قبل از آغاز عملیات نظامی ارتش سوریه در درعا در تاریخ ۲۲ ژوئن سال ۲۰۱۸، گروههای تروریستی بر مساحت زیادی به میزان ۲۳۵۰ کیلومتر مربع از کل استان درعا (۳۹۰۰ کیلومتر مربع) یعنی ۶۰ درصد آن را تحت تصرف خود داشتند.
اما ارتش سوریه با به کار بردن دو روش تاکتیکی در جنوب این کشور که اولین آن «نظامی» بود، موفق شد ریف شرقی درعا، گذرگاه استراتژیکی «نصیب» و مرزهای اداری درعا با اردن را به طور کامل بازپس بگیرد و از کنترل داعش خارج کند.
دومین تاکتیک ارتش سوریه نیز «مصالحه» با عناصر مسلح و آشتی ملی در شهرهای مهمی مانند «بصری الشام» و «داعل» و شهرکهایی مانند «المزریب، انخل، کفرشمس و درعا المدینه» بود؛ به طوری که ارتش با استفاده از این تاکتیک، معادله میدانی را تغییر داده و بر ۳۲۰۰ کیلومتر مربع استان درعا یعنی ۸۲ درصد مسلط شده است. از این میان شش درصد درعا در دست داعش و مابقی آن در دست معارضان مسلح است.
اهمیت استراتژیک
درعا که در مرز اردن قرار دارد، مرکز ثقل منافع اقتصادی، سیاسی و امنیتی سوریه است؛ به خصوص اینکه در موقعیت مرزی با اردن قرار دارد و به دمشق پایتخت سوریه نزدیک است. علاوه بر آن این استان دارای گذرگاهی به نام نصیب است. این گذرگاه که در واقع دروازه جنوب سوریه محسوب میشود، یکی از مهمترین گذرگاهها در منطقه خاورمیانه است که از طریق آن، کالاهای تجاری بین سوریه و اردن، لبنان و کشورهای خلیج فارس منتقل میشود.
تسلط ارتش سوریه بر درعا میتواند در تحولات جدید نظامی، تغییراتی را در روابط سیاسی و اقتصادی بین دمشق و امان ایجاد کند، به خصوص اینکه اردت اخیرا عناصر تروریستی را مرزهای شمالی خود دور کرده است.
افزون بر آن، درعا با توجه به داشتن وزنه مهم در معادلات بین المللی و ابعاد پیچیده سیاسی از امتیاز سیاسی بالایی برخوردار است و اهمیت استراتژیکی آن در این است که استان قنیطره و در نتیجه فلسطین اشغالی را هم مرز میکند و همین مساله موجب نگرانی رژیم صهیونیستی شده است و باعث شده که با میانجیگری روسیه، تدابیر امنیتی اتخاذ کند.
اهمیت نمادین
درعا از نظر معارضان مسلح «مهد انقلاب سوریه» به شمار میرود و این استان اولین استانى بود که در اوایل سال ۲۰۱۱ علیه دولت با شعار نویسى و حرکتهاى معترضانه، جرقه اولین درگیرىها را در سوریه آغاز کردند، اما ارتش سوریه با تسلط کامل بر این استان در واقع مشت محکمی را به دهان معارضان مسلحی که همه برگههای خود در آن انقلاب جعلی از دست دادند، میزند.
استان درعا را باید مثلث امنیتى اسرائیل دانست. اسرائیل، قنیطره، درعا و جولان را بهعنوان یه مثلث امنیتى براى محافظت از مرزهاى شرقى خود مىداند و مطمئن است که با بازپسگیرى درعا، باید منتظر عملیات ارتش سوریه در قنیطره هم باشد.
درعا کمربند امنیتى جنوب سوریه براى ارتش در آینده خواهد بود. مهمترین پایگاههاى پدافند هوایى سوریه در دو استان درعا و قنیطره استقرار داشت و تروریستها در همان سالهاى ابتدایى بحران با ازبین بردن این سیستمها نقش مهمى در حملات اسرائیل از جنوب سوریه به مناطق مرکزى داشتند؛ بنابراین درعا را باید کمربند امنیتى براى اسرائیل و سوریه دانست.
در مجموع مىتوان گفت: عملیات جنوب بیش از آن اهمیت دارد که به آن پرداخته شده است. این عملیات زمینه حضور قدرتمند ارتش را در مرزهاى جنوبى فراهم خواهد کرد و در آینده باید منتظر تحولات جدیدى در مرزهاى سوریه و فلسطین بود.