در چند دهه اخیر به دلیل حضور پررنگ سوداگران و دلالان در بازار مسکن، این بازار همواره با رشد غیرمنطقی قیمت‌ها مواجه بوده است به گونه‌ای که در بسیاری موارد، قیمت ملک هیچ تناسبی با ارزش واقعی آن ندارد.
به گزارش مهر در این مدت بسیاری افراد بدون آنکه مسکن بسازند، صرفا با خرید و فروش چندین ملک، سود‌های باد آورده هنگفتی را بدست آوردند و با توجه به اینکه این‌گونه کسب درآمد بسیار راحت و کم ریسک بود به کار خود ادامه دادند و توان خرید مصرف کنندگان واقعی را هر روز بیش از قبل تضعیف کردند.
سوداگری و سود‌های نجومی در بازار مسکن به حدی است که طبق آمار، سهم تقاضا‌های سرمایه‌ای در این بخش از ۲۰ درصد در سال ۱۳۵۵ به ۵۸ درصد در سال ۱۳۸۰ و به بیش از ۶۵ درصد در سال ۹۵ رسیده است.
وزیر راه و شهرسازی:بنده کاملا با مالیات بر عایدی سرمایه مخالفم. زیرا کشوری که نیاز به سرمایه گذاری دارد هرگونه تهدید سرمایه به شکل عمده حتما نتیجه عکس خواهد داد
کارشناسان اقتصادی راه حل خروج مسکن از چرخه دلالان را برقراری مالیات بر عایدی مسکن عنوان و تاکید می‌کنند با اعمال این نوع مالیات، و مکانیزم‌های خاصی که این مالیات دارد، عرصه بر دلالان تنگ شده و آن‌ها ناچار می‌شوند از بازار مسکن خارج شوند. به این ترتیب، بازار مسکن از معاملات سوداگرایانه خالی شده و عرصه به مصرف کنندگان واقعی مسکن واگذار می‌شود.
در این راستا قرار است بزودی طرح دو فوریتی مالیات بر عایدی مسکن در صحن علنی مجلس مطرح و در مورد آن رای گیری شود.
مالیات بر عایدی سرمایه و مسکن پیش از این قرار بود در قالب لایحه به مجلس ارائه شود که به دلایلی به سرانجام نرسید.
علیرغم حمایت کارشناسان و بخشی از بدنه دستگاه‌های اجرایی با این مالیات، اما وزیر راه و شهرسازی اخیرا ضمن مخالفت با مالیات بر عایدی سرمایه آن را تهدیدی برای سرمایه گذاری عنوان کرده است.
عباس آخوندی گفته است: بنده کاملا با مالیات بر عایدی سرمایه مخالفم. زیرا کشوری که نیاز به سرمایه گذاری دارد هرگونه تهدید سرمایه به شکل عمده حتما نتیجه عکس خواهد داد. نمی‌توانیم سیاست کمالگرای مطلق در اخذ مالیات داشته باشیم، زیرا تهدید سرمایه آثار زیاد منفی دارد و جایی که ارزش افزوده ایجاد می‌کند نباید تهدید شود.
زیرساخت اطلاعاتی برای اجرا آماده است
این اظهار نظر آخوندی در حالی است که سید کامل تقوی نژاد، رئیس سازمان امور مالیاتی کشور با بیان اینکه مالیات بر عایدی سرمایه یکی از مالیات‌های مدرن در دنیا است، گفت: این مالیات یک ابزار دقیق برای کنترل سوداگری است و برای اجرای آن نیاز به زیرساخت اطلاعاتی است که اکنون فراهم شده است.
رئیس سازمان امورمالیاتی: مالیات بر عایدی مسکن یک ابزار دقیق برای کنترل سوداگری است و برای اجرای آن نیاز به زیرساخت اطلاعاتی است که اکنون فراهم شده است
تقوی نژاد با بیان اهمیت مالیات بر عایدی سرمایه اظهار کرد: در اوایل دولت یازدهم نیز مالیات بر عایدی سرمایه در مجلس مطرح شد که در آن زمان دولت به دلیل فراهم نبودن زیرساخت‌ها با آن مخالفت کرد. اما اکنون اطلاعات ما کامل و زیرساخت‌ها فراهم است؛ لذا لازم است که بحث مالیات بر عایدی سرمایه دوباره مطرح شود.
همچنین حسین میرشجاعیان معاون اقتصادی وزارت اقتصاد چندی پیش اجرای طرح مالیات بر عایدی سرمایه را راهی برای جلوگیری از گسترش سفته بازی عنوان کرده و از تشکیل کارگروهی ویژه در وزارت اقتصاد برای اجرای این طرح خبر داده بود.
ابزاری برای کنترل سوداگری
محمد ماهیدشتی، کارشناس اقتصادی در این زمینه به خبرنگار مهر گفت: در شرایطی که خرید مسکن برای نگهداری کوتاه مدت و سفته بازی صورت می‌گیرد و مازاد تقاضا در بازار به شدت زیاد است، مصرف کنندگان واقعی مسکن نگران افزایش قیمت‌ها هستند و در عین حال، برخی، در کمتر از یک سال چند خانه می‌خرند و می‌فروشند و درصد زیادی سود به دست می‌آورد. در این حالت با توجه به نبود فاکتور زمان، ارزش افزوده و کیفیت و فقط به خاطر سفته بازی قیمت مسکن بالا می‌رود؛ بنابراین دولت باید درصدی از سود به دست آمده را به عنوان مالیات شناسایی کند.
کارشناس اقتصادی: فرد اگر بداند دولت از سود‌هایی که از طریق سفته بازی به دست آورده، مالیات دریافت می‌کند، دیگر انگیزه چندانی برای سفته بازی نخواهد داشت
وی ادامه داد: درواقع موضوع زمان در از بین بردن انگیزه سفته بازی بسیار مهم است، زیرا فرد اگر بداند که دولت از سود‌هایی که از طریق سفته بازی به دست آورده مالیات دریافت می‌کند، دیگر انگیزه چندانی برای سفته بازی نخواهد داشت.
ماهیدشتی با بیان اینکه ابزار مالیات بر عایدی سرمایه عادلانه و کارا بوده و پایه مالیات خوبی برای دولت ایجاد می‌کند، افزود: دریافت مالیات بر عایدی مسکن تا حدودی می‌تواند جلوی انگیزه سفته بازی در بازار مسکن را بگیرد.
این کارشناس اقتصادی تصریح کرد: باید حرکت‌های قیمت مسکن را نسبت به حرکت عمومی قیمت‌ها در کشور در نظر بگیریم. وقتی رشد قیمت به واسطه سفته بازی است و رشد قیمت مسکن بیش از متوسط رشد عمومی قیمت‌ها است، سازمان امور مالیاتی این رشد قیمت را باید به عنوان اقدامی سفته بازانه شناسایی کرده و از آن مالیات دریافت کند.
چند صدایی دولت، دست انداز می‌شود؟
با وجود نگاه مثبت کارشناسان و حمایت دستگاه‌های متولی امر، اما وزارتخانه‌ای مخالف سرسخت مالیات بر عایدی مسکن و کنترل سوداگری در این بازار است که خودش متولی بازار مسکن است و طبیعتا باید بیشترین دغدغه را در مورد چالش‌های این بازار داشته باشد و راهکار‌های مهار سفته بازی در این بخش را جستجو کند.
وزیر راه در حالی با مالیات بر عایدی مسکن مخالف است که خودش اخیرا طرحی غیرکارشناسی را به دولت ارائه و پیشنهاد داده دولت نرخ افزایش اجاره بها را به ۱۰ درصد محدود کند
جالب انکه وزیر راه و شهرسازی در حالی با مالیات بر عایدی مسکن که در بسیاری کشور‌های دنیا با موفقیت اجرا شده، مخالف است که خودش اخیرا طرحی غیرکارشناسی را به دولت ارائه و پیشنهاد داده دولت نرخ افزایش اجاره بها را به ۱۰ درصد محدود کند. یعنی وی که تا چند وقت قبل مخالف سرسخت قیمت گذاری‌های دولتی بود، اخیرا پیشنهاد داده دولت در بحث قیمت گذاری اجاره بها نیز دخالت کرده و به موجران اجاره ندهددر تمدید قراردادها، نرخ اجاره بها را بیش از ۱۰ درصد افزایش دهند. کارشناسان معتقدند چنین طرحی در صورت تصویب و اجرا، موجب می‌شود اجاره نامه‌ها از حالت رسمی خارج شده و مستاجران به ناچار به عقد اجاره نامه‌های غیررسمی، با نرخ مدنظر موجران تن بدهند.
متاسفانه در مورد مالیات بر عایدی مسکن صدای واحدی از تیم اقتصادی دولت شنیده نمی‌شود و باید امیدوار بود با تصویب طرح مجلس، در بدنه دولت شاهد کارشکنی و دست انداز در مسیر اجرای مالیات بر عایدی مسکن نباشیم.
