توسعه ناپایدار و نامنسجم در نقاط مختلف کشور، از جمله بزرگترین مشکلاتی است که عدالت جغرافیایی را در ایران به شکل جدی به چالش کشانده و بسیاری از مناطق جغرافیایی کشور را با عقب ماندگیهای ناراحت کننده در زمینههای مختلف رو به رو کرده است.
به گزارش صراط، با اینکه در سالها و دهههای گذشته در بسیاری از مناطق کشور، تلاشهای فراوانی برای جبران عقبماندگیها در دستور کار مدیران اجرایی کشور قرار گرفته، نتایج این اقدامات آن چنان که باید کامل و رضایت بخش نبوده و هنوز عدالت در ابعاد مختلف آن به میزانی که باید باشد، رقم نخورده است.
همین مشکل بزرگ یعنی فقدان عدالت جغرافیایی و عدم توسعه یکنواخت کشور، سبب شده است تا در شرایط کنونی یکی از نهادهای انقلابی کشور یعنی «بنیاد علوی»، به عنوان بازوی حمایتی «بنیاد مستضعفان»، با هدف جبران کاستیها و ایجاد زمینههای کافی برای توسعه مناطق محروم، وارد عمل شود و بخشی از رسالت های بر زمین مانده را به دوش بکشد.
بنیاد علوی در همین راستا و از سال 1393 به صورت جدی به یکی از محرومترین شهرستانهای کشورمان یعنی شهرستان «قلعه گنج» ورود کرد و در حال حاضر نیز تصمیمات جدیدی برای گسترش تجربههای به دست آمده در برخی شهرستان های محروم دیگر کشورمان مثل شهرستان «لنده» در استان کهگیلویه و بویراحمد در راه است.
شهرستان لنده که از آن سخن به میان آمد، یکی از شهرستان محروم استان کهگیلویه و بویراحمد است که علی رغم برخورداری از ظرفیت های فراوان توسعه مثل منابع آب فراوان و نیز کشاورزی و گردشگری تا کنون چندان توفیق قابل ذکری در مسیر توسعه به دست نیاورده است؛ شهرستانی که فاصله آن تا مرکز استان حدود 180 کیلومتر است اما نسبت به حداقل های توسعه و آبادانی بسیار دور افتاده و محروم است.
مهندس «سید محمد علی پور یزدانپرست»، مدیر اجرایی طرح آبادانی و پیشرفت شهرستان لنده که از سوی بنیاد علوی مأموریت یافته است تا مشابه طرحی که در شهرستان قلعه گنج پیش رفته را در این شهرستان عملیاتی کند، در مورد چرایی انتخاب این شهرستان برای اجرای طرح آبادانی و پیشرفت میگوید: بنیاد علوی در انتخاب گزینههای خود برای اجرای طرح آبادانی و پیشرفت با استفاده از مجموعهای از مطالعات و لحاظ کردن مجموعهای از شاخصها، از جمله شاخصهای محرومیت وزارت رفاه و توسعه روستایی و مناطق محروم ریاست جمهوری، به 9 شاخص اصلی و 54 شاخص فرعی رسید که با توجه به پایشها و مطالعات بنیاد علوی، شهرستان لنده، به عنوان سومین منطقه در کشور، بعد از قلعه گنج و چالدران برای این منظور انتخاب شد.
وی در مورد مشکلاتی که اکنون شهرستان لنده با آن دست و پنجه نرم می کند میگوید: مشکل کنونی و اساسی منطقه، بحث بیکاری و فقر شدید ساکنین منطقه است که باعث شده است این شهرستان آنچنان که باید و شاید در مسیر توسعه و پیشرفت قرار نگیرد.
مدیر طرح آبادانی و پیشرفت شهرستان لنده درباره دیگر مشکلات منطقه میافزاید: مشکل بعدی منطقه لنده، نبود راههای روستایی مناسب و دور بودن از راههای اصلی است که از یک سو باعث مهاجرت بسیاری روستاییان به شهرها شده و از سوی دیگر از حضور گردشگران در منطقه و بازدید از طبیعت فوقالعاده زیبای لنده جلوگیری میکند.
وی در ادامه تأکید کرد: شهرستان لنده هم اکنون به نوعی در بن بست جادهای قرار دارد و همین باعث شده سفرهای زیادی به این منطقه صورت نگیرد و این منطقه کمتر مورد توجه قرارگیرد؛ شرایط غیر قابل قبولی که ما بنا داریم در مدت حضورمان در منطقه حداکثر تلاش خود را برای تغییر آن عملیاتی کنیم.
یزدان پرست همچنین در مورد ظرفیت های منطقه که امکان توسعه را برای این شهرستان فراهم کرده، میگوید: البته لنده ظرفیتهای بنیادی خوبی دارد؛ مثلاً نزدیکی به رودخانه مارون و بارشهای خوب در طول سال؛ این در حالی است که یکی از مهمترین مسائل روز کشور که نبود آن باعث محرومیت شدید میشود، همین بحث آب است.
وی در ادامه سخنان خود با تأکید بر اینکه منابع آب می تواند کلید توسعه شهرستان لنده باشد، میافزاید: به رغم این که رودخانه مارون از مرز جنوبی شهرستان لنده میگذرد و بارشهای آن مناسب است، اما بنا به دلایلی مثل عدم ایجاد ایستگاههای آبیاری تحت فشار، پراکندگی زمانی نامناسب بارش که اغلبِ بارندگی ها در سه تا چهار ماه از سال اتفاق می افتد و دوره گرمایش خیلی طولانی این ظرفیت تا کنون نتوانسته تأثیر چندانی در توسعه منطقه داشته باشد و در نهایت این خطه از جمله مناطق محروم مانده است.
تاملی در این مسائل کافیست تا دریابیم چرا شهرستان لنده یکی از محروم ترین شهرستان های کشور شده است؛ منطقهای برخوردار از ظرفیت های قابل قبول برای توسعه که به واسطه بی توجهی های گذشته همچنان در فقر و محرومیت به سر می برد و ساکنانش تنها راه چاره را در مهاجرت یافتهاند. راه چاره ای که با توجه به تجربیات مثبت رقم خورده در قلعه گنج، امید میرود با ورود بنیاد علوی به این خطه، پیش بینی طرح های توسعه و آبادانی و در سایه اجرایشان، تغییر کند و به رفع محرومیت از این دیار منجر شود. رفع محرومیت با دورنمای تبدیل این خطه به منطقه ای آباد و توسعه یافته.