استاندار تهران: مترو عامل خشک شدن چشمه‌علی است/ معاون شهردار: عبور مترو هیچ ربطی به خشک شدن چشمه‌علی ندارد

وی افزود: تنها زمانی که برای حفاری دستگاه TBM در مسیر قرار گرفت به صورت موقت مجبور شدیم تا آب را از مسیر خارج کرده و به بیرون پمپاژ کنیم در حال حاضر دستگاه حفاری بیش از دو هفته از مسیر آب چشمه‌علی در زیر زمین عبور کرده است.

پورسید آقایی در ادامه گفت: در حال حاضر مسیر چشمه باز است و مترو مانند تیوب عمل می‌کند و اگر آبی در جریان باشد از اطراف آن به مخرج اصلی جاری می‌شود.

معاون حمل و نقل ترافیک شهرداری تهران کمبود آب چشمه‌علی را ناشی از گرمای هوا و بارندگی دانست و گفت: با بازگشت بارندگی و شرایط اقلیمی آب چشمه‌علی مجدداً به حالت عادی باز می‌گردد در حال حاضر میزان‌ آب چشمه‌علی را باید با تابستان سال گذشته مقایسه کرد.

وعده فرماندار ری به بازگشت حتمی آب به چشمه علی

هدایت اله جمالی پور فرماندار شهرری در رابطه با بازگشت آب به چشمه علی اظهار کرد: این تاخیری که در بازگشت آب به چشمه علی ایجاد شده است قابل پذیرش نیست و طبق قولی که داده بودند، قرار بود هفته گذشته آب در چشمه علی جریان یابد.

وی ادامه داد: بازگشت آب به چشمه علی یک مطالبه ملی است و مربوط به فرماندار و شهرستان ری نیست، چرا که چشمه علی یکی از آثار تاریخی کشور است و باید از آن صیانت کرد.

جمالی پور گفت: با راه اندازی مترو نباید یک اثر تاریخی ماندگار که هزاران سال اعتبار تاریخی برای کشور دارد را نابود کرد.

وی افزود: مطالبه بازگشت آب به چشمه علی یک مطالبه مردمی است، پس مطالبه دولت و نظام نیز خواهد بود و حتما باید چشمه علی به موقعیت اصلی خود بازگردد.

فرماندار شهرری تصریح کرد: سازمان میراث فرهنگی باید پیگیر بازگشت آب به چشمه علی باشد و میراث فرهنگی را مکلف خواهیم کرد تا از دستگاه هایی که این پدیده را ایجاد کرده اند، پاسخ بخواهد.

وی ادامه داد: هنوز هیچ نامه ای برای استفاده از ابزار قانونی برای برخورد با دستگاه هایی که این پدیده را ایجاد کرده اند به فرمانداری ارسال نشده است.

جمالی پور گفت: فرمانداری برای بازگشت آب به چشمه علی از هر ابزاری استفاده خواهد کرد تا این اثر ماندگار تاریخی برای نسل های آینده نیز حفظ شود.

وی در پایان تصریح کرد: به طور حتم آب به چشمه علی باز خواهد گشت؛ شاید این موضوع دیر و زود داشته باشد اما سوخت و سوز ندارد.

نگاهی به تاریخ چشمه علی

شهر باستانی ری از کهن ترين شهرهای تاريخی جهان است که قدمت آن به اندازه خود تاريخ است. اين شهر باستانی در طول تاريخ پر فراز و نشيب از چنان جايگاه رفيعی برخوردار بوده است که مرکز ثقل منطقه البرز مرکزی بوده و نام آن در بسياری از متون و کتيبه‌های تاريخی آورده شده است.داريوش هخامنشی در کتيبه بيستون، راگا يا همان ری امروزی را يکی از شهرهای مهم ايران باستان ناميده است که تحت تسلط حکوت هخامنشيان بوده و در کنار شهرهايی همچون پاسارگاد و هکمتانه يکی از مهمترين شهرهای ايران زمين به شمار می رفته است.

ری باستانی با داشتن محوطه‌های تاريخی فراوان گنجينه ای بزرگ از تاريخ، فرهنگ و تمدن ايران زمين است و چشمه علی يکی از ناشناخته‌ترين محوطه‌های باستانی اين ديار کهن است.

چشمه علی شهر ری در منطقه‌ای به همين نام در بخش شمالی ری يکی از همين مناطق عصر باستان است که ناگفته‌هايی به اندازه همه تاريخ دارد.

اين چشمه باستانی حدود هشت هزار سال است که از دل سنگ‌ها می‌جوشد و زندگی می‌بخشد و آدميان را در طول هزاران سال سيراب می‌کند.

زمان تشکيل نخستين اجتماع انسانی در محوطه باستانی چشمه علی به هشت هزار سال پيش باز می‌گردد که از آن تمدن کهن هم اکنون برج و باروهای قديمی، سفالينه‌های سرخ و سبز رنگی باقی مانده است که روش زندگی ساکنان باستانی ری را آشکار می‌کند.

قديمی ترين شواهد موجود در اين منطقه كه به چهار هزار سال قبل از ميلاد مسيح باز می‌گردد، سفالينه‌های منقوش است و روش شکار، کشاورزی و حتی دامپروری قديمی ترين ساکنان دشت ری را به خوبی نشان می‌دهد.

بر اساس يافته‌ها اين محل در سه هزار سال پيش از ميلاد به دليل نامعلومی ناگهان متروكه شد و دوباره از هزاره دوم قبل از ميلاد مسكونی و آباد گشت‌.

حفاری‌های تپه چشمه علی نشان داد اين چشمه محل استقرار و اسکان مردمان مختلف در 12 دوره تاريخی بوده است و آثاری از عهد پارت‌ها، هخامنشيان، ساسانی ها و اسلام تا عهد تيموريان و قاجار در اين محل به دست آمده است.

بر اساس کتب تاريخی نقل است که مادر زرتشت نيز در اين مكان متولد شده است‌. برج و باروهای چشمه علی در آن هنگام به چهار تا پنج متر می‌رسيده و سوراخ‌های ديده‌بانی و آتش‌دان داشته است كه هنوز هم آثار آن باقی است‌. اكنون حدود 100 متر از ديوار آن محوطه باستانی بازسازی شده است‌ و کارشناسان در حال تحقيق بيشتر درباره قدمت دقيق اين محل تاريخی هستند.

چشمه علی ری به دليل داشتن آب روان و گوارا از ديرباز مورد توجه حکومت‌های مختلف بوده است و علاوه بر قلعه چشمه علی در زمان ساسانيان در اين محل معبد آناهيتا ساخته شده است که مخروبه‌ها و ديوارهای آن تاکنون وجود داشته و گواه تاريخی کهن اين سرزمين است.
بر اساس مستندات تاريخی نام اصلی چشمه علی به دليل وجود معبد آناهيتا در کنار آن تا دوره ساسانيان سورنا (SORENA) بوده و بعدها با ظهور اسلام بر اساس يک روايت محلی به چشمه علی تغيير نام داده است.

نام اين چشمه به همراه صحنه‌هايی از شکار و زندگی مردمان 2 هزار سال پيش و در زمان ساسانيان بر کتيبه بزرگی مشرف به چشمه نقش بسته بوده که اين کتيبه گران‌بها به دستور شاهان قاجار تخريب و بر روی آن نقش برجسته‌ای از فتح عليشاه، در حال تاج‌گذاريی حک شده است. در حاشيه اين کتيبه نيز آياتی از قرآن و شرح تاج گذاری اين شاه قاجار به وضوح نمايان است.

اين کهن چشمه باستانی در طول تاريخ حتی در بدترين شرايط محل مفرهی برای مردمان زمان خودش بوده است.

متأسفانه به دلیل سوء مدیریت شهری این چشمه پس از هزاران سال از انجام وظيفه تاريخی خود که همان تزریق شور و نشاط به مردمان است عاجز است و محلی که زمانی برای بازی‌های شاد کودکانه و شنای تابستانی اعجاز داشت، امروزه به چاله‌ای خشک و کثیف تبدیل شده است که جز افسردگی و گرما چیزی برای مردمان اطرافش ندارد.