دولت دوازدهم در این روزها به دلیل ضعف و ناکارآمدی تیم اقتصادی آن و مواجه شدن با بحران های اقتصادی همچون گرانی کالاها، افزایش نرخ ارز و مسکن تحت فشار قرار گرفته است. در شرایط کنونی نه تنها منتقدان دولت خواهان تغییر در تیم اقتصادی دولت هستند، بلکه حامیان دولت هم که نقش موثری در پیروزی حسن روحانی در انتخابات دوازدهم ریاست جمهوری داشتند به صراحت اعلام کرده اند که از تغییر در ترکیب کابینه حمایت می کنند.
به گزارش تسنیم، چهره های سیاسی و اقتصادی اصلاح طلب که نمی خواهند سهمی در ناکارآمدی کابینه روحانی داشته باشند، این روزها از هر تریبونی اعلام می کنند دولت دوازدهم انتظارات مردم را محقق نکرده است. این در حالی است که رسانه های طیف اصلاح طلب نیز سناریوهای مختلفی را برای ایجاد تغییرات در کابینه مطرح می کنند.
در چنین شرایطی که اصلاح طلبان دست از حمایت خود از روحانی برداشته اند، سرویس اینترنتی روزنامه دولتی ایران بعد از سخنرانی روحانی در روز چهارشنبه -6تیرماه- این گونه استنباط کرده است که اصلاح طلبان بعد از استماع صحبت های روحانی نظر مساعدتری نسبت به رئیس دولت دوازدهم پیدا کرده اند. اما نگاهی به همین گزارش نشان می دهد که اصلاح طلبان مورد اشاره در آن به طور کامل موافق تغییر ترکیب کابینه هستند.
در بخشی از این گزارش ایران آنلاین با استناد به یک یادداشت حمیدرضا جلایی پور از فعالان اصلاح طلب می نویسد: «اگر تیم اقتصادی روحانی ترمیم شود جامعه ایران بهتر می‌تواند اقتصادش را در شرایط محاصره تدبیر کند. جامعه در شرایط سختی است و به تغییرات ساختاری نیاز دارد. لذا نیاز است روحانی هسته سخت قدرت را دعوت کند که از «استثناگرایی» دور شود و به اجرای «قاعده‌ها» تشویق شود.»
در ادامه همین گزارش بخش هایی از مصاحبه محسن رهامی، دیگر فعال سیاسی اصلاح طلب با سایت انتخاب منتشر شده، که در آن این گونه آمده است: «اگر صحبت‌های اخیر روحانی فقط حرف درمانی نباشد و منجر به تغییراتی در تصمیمات و مدیریت کابینه با مشورت حامیان او شود، می‌تواند مثبت باشد اما اینکه تغییرات بدون مشورت با حلقه‌های بسته و محدود انجام شود، چندان تأثیری در اوضاع کشور نخواهد داشت.»
در حالی که ارگان رسانه ای دولت بعد از سخنرانی هفته گذشته روحانی تلاش می کند اصلاح طلبان را موافق با حرکت های دولت نشان دهد، مواضع دیگر چهره های اصلاح طلب حکایت از موضوع دیگری دارد. در این خصوص می توان به مصاحبه عبدالله ناصری با سایت انتخاب اشاره کرد.
این فعال سیاسی اصلاح طلب معتقد است روحانی تا پیش از این سخنرانی در امور کشورداری جدیت کافی را نداشته است، در بخشی از این مصاحبه می گوید: تنها وجهی که در سخنرانی اخیر آقای روحانی دیدم و نسبت به سخنرانی های قبلی شاخص بود و امیدوارم که آقای روحانی آن را ادامه دهد، جدی گرفتن امر کشورداری و ریاست قوه مجریه بود. تا دیروز آقای روحانی به نظر می آمد به این وسعت، اهمیت و حساسیت و در عین حال خطرپذیری کار اجرایی در شرایط فعلی کشور را جدی نگرفته بود.
ناصری اضافه می کند: به طور طبیعی با سخنرانی روحانی امیدی در جامعه ایجاد شد به شرط آنکه ادامه یابد به این معنا که آن وعده ترمیم دولت که الان به ویژه در بخش اقتصادی هم مورد توافق موافقین آقای روحانی و اصلاح طلبان است هم مخالفین ایشان، هم نمایندگان مجلس و هم جامعه مدنی که مشکلات را روز به روز بیشتر حس می کند، محقق شود.
او با بیان اینکه «جراحی حساس و مهمی در کابینه باید صورت بگیرد» افزود: اگر این اتفاق بخواهد با یکی دو تغییر کوچک انجام شود، پذیرفته نیست... گلوگاه اصلی تحولات، سازمان مدیریت و برنامه ریزی است و نخ تسبیح تیم اقتصادی دولت همان جاست.
اصلاح طلبان در پیروزی روحانی در انتخابات ریاست جمهوری دوازدهم بیشترین نقش را داشتند، با این حال گلایه های این روزهای آنها از روحانی از همیشه بلندتر شده است. حتی قبل از سخنرانی اخیر روحانی هم می توان صدای این انتقادات آنها را در فضای رسانه ای شنید.
به عنوان مثال می توان به مصاحبه سیدمحمد علی ابطحی از فعالان اصلاح طلب اشاره کرد. او معتقد است روحانی اصلی ترین کاری که می تواند در آستانه یکسالگی عمر دولت دوازدهم انجام دهد «تغییر کابینه» است. چرا که دولتمردان توان اجرای خواسته های روحانی را ندارند. با تغییر کابینه در جامعه امید ایجاد می شود.
ابطحی تاکید دارد ضرورت دارد به خاطر توقع مردم بخش اقتصادی کابینه ترمیم شود. او پیرامون نقش دولت در ایجاد امید در شرایط کنونی جامعه می گوید هر چیزی که باعث ایجاد امید و امیدواری به آینده در جامعه شود، در حال حاضر بسیار مهم و لازم است که یکی از مهمترین این موضوعات، مساله ترمیم و ایجاد تغییر در کابینه است. بویژه در کابینه آقای روحانی که بنا به تعبیر خود ایشان «کابینه ای است که در دفاع از رئیس جمهور و اقدامات دولت بسیار گنگ و لال است»، یا بهتر بگوییم کم سخن است. گویا مسئولان و وزیران هم بخش و بعدی از ابعاد ناامیدی درون جامعه شده اند.
حسین قیومی از اعضای حزب اصلاح طلب مردم سالاری هم دارای نظرات مشابهی با سایر فعالان سیاسی اصلاح طلب پیرامون اوضاع کابینه دوازدهم است. او با اشاره به گذشت یک سال از عمر دولت دوازدهم، درباره عملکرد دولت روحانی با درنظر گرفتن نقش موانع و کارشکنی های بین المللی در خصوص عملکرد این دولت می گوید اگر بخواهیم درباره کارنامه دولت دوم آقای روحانی نظری دهیم، باید بگوییم در مجموع دولت دوازدهم عملکرد قابل دفاعی نداشته است.
این فعال اصلاح طلب می افزاید وزرای دولت دوازدهم در یک سال اخیر به همگان نشان داد که این کابینه کارآمد نیست، اگر رئیس‌جمهور هرچه سریع‌تر اقدام به ترمیم کابینه خود نکند، با گذشت زمان حتی ترمیم کابینه نیز به‌سختی امکان‌پذیر خواهد شد. برخی اعضای کابینه دولت شاید روزی کارآمد بودند ولی امروز به‌دلیل نداشتن انگیزه به اعتبار دولت و حامیانش لطمه می‌زنند.
قیومی تاکید می کند بالا رفتن قیمت ارز و برخی کالاهای اساسی در ماه‌های اخیر این واقعیت را به‌اثبات رساند که تیم اقتصادی دولت قادر به ساماندهی اوضاع اقتصاد کشور نیست. بنابراین با خروج آمریکا از برجام و بازگشت برخی تحریم‌ها، لازم است یک تیم اقتصادی پرانرژی و کارآمد جایگزین تیم اقتصادی کنونی شود تا با اقدامات سازنده و کوتاه‌مدت خود تأثیر تحریم‌های جدید بر زندگی مردم به حداقل رسد.
عبدالواحد موسوی لاری، نایب رئیس شورای عالی سیاستگذاری اصلاح طلبان را نیز باید از جمله چهره هایی برشمرد که از تغییر در ترکیب کابینه استقبال کرده است، اما نقش اصلاح در پیروزی روحانی و تحقق این کابینه را فراموش کرده است.
این فعال سیاسی در یک موضع گیری نسبت به شرایط کنونی می گوید: «خیرخواهان آقای روحانی در زمان چینش کابینه و انتخاب استانداران تذکر دادند ولی او توجه نکرد... اشکالی ندارد رییس‌جمهور در مسیر کار به این نتیجه برسد که یک تغییر ذائقه دهد و یک نوسازی در بدنه مدیریت اجرایی ایجاد کند تا کارها با شتاب بیشتری پیش برود و دولت سرحال‌تر و فعال‌تر شود.»
در حالی که چهره های سیاسی اصلاح طلب در چند وقت اخیر بدون توجه به نقش این جریان در پیروزی روحانی و معرفی تیم اقتصادی دولت مشغول به گلایه از روحانی هستند و به احتمال زیاد با سناریوی تغییر در کابینه قصد دارند زمان بخرند تا بحران اقتصادی سال 97 کمی کهنه شود، روزنامه دنیای اقتصاد هم به عنوان ارگان رسانه ای و اقتصادی اصلاح طلبان و دولتی ها در گزارشی فقط تغییر در ترکیب وزیران را کافی ندانسته است و خواهان اصلاحات ساختاری در فضای اقتصادی شده است.
در بخشی از این مطلب با عنوان «تغییر تیم اقتصادی یا پارادایم اقتصادی» که تیتر اول این روزنامه در صبح شنبه -9 تیرماه- است. به بیان این مطلب می پردازد که جریان فکری دولت دوازدهم به استناد کتاب «امنیت ملی و نظام اقتصادی ایران» از حسن روحانی سیاست های نئوکینزینی است. در ادامه با استناد دیگری به مصاحبه محمد باقر نوبخت با مجله تجارت فردا قبل از دولت یازدهم تفکر اقتصادی حاکم بر دولت در این 5 سال سیاست های نئوکینزینی و نهادگرایانه است.
بخش دیگر این گزارش به این موضوع می پردازد که به گواه آشفتگی در بازارهای مختلف، اقتصاد ایران به لمس نقطه کارآیی نزدیک شده است. بعد هم با توجه به این موضوع روزنامه دنیای اقتصاد بدون توجه به نقش خود در هدایت جریان فکری دولت در این 5 سال به طرح این سوال می پردازد که آیا ضرورت دارد تغییر در کابینه صورت بگیرد یا پارادایم اقتصادی دولت تغییر کند.
این گزارش با استناد به این موضوع که الگوی مورد قبول در دولت سیاست های نئوکینزینی و سیاست های پولی انبساطی است و در این مسیر از مکانیزم دستوری استفاده می شود. از این الگوی دولت حمایت نمی کند و خواستار تغییر این پارادایم می شود. به عبارتی این روزنامه ضمن اینکه خواستار تغییر کابینه است و آن را یک ضرورت می داند اما به دنبال تحقق رویاهای گردانندگان این روزنامه است تا الگوهای اقتصاد آزاد بعد از تغییرات کابینه حاکم شود.
فضای رسانه های اصلاح اصلاح طلب این روزها به نفع تغییر در کابینه و تیم اقتصادی در دولت تغییر کرده است. در این خصوص می توان به یک گزارش از سایت اصلاح طلبی نامه نیوز اشاره کرد. این رسانه که این روزها حتی گزارش های رسانه های منتقد دولت را نیز بازنشر می کند، در مطلبی به 5 گمانه زنی پیرامون اعضایی از کابینه می پردازد که باید در فرایند تغییر و تحول کابینه از قطار دولت پیاده شوند.
در این مطلب محمد باقر نوبخت، رئیس سازمان برنامه و بودجه؛ ولی الله سیف، رئیس کل بانک مرکزی؛ سید حسن قاضی زاده هاشمی، وزیر بهداشت؛ عباس آخوندی، وزیر راه و شهرسازی؛ محمد حجتی، وزیر جهاد کشاورزی 5 گزینه ای هستند که در گمانه زنی نامه نیوز باید در صورت بروز تغییر در ترکیب کابینه از دولت خارج شوند.
علاوه بر اینکه فضای رسانه های حامی دولت این روزها رای به تغییر در کابینه داده است. باید گفت در مجلس صحبت از تغییر روحانی در جریان است. آن هم در فراکسیون امید مجلس؛ در این خصوص می توان به مصاحبه خبرنگار پارلمانی تسنیم با جلال محمودزاده اشاره کرد. او در این مصاحبه گفته است طرحی را در مجلس ارائه کرده است تا روحانی استیضاح شود.
در بخشی از این مصاحبه محمود زاده می گوید از حدود 3 ماه پیش و قبل از موج گرانی ها این طرح آماده شده، همان زمان نیز با علی لاریجانی رئیس مجلس گفت وگوهای در این زمینه انجام شده است و قرار بر این است که چند ماهی برای مطرح شدن آن دست نگاه داشته شود.
این نماینده مجلس تاکید می کند بعد از بروز موج گرانی ها چند محور دیگر هم به این طرح اضافه شده است و در نهایت با هدایت رئیس مجلس قرار شده است نمایندگان رئیس جمهور در کمیسیون های تخصصی نسبت به مسائل سیاسی و اقتصادی توضیحاتی ارائه کنند.
