مسئله مداخله اروپایی‌ها در امور داخلی ایران، موضوع جدیدی نیست، اما با این حال مسئله‌ای که در اینجا مطرح می‌شود این است که چرایی این اظهارات مداخله جویانه علیه ایران چیست و چرا ناتو خود را وارد این کارزار کرده است و بدتر از آن چرا دبیر کل ناتو این اظهارات را مطرح کرده است؟
به گزارش فارس اخیرا در اقدامی تعجب برانگیز و مداخله جویانه سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) از توسعه موشک‌های ایران انتقاد کرده است. «ینس استولتنبرگ» دبیر کل ناتو گفته است که «اعضای ناتو درباره برنامه موشکی ایران نگرانی دارند و اعضای ناتو برای حمایت از هم پیمانان، توانمندی‌های دفاع موشکی خود را افزایش خواهد داد». وی در مصاحبه با خبرگزاری اینترفکس روسیه و در آستانه نشست سران ناتو در بروکسل گفت: «موشک‌های بالستیک ایران همچنان باعث نگرانی ماست. تهران همچنان در حال توسعه موشک‌های پرقدرت‌تر خود است. این موشک‌ها ممکن است به هم پیمانان اروپایی ما برسند ... پیمان ناتو توسعه توانمندی‌های موشکی خود را برای حمایت از هم پیمانان در برابر تهدید روبه افزایش موشک‌های ایران ادامه می‌دهد.» مسئله مداخله اروپایی‌ها در امور داخلی ایران، موضوع جدیدی نیست، اما با این حال مسئله‌ای که در اینجا مطرح می‌شود این است که چرایی این اظهارات مداخله جویانه علیه ایران چیست و چرا ناتو خود را وارد این کارزار کرده است و بدتر از آن چرا دبیر کل ناتو این اظهارات را مطرح کرده است؟
۱. دبیر کل ناتو و نقض غرض
سخنان دبیر کل ناتو، یعنی سازمانی متشکل از ۲۸ کشور دنیا، کشور‌هایی که خود جزو اصلی‌ترین ارتش‌های دنیا محسوب می‌شوند و به ادعای خود دارای زرادخانه‌ها و انبار‌های مختلف تولید و ذخیره سلاح‌ها اعم از سلاح‌های فضایی و موشکی و زمینی و هوایی هستند، در خصوص ایران و ابراز نگرانی در خصوص برنامه موشکی ایران، صورت می‌گیرد. چگونه دبیر کل نظامی‌ترین نهاد دنیا در خصوص یک مسئله نظامی در داخل یک کشور دیگر غیرعضو ناتو اظهار نظر می‌کند و آن را دغدغه مندانه و توام با نگرانی می‌داند؟ این به معنی نقض غرض شکل گیری این نهاد نظامی نیست؟ این به معنی نقض غرض نظامی گری نیست؟ اگر بنا بر این باشد که دبیر کل ناتو در خصوص توان موشکی ایران خط و نشان بکشد و آن خط و نشان عملی شود، اساسا چرا دولت‌ها نظامی گری می‌کنند. بهتر نبود همه ارتش‌ها را منحل می‌کردند و همه تحت فرمان دبیر کل ناتو قرار می‌گرفتند؟
اگرچه اظهارات مقامات اروپایی در خصوص نظام موشکی ایران، بی پایه و بر اساس مداخله در امور داخلی ایران است، اما شنیدن این اظهارات از دبیر کل ناتو بسیار تعجب بر انگیزتر از شنیدن آن از مقامات سیاسی اروپایی است. طبیعی است که نهاد‌های نظامی کشور‌ها به دنبال تقویت بنیه نظامی خود خواهند رفت. آیا دبیر کل ناتو تصور کرده است که ایران قرار است عضوی از ناتو شود که نیاز به سلاح‌های دفاعی و نیرو‌های نظامی ندارد؟ آیا دبیر کل ناتو بین ایران و آلمان دچار اشتباه شده است؟
پاسخ به این سوالات منفی است، چرا که بر اساس داده‌های موجود و تقسیم کاری که آمریکایی‌ها برای اروپایی‌ها و سایر همپیمانانش به وجود آورده، به نظر می‌رسد دبیر کل ناتو دچار اشتباه در درک تقسیم کار شده است. اگر هم قرار است تقسیم کاری صورت گیرد، این نه برای «دبیر کل ناتو»، بلکه برای مقامات اروپایی است. اگرچه آن هم معنایی جز مداخله در امور داخلی ایران ندارد، ولی با این حال یک موضع دیپلماتیک است. دبیر کل نظامی‌ترین و بزرگترین نهاد نظامی دنیا طبق قاعده عقل نمی‌تواند در خصوص توان نظامی سایر کشور‌ها سخن بگوید. این موضوع درست شبیه این است که فرمانده ارتش روسیه از استقرار سامانه پدافند اس ۴۰۰ توسط ترکیه در مرز‌های ترکیه انتقاد کند. یا رئیس ستاد ارتش فرانسه از آلمان بخواهد تانک‌های خود را منهدم کند. این اظهارات احتمالی همانقدر تعجب انگیز است که سخنان اخیر دبیر کل ناتو.
۲. فشار آمریکا به اروپا و ناتو در خصوص ایران.
اما یکی از فرضیاتی که برای سخنان اخیر دبیر کل ناتو مطرح می‌شود این است که به دلیل فشار‌هایی که آمریکایی‌ها بر روی اروپایی‌ها و سایر همپیمانانشان آورده اند، وی مجبور به واکنش شده است. در اینکه این فرضیه تا چه حد می‌تواند صحیح باشد، بایستی به مجموع داده‌هایی که در این خصوص وجود دارد نگریست. از بررسی اتفاقاتی که در چند ماه گذشته، خصوصا از زمان خروج آمریکا از برجام افتاده است، می‌توان به این مهم پی برد که آمریکا در حال پاسکاری با اروپا در خصوص ایران و مسئله سازی برای مسائل ملی این کشور است.
ترامپ به واسطه صراحتی که در مواضع ضد ایرانی اتخاذ کرده است، می‌داند که مواضع تندتر او چندان جدی گرفته نخواهد شد، به همین دلیل در حال فعال کردن اروپا علیه ایران است. اظهارات استولتنبرگ با واقع همان چیزی است که ترامپ از اروپا و ناتو انتظار دارد. از نظر ترامپ، گام اول فشار بر ایران بایستی تا اواسط مرداد به مرحله عمل برسد تا او بتواند گام دوم فشار خود علیه ایران را تقویت کند.
با احتساب این فرضیه، در روز‌های آینده بایستی منتظر مواضع ضد ایرانی‌تر از ناحیه رهبران اروپایی و رهبران همپیمان آمریکا باشیم. سخنان اخیر مایک پمپئو که در امارات در مصاحبه اختصاصی با وب سایت «نشنال» در ابوظبی، گفت: برای وادار کردن ایران به تغییر سیاست‌ها و وادار کردن تهران به در پیش گرفتن رفتار‌های عادی، یک فشار همه‌جانبه جهانی نیاز است و واشنگتن می‌کوشد این فشار را ایجاد کند، دقیقا در همین بستر قرار می‌گیرد. آمریکا مسئله فشار بر ایران برای تغییر مواضع این کشور را به سادگی رها نخواهد کرد، خاصه اینکه آمریکا مزاحم اول خود در منطقه را ایران، سپاه پاسداران و شخصیت‌های برجسته آن می‌داند. در همین مصاحبه پمپئو با بیان این موضوع که «فشار‌های آمریکا هزینه رفتار‌ها و اقدامات سپاه پاسداران ایران به ویژه قاسم سلیمانی فرمانده نیروی قدس سپاه در منطقه بالا خواهد رفت»، در حال انتقال این تصور دستگاه سیاست خارجی آمریکا است که «احتمال توافق جدید با ایران را بالا ببرد». وزیر خارجه آمریکا در این خصوص می‌گوید «اگر توافق جدیدی باشد یک توافق کاملا متفاوت خواهد بود. این توافق دایمی خواهد بود و (بر خلاف برجام) موقت نخواهد بود و تعهدات و محدودیت‌های هسته‌ای ایران در قالب توافق جدید دابمی خواهد بود. این توافق همچنین منحصر به موضوع هسته‌ای نخواهد بود بلکه مسایلی همچون برنامه پوششی فضایی ایران برای توسعه برنامه موشکی این کشور، توسعه برنامه موشکی و اقدامات شرورانه این کشور و همه فعالیت‌های ایران خواهد بود تا مطمئن شویم ایران نیز به گونه‌ای رفتار می‌کند که از دیگر کشورهای عادی جهان انتظار می‌رود.»
شبیه این ادبیات را پیشتر از زبان امانوئل مکرون و آنگلا مرکل نیز مشاهده کرده ایم؛ بنابراین سخنان اخیر دبیر کل ناتو را دقیقا بایستی در راستای سیاست‌های آمریکا در خصوص ایران قلمداد کرد. آمریکا به دنبال فشار موشکی و منطقه‌ای بر ایران است و اظهارات دبیر کل بزرگترین نهاد نظامی جهان دقیقا برای رسیدن به این خواسته آمریکا صورت می‌گیرد.
