هرچند به گفته محمدرضا نجفی‌منش، عضو انجمن قطعه‌سازان، واردات قطعه‌های خودروهای لوکس هیچ محدودیتی ندارد، اما فعالان بازار از نایاب‌شدن قطعات در بازار و بالا رفتن هزینه تعمیرات و نگهداری خودروهای سواری لوکس می‌گویند.
به گزارش شهروند علیرضا نیک‌آیین، رئیس اتحادیه مکانیسین‌ها در این‌باره می‌گوید: هزینه نگهداری خودروهای لوکس ١٢٠ تا ١٣٠ درصد بیشتر شده است. آن‌گونه که این فعال بازار می‌گوید به دلیل نبود قطعه، هزینه تعمیر و نگهداری خودروهای خارجی در برخی موارد حتی از ارزش واقعی خودرو هم بیشتر شده است. او از شکایت یکی از مالکان خودروی MVM می‌گوید که تعمیر آن حدود ١١ میلیون تومان هزینه روی دست صاحبش گذاشته است. «قیمت‌ها این روزها هیچ حساب‌وکتاب خاصی ندارد و قطعه‌فروشان قطعات خود را هر قیمتی که دلشان می‌خواهند، می‌فروشند. طبیعی است که وقتی کمبود در بازار باشد، قیمت‌گذاری براساس نظام عرضه و تقاضا تعیین می‌شود، نه قیمت تمام‌شده تولید یا واردات.»
مشتریانی که حاضر نیستند خودروهای خود را تحویل بگیرند
البته کمبود قطعه تنها به خودروهای لوکس و گرانقیمت محدود نمی‌شود و دارندگان خودروهای چینی هم از نبود قطعه چندان بی‌نصیب نمانده‌اند. قطعات و تعمیر و نگهداری خودروهای خارجی این روزها به قدری گران شده است که یکی از نمایندگان خدمات پس از فروش یکی از خودروسازان چینی می‌گوید: قیمت برخی از فاکتورها به قدری زیاد است که مشتری حاضر نیست خودروی خود را تحویل بگیرد و برخی خودروها چندین ماه در نمایندگی‌ها باقی می‌ماند.
اما دلیل این گرانی چیست؟ آیا چینی‌ها سود کم‌شده خود از قیمت خودرو را روی لوازم یدکی جبران می‌کنند؟ کاظمی، نایب‌رئیس اتحادیه فروشندگان لوازم یدکی، در این رابطه پیشتر گفته بود: اصولا قطعاتی که توسط خود شرکت‌های خودروساز تولید می‌شود، گران‌تر است، زیرا با کیفیت بالاتری تولید می‌شود، اما نمونه مشابه آن که توسط شرکت‌های دیگر تولید شده، در بازار ارزان‌تر است.
نکته بعدی گران‌تر بودن لوازم یدکی طرف راست خودرو نسبت به طرف چپ است، پدیده عجیبی که فقط در خودروسازان چینی یافت می‌شود، دلیل این گرانی هم این است که اصولا در تصادفات سمت شاگرد خودرو است که آسیب می‌بیند. درجه‌بندی مراکز خدمات پس از فروش که مشتری باید اختلاف قیمت آن را پرداخت کند، نکته دیگر است. مثلا شما اگر به نمایندگی خدمات پس از فروش رتبه یک مراجعه کنید، باید هزینه بیشتری نسبت به خدمات یکسانی که در نمایندگی خدمات پس از فروش رتبه ۲ دریافت می‌کنید، بپردازید.
هزینه سرسام‌آور قطعات تقلبی به دارندگان خودروهای لوکس
قطعات تقلبی این روزها هزینه‌های بالایی را برای دارندگان خودرو می‌تراشد. محمد که خودروی او در آشفته بازار این روزها ٤٠٠ میلیون تومان قیمت می‌خورد می‌گوید: نصب یک قطعه تقلبی ٣٠٠ هزار تومانی دیسک صفحه خودروی مرا خراب کرد و ١١ میلیون تومان به خودروی من صدمه زد.
هر چند محمد، مکانیک را مقصر صدمه واردشده به خودرویش می‌داند، اما رئیس اتحادیه مکانیسین‌ها می‌گوید: حدود ٥٠ درصد قطعات موجود در بازار تقلبی است؛ قطعاتی که حتی دیگر مکانیک‌ها هم قادر به تشخیص آن نیستند؛ قطعاتی که داخل کشور تولید و عنوان برند و نام کشور تولیدکننده خارجی روی آن با لیزر حک شده و لیبل کمپانی‌های مطرح تولیدکننده قطعه روی آن نصب می‌شود. او می‌گوید: به عنوان مثال یک مکانیک چطور می‌تواند بداند روغن موتوری که به اسم برند توتال در بازار عرضه می‌شود، اصل است یا تقلبی.
به گفته نیک‌آیین، حاشیه سود تولید قطعات تقلبی برندهای خارجی بسیار بالاست و همین مسأله بازار پرسودی را ایجاد کرده است. سودجویان این روزهای بازار خیلی راحت محصولی که تولیدش ٥٠٠ هزار تومان تمام می‌شود، ٥ میلیون تومان و حتی بیشتر می‌فروشند.
حاضریم قطعه را گران بخریم
البته مشکلات این روزهای خودروهای لوکس به قیمت‌های نجومی آنها محدود نمی‌شود. آن‌گونه که دارندگان خودروهای لوکس می‌گویند، این روزها قطعات اورجینال در بازار نایاب شده است. در این میان، لوکس‌سوارها در حالی حاضرند قطعه اصلی را چندین برابر قیمت واقعی بخرند تا از گزند خرابی‌های ناشی از استفاده قطعه تقلبی در امان بمانند که فروشندگان قطعه حاضر به فروش قطعه حتی به چند برابر قیمت واقعی آن هم نیستند.
فربد زاوه، کارشناس صنعت خودرو که از مدافعان اقتصاد آزاد است، در این‌باره می‌گوید: اینکه دولت بنا دارد ارزی به کالاهای لوکس اختصاص ندهد، درست؛ اما اینکه مردم را از کالایی که دوست دارند، مصرف کنند محروم کنیم درست نیست.
او با بیان اینکه دولت باید شرایط واردات قطعه‌های خودروهای لوکس با ارز آزاد را تسهیل کند، ادامه داد: شاید کسی دوست دارد پورشه سوار شود و حاضر است هزینه این خواسته را هم بدهد، دلیلی ندارد که دولت مانع رسیدن او به خواسته‌اش شود.
او با بیان اینکه اگر دولت اجازه واردات خودرو و قطعه‌های خودروهای لوکس را بر اساس ارز آزاد می‌داد، خیلی تصمیم عاقلانه‌تری بود تا اینکه واردات آن را ممنوع اعلام کند ، ادامه داد: وقتی کالایی کم باشد طبیعی است که بازار سیاه در کشور ایجاد شود و سودهای کلانی در جیب برخی از افراد قرار گیرد.
سرویس‌های دوره‌ای
انجام سرویس‌های منظم و دوره‌ای آن هم برای خودروهای گرانقیمت و خاص، بسیار ضروری است و باید بعد از هر کارکرد مشخصی که درون دفترچه خودرو ذکر شده است، انجام شود. اما این خودروها اکثرا در ایران نمایندگی خدمات پس از فروش ندارند و مراکز تعمیرات تخصصی خودرو پایتخت، آن هم به‌صورت کاملا تجربی، سرویس‌های دوره‌ای را انجام می‌دهند. حتی بعضی از مالک‌های خودروهای لوکس ترجیح می‌دهند که خودرو مورد نظر را به هر شیوه‌ای شده به دوبی بارگیری کنند و پس از انجام سرویس‌های دوره‌ای دوباره به ایران بازگردانند. اما برخی از معدود نمایندگی‌های خودروهای لوکس درون کشور نیز ساده‌ترین خدمات ممکن را به قیمت‌های فضایی در اختیار مشتری می‌گذارند؛ به عنوان مثال سرویس دوره‌ای برای آلفارومئو جولیتا در حدود ٣ میلیون تومان برای شما آب می‌خورد، این درحالی است که سرویس‌های دوره‌ای پورشه کاین و پانامرا ٨ سیلندر در حدود ٤ تا ٥ میلیون تومان است.
نگهداری از رنگ خودرو
هرچند که رنگ‌های باکیفیت و ضد خش خودروهای گرانقیمت زیاد نیاز به مراقبت و نگهداری ندارد، اما حفظ جلوه و کیفیت اولیه رنگ خودرو در درازمدت آن هم برای خودرو لوکس و اشرافی کاری بسیار دشوار است. از سوی دیگر، خودروهای لوکس و اشرافی مدل پایین که مدت‌هاست به علت قانون ممنوعیت واردات خودروهای بالاتر از حجم پیشرانه ٢٥٠٠ سی‌سی حالا به ستاره‌های خیابان‌های پایتخت تبدیل شده‌اند، نیاز به نوعی بازسازی دارند. جدای از همه اینها، تصادفات سنگین خودروهای گرانقیمت از دیگر معضلاتی است که ثروتمندان لوکس‌سوار با آن دست و پنجه نرم می‌کنند، چرا که حتی در صورت مهیا بودن قطعات یدکی و تعمیر مناسب و کاملا اصولی در نهایت این رنگ قسمت‌های آسیب‌دیده بدنه است که به خودرو مجروح جان دوباره می‌بخشد.
هم‌اکنون در صورت مراجعه به بازار با مراکز تخصصی و حرفه‌ای رنگ خودرو مواجه می‌شوید که با تهیه مواد اولیه از خارج از کشور و مجهز بودن به کوره‌های رنگ گرانقیمت و باکیفیت می‌توانند در نهایت به بهترین شکل ممکن خودرو شما را ترمیم کنند. این ترمیم ممکن است برای یک سپر و گلگیر در حدود ٤ تا ٦ میلیون تومان فی بخورید که اگر رنگ خودرو شما به غیر از مشکی و سفید باشد، قیمت تمام‌شده بسیار بیشتر خواهد شد. در ضمن بد نیست مطلع باشید که قیمت یک دست پولیش و واکس کامل برای خودرویی مانند مرسدس CLS یا پورشه پانامرا در حدود ٨ میلیون تومان در ارزان‌ترین حالت تمام خواهد شد؛ البته اگر خواهان نهایت کیفیت و دقت به همراه بهترین پولیش دنیا هستید!
لاستیک تایر خودرو یکی از مهمترین قطعاتی است که باید در زمان معین اقدام به تعویض آن کرد. خوشبختانه در این مورد بازار تایر در کشورمان وضعیت خوبی دارد و به‌راحتی می‌توانید هر نوع تایر مناسب خودروتان را پیدا کنید، البته اگر خودرو شما بسیار خاص و نایاب نباشد. لاستیک‌های با کیفیت بالا و اغلب پهن و فاق کم از نشانه‌های تایرهای خودروهای گرانقیمت است که با قیمت‌های بالا در بازار قابل خریداری است. این تایرها از کشورهای ترکیه، آلمان، فرانسه، بریتانیا و خصوصا دوبی به کشورمان وارد می‌شود. تایرهای خودروهای لوکس با ضمانت کارکرد زیاد، ضمانتنامه کتبی و... به فروش می‌رسد و کمتر در بازار دیده می‌شود که نمونه‌های تقلبی قابل خریداری باشد. لاستیک‌های پهن این خودروهای گرانقیمت کمتر قابل ترمیم است و اگر اهل تیک‌آف و سرعت بالا هستید، باید کمی هم به فکر قیمت‌های نجومی این تایرها باشید. قیمت یک جفت تایر نو و با کیفیت بالای پورشه کاین و پانامرا در حدود ٦ تا ٨ میلیون تومان است. ضمن آنکه بازاری‌ها قیمتی بالغ بر ١٤ میلیون تومان را برای مرسدس بنز S کلاس جدید عنوان می‌کنند. برای خرید تایر SUVهای مطرح بازار نظیر لندکروز و پرادو نیز برای هر جفت باید به ترتیب ٢ ت ٣ میلیون تومان دست به جیب شوید.
تعویض روغن خودروهای لوکس چقدر آب می‌خورد
یکی از معضلات خودروهای گرانقیمت، هزینه‌های سرویس و نگهداری خودرو است که تعویض روغن در این مقوله مهمترین نقش را بازی می‌کند. به عبارت دیگر، کیلومترشمار خودرو برای هر تعویض روغن و سرویس‌های دوره‌ای لحظه‌شماری می‌کند. حتما شنیده‌اید که تنها لامبورگینی هوراکان ایران که در جزیره کیش مستقر است، به همین علت مدتی است که زمینگیر شده است. روغن موتور این‌گونه خودروهای لوکس و گرانقیمت به صورت مستقیم از امارات متحده عربی وارد کشور و بدون هیچ الگوی قیمت‌گذاری با توجه به نایاب بودن خودرو شما قیمت‌گذاری می‌شود.
اگر مالک انواع پورشه یا مرسدس بنز هستید، قیمتی بین ٤ تا ٦ میلیون تومان را برای تعویض روغن پیشرانه خودرو خود کنار بگذارید. این هزینه برای مازراتی گرن توریسمو با دستمزد و همچنین تعویض فیلتر و... حدودا به ٥ میلیون تومان خواهد رسید. روغن مورد نیاز این‌گونه خودروها برای هر لیتر در بازار بین ١٠٠ تا ١٥٠ هزار تومان فی می‌خورد که در حجم ٧ تا ١٠ لیتر با اجرت تعویض و سایر قطعاتی همچون فیلتر روغن و... قیمتی فضایی خواهد داشت.
چقدر خودرو وارد کشور شد
بررسی‌ها نشان می‌دهد از ابتدای سال ١٣٨٤ تا پایان اردیبهشت سال ١٣٩٧ بیش از ١٥ میلیارد و ٢٣٥ میلیون دلار ارز برای واردات ٦٨٤ هزار دستگاه خودرو از کشور خارج شده است. سال گذشته میزان خروج ارز برای واردات خودرو
یک میلیارد و ٨٣٨ میلیون دلار برآورد شد. آمارهای ارایه‌شده از سوی گمرک نشان می‌دهد خودرو همواره در سال‌های گذشته یکی از اقلام مهم وارداتی در کشور است که در فهرست ١٠ کالای عمده وارداتی به کشور جای می‌گیرد. اگر تا پیش از این حمایت از تولید داخلی دستمایه اعمال ممنوعیت و دیوارهای بلند تعرفه‌ای برای واردات این کالا بود، حالا مضیقه ارزی دستمایه اتخاذ چنین تصمیمی است.
آن‌گونه که مسعود کرباسیان می‌گوید، ٦٣درصد خودروهای وارداتی، خودروهای بالای ٢٥٠٠ سی‌سی بود که ارزش آن به‌طور متوسط در سال‌های قبل حدود ٦٠٠ میلیون دلار بوده است، در حالی که این رقم امسال به هفت میلیون دلار هم نمی‌رسد. با این‌حال، بالا و پایین کردن آمارهای گمرک نشان می‌دهد که سهم خودروهای ٢٥٠٠ سی‌سی آن‌قدری نیست که در تحول بازار خودرو ایران به چشم بیاید.
سهم خودروهای لوکس از بازار ایران
بررسی‌هایی که پارسال توسط نهاد بخش خصوصی صورت گرفت، نشان می‌دهد که کیک بازار خودرو کشور به ٦ بخش قیمتی مختلف شامل «کمتر از ٢٥ میلیون تومان»، «٢٥ تا ٥٠ میلیون تومان»، «٥٠ تا ٧٥ میلیون تومان»، «٧٥ تا ١٠٠ میلیون تومان»، «١٠٠ تا ١٢٥ میلیون تومان» و «بالای ١٢٥ میلیون تومان» تقسیم شده است. قسمت بزرگ این کیک اما سهم خودروهای حاضر در بازه قیمتی ٢٥ تا ٥٠ میلیون تومان است، به‌نحوی‌که در مجموع ١/ ٥٨ درصد از بازار خودرو کشور به آنها تعلق دارد. طبق گزارش اعلامی، در این بازه قیمتی ٣٣ مدل خودرو داخلی وجود دارد که بیشترین مشتریان را به خود اختصاص داده است. سهم بزرگ بعدی به خودروهای زیر 25میلیون تومان رسیده، چه آنکه این بازه قیمتی با تنها ٤ مدل خودرو، ١/ ٢٩ درصد از بازار را در اختیار گرفته است.
همچنین بازه قیمتی ٥٠ تا ٧٥ میلیون تومان که ٢٠ مدل خودرو در آن به چشم می‌خورد، توانسته ٨/ ٥ درصد از سهم بازار خودرو کشور را به‌دست بگیرد. در بازه قیمتی ٧٥ تا ١٠٠ میلیون تومان نیز هرچند ١٧ مدل خودرو وجود دارد، با این حال این بخش از بازار تنها ٢/ ٤ درصد سهم را به خود اختصاص داده است. در این بازه قیمتی، فعلا رقابت اصلی بین خودروهای چینی برقرار است؛ خودروهایی که بیشتر آنها مونتاژ داخل به‌شمار می‌رود. اما در بازه قیمتی ١٠٠ تا ١٢٥ میلیون تومان که تنها ٢/ ١ درصد از بازار خودرو کشور را به خود اختصاص داده، ٧ مدل خودرو به چشم می‌آید و در نهایت بازه قیمتی بالای ١٢٥ میلیون تومان هم سهمی ٦/ ١ درصدی را تصاحب کرده است. در این بازه قیمتی ٣٣ مدل انواع خودرو جا خوش کرده است که بیشتر آنها مدل‌های وارداتی به‌شمار می‌رود.
