و هستند ـ. نباید تحت تأثیر واقع بشود و هر طوری سابق بوده همان طوری که در زمان محمدرضاشاه خان بوده است حالا هم همان فرم باشد. پس شما چه کاره اید! تو که میگویی من مسلمان هستم، چکاره هستی؟ ما یکی یکی باید بگوییم؟ دانه دانه باید بسپاریم؟ این‌ها باید اصلاح بشود و شما‌ها ـ. من میدانم ـ. مسلمانید ـ. من همۀ افراد این‌ها را بعضیشان را میشناسم، بعضیشان را هم معرفی کردهاند به من ـ. این‌ها همه متعهدند، همه مسلمانند، لکن ضعیف النفسند! میترسند که مبادا یک وقت میهمانی از اجانب بیاید در کاخ دادگستری یا در کاخ نخست وزیری و آنجا ببیند که یک [محیط]محقری است؛ باید حتماً به فرم غرب باشد؟! (۱۵/۱۲/۱۳۵۷)
اگر از خودتان شروع نکنید نمیتوانید اصلاح کنید
دولت‌ها بفهمند که قدرت به این نیست که ظرف طلا باشد و ظرف نقره باشد، قدرت به این نیست که پرده های کذا باشد، بزرگی و عظمت به این نیست که پرده های کذا باشد و مبل‌های کذا باشد از مال این ملت ضعیف! خود ملت توی این غار‌ها زندگی بکند و شما در کاخ‌های دادگستری و در کاخ‌های نخستوزیری؟! تعدیل کنید خودتان را؛ اگر از خودتان شروع نکنید نمیتوانید اصلاح کنید. (۱۵/۱۲/۱۳۵۷)
روحانیت متعهد، به خون سرمایه داران زالو صفت تشنه است و هرگز با آنان سرآشتی نداشته و نخواهد داشت. آن‌ها با زهد و تقوا و ریاضت درس خواندهاند و پس از کسب مقامات علمی و معنوی نیز به همان شیوۀ زاهدانه و با فقر و تهیدستی و عدم تعلق به تجملات دنیا زندگی کردهاند و هرگز زیر بار منت و ذلت نرفتهاند. دقت و مطالعه در زندگی علمای سلف، حکایت از فقر و نهایتاً روح پرفتوت آنان برای کسب معارف میکند که چگونه در پرتو نور شمع و شعاع قمر تحصیل کردهاند و با قناعت و بزرگواری زیستند. (منشور روحانیت)
اگر ملت میخواهد که این پیروزی تا آخر برسد، باید مواظب آن‌هایی که دولت را تشکیل میدهند باشد
ملت ما متوجه باشند که وقتی که مجلسشان یک مجلسی است که از طبقۀ متوسط است و توی این مجلس آن «دوله»ها و «سلطنه»ها و «سلطنتی»ها را نداریم و در دولت هم آنطور دولت‌هایی که افراد مرفه سرمایه دار کذا باشند نداریم، در ارتش هم آن افراد سپهبد و کذایی که املاک بیاندازه داشتند و آپارتمان‌های چندین طبقه داشتند نداریم، این مملکت محفوظ میماند. آن روزی که هر یک از شما‌ها را ملت دید که دارید از مرتبۀ متوسط میغلتید به طرف مرفه و دنبال این هستند که یا قدرت پیدا بکنید یا تمکن پیدا کنید، مردم باید توجه داشته باشند و اینطور افرادی که به تدریج ممکن است یک وقتی خدای نخواسته پیدا بشود، آن‌ها را سر جای خودشان بنشاند. اگر ملت میخواهد که این پیروزی تا آخر برسد و به منتهای پیروزی که آمال همه است برسد، باید مواظب آن‌هایی که دولت را تشکیل میدهند، آنکه رئیس جمهور است، آنکه مجلس هست، مجلسی هست، همۀ این‌ها را توجه بکنند که مبادا یک وقتی از طبقۀ متوسط به طبقۀ بالا و به اصطلاح خودشان مرفه به آن طبقه برسد. (سخنرانی در حسینیه جماران)
رئیس جمهور و وکلاى مجلس از طبقه اى باشند؛ که محرومیت و مظلومیت مستضعفان و محرومان جامعه را لمس کرده باشند
ملت در سرتاسر کشور در کارهایى که محول به اوست برطبق ضوابط اسلامى و قانون اساسى انجام دهد؛ و در تعیین رئیس جمهور و وکلاى مجلس با طبقۀ تحصیلکردۀ متعهد و روشنفکر با اطلاع از مجارى امور و غیروابسته به کشورهاى قدرتمند استثمارگر و اشتهار به تقوا و تعهد به اسلام و جمهورى اسلامى مشورت کرده، و با علما و روحانیون با تقوا و متعهد به جمهورى اسلامى نیز مشورت نموده؛ و توجه داشته باشند رئیس جمهور و وکلاى مجلس از طبقه اى باشند؛ که محرومیت و مظلومیت مستضعفان و محرومان جامعه را لمس نموده و در فکر رفاه آنان باشند، نه از سرمایه داران و زمین خواران و صدرنشینان مرفه و غرق در لذات و شهوات که تلخى محرومیت و رنج گرسنگان و پابرهنگان را نمىتوانندبفهمند. (بخشی از وصیت نامه)
سرچشمۀ همۀ مصیبت‌هایی که ملت‌ها میکشند این است که متصدیان امورشان از قشر اشراف باشد
سرچشمۀ همۀ مصیبت‌هایی که ملت‌ها میکشند این است که متصدیان امورشان از قشر مرفه و از اشراف و اعیان ـ. به اصطلاح خودشان ـ. از آن‌ها باشد؛ و آن‌ها این طور هستند، اشراف و اعیان این طور هستند که تمام ارزش‌ها را به این می‌دانند که آنجایی که زندگی میکنند بهتر از دیگران باشد، آن رفتاری که مردم با آن‌ها میکنند، رفتار عبید با موالی باشد؛ تمام افکارشان متوجه به این مسائل است. باید حتماً چند تا پارک داشته باشد، چند تا باغ داشته باشد در شمیران، در تهران، در کجا، تا اینکه بشود یک نفر آدم ـ. عرض میکنم که ـ. نخست وزیر یا یک نفر آدم وزیر کذا؛ و این‌ها وضع روحیشان، به حسب نوع، وضع روحیشان این طور بود که، چون قدرت را، تمام ارزش‌ها را به قدرت میدانستند، تمام ارزش‌ها را به قدرت مالی میدانستند، به قدرت‌های دیگر میدانستند، در مقابل قدرت بالا‌تر از خودشان خاضع و عَبد بودند، در مقابل ضعفایی که قدرت ندارند، فرمانفرما و حکومت بودند.
این وضع طبیعی این است که یک قشر اشراف و اعیان ـ. به اصطلاح خودشان ـ. و مرفه به یک کشوری حکومت کنند و قابل اجتناب نیست این. وقتی حکومت آن طور شد، دیگر نمیشود این را کسی خیال کند که قابل این است که این با مردم چه جور باشد، از آنور با دولت‌های خارجی چه جور باشد. مقابل آن‌ها، از باب اینکه میدیدند آن‌ها قدرتشان بیشتر است، خاضع بودند. هر جایی که توهّم می‌کردند که به قدرتشان یک قدرت بالاتری یک صدمهای بزند، مقابل او لنگ میانداختند و همه جور تواضعی می‌کردند؛ برای اینکه آنجا را به دست داشته باشند. به مردم هر چه گذشت، گذشت و هرچه خواستند، بکنند با مردم. (۰۷/۰۶/۱۳۶۱)
امام خمینی (ره) به دلیل جهان‌بینی و بصیرتی که داشته‌اند، همواره درباره مسائل مختلفی که ممکن است ماهیت جمهوری اسلامی را خدشه‌دار کند به مسئولان و مردم تذکر می‌دادند، ایشان بار‌ها در جمع مسئولان فرمودند: کسانی که درد فقر و محرومیت را چشیده‌اند تا آخر با ما خواهند ماند و آن‌هایی که طعمی از فقر نچشیده‌اند، درکی از مشکلات مردم و گرفتاری‌های آن‌ها ندارند، به نظر می‌رسد که امروز برخی از مسئولان گرفتار آفت کاخ‌نشینی شده‌اند و از سطح زندگی مردم به سرعت فاصله گرفته‌اند، لذا بدیهی است که چنین اشخاصی نمی‌توانند مجریان خوبی برای قانونگذاری و دفاع از حقوق مردم باشند و از آن‌ها حمایت کنند، مسئولان باید بدانند که لازم است خود را با قشر ضعیف جامعه همتراز کنند، نه اینکه به فکر هم‌ردیف شدن با کاخ‌نشینان جامعه باشند، چرا که چنین آفتی در شان مسئولان دستگاه‌های کشوری که به نام جمهوری اسلامی زیبنده شده نیست.
